Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
جامع المقاصد فی شرح القواعد (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:کتاب جامع المقاصد.jpg|thumb|کتاب جامع المقاصد]] | [[پرونده:کتاب جامع المقاصد.jpg|thumb|کتاب جامع المقاصد]] | ||
'''جامع المقاصد فی شرح القواعد''' کتابی فقهی و به زبان عربی اثر عالم شیعی | '''جامع المقاصد فی شرح القواعد''' کتابی [[فقه|فقهی]] و به زبان عربی اثر عالم [[شیعی]] شیخ نورالدین علی بن حسین بن عبد العالی کرکی(م ۹۴۰ ق) است. این کتاب، شرح [[قواعد الاحکام|قواعد الأحکام]] [[علامه حلی|علامۀ حلی]] (م ۷۲۶ ق) می‌باشد که پس از کتاب [[شرایع الاسلام]] [[محقق حلی]] (م ۶۷۶ ق) مهم‌ترین کتاب در فقه شیعه می‌باشد. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
{{اصلی|محقق کرکی}} | {{اصلی|محقق کرکی}} | ||
علی بن حسین بن عبدالعالی کَرَکی جبل عامِلی معروف به محقق ثانی و محقّق کَرَکی (م. ۹۴۰ق.)، از فقها و علمای مشهور شیعه عصر صفوی که از وطن خود، جبل عامل مهاجرت کرد و ابتدا به عراق رفت و سپس در پی دعوت شاه اسماعیل صفوی به ایران آمد و در تبلیغ و ترویج تشیع، در ایران نقش مهمی را بر عهده گرفت. محقق ثانی، در در فقه استدلالی چیره بود و آثار فقهی‌اش با اقبال خاص فقیهان بعدی مواجه گشت. | علی بن حسین بن عبدالعالی کَرَکی جبل عامِلی معروف به محقق ثانی و محقّق کَرَکی (م. ۹۴۰ق.)، از فقها و علمای مشهور شیعه عصر [[صفوی]] که از وطن خود، [[جبل عامل]] مهاجرت کرد و ابتدا به [[عراق]] رفت و سپس در پی دعوت [[شاه اسماعیل صفوی]] به [[ایران]] آمد و در تبلیغ و ترویج تشیع، در ایران نقش مهمی را بر عهده گرفت. محقق ثانی، در در فقه استدلالی چیره بود و آثار فقهی‌اش با اقبال خاص فقیهان بعدی مواجه گشت. | ||
== شروح قواعد الاحکام == | == شروح قواعد الاحکام == | ||
کتاب قواعد الأحکام دارای شروح با ارزش و معتبری همچون «[[مفتاح الکرامة]]» [[سید جواد عاملی]] (م ۱۲۲۶ ق)، «[[ایضاح الفوائد|إیضاح الفوائد]]» [[فخر المحققین]](م ۷۷۱ ق)، «[[کشف اللثام]]» [[فاضل هندی]] (م ۱۱۳۷ ق)، «[[وسیلة المقاصد]]» [[ابن متوج|ابن متوّج]] و «جامع المقاصد» محقق کرکی می‌باشد. | |||
== انگیزه تألیف == | == انگیزه تألیف == | ||
در خطبۀ | در خطبۀ کتاب، مؤلف علت نگارش کتاب را این گونه بیان می‌کند:{{سخ}} | ||
از | از قدیم آرزو داشتم که شرحی را در حل و بیان مشکلات و ابهامات قواعد بنویسم، در ابتدا و در مدتی طولانی با نوشتن حواشی متفرق، این کار را انجام می‌دادم، تا این که به نوشتن شرح مبسوطی که شامل مقاصدی است که بر هر مطلب دقیق و با ارزشی شرح زده است مشغول شدم و پس از مذاکره با جمعی از علماء تصمیم گرفتم که آنچه در حل عبارات و بیان مشکلات و اظهار نکات دقیق مسائل آن کمک می‌کند بیان شود. در حالی که به اختلاف واقع در بین علما و دلائل متداول در بین فقها پرداخته شود و به نظریات خود نیز با عبارات مختصر و موجز اشاره کنم.<ref>جامع المقاصد، ج۱، ص۶۷.</ref> | ||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
کتاب جامع المقاصد شرح جلد اوّل و دوّم و قسمتی از بحث نکاح از جلد سوّم قواعد الأحکام می‌باشد. | |||
*'''جلد اوّل''' آن شامل | *'''جلد اوّل''' آن شامل کتاب طهارت (انواع طهارت، اسباب طهارت، اقسام آبها، [[نجاسات]]، ظروف، [[وضو]]، اقسام [[غسل|غسل‌ها]])، [[کفن|کفن پوشاندن]]، [[نماز میت]]، [[دفن|دفن کردن]] و [[تیمم]] می‌باشد. | ||
*'''جلد دوم''' | *'''جلد دوم''' کتاب صلاة مطرح شده که دارای این مباحث است: تعداد، اوقات و احکام نماز، [[قبله]]، لباس و مکان نمازگزار، [[مسجد|مساجد]]، [[اذان]] و [[اقامه]]، افعال نماز، چیزهایی که باید در نماز ترک شود، [[نماز جمعه]]، [[نماز عید فطر]] و قربان، [[نماز آیات|نماز کسوف]](خورشید گرفتگی)، [[نماز نذر]] و [[نمازهای مستحبی]]. | ||
*'''جلد سوّم''' شامل | *'''جلد سوّم''' شامل کتاب‌های [[زکات]]، [[صوم]]، [[حج]]، [[جهاد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] می‌باشد. | ||
*'''جلد چهارم''' | *'''جلد چهارم''' کتاب بیع را در بردارد. در کتاب بیع مباحث اقسام متاجر، آداب تجارت، بیع، صیغۀ عقد بیع، متعاقدان، عوضات، انواع بیع، بیع ثمار، بیع صرف، نقد و نسیئه، بیع سلف، مرابحه، [[ربا]]، خیارات، احکام عقد، تسلیم و شرط مطرح شده است. | ||
*'''جلد پنجم''' | *'''جلد پنجم''' کتاب‌های دین، رهن، حجر و اسباب آن(کوچک بودن، جنون، سفاهت، برده بودن، مریض بودن)، مفلس، ضمان، حواله، کفالت و صلح مطرح شده است. | ||
*'''جلد ششم''' | *'''جلد ششم''' کتاب‌های امانت و توابع آن یعنی(ودیعه، عاریه، لقطه) و کتاب غصب و توابع آن یعنی کتاب شفعه آورده شده است. | ||
*'''جلد هفتم''' | *'''جلد هفتم''' کتاب احیاء موات، کتاب اجاره و توابع آن یعنی مزارعه و مساقات مطرح شده است. قابل ذکر است که احیاء موات از توابع کتاب غصب می‌باشد. | ||
*'''جلد هشتم''' | *'''جلد هشتم''' کتاب‌های شرکت، وکالت و سبق و رمایه که جزء توابع کتاب اجاره هستند مطرح شده است. | ||
*'''جلد نهم''' | *'''جلد نهم''' کتاب‌های وقف(سکنی و صدقه و هبه) و اقرار آورده شده است. | ||
*'''جلد دهم و | *'''جلد دهم و یازدهم''' شامل کتاب وصایا می‌باشد. | ||
*'''جلد دوازدهم''' | *'''جلد دوازدهم''' کتاب نکاح است که شامل: [[مکروهات]] و [[مستحبات]] نکاح، عقد نکاح، عاقد، اولیاء، مسقطات ولایت، کفاءة، احکام [[نکاح]]، محرم نسبی، محرم رضاعی، محرم مصاهره و نفقه است. | ||
*'''جلد | *'''جلد سیزدهم''' بقیۀ کتاب نکاح است که شامل: [[ازدواج موقت]]، نکاح کنیز، مبطلات عقد نکاح کنیز، عیب‌هایی که می‌توان ازدواج را برهم زد، احکام [[مهریه]] و تفویض بضع می‌باشد.<ref>فهرست کتاب.</ref> | ||
== جایگاه کتاب == | == جایگاه کتاب == | ||
این کتاب از | این کتاب از مهم‌ترین کتب فقهی است. نقل قولی از [[صاحب جواهر]] معروف است که گفته اگر نزد فقیهی سه کتاب جامع المقاصد، [[وسائل الشیعه]] و [[جواهر الکلام]] باشد به کتاب دیگری نیاز ندارد.{{سخ}} | ||
همچنین صاحب عروه گفته است نزد مجتهد سه کتاب جامع المقاصد، وسائل و مستند الشیعه نراقی کفایت | همچنین [[صاحب عروه]] گفته است نزد مجتهد سه کتاب جامع المقاصد، وسائل و [[مستند الشیعه]] [[ملا احمد نراقی|نراقی]] کفایت می‌کند.{{سخ}}<ref>جامع المقاصد، ص۶۳ و ۶۴.</ref> | ||
== نسخ و چاپ == | == نسخ و چاپ == | ||
* | *نسخه‌ای از جامع المقاصد که در کتابخانۀ آیت الله سید احمد زنجانی | ||
*نسخۀ | *نسخۀ خطی از کتابخانۀ [[مسجد اعظم]] در شهر [[قم]] | ||
* نسخۀ | * نسخۀ خطی مدرسۀ سلیمان خان در [[مشهد]] مقدس | ||
* نسخۀ | * نسخۀ خطی کتابخانۀ سپهسالار | ||
*نسخۀ | *نسخۀ خطی کتابخانۀ امام رضا(ع) | ||
* | *نسخه‌ای در کتابخانه [[مسجد گوهر شاد]] در مشهد | ||
*نسخۀ | *نسخۀ خطی کتابخانۀ دانشگاه حقوق [[دانشگاه تهران]] | ||
*نسخه کتابخانه غرب همدان.<ref>جامع المقاصد، مقدمه کتاب، | *نسخه کتابخانه غرب [[همدان]].<ref>جامع المقاصد، مقدمه کتاب، ۶۹-۷۲.</ref> | ||
== پانویس == | |||
{{پانویس2}} | |||
== منابع == | |||
*عاملی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | |||
{{کتاب های فقهی شیعه}} | {{کتاب های فقهی شیعه}} | ||
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن دهم)}} | |||
[[رده:کتاب‌های فقهی شیعه قرن10(قمری)]] | [[رده:کتاب‌های فقهی شیعه قرن10(قمری)]] | ||