آیه اصلاح ذات بین: تفاوت میان نسخه‌ها

| آیات مرتبط= [[آیه اخوت]]

}}

'''آیه اِصْلاحِ ذاتِ بَیْن''' نهمین آیه [[سوره حجرات]] است که دربارهٔ اصلاح روابط و ایجاد سازش میان دو گروه متخاصمِ مؤمن نازل شده است. این آیه برای حفظ و اصلاح جامعه اسلامی و حمایت از جان، مال و ناموس [[مسلمانان]] و عدم هتک حرمت اشخاص دستوراتی ارائه داده است. ایجاد صلح و سازش میان دو گروه مؤمن متخاصم، مبارزه با گروه یاغی و [[اصلاح ذات بین]] بر اساس معیارهای [[عدالت|عادلانه]] از این دستورات است. <br />

از این آیه چند فرع فقهی استفاده شده است. [[وجوب کفایی]] اصلاح ذات البین، عدم ضمانت مصلحان در برابر جان و اموال گروه یاغی، ضمانت گروه یاغی در برابر جان و مال گروه مصلح و لزوم اجازه از [[حاکم شرع]] برای اعمال قدرت جهت ایجاد صلح و سازش، از جمله این فروع است.  

|و اگر دو طایفه از مؤمنان با هم بجنگند، میان آن دو را اصلاح دهید، و اگر [باز] یکی از آن دو بر دیگری تعدّی کرد، با آن [طایفه‌ای‌] که تعدّی می‌کند بجنگید تا به فرمان خدا بازگردد. پس اگر باز گشت، میان آنها را دادگرانه سازش دهید و عدالت کنید، که خدا دادگران را دوست می‌دارد.

}}

== معرفی و شأن نزول ==

آیه نهم [[سوره حجرات]] در مقام بیان راهکارهایی جهت ایجاد سازش و اصلاح میان دو گروه از [[مؤمنان]] متخاصم است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۱۶۶-۱۶۷</ref> درباره [[شأن نزول]] این آیه دو نقل آمده است:‌ [[طبرسی]] نزول این آیه را درباره دو طایفه [[اوس و خزرج]] می‌داند که میان آنان جنگی با لیف خرما و نعلین اتفاق افتاد<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۱۹۹.</ref> و برخی نیز نزول آیه را درباره ماجرای عبدالله بن ابی و عبدالله بن رواحه می‌دانند. طبق این نقل روزی انس به [[پیامبر اسلام(ص)]] پیشنهاد می‌کند به دیدن [[عبدالله بن ابی]] برود. پیامبر نیز سوار بر الاغی به سوی عبدالله حرکت کرد و زمانی که به نزدیک او رسید، عبدالله به پیامبر گفت دور شو که بو و گرد و خاک مرکبت مرا آزار می‌دهد و این سخن با واکنش [[عبدالله بن رواحه انصاری]] و حمایت اقوام آن دو به نزاعی شدید میان دو گروه منجر شد و با چوب و سنگ و کفش به یکدیگر حمله کردند که این آیه نازل شد و از [[مؤمنان]] خواست میان ایشان صلح و آشتی برقرار کنند.<ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۰۸-۴۰۹.</ref>