پرش به محتوا

تألیف قلوب: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ آوریل ۲۰۲۳
جز
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''تألیف قلوب''' حمایتِ اقتصادی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، [[امامان شیعه|امام(ع)]]، [[حاکم اسلامی]] از [[کفر|کفار]]، [[منافق|منافقان]]، یا مسلمانانی است که [[ایمان]] ضعیفی دارند و با هدفِ همراهی آنان با [[مسلمان|مسلمانان]] و دفاع از [[اسلام]] انجام می‌شود. افرادی که به این منظور مورد حمایت قرار می‌گیرند، «الْمُؤَلَّفَة قُلُوبُهُمْ» یا «مُؤَلَّفَةُ القُلُوب» نامیده می‌شوند که در [[سیره نبوی|سیره]] رسول خدا(ص) افرادی از مُشرکین تألیف قلوب شده‌اند.{{سخ}}
'''تألیف قلوب''' حمایتِ اقتصادی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، [[امامان شیعه|امام(ع)]] و [[حاکم اسلامی]] از [[کفر|کفار]]، [[منافق|منافقان]]، یا مسلمانانی است که [[ایمان]] ضعیفی دارند و با هدفِ همراهی آنان با [[مسلمان|مسلمانان]] و دفاع از [[اسلام]] انجام می‌شود. افرادی که به این منظور موردحمایت قرار می‌گیرند، «الْمُؤَلَّفَة قُلُوبُهُمْ» یا «مُؤَلَّفَةُ القُلُوب» نامیده می‌شوند. در [[سیره نبوی|سیره]] رسول خدا(ص) افرادی از مُشرکین تألیف قلوب شده‌اند.{{سخ}}
[[قرآن]] یکی از موارد مصرف [[زکات]] را تألیف قلوب بیان کرده است. برخی از [[مجتهد|فقهای]] [[شیعه]] معتقدند این [[احکام شرعی|حکمِ فقهی]] اختصاص به زمانِ پیامبر(ص) یا زمان حضور امام معصوم(ع) ندارد و در دوران [[غیبت امام مهدی(عج)|غیبت]] نیز جاری است.
[[قرآن]] یکی از موارد مصرف [[زکات]] را تألیف قلوب بیان کرده است. برخی از [[مجتهد|فقهای]] [[شیعه]] معتقدند این [[احکام شرعی|حکمِ فقهی]] به زمانِ پیامبر(ص) یا زمان حضور امام معصوم(ع) اختصاص ندارد و در دوران [[غیبت امام مهدی(عج)|غیبت]] نیز جاری است.


== مفهوم‌شناسی و جایگاه ==
== مفهوم‌شناسی و جایگاه ==
خط ۲۰: خط ۲۰:
# '''کفار، منافقان و مسلمین''': دیدگاه دیگر این است که اصل تألیف قلوب، اصلی «عام» است و شاملِ کفار، منافقین، مسلمانان ضعیف‌الایمان، مسلمانان مرزنشین و مانند آنان می‌شود.<ref>شکوری، فقه سیاسی اسلام، ۱۳۶۱ش، ص۴۹۳.</ref> بسیاری از فقها مانند [[شهید اول|شهید اول،]]<ref name=":0">شهيد ثانى، الروضة البهية، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۵-۴۶.</ref> [[شهید ثانی|شهید ثانی،]]<ref name=":0" /> [[محقق کرکی]]،<ref>محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۳۱.</ref> [[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۵، ص۳۴۱.</ref> و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]<ref>امام خمینی، تحرير الوسيله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۴.</ref> از طرفداران این نظریه هستند.<ref>پورمولا، طاهری، «تألیف قلوب در فقه امامیه و چگونگی اجرای آن در عصر غیبت»، ۱۳۹۷ش، ش۴، ص۹۴۹-۹۷۹.</ref>{{سخ}}نویسنده مقاله «تألیف قلوب و سیاست» معتقد است می‌توان از سهم مؤلفة القلوب با هدفِ الهی، از برخی جنبش‌های آزادی‌بخش در جهان حمایت مالی نمود؛ تا اصل دعوت به [[توحید]] و دیگر باورها و ارزش‌های دینی از این راه تأمین شود.<ref>مبلغ دايميردادی، «تأليف قلوب و سياست»، ۱۳۹۱ش، ص۸۷-۱۰۶.</ref>
# '''کفار، منافقان و مسلمین''': دیدگاه دیگر این است که اصل تألیف قلوب، اصلی «عام» است و شاملِ کفار، منافقین، مسلمانان ضعیف‌الایمان، مسلمانان مرزنشین و مانند آنان می‌شود.<ref>شکوری، فقه سیاسی اسلام، ۱۳۶۱ش، ص۴۹۳.</ref> بسیاری از فقها مانند [[شهید اول|شهید اول،]]<ref name=":0">شهيد ثانى، الروضة البهية، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۵-۴۶.</ref> [[شهید ثانی|شهید ثانی،]]<ref name=":0" /> [[محقق کرکی]]،<ref>محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۳۱.</ref> [[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۵، ص۳۴۱.</ref> و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]<ref>امام خمینی، تحرير الوسيله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۴.</ref> از طرفداران این نظریه هستند.<ref>پورمولا، طاهری، «تألیف قلوب در فقه امامیه و چگونگی اجرای آن در عصر غیبت»، ۱۳۹۷ش، ش۴، ص۹۴۹-۹۷۹.</ref>{{سخ}}نویسنده مقاله «تألیف قلوب و سیاست» معتقد است می‌توان از سهم مؤلفة القلوب با هدفِ الهی، از برخی جنبش‌های آزادی‌بخش در جهان حمایت مالی نمود؛ تا اصل دعوت به [[توحید]] و دیگر باورها و ارزش‌های دینی از این راه تأمین شود.<ref>مبلغ دايميردادی، «تأليف قلوب و سياست»، ۱۳۹۱ش، ص۸۷-۱۰۶.</ref>
== حکم تألیف قلوب در عصر غیبت ==
== حکم تألیف قلوب در عصر غیبت ==
در این‌که تألیف قلوب در [[غیبت امام مهدی(عج)|عصر غیبت]] هم جریان دارد یا خیر، بین فقها اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۲۳۶؛مغنیه، فقه الإمام جعفر الصادق، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۸۲.</ref>
در این‌که تألیف قلوب در [[غیبت امام مهدی(عج)|عصر غیبت]] هم جریان دارد یا خیر، بین فقها اختلاف‌نظر وجود هست.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۲۳۶؛مغنیه، فقه الإمام جعفر الصادق، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۸۲.</ref>
برخی همچون محقق حلی، امام خمینی و جوادی آملی می‌گویند در عصر غیبت ینز جاری است..<ref>محقق حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۷۴؛‌ امام خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۴؛ جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۹۳ش، ج۳۴، ص۳۱۹ و ۳۲۰.</ref> امّا گروهی دیگر مانند [[شیخ طوسی]] تألیف قلوب را منوط به زمانِ جهاد دانسته و چون جهاد، موکول به حضور [[امامان شیعه|امام(ع)]] است این سهم را ساقط می‌دانند.<ref>شیخ طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۸۵.</ref>
برخی همچون [[محقق حلی]]، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] می‌گویند در عصر غیبت نیز جاری است.<ref>محقق حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۷۴؛‌ امام خمینی، تحرير الوسيلة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۴؛ جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۹۳ش، ج۳۴، ص۳۱۹ و ۳۲۰.</ref> گروهی دیگر مانند [[شیخ طوسی]] تألیف قلوب را منوط به زمانِ جهاد می‌دانند و می‌گویند چون جهاد، منوط به حضور [[امامان شیعه|امام(ع)]] است، این سهم هم ساقط است.<ref>شیخ طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۸۵.</ref>


[[مقداد بن عبدالله حلی|فاضل مقداد]]، ساقط شدنِ سهم تألیف قلوب در زمان غیبت را به علمای [[شیعه]] نسبت داده است.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۲۳۶.</ref> [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]] و [[ابوحنیفه]] از فقهای اهل‌سنت نیز معتقدند تألیف قلوب پس از زمانِ رسول خدا(ص) جریان ندارد و این حکم فقهی [[ناسخ و منسوخ|نسخ]] شده است.<ref>محقق حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۷۴.</ref>
[[مقداد بن عبدالله حلی|فاضل مقداد]]، ساقط شدنِ سهم تألیف قلوب در زمان غیبت را به علمای [[شیعه]] نسبت داده است.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق،‌ ج۱،‌ ص۲۳۶.</ref> [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]] و [[ابوحنیفه]] از فقهای اهل‌سنت نیز معتقدند تألیف قلوب پس از زمانِ رسول خدا(ص) جریان ندارد و این حکم فقهی [[ناسخ و منسوخ|نسخ]] شده است.<ref>محقق حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۷۴.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷

ویرایش