یاسر بن عامر عنسی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''یاسر بن عامر عنسی''' پدر [[عمار]]، از نخستین گروندگان به [[اسلام]] و رنج کشیدگان در این راه و اولین [[شهید]] اسلام است.

==نسب و زندگی او پیش از اسلام==

یاسراز مردم [[یمن]] و از طائف «مذجح» از قبیله «عنس» بود. تراجم‌­نگاران نسب او را تا حدود جد بیستم ذکر کرده­‌اند.<ref>ابن سعد بصری زهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله؛ ج3، ص246.</ref> وی تا دوران جوانی در یمن زندگی می‌­کرد. سه برادر داشت که یکی از آنها مفقود شد. او به همراه دو برادر دیگرش به نام­های "مالک" و "حارث" برای یافتن برادر گمشده خویش به [[مکه]] آمده و به جستجو پرداختند؛ ولی از یافتن او ناامید گشتند. مالک و حارث به یمن باز گشتند؛ اما یاسر در [[مکه]] ماند و تصمیم به سکونت در مکه گرفت.<ref>ابن سعد بصری زهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله، ج3، ص246.</ref> در آن زمان حکومت قبیله‌­ای حکم‌فرما بود و افراد بیگانه و غریب در صورتی امنیت مالی و جانی داشتند که به یکی از قبائل می­‌پیوستند و در سایه آن قبیله قادر به ادامه زندگی بودند.<ref>امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج8، ص272.</ref>

یاسر با "ابوحذیفه" بزرگ خاندان «قبیله بنی ­مخزوم» پیمان بست و به آن ملحق شد. او کنیز خود را که نامش [[سمیه]] دختر خیاط بود به همسرى یاسر درآورد و عمار از او تولد یافت و ابو حذیفه سمیه را آزاد کرد. یاسر و عمار همواره با ابو حذیفه بودند تا او درگذشت. نخستین ثمره این ازدواج، [[عمار]] بود که در مکه چشم به جهان گشود و چون مادرش کنیز ابوحذیفه بود، طبق قانون بردگی، او نیز برده ابوحذیفه شد؛ ولی بعدها ابوحذیفه، عمار را آزاد نمود. از این‌رو عمار را به عنوان مولی ابوحذیفه (غلام آزاد شده ابوحذیفه) یاد می‌­کنند. یاسر و [[سمیه]] فرزند دیگری به نام "عبدالله" داشتند که همراه پدر و مادرش مسلمان شد.<ref>ابن سعد بصری زهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله؛ پیشین و ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی؛ الاصابه، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، ج6، ص500.</ref> یاسر پسر دیگرى بزرگ‌تر از عمار و عبد الله، به نام حریث، داشت که بنی‌دیل در جاهلیت او را کشتند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبرى، تحقیق: عطا، محمد عبد القادر، ج 4، ص 101.</ref>

از آنجا که عمار در سال 37 هجری در [[جنگ صفین]] در سن 94 سالگی به شهادت رسید،<ref>ابن اثیر، عزالدین؛ الکامل، ترجمه محمد حسین روحانی، ج2، ص885.</ref> می‌­بایست، ولادت او 44 سال قبل از [[بعثت]] رخ داده باشد. همچنين اگر فرض کنیم که یاسر در بیست سالگی ازدواج کرده باشد، چنین به نظر می‌­رسد که او و همسرش در آغاز بعثت حدود 60 سال داشته‌­اند. همچنان که "ابن ­سعد" به سند صحیح از مجاهد می‌­گوید: «و کانت عجوزه کبیره» سمیه در حین شهادت در سن پیری بود.<ref>ابن سعد، ابوعبدالله محمد بن منیع؛ پيشين، ج8، ص207.</ref>

[[آل یاسر]] از سابقین به اسلامند. سیره­ نویسان نوشته‌­اند که خاندان یاسر در خانه [[ارقم بن ابی ارقم]]، در سال پنجم بعثت به حضور [[پیامبر (ص)]] آمده و [[مسلمان]] شدند. آنها سی و چندمین نفر بودند که مسلمان شده و به [[اسلام]] گرویدند.<ref>ابن اثیر، پیشین، ص884و885.</ref>

سید محسن امین می‌­گوید: «به احتمال قوی دعوت عمار موجب مسلمان شدن پدر و مادرش شد.»<ref>امین، سید محسن؛ پیشین.</ref>

مطابق برخی روایات، نخستین افرادی که اسلام خود را آشکار نمودند، هفت نفرند که عمار ششمین و مادرش هفتمین آنها بود.<ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی ابوالفضل؛ الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق علی‌محمد بجاوی، ج7، ص712 و ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد جرزی؛ أسدالغابه، ج6، ص159.</ref>

==خاندان یاسر تحت سخت‌ترین شکنجه‌­ها==

مسلمان شدن، خاندان یاسر بر قبیله بنی ­مخزوم بسیار گران آمد؛ زیرا آنها بردگان بنی ­مخزوم بودند. در این میان [[ابوجهل]] که برادرزاده ابوحذیفه و از دشمنان سر سخت اسلام بود، خاندان یاسر را به جرم مسلمان شدن با انواع آزارها و شکنجه­‌ها مجبور به ترک اسلام می‌­کردند.<ref>مقدسی، مطهر بن طاهر؛ البدء و التاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی، ج2، ص793.</ref>

با وجود تمام رنج­ها و مشقت­های روحی و بدنی و نیز ضعف جسمانی ناشی از پیری، یاسر و سمیه با مقاومتی وصف­ناپذیر، لحظه‌­ای از آرمان­های خود عقب­نشینی نکردند. مشرکان مکه با ابزارهای مختلف آنها را شکنجه می‌­کردند كه مي‌توان، به آهن گداخته از آتش، تازیانه، غرق کردن در میان آ‌ب­های آلوده، زره‌­های فولادین را بر تن آنها فرو بردن و در مقابل آفتاب سوزان قرار دادن آنها اشاره کرد، به طوری که حلقه‌­های زره بر بدن آنها فرو می‌­رفت.<ref>امین، سید محسن؛ پیشین و بلاذری، احمد بن یحیی؛ أنساب الاشراف، تحقیق سهیل ذکار و ریاض زرکلی، ج1، ص158.</ref>

==یاسر شهید نخستین اسلام==

با این که یاسر در سن کهولت بود؛ اما تحت شدیدترین شکنجه‌­ها مقاومت کرد و در نهایت در اثر همین ضربات به شهادت رسید.<ref> امین، سید محسن؛ پیشین و مقدسی، مطهر بن طاهر؛ پیشین.</ref>

{{پانویس|2}}

*ابن اثیر، عزالدین؛ الکامل، ترجمه محمد حسین روحانی، تهران، اساطیر، 1370ش.

*ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد جرزی؛ أسدالغابه، بیروت، دارالفکر، 1409ق.

*ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی؛ الاصابه، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.

*ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی ابوالفضل؛ الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق علی‌محمد بجاوی، بیروت، دارالجیل، 1412ق.

*ابن سعد، الطبقات الکبرى، تحقیق: عطا، محمد عبد القادر، دار الکتب العلمیة، بیروت‏، چاپ اول، 1410ق.

*ابن سعد بصری زهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله؛ طبقات الکبری، بیروت، داربیروت، 1405ق.

*امین، سید محسن؛ اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف.

*بلاذری، احمد بن یحیی؛ أنساب الاشراف، تحقیق سهیل ذکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، 1417ق.

*مقدسی، مطهر بن طاهر؛ البدء و التاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی، تهران، آگه، 1374ش.، چاپ اول.