نماز میت: تفاوت میان نسخه‌ها

نماز میت احکام خاصی دارد، به عنوان مثال، [[سوره حمد|حمد]]، [[رکوع]]، [[سجده]]، [[تشهد]] و [[سلام (نماز)|سلام]] ندارد همچنین طهارت بدن در آن شرط نیست از این‌رو می‌توان آن را بدون وضو و غسل و با کفش هم به جای آورد هرچند که رعایت شرایط سایر نمازهای واجب در آن بهتر است.<ref>آملی، مصباح الهدی، ۱۳۸۰ق، ج۶، ص۳۶۹.</ref>

نماز میت، به دعاهایی و تکبیرهایی گفته می‌شود که واجب است مسلمانان پس از غسل و [[کفن]] و قبل از [[دفن]] بر جنازه مسلمان بخوانند. در منابع فقهی آمده است که در نماز میت برخی از شرایط نمازهای واجب مانند طهارت شرط نیست<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۶۰.</ref> و [[سلام (نماز)|سلام]] هم ندارد<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۷۵؛ شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۹.</ref> چراکه نماز میت در حقیقت نماز نیست بلکه دعای برای میت است و اگر حقیقتاً نماز می‌بود، می‌بایست هر آنچه مانند طهارت، رکوع و... که در نمازهای دیگر شرط است در آن هم شرط باشد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۲۷، پاورقی ش۳.</ref> همچنین بر پایه روایتی از امام رضا(ع)، نماز میت نماز نیست و فقط تکبیر است زیرا نماز چیزی است که در آن رکوع و سجود باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ۸۴.</ref>

جنازه میت را رو به [[قبله]] قرار می‌دهند به گونه‌ای که سر میت در سمت راست و پاهایش در سمت چپ نمازگزار قرار گیرد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۶.</ref> همچنین در نماز میت رو به قبله بودن نمازگزار،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۵۳.</ref> ایستاده خواندن،<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۵.</ref> زیاد نبودن فاصله‌اش با میت<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۶۷.</ref> و نیت<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۵۱.</ref> شرط است.  

نمازگزار پس از نیت نماز میت پنج تکبیر می‌گوید که پس از هر یک از چهار تکبیر اول دعاهای خاصی خوانده شده و با تکبیر پنجم نماز پایان می‌یابد.<ref>نگاه کنید به: شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> گفته شده است که اگر میت [[منافق]] باشد پس از تکبیر چهارم نماز پایان می‌یابد<ref>شهید ثانی، الرضه البهیه، ج۱، ص۴۲۹.</ref> چرا که [[امام صادق(ع)]] نقل کرده<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۷.</ref>  [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر]] در نمازی که بر منافقی خواند پس از تکبیر چهارم نماز را تمام کرد و برای او دعا نکرد.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۷۲</ref>

پس از تکبیر اول [[شهادتین]]، پس از تکبیر دوم [[صلوات]]، پس از تکبیر سوم طلب مغفرت برای [[مؤمن|مؤمنان]] و مسلمانان و پس از تکبیر چهارم طلب آمرزش برای فردی که برای او نماز میت می‌خواند.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۳؛ شهید ثانی، الروضة البهیه، ج۱، ص۴۲۸.</ref>  

|<span style="background:#E8FFD1"> اگر میت مرد است: اَللّهُمَّ اِنَّ هذا عَبْدُک وَابْنُ عَبْدِک وَابْنُ اَمَتِک نَزَلَ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزُولٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْهُ اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرِ لَهُ اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِهِ فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ {{یادداشت|خدایا این بنده تو و فرزند بنده تو و فرزند کنیز تو است نزد تو فرود آمده، و تو بهترین کسی هستی که نزدش فرود می‌آیند(بهترین میزبانی)، خدایا ما از او جز خوبی سراغ نداریم و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکی‏‌اش بیفزا و اگر گنهکار است از او درگذر و او را بیامرز. خدایا او را نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرار ده، و بر خاندانش‏ در میان زندگان جانشینش باش و به مهربانی‌ات به او رحم کن ای مهربان‌‏ترین مهربانان.}} </span> {{سخ}}<span style="background:#E0F5FF"> و اگر میت زن است: اَللّهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُک وَابْنَةُ عَبْدِک و ابنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزوُلٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْها اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهامِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فی اِحْسانِها وَ اِنْ کانَتْ مُسیئةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَاغْفِرْ لَها اَللّهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِها فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْها بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ{{یادداشت|خدایا این کنیز تو و دختر بنده تو، و دختر کنیز توست، بر تو فرود آمده، و تو بهترین کسی هستی که نزدش فرود می‌‏آیند، خدایا ما از او جز خوبی سراغ نداریم، و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکی‏‌اش بیفزا، و اگر بدکار است از او درگذر، و او را بیامرز، و نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرارش ده و بر خاندانش در میان زندگان جانشینش باش، و به مهربانی‌ات به او رحم کن،‌ ای مهربان‌‏ترین مهربانان.}}</span> <ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۹۷.</ref>  

=== نزد اهل سنت===

نماز میت نزد [[اهل سنت]] چهار تکبیر دارد. با تکبیر اول، نماز آغاز می‌شود و پس آن حمد خداوند خوانده می‌شود. پس از تکبیر دوم،‌ صلوات می‌فرستد. بعد از تکبیر سوم برای میت دعا می‌کند و با تکبیر چهارم و خواندن [[سلام (نماز)|سلام]]،‌ نماز پایان می‌ابد.<ref>ملاخسرو، درر الحكام شرح غرر الأحكام، ج۱، ص۱۶۳.</ref> البته در برخی جزئیات این نماز در میان اهل سنت اختلاف‌نظر است.<ref>نگاه کنید به: برهان الدین، المحيط البرهانی، ۲۰۰۴م، ج۲، ص۱۷۸.</ref>

* به گفته صاحب جواهر از نظر مشهور فقیهان خواندن چند نماز بر یک میت مکروه است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۱۰۰.</ref> هرچند برخی دیگر خواندن چندین نماز بر یک میت را جایز می‌داند.<ref> آملی، مصباح الهدی، ۱۳۸۰ق، ج۶، ص۳۰۹.</ref>

* در نماز میت، [[طهارت]] از [[حدث اکبر]] و [[حدث اصغر]] لازم نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۶۰.</ref>

* خواندن نماز میت در مساجد [[مکروه]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۹۸-۹۹.</ref> برخی از فقیهان [[مسجد الحرام]] را از این حکم استثنا کرده‌<ref>سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۶۰۱.</ref> اما برخی دیگر این استتثناء را نپذیرفته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۹۸-۹۹.</ref>

* نماز میت را می‌توان با کفش هم به جای آورد هر چند مستحب است که بدون کفش خوانده شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۸۴؛ سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۶۰۰.</ref>  

*برهان‌الدين، محمود بن أحمد، المحیط البرهانی فی الفقه النعمانی فقه الإمام أبی‌حنیفة رضی‌الله عنه، المحقق: عبدالكریم سامی الجندی، بیروت، دارالكتب العلمیة، ۲۰۰۴م.