پرش به محتوا

علویان (ترکیه): تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۰
جز
imported>Fayaz
imported>Fayaz
خط ۵۷: خط ۵۷:




بایزید دوم در راستای سیاست سنی‎گرایی، از گسترش طریقت بکتاشیه با محوریت بالم سلطان برای جلوگیری از نفوذ صفویان حمایت کرد. بدین منظور در سال ۱۴۹۲میلادی بالم سلطان را از آلبانی به شهر نَوشهر، محل زندگی و دفن حاج بکتاش ولی آورد و قبه‎ای بر فراز قبر حاج بکتاش ولی ساخت و در کنار آن خانقاهی برای بالم سلطان بنا کرد.<ref>مهدی جمالی فر، مقدمه‎ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه، ص۳۵.</ref> با این سیاست عثمانی‎ها، بکتاشی‎هایی که شاخه پرجمعیت علویان بودند، تا سال ۱۸۰۰ میلادی زیر نظر و با کمک‎های دولت عثمانی به راحتی زندگی کردند و در مقابل شاخه‎ای از علویان که پیرو مکتب [[صفی الدین اردبیلی]] بوده و به [[شاه اسماعیل صفوی]] به عنوان رهبر دینی می‎نگریستند، همیشه در ظلم و تبعید بودند.{{مدرک}}
بایزید دوم در راستای سیاست سنی‎گرایی، از گسترش طریقت بکتاشیه با محوریت بالم سلطان برای جلوگیری از نفوذ صفویان حمایت کرد.{{مدرک}} بدین منظور در سال ۱۴۹۲میلادی بالم سلطان را از آلبانی به شهر نَوشهر، محل زندگی و دفن حاج بکتاش ولی آورد و قبه‌ای بر فراز قبر حاج بکتاش ولی ساخت و در کنار آن خانقاهی برای بالم سلطان بنا کرد.<ref>مهدی جمالی فر، مقدمه‎ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه، ص۳۵.</ref> با این سیاست عثمانی‎ها، بکتاشی‎هایی که شاخه پرجمعیت علویان بودند، تا سال ۱۸۰۰ میلادی زیر نظر و با کمک‎های دولت عثمانی به راحتی زندگی کردند و در مقابل شاخه‎ای از علویان که پیرو مکتب [[صفی الدین اردبیلی]] بوده و به [[شاه اسماعیل صفوی]] به عنوان رهبر دینی می‎نگریستند، همیشه در ظلم و تبعید بودند.{{مدرک}}




فشارهای دولت عثمانی علیه این شاخه از علویان در دوره سلطان سلیم همزمان با [[جنگ چالدران]] میان عثمانی‎ها و صفویان در سال ۱۵۱۴ میلادی که به شکست صفویان منجر شد، به اوج خود رسید. برخی از گزارش‎ها از صدور فتوای شیخ‎الاسلام ابن‎کمال پاشا، [[فقیه]] عثمانی و نظریه‎پرداز جنگ مذهبی [[جنگ چالدران|چالدران]]، علیه علویان و به دنبال آن  قتل‎عام ۴۰ هزار علوی، پیش از برپایی جنگ توسط دولت عثمانی خبر داده‎اند که فارغ از صحت و سقم آمار آن، نشان از برخورد شدید سلطان عثمانی نسبت به علویان دارد.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۱.</ref>
فشارهای دولت عثمانی علیه این شاخه از علویان در دوره سلطان سلیم همزمان با [[جنگ چالدران]] میان عثمانی‎ها و صفویان در سال ۱۵۱۴ میلادی که به شکست صفویان منجر شد، به اوج خود رسید. برخی از گزارش‎ها از صدور فتوای شیخ‎الاسلام ابن‎کمال پاشا، [[فقیه]] عثمانی و نظریه‎پرداز جنگ مذهبی [[جنگ چالدران|چالدران]]، علیه علویان و به دنبال آن  قتل‎عام ۴۰ هزار علوی، پیش از برپایی جنگ توسط دولت عثمانی خبر داده‎اند که فارغ از صحت و سقم آمار آن، نشان از برخورد شدید سلطان عثمانی نسبت به علویان دارد.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۱.</ref>


گزارش‎های تاریخی از وخامت اوضاع علویان غیربکتاشی پس از شکست حکومت صفوی تا دوره سقوط دولت عثمانی، خبر داده‎اند. طبق گزارش‎های نویسندگان علوی، عثمانی‎ها با فتوای افراطی و  ضد‎ شیعی ابن کمال پاشا علویانِ غیر بکتاشی یا [[قزلباش‎ها]] [[کافر]]، رافضی و زندیق خوانده شدند.<ref>[http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=8042:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8-%D9%80-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81-%DA%A9%D9%81%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AD%D9%86%D9%81%DB%8C-%D9%88/-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&Itemid=9 رسول جعفریان، «نظریه دارالحرب - دارالاسلام و تعریف کفر در فقه حنفی و تأثیر و تأثّر آن از رویدادهای خراسان در قرن دهم هجری».]</ref>
گزارش‎های تاریخی از وخامت اوضاع علویان غیربکتاشی پس از شکست حکومت صفوی تا دوره سقوط دولت عثمانی، خبر داده‎اند. طبق گزارش‎های نویسندگان علوی، عثمانی‎ها با فتوای افراطی و  ضد‎ شیعی ابن‌کمال پاشا علویانِ غیر بکتاشی یا [[قزلباش‎ها]] [[کافر]]، رافضی و زندیق خوانده شدند.<ref>[http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=8042:%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8-%D9%80-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81-%DA%A9%D9%81%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%82%D9%87-%D8%AD%D9%86%D9%81%DB%8C-%D9%88/-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&Itemid=9 رسول جعفریان، «نظریه دارالحرب - دارالاسلام و تعریف کفر در فقه حنفی و تأثیر و تأثّر آن از رویدادهای خراسان در قرن دهم هجری».]</ref>




وخامت اوضاع به حدی بود که حتی به دست گرفتن [[قرآن]] برای علویان ممنوع بود و کسی که به علوی قرآن می‎فروخت، گناه بزرگی مرتکب می‎شد. علویان برای گرفتن قرآن از دوستان مسیحی و یهودی خود می‎خواستند که برای آنان قرآن بیاورند. آنان از برگزاری مراسم عبادی و هرگونه اجتماع دینی در مسجد، [[خانقاه]] و هرجای دیگر منع شده و در صورت برپایی آن تبعید یا کشته می‎شدند. این گروه شیعی نمی‎توانستند به مدارس رفته یا محل‎های مشخصی را برای تعلیم و انتقال آموزه‎های دینی به نسل بعد تأسیس کنند. همچنین  فرار آنان به مناطق صعب الوصول کوهستانی و جنگلی و در سکونت در آن مناطق از ترس قتل‎عام شدن، امکان ارتباط فرهنگی آنان با مراکز شیعی را غیر ممکن کرده بود.
وخامت اوضاع به حدی بود که حتی به دست گرفتن [[قرآن]] برای علویان ممنوع بود و کسی که به علوی قرآن می‎فروخت، گناه بزرگی مرتکب می‎شد. علویان برای گرفتن قرآن از دوستان مسیحی و یهودی خود می‎خواستند که برای آنان قرآن بیاورند.{{مدرک}} آنان از برگزاری مراسم عبادی و هرگونه اجتماع دینی در مسجد، [[خانقاه]] و هرجای دیگر منع شده و در صورت برپایی آن تبعید یا کشته می‎شدند. این گروه شیعی نمی‎توانستند به مدارس رفته یا محل‎های مشخصی را برای تعلیم و انتقال آموزه‎های دینی به نسل بعد تأسیس کنند. همچنین  فرار آنان به مناطق صعب الوصول کوهستانی و جنگلی و در سکونت در آن مناطق از ترس قتل‎عام شدن، امکان ارتباط فرهنگی آنان با مراکز شیعی را غیر ممکن کرده بود.{{مدرک}}


این مسأله موجب شد وجود عالمان دینی در میان آنان اندک شده و عموم علویان از دانش دینی بهره کافی نداشته باشند در نتیجه آنان به باطنی‌گری و آموزش سینه به سینه روی‎ آوردند. در نتیجه این اقدامات، جایگاه اجتماعی و اقتصادی علویان ضعیف شد و از نظر فرهنگی نیز  فشارهای عثمانی‎ها، انزوای قهری علویان غیربکتاشی را به مدت چند قرن و تا تأسیس حکومت جمهوری در [[ترکیه]] به دنبال داشت.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۲ و ۲۳.</ref>
این مسأله موجب شد وجود عالمان دینی در میان آنان اندک شده و عموم علویان از دانش دینی بهره کافی نداشته باشند در نتیجه آنان به باطنی‌گری و آموزش سینه به سینه روی‎ آوردند. در نتیجه این اقدامات، جایگاه اجتماعی و اقتصادی علویان ضعیف شد و از نظر فرهنگی نیز  فشارهای عثمانی‎ها، انزوای قهری علویان غیربکتاشی را به مدت چند قرن و تا تأسیس حکومت جمهوری در [[ترکیه]] به دنبال داشت.<ref>نوری دونمز، علویان ترکیه، ص۲۲ و ۲۳.</ref>
کاربر ناشناس