پرش به محتوا

عشره مبشره: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۵۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ آوریل ۲۰۲۱
imported>Mashg
imported>Mashg
خط ۹: خط ۹:


==دیدگاه شیعیان==
==دیدگاه شیعیان==
حدیث عشره مبشره در منابع شیعه نیامده و شیعیان اشکالاتی جدی در سند و محتوای آن وارد کرده‌اند:
حدیث عشره مبشره در منابع شیعه نیامده و شیعیان اشکالاتی جدی در سند و محتوای آن وارد کرده‌اند.
==اشکالات حدیث عشره مبشره==
===اشکال سندی===
===اشکال سندی===
حدیث عشره مبشره به لحاظ سند اشکالاتی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
حدیث عشره مبشره به لحاظ سند اشکالاتی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
*حدیث در مهمترین منابع حدیثی اهل سنت، صحیح بخاری و صحیح مسلم، در ضمن ذکر مقام و منقبت ده نفر مذکور نیامده است. این در حالی است که در این دو منبع، احادیثی با این موضوع ذکر شده که اهمیت آنها به مراتب، کمتر از حدیث مورد نظر است. بدین رو، این احتمال وجود دارد که مولفان دو منبع یاد شده، حدیث عشره مبشره را به لحاظ سند معتبر نمی‌دانسته‌اند.
*این حدیث در مهمترین منابع حدیثی اهل سنت، '''صحیح بخاری''' و '''صحیح مسلم'''، در ضمن ذکر مقام و منقبت ده نفر مذکور نیامده است. این در حالی است که در این دو منبع، احادیثی با این موضوع ذکر شده که اهمیت آنها به مراتب، کمتر از حدیث مورد نظر است. بدین رو، این احتمال وجود دارد که مولفان دو منبع یاد شده، حدیث عشره مبشره را به لحاظ سند معتبر نمی‌دانسته‌اند.
*حدیث در [[سنن ترمذی|سُنن ترمذی]] و [[مسند احمد بن حنبل]] از حُمید بن عبدالرحمن نقل شده و او بنابر نقل این دو کتاب مدعی است که حدیث را از پدرش [[عبدالرحمن بن عوف]] شنیده است؛ اما حمید بنابر منابع تاریخی معتبر، هنگام وفات پدرش، نوزادی کمتر از یک ساله بوده است.<ref>درباره زندگی این دو نفر نک: ابن حجر، تهذیب التهذب، ج ۳، ص ۴۱ - ۴۰ و ج ۶، ص ۲۲۲.</ref>
*حدیث در [[سنن ترمذی|سُنن ترمذی]] و [[مسند احمد بن حنبل]] از حُمید بن عبدالرحمن نقل شده و او بنابر نقل این دو کتاب مدعی است که حدیث را از پدرش [[عبدالرحمن بن عوف]] شنیده است؛ اما حمید بنابر منابع تاریخی معتبر، هنگام وفات پدرش، نوزادی کمتر از یک ساله بوده است.<ref>درباره زندگی این دو نفر نک: ابن حجر، تهذیب التهذب، ج ۳، ص ۴۱ - ۴۰ و ج ۶، ص ۲۲۲.</ref>
*این حدیث به چند طریق نقل شده است که در سلسله سند آنها نام کسانی آمده‌ است که حتی به عقیده خود اهل سنت، موثق نیستند؛ از جمله عبدالعزیز بن محمد دراوردی که ابوحاتم، نقل او را قابل اعتمادپذیر نمی‌شمارد.<ref>ذهبی، میزان الاعتدال، ج ۲، ص ۶۳۴.</ref> یا در سنن ابی‌داود، که حدیث از سعید بن زید نقل شده است.<ref>سنن ابی داود، ج ۳، ص ۴۰۱.</ref> شخصی به نام عبدالله بن ظالم در سند آمده است که بخاری و مسلم از اعتماد به حدیث وی خودداری کرده‌اند و بخاری تصریح کرده که حدیث وی صحیح نیست.<ref>نک: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین بذیله التلخیص للذهبی، الجز الثالث، ص ۳۱۷.</ref>
*این حدیث به چند طریق نقل شده است که در سلسله سند آنها نام کسانی آمده‌ است که حتی به عقیده خود اهل سنت، موثق نیستند؛ از جمله عبدالعزیز بن محمد دراوردی که ابوحاتم، نقل او را قابل اعتمادپذیر نمی‌شمارد.<ref>ذهبی، میزان الاعتدال، ج ۲، ص ۶۳۴.</ref> یا در سنن ابی‌داود، که حدیث از سعید بن زید نقل شده است.<ref>سنن ابی داود، ج ۳، ص ۴۰۱.</ref> شخصی به نام عبدالله بن ظالم در سند آمده است که بخاری و مسلم از اعتماد به حدیث وی خودداری کرده‌اند و بخاری تصریح کرده که حدیث وی صحیح نیست.<ref>نک: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین بذیله التلخیص للذهبی، الجز الثالث، ص ۳۱۷.</ref>
*عبدالرحمن بن عوف و سعید بن زید که این حدیث را نقل کرده‌اند، خود از کسانی هستند که در حدیث به آنان بشارت داده شده است. این در حالی است که حدیث مذکور را هیچیک از کسان دیگر که نامشان در آن آمده نقل نکرده است. همچنین، این حدیث را کسی دیگر بیرون از این جمع که شاهد ماجرا بوده باشد، نقل نکرده است.
*عبدالرحمن بن عوف و سعید بن زید که این حدیث را نقل کرده‌اند، خود از کسانی هستند که در حدیث به آنان بشارت داده شده است. این در حالی است که حدیث مذکور را هیچ‌یک از کسان دیگر که نامشان در آن آمده نقل نکرده است. همچنین، این حدیث را کسی دیگر بیرون از این جمع که شاهد ماجرا بوده باشد، نقل نکرده است.


===اشکال محتوایی===
===اشکال محتوایی===
*مهمترین مشکل در محتوای حدیث، ناهمگونی کسانی است که نامشان در آن ذکر شده است. برخی از آنها پس از درگذشت پیامبر اکرم(ص)راههایی متضاد نسبت به یکدیگر پیمودند و این موجب شد تا علیه یکدیگر شمشیر برکشند و حتی جان خود را از دست بدهند. برای مثال، [[طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] پس از بیعت با [[امام علی(ع)]]) بیعت خود را شکستند و در گروه [[ناکثین]] جا گرفتند و در جنگی با نام [[نبرد جمل|جمل]] با او جنگیدند. در این جنگ، طلحه و شماری از مسلمانان کشته شدند.
*مهم‌ترین مشکل در محتوای حدیث، ناهمگونی کسانی است که نامشان در آن ذکر شده است. برخی از آنها پس از درگذشت پیامبر اکرم(ص)راه‌هایی متضاد نسبت به یکدیگر پیمودند و این موجب شد تا علیه یکدیگر شمشیر برکشند و حتی جان خود را از دست بدهند. برای مثال، [[طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] پس از بیعت با [[امام علی(ع)]]) بیعت خود را شکستند و در گروه [[ناکثین]] جا گرفتند و در جنگی با نام [[نبرد جمل|جمل]] با او جنگیدند. در این جنگ، طلحه و شماری از مسلمانان کشته شدند.
*متن در نقلهای مختلف، تفاوت دارد. برای مثال، در یک نقل، [[ابو عبیده جراح|ابو عبیده]]، جزو ده نفر است<ref>محمد بن عیسی، الجامع الصحیح،، ج ۵، ص ۶۴۷.</ref> و در نقل حاکم نیشابوری، به جای وی نام [[عبدالله بن مسعود]] ثبت شده است.<ref>حاکم نیشابوری،، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص ۳۱۷.</ref> در روایت سنن ابی داود و سنن ابن ماجه هیچ یک از دو نفر نیستند و به جای آنها نام [[پیامبر اکرم(ص)]] ذکر شده است.<ref>سنن ابی داود، ج ۳ و ۴، ص ۴۰۲ - ۴۰۱؛ سنن ابن ماجه، ج ۱، ص ۴۸.</ref>
*متن در نقل‌های مختلف، تفاوت دارد. برای مثال، در یک نقل، [[ابو عبیده جراح|ابو عبیده]]، جزو ده نفر است<ref>الترمذی، الجامع الصحیح(و هو سنن الترمذی)، ج ۵، ص ۶۴۷.</ref> و در نقل حاکم نیشابوری، به جای وی نام [[عبدالله بن مسعود]] ثبت شده است.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین،دارالکتاب العربی٬ ج۳، ص ۳۱۷.</ref> در روایت سنن ابی داود و سنن ابن ماجه هیچ یک از دو نفر نیستند و به جای آنها نام [[پیامبر اکرم(ص)]] ذکر شده است.<ref>سنن ابی داود، ۱۴۱۰ق٬ ج ۳ و ۴، ص ۴۰۲ - ۴۰۱؛ سنن ابن ماجه،دارالفکر، ج ۱، ص ۴۸.</ref>
*مثبتین این حدیث می‌گویند این افراد در هر حالی به بهشت خواهند رفت٬ در حالی خدای متعال حتی به پیامبر خود چنین وعده‌ای نداده است بلکه آن حضرت را در صورت تمایل به گناه٬ به جهنم تهدید کرده است:{{متن قرآن|وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناکَ لَقَدْ کِدْتَ تَرْکَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَليلاً(۷۴)إِذاً لَأَذَقْناکَ ضِعْفَ الْحَياةِ وَ ضِعْفَ الْمَماتِ ثُمَّ لا تَجِدُ لَکَ عَلَيْنا نَصيراً|سوره=اسراء|آیه=۷۵}}: و اگر ما تو را ثابت قدم نمى داشتیم نزدیک بود اندکى به آنان متمایل شوى. در آن صورت، از عذابى که در زندگى دنیا براى مجرمان مقرّر داشته ایم دو چندان و از عذاب پس از مرگ نیز دو چندان به تو مى چشاندیم، سپس کسى را در برابر ما نمى یابى که تو را یارى دهد و از عذاب رهایى بخشد.


==پانویس==
==پانویس==
کاربر ناشناس