پرش به محتوا

چشم‌زخم: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ مهٔ ۲۰۱۷
جز
ویرایش
جز (←‏ادیان دیگر: ویرایش)
جز (ویرایش)
خط ۹: خط ۹:
چشم‌زخم با [[حسادت]] پیوند نزدیکی دارد<ref> بوی، ص۲۳۸</ref> در برخی روایات منشأ آن حسد معرفی شده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۷۰، ص۲۴۸.</ref> علامه مجلسی گفته است برخی از [[مفسران]]، آیه ۵ [[سوره فلق]] را، که در آن از حسادتِ حسودان یاد شده، در این‌باره می‌دانند.<ref>فخررازی، تفسیرکبیر، ۱۴۲۱ق، ذیل آیه ۵ سوره فلق؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۷۰، ۲۴۸.</ref>
چشم‌زخم با [[حسادت]] پیوند نزدیکی دارد<ref> بوی، ص۲۳۸</ref> در برخی روایات منشأ آن حسد معرفی شده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۷۰، ص۲۴۸.</ref> علامه مجلسی گفته است برخی از [[مفسران]]، آیه ۵ [[سوره فلق]] را، که در آن از حسادتِ حسودان یاد شده، در این‌باره می‌دانند.<ref>فخررازی، تفسیرکبیر، ۱۴۲۱ق، ذیل آیه ۵ سوره فلق؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۷۰، ۲۴۸.</ref>


== آیا چشم زخم واقعیت دارد؟==
==آیا چشم‌زخم واقعیت دارد؟==
=== قرآن===
=== قرآن===
واژه چشم‌زخم در [[قرآن]] نیامده اما برخی از مفسران آیاتی از قرآن را ناظر به آن دانسته‌اند. آنان در [[تفسیر]] آیه «وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّ‌قَةٍ» بر این باورند پسران [[یعقوب]] زیباروی، پرشمار و برومند بودند یعقوب از ترس چشم‌خوردن آنان، به پسرانش توصیه كرد كه از دروازه‌هاى مختلف وارد [[مصر]] شوند.{{مدرک}} البته برخی چشم‌زخم را در قرآن انکار کرده و برای توصیه یعقوب به فرزندانش، احتمالات دیگری مطرح کرده‌اند از جمله ترس از اینکه حکومت با مشاهده اتحاد آنان به ایشان آسیب وارد کند.<ref>طوسی، رازی ۱۴۲۱؛ مجلسی، ج۶۰، ص۶-۹.</ref> همچنین برخی از آیه بعد که می‌گوید تدبیر یعقوب کارساز نشد، برای نفی چشم‌زخم استفاده کرده‌اند.<ref>معرفت، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref> [[آیت الله معرفت]] با استناد به آیه «إِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ» گفته که یعقوب دارای زیرکی بوده و برای این چنین توصیه‌ای به فرزندانش کرد تا [[بنیامین]] در عدم حضور آنها نزد [[یوسف]] برود.<ref>معرفت، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref>
واژه چشم‌زخم در [[قرآن]] نیامده اما برخی از مفسران آیاتی از قرآن را ناظر به آن دانسته‌اند. آنان در [[تفسیر]] آیه «وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّ‌قَةٍ» بر این باورند پسران [[یعقوب]] زیباروی، پرشمار و برومند بودند یعقوب از ترس چشم‌خوردن آنان، به پسرانش توصیه كرد كه از دروازه‌هاى مختلف وارد [[مصر]] شوند.{{مدرک}} البته برخی چشم‌زخم را در قرآن انکار کرده و برای توصیه یعقوب به فرزندانش، احتمالات دیگری مطرح کرده‌اند از جمله ترس از اینکه حکومت با مشاهده اتحاد آنان به ایشان آسیب وارد کند.<ref>طوسی، رازی ۱۴۲۱؛ مجلسی، ج۶۰، ص۶-۹.</ref> همچنین برخی از آیه بعد که می‌گوید تدبیر یعقوب کارساز نشد، برای نفی چشم‌زخم استفاده کرده‌اند.<ref>معرفت، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref> [[آیت الله معرفت]] با استناد به آیه «إِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ» گفته که یعقوب دارای زیرکی بوده و برای این چنین توصیه‌ای به فرزندانش کرد تا [[بنیامین]] در عدم حضور آنها نزد [[یوسف]] برود.<ref>معرفت، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref>
خط ۱۷: خط ۱۷:
=== در روایات===
=== در روایات===
چشم‌زخم در روایات فریقین وارد شده است. بر پایه روایاتی که در منابع حدیثی [[اهل‌سنت]] از ییامبر(ص) نقل شده، چشم‌زخم واقعیت دارد در یکی از این احادیث گفته شده اگر چیزی می‌توانست بر [[قضا و قدر]] سبقت گیرد، چشم‌زخم بود. این احادیث در برخی منابع شیعه از [[امام رضا(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] نیز نقل شده‌اند{{مدرک}} و همچنین در روایاتی از [[امامان شیعه]] رسیده به واقعیت داشتن آن تصریح و راه‌های برای در امان ماندن از شر آن توصیه شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۶۰، ص۲۵-۲۶.</ref>
چشم‌زخم در روایات فریقین وارد شده است. بر پایه روایاتی که در منابع حدیثی [[اهل‌سنت]] از ییامبر(ص) نقل شده، چشم‌زخم واقعیت دارد در یکی از این احادیث گفته شده اگر چیزی می‌توانست بر [[قضا و قدر]] سبقت گیرد، چشم‌زخم بود. این احادیث در برخی منابع شیعه از [[امام رضا(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] نیز نقل شده‌اند{{مدرک}} و همچنین در روایاتی از [[امامان شیعه]] رسیده به واقعیت داشتن آن تصریح و راه‌های برای در امان ماندن از شر آن توصیه شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۶۰، ص۲۵-۲۶.</ref>
===ادیان دیگر===
چشم زخم از باورهای ادیان پیش از اسلام بوده است؛ گفته‌اند یهودیان ۹۹ درصد از مرگ‌ها را ناشی از چشم‌زخم می‌دانستند.<ref>وسترمارک، ص۵۶؛ واژه های فرهنگ یهود، ص۱۹۱-۱۹۲.</ref> اعراب در [[دوران جاهلیت]] چشم‌زخم را منحصر در اثر چشم آدمی نمی‌دانستند آن را نتیجه نگاه برخی حیوانات نیز می‌پنداشتند<ref> نک: جاحظ، ج۲، ص۱۳۱-۱۳۲؛ جوادعلی، ج۶، ص۷۵۲.</ref> آنان برای در امان ماندن از چشم‌زخم از تدابیر مختلفی استفاده می‌کردند. به عنوان نمونه هنگامی که تعداد شتران کسی به ۱۰۰۰ می‌رسید یک چشم بهترین شتر خود را کور می‌کرد.<ref>جاحظ، ج۱، ص۱۷.</ref> البته پیش از اعراب دو سنت سامی‌ و هندو آریایی‌ این باورها را داشتند.<ref>نک: وسترمارک، ص۵۵-۵۸؛ د. ایرانیکا، ذیل واژه.</ref>


===از نظر علمی===
===از نظر علمی===
خط ۴۶: خط ۴۳:


همچنین از مهره‌های آبی‌رنگی به عنوان دستبند، گردبنبد یا آویز برای دفع چشم‌زخم استفاده می‌شود که در [[استفتاء|استفتائات]] برخی از [[مراجع تقلید]] آمده که مستند شرعی ندارند.
همچنین از مهره‌های آبی‌رنگی به عنوان دستبند، گردبنبد یا آویز برای دفع چشم‌زخم استفاده می‌شود که در [[استفتاء|استفتائات]] برخی از [[مراجع تقلید]] آمده که مستند شرعی ندارند.
 
==چشم‌زخم در ادیان دیگر==
چشم‌زخم از باورهای پیروان ادیان پیش از [[اسلام]] نیز بوده است؛ گفته‌اند یهودیان ۹۹ درصد از مرگ‌ها را ناشی از چشم‌زخم می‌دانستند.<ref>وسترمارک، ص۵۶؛ واژه های فرهنگ یهود، ص۱۹۱-۱۹۲.</ref> اعراب در [[دوران جاهلیت]] چشم‌زخم را منحصر در اثر چشم آدمی نمی‌دانستند آن را نتیجه نگاه برخی حیوانات نیز می‌پنداشتند<ref> نک: جاحظ، ج۲، ص۱۳۱-۱۳۲؛ جوادعلی، ج۶، ص۷۵۲.</ref> آنان برای در امان ماندن از چشم‌زخم از تدابیر مختلفی استفاده می‌کردند. به عنوان نمونه هنگامی که تعداد شتران کسی به ۱۰۰۰ می‌رسید یک چشم بهترین شتر خود را کور می‌کرد.<ref>جاحظ، ج۱، ص۱۷.</ref> البته پیش از اعراب دو سنت سامی‌ و هندو آریایی‌ این باورها را داشتند.<ref>نک: وسترمارک، ص۵۵-۵۸؛ د. ایرانیکا، ذیل واژه.</ref>
== پانویس==
== پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}