پرش به محتوا

اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz
imported>Fayaz
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۲: خط ۴۲:
| اجتماعی = جهاد المحیسن
| اجتماعی = جهاد المحیسن
}}
}}
'''اُردن'''، با نام رسمی '''اُردُن هاشمی'''، از کشورهای جنوب غربی آسیا است. [[جنگ موته]] در جنوب این کشور رخ داده است، البته در آن زمان اردن کشور مستقلی نبود و در کنار [[فلسطین]] بخشی از [[شام]] به شمار می‌آمد. آرامگاه [[جعفر طیار]]، مزار و محل [[شهادت]] [[جنگ موته|شهدای موته]] و غار [[اصحاب کهف]] از جمله زیارتگاه‌های شیعیان در این کشور است. پیشینه [[تشیع]] در اردن به قرن چهارم قمری باز می‌گردد. در قرن پنجم تسلط [[فاطمیان]] [[مصر]] بر این کشور بر نفوذ تشیع در آن افزود، اما تسلط [[سلجوقیان]]، ایوبیان و اشغال برخی شهرهای فلسطین به دست صلیبیان، سبب مهاجرت شیعیان اردن به [[لبنان]] گردید.
'''اُردن'''، با نام رسمی '''اُردُن هاشمی'''، از کشورهای عربی جنوب غربی آسیا است. این کشور همیشه جزیی از منطقه [[شام]] بود و پس از جنگ جهانی اول و سقوط امپراتوری عثمانی مستقل شد. پیشینه [[تشیع]] در اردن به قرن چهارم قمری باز می‌گردد. در قرن پنجم تسلط [[فاطمیان]] [[مصر]] بر این کشور بر نفوذ تشیع در آن افزود، اما تسلط [[سلجوقیان]]، ایوبیان و تصرف برخی شهرهای فلسطین به دست صلیبیان، سبب مهاجرت شیعیان اردن به [[لبنان]] گردید.[[جنگ موته]] در جنوب این کشور رخ داده است، آرامگاه [[جعفر طیار]]، مزار و محل [[شهادت]] [[جنگ موته|شهدای موته]] و غار [[اصحاب کهف]] از جمله زیارتگاه‌های شیعیان در این کشور است.  


شیعیان اردن متشکل از چچن‌ها(حدود ۲،۰۰۰ تن) و شماری شیعه مهاجر از کشورهای [[عراق]] و [[لبنان]] هستند و شمار اندکی [[دروزیان|دروزی]](حدود ۲۰۰ تن) نیز در این کشور زندگی می‌کنند. آمار دقیقی از جمعیت شیعیان این کشور در دست نیست. [[پورتال اهل بیت]]، شمار آنان را در ۲۰۰۸م  ۱۴۶،۵۹۷ تن و مرکز تحقیقات pew در ۲۰۰۹م ۶۲.۰۰۰ تن تخمین زده‌اند. در مجموع حدود ۲٪ از جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند. شیعیان اردن تحت فشار دولت این کشور [[مسجد]] و [[حسینیه|حسینیه‌ای]] ندارد، آنان مراسم [[عزاداری محرم]] را در مزار شهدای موته برگزار می‌کردند، اما دولت اردن به دلیل هراس از نفوذ و گسترش تشیع در این کشور، مانع از برگزاری این مراسم شد. عبدالله دوم، پادشاه این کشور نیز نخستین کسی بود که مسئله خطر [[هلال شیعی]] را مطرح کرد. افرادی نیز با اتهام ترویج مذهب شیعه در این کشور بازداشت شده‌اند.
شیعیان اردن متشکل از چچن‌ها، مهاجران [[عراق]] و [[لبنان]] است. تعدادی [[دروزیان|دروزی]] نیز در این کشور زندگی می‌کنند. حدود ۲٪ از جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند. شیعیان اردن تحت قوانین دولت این کشور [[مسجد]] و [[حسینیه|حسینیه‌ای]] ندارد، آنان مراسم [[عزاداری محرم]] را در مزار شهدای موته برگزار می‌کردند، اما دولت اردن به دلیل هراس از نفوذ و گسترش تشیع در این کشور، مانع از برگزاری این مراسم شد. عبدالله دوم، پادشاه این کشور نیز نخستین کسی بود که مسئله خطر [[هلال شیعی]] را مطرح کرد. افرادی نیز با اتهام ترویج مذهب شیعه در این کشور بازداشت شده‌اند.


== اطلاعات عمومی==
== اطلاعات عمومی==
[[پرونده:نقشه اردن.JPG|بندانگشتی|نقشه اردن]]
نام رسمی اردن، اُردُن هاشمی (به عربی: اَلمَمْلَکَة اَلأُرْدُنِیة اَلهَاشِمِیة) است و پایتخت آن اَمّان است. اردن در کرانه خاوری رود اردن واقع شده‌است.<ref>رضانژاد، اردن، ص۱۲۵-۱۲۶</ref> جمعیت این کشور حدود ۷ میلیون نفر است. حکومت در اردن پادشاهی موروثی و مشروطه ‌است و قانون اساسی آن در ۸ ژانویه ۱۹۵۲م/دی ۱۳۳۰ش به تصویب رسیده‌است. سیستم حقوقی این کشور بر مبنای اسلام و قوانین [[فرانسه]] است. زبان رسمی اردن عربی است، اما انگلیسی نیز در امور تجاری، دولتی و...استفاده می‌شود.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
نام رسمی اردن، اُردُن هاشمی (به عربی: اَلمَمْلَکَة اَلأُرْدُنِیة اَلهَاشِمِیة) است و پایتخت آن اَمّان است. اردن در کرانه خاوری رود اردن واقع شده‌است.<ref>رضانژاد، اردن، ص۱۲۵-۱۲۶</ref> جمعیت این کشور حدود ۷ میلیون نفر است. حکومت در اردن پادشاهی موروثی و مشروطه ‌است و قانون اساسی آن در ۸ ژانویه ۱۹۵۲م/دی ۱۳۳۰ش به تصویب رسیده‌است. سیستم حقوقی این کشور بر مبنای اسلام و قوانین [[فرانسه]] است. زبان رسمی اردن عربی است، اما انگلیسی نیز در امور تجاری، دولتی و...استفاده می‌شود.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>


اردن با ۸۹،۲۰۶ کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی آسیا قرار دارد. این کشور با [[سوریه]] در شمال، [[عربستان]] در شرق و جنوب، [[عراق]] در شمال شرقی، از غرب با [[فلسطین|فلسطین اشغالی]] و با [[مصر]] از طریق خلیج عقبه همسایه است.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
اردن با ۸۹،۲۰۶ کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی آسیا قرار دارد. این کشور با [[سوریه]] در شمال، [[عربستان]] در شرق و جنوب، [[عراق]] در شمال شرقی، از غرب با [[فلسطین|فلسطین اشغالی]] و با [[مصر]] از طریق خلیج عقبه همسایه است.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
[[پرونده:نقشه اردن.JPG|بندانگشتی|نقشه اردن]]
 


== تاریخ سیاسی ==
== تاریخ سیاسی ==
سرزمین اردن تا پیش از قرن بیستم میلادی قبل از آنکه به کشوری مستقل تبدیل شود، در کنار فلسطین، بخشی از جنوب سرزمین شام به شمار می‌رفت، این سرزمین از اوایل قرن دهم قمری، به تصرف ترک‌های عثمانی در آمد و در دوره عثمانی، تابع [[دمشق]] بود. با انقراض حکومت عثمانی، این سرزمین زیر سلطه انگلیس و فرانسه قرار گرفت. پس از استقلال اردن از [[بریتانیا]] در ۱۹۴۶م، شاه عبدالله اول بر این کشور حکمرانی می‌کرد.<ref> رضانژاد، اردن درسده اخیر، ۳۵-۳۷</ref> پس از [[ترور]] شاه عبدالله اول در ۱۹۵۱ پسرش طلال بن عبدالله برای دوره‌ای کوتاه پادشاه شد. بزرگ‌ترین موفقیت شاه طلال تصویب قانون اساسی اردن بود. وی در ۱۹۵۲ به دلیل بیماری از سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسین برای پادشاه شدن بسیار جوان بود و بنابر این یک کمیته ویژه اردن را اداره می‌کرد. پس از اینکه حسین به سن ۱۸ سالگی رسید از ۱۹۵۳ تا ۱۹۹۹ حکومت را در دست گرفت. پس از فوت وی در فوریه ۱۹۹۹، پسرش عبدالله دوم جانشین وی شد. عبدالله به تایید مجدد پیمان صلح اردن-[[اسرائیل]] و تقویت روابط اردن با [[ایالات متحده آمریکا]] پرداخت.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
سرزمین اردن تا پیش از قرن بیستم میلادی قبل از آنکه به کشوری مستقل تبدیل شود، در کنار فلسطین، بخشی از جنوب سرزمین شام به شمار می‌رفت، این سرزمین از اوایل قرن دهم قمری، به تصرف ترک‌های عثمانی در آمد و در دوره عثمانی، تابع [[دمشق]] بود. با انقراض حکومت عثمانی، این سرزمین زیر سلطه انگلیس و فرانسه قرار گرفت. پس از استقلال اردن از [[بریتانیا]] در ۱۹۴۶م، شاه عبدالله اول بر این کشور حکمرانی می‌کرد.<ref> رضانژاد، اردن درسده اخیر، ۳۵-۳۷</ref> پس از [[ترور]] شاه عبدالله اول در ۱۹۵۱ پسرش طلال بن عبدالله برای دوره‌ای کوتاه پادشاه شد. بزرگ‌ترین موفقیت شاه طلال تصویب قانون اساسی اردن بود. وی در ۱۹۵۲ به دلیل بیماری از سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسین برای پادشاه شدن بسیار جوان بود و بنابر این یک کمیته ویژه اردن را اداره می‌کرد. پس از اینکه حسین به سن ۱۸ سالگی رسید از ۱۹۵۳ تا ۱۹۹۹ حکومت را در دست گرفت. پس از فوت وی در فوریه ۱۹۹۹، پسرش عبدالله دوم جانشین وی شد. عبدالله به تایید مجدد پیمان صلح اردن-[[اسرائیل]] و تقویت روابط اردن با [[ایالات متحده آمریکا]] پرداخت.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>


== روابط با اسرائیل==
===روابط با اسرائیل===
اردن همواره در سیاست خارجی روابط نزدیکی با [[آمریکا]] و [[بریتانیا]] داشته‌است. این روابط نزدیک در خلال جنگ خلیج فارس به سبب بی‌طرفی اردن و حفظ روابط آن با [[عراق]] به هم خورد. اردن و اسرائیل در ۲۶ اکتبر ۱۹۹۴پیمان صلح اردن و اسرائیل را منعقد کردند. اردن، از زمان شروع انتفاضه الاقصی در سپتامبر ۲۰۰۰ تلاش‌های زیادی برای حفظ ارتباط بین اسرائیل و فلسطین کرده است. با وجود این، پس از وقوع انتفاضه الاقصی، اردن به همراه [[مصر]] سفرای خود را از اسرائیل خارج کردند.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
اردن همواره در سیاست خارجی روابط نزدیکی با [[آمریکا]] و [[بریتانیا]] داشته‌است. این روابط نزدیک در خلال جنگ خلیج فارس به سبب بی‌طرفی اردن و حفظ روابط آن با [[عراق]] به هم خورد. اردن و اسرائیل در ۲۶ اکتبر۱۹۹۴م/مهر ۱۳۷۳ش پیمان صلح اردن و اسرائیل را منعقد کردند. اردن، از زمان شروع انتفاضة الاقصی در سپتامبر ۲۰۰۰م/شهریور ۱۳۷۹ش تلاش‌های زیادی برای حفظ ارتباط بین اسرائیل و فلسطین کرده است. با وجود این، پس از وقوع انتفاضه الاقصی، اردن به همراه [[مصر]] سفرای خود را از اسرائیل خارج کردند.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>


این کشور انتخاب اول بسیاری از فلسطینیان، مردم لبنان و مهاجران و پناهندگان خلیج فارس است. اردن قانونی وضع کرده‌است که غیر از فلسطینی‌های یهودی، سایر فلسطینی‌ها می‌توانند به اردن مهاجرت کرده و تابعیت آن را به دست آورند.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>
این کشور انتخاب اول بسیاری از فلسطینیان، مردم لبنان و مهاجران و پناهندگان خلیج فارس است. اردن قانونی وضع کرده‌است که غیر از فلسطینی‌های یهودی، سایر فلسطینی‌ها می‌توانند به اردن مهاجرت کرده و تابعیت آن را به دست آورند.<ref>[http://www.shiastudy.ir/256-1390-08-29-20-06-42.html سایت شیعه شناسی؛ شیعیان اردن]</ref>


== اقوام و مذاهب==
== اقوام و مذاهب==
حدود ۵ تا ۷٪ جمعیت اردن، اعراب بدوی و ۱۰٪ آن مهاجران فلسطینی هستند که پس از جنگ اعراب و اسرائیل در <small>(۱۹۴۸ و۱۹۶۷)</small> تابعیت این کشور را پذیرفته‌اند.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۳۶</ref>، ۵٪ جمعیت اردن را اقلیت‌های نژادی مانند سوری‌ها، چچنی‌ها، قرقیزستانی‌ها، آشوری‌ها، ارمنی‌ها و اکراد تشکیل می‌دهند. چچن‌ها شیعه<ref> موسوی بجنوردی، ص۵۱۶</ref> و چرکس‌ها مذهب حنفی دارند. اما جمعیت عمده این کشور را اردنی‌ها ساکن سواحل شرقی تشکیل می‌دهند.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۳۴</ref>
حدود ۵ تا ۷٪ جمعیت اردن، اعراب بدوی و ۱۰٪ آن مهاجران فلسطینی هستند که پس از جنگ اعراب و اسرائیل در <small>(۱۹۴۸م/۱۳۲۷ش و ۱۹۶۷م/۱۳۴۶ش)</small> تابعیت این کشور را پذیرفته‌اند.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۳۶</ref>، ۵٪ جمعیت اردن را اقلیت‌های نژادی مانند سوری‌ها، چچنی‌ها، قرقیزستانی‌ها، آشوری‌ها، ارمنی‌ها و اکراد تشکیل می‌دهند. چچن‌ها شیعه<ref> موسوی بجنوردی، ص۵۱۶</ref> و چرکس‌ها مذهب حنفی دارند. اما جمعیت عمده این کشور را اردنی‌ها ساکن سواحل شرقی تشکیل می‌دهند.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۳۴</ref>
دین رسمی اردن، [[اسلام]] و مذهب رسمی آن [[شافعی]] است، پیروان این مذهب جمعیت عمده اردن را تشکیل می‌دهند، ۹۷% از ساکنان اردن را مسلمانان [[اهل سنت]] تشکیل می‌دهند و پس از آنان [[مسیحیان]] و [[دروزیان]] به ترتیب بالاترین میزان پیروان را در این کشور دارند، مسیحیان ۹ کرسی از مجموع کرسی‌های مجلس اردن را به خود اختصاص داده‌اند، در پایتخت اردن شماری دروزی زندگی می‌کنند که شمار آنها حدود ۲۰۰ تن است.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۳۶</ref> [[شیعیان]] نیز، کمتر از ۲٪ از جمعیت کشور اردن را تشکیل می‌دهند.<ref>موسوی بجنوردی، ص۵۱۶؛ رضانژاد، اردن، ص۱۳۳</ref>
دین رسمی اردن، [[اسلام]] و مذهب رسمی آن [[شافعی]] است، پیروان این مذهب جمعیت عمده اردن را تشکیل می‌دهند، ۹۷% از ساکنان اردن را مسلمانان [[اهل سنت]] تشکیل می‌دهند و پس از آنان [[مسیحیان]] و [[دروزیان]] به ترتیب بالاترین میزان پیروان را در این کشور دارند، مسیحیان ۹ کرسی از مجموع کرسی‌های مجلس اردن را به خود اختصاص داده‌اند، در پایتخت اردن شماری دروزی زندگی می‌کنند که شمار آنها حدود ۲۰۰ تن است.<ref> رضانژاد، اردن، ص۱۳۶</ref> [[شیعیان]] نیز، کمتر از ۲٪ از جمعیت کشور اردن را تشکیل می‌دهند.<ref>موسوی بجنوردی، ص۵۱۶؛ رضانژاد، اردن، ص۱۳۳</ref>


کاربر ناشناس