نماز عید: تفاوت میان نسخه‌ها

نماز عید (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۱

۵۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۴ آوریل ۲۰۲۳

جز

←‏اهمیت و جایگاه

دیداریویکی‌متن

Mkhaghanif

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۴۷۰

ویرایش

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 ==اهمیت و جایگاه==
 نماز عید، نمازی است که مسلمان در روز عید فطر و عید قربان می‌خوانند. در منابع فقهی و روایی از این نماز به صلاة العیدین یاد می‌شود.<ref> نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳.</ref> این نماز در زمان حضور [[امامت|امام]]، [[واجب]] است<ref> نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳.</ref> و باید به جماعت‏ خوانده شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> اما در [[غیبت امام مهدی(عج)|زمان غیبت]]، [[مستحب]] است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ۳۳۳.</ref> البته به جماعت خواندن آن در دوره غیبت محل اختلاف فقهاست.<ref> بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (مراجع)، ص۲۳۴.</ref> به فتوای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، اگر [[ولایت فقیه|ولی فقیه]] یا شخصی که از او اجازه دارد آن را امامت کند یا به قصد رجاء خوانده شود اشکال ندارد در غیر این صورت، [[احتیاط واجب]] است که آن را به جماعت نخوانند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی،‌ توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref>
+===جلوگیری مأمون از اقامه نماز عید توسط امام رضا(ع)===
+برپایی ناتمام نماز عید توسط [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] یکی از ماجراهای معروف در تاریخ شیعه و نشان‌دهنده اهمیت نماز عید نزد مسلمانان است. [[مأمون]]، خلیفه وقت [[بنی‌عباس|عباسی]] پس از انتخاب امام رضا به [[ولایتعهدی امام رضا(ع)|ولایتعهدی]] از او خواست که نماز عید فطر را اقامه کند. پس از اصرار مأمون امام رضا پذیرفت به شرط اینکه نماز را طبق روش و سنت پیامبر(ص) بخواند.<ref>کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۸۹.</ref> براساس روایتی که کلینی نقل کرده است فضل بن سهل، وزیر [[مأمون عباسی]] چون استقبال بی‌نظیر مردم را از امام رضا(ع) دید به مأمون گفت: اگر علی بن موسی با اين وضعیت به محل نماز عيد برسد، مردم فريفته او می‌شوند؛ از او بخواه که برگردد مأمون به سوى حضرت پیکی فرستاد و امام نیز برگشت<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۰.</ref> به گفته [[مرتضی مطهری]]، دلیل اصلی جلوگیری مأمون از اقامه نماز توسط امام رضا(ع)، خطری بود که از استقبال مردم از امام رضا و اظهار علاقه و محبت به او احساس کرد. چرا که امام رضا برخلاف روش [[فهرست خلفای بنی‌عباس|خلفای عباسی]] و به دور از تجملات راهی مصلی شد و با استقبال مردم مواجه گردید.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱۷، ص۱۷۴-۱۷۶.</ref> برخی از محققان این ماجرا را مربوط به عید قربان دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۸۱؛ اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، ج۲، ص۴۰۷.</ref> تکبیرهایی که امام بر اساس روایت کلینی در مسیر خوانده‌ است{{یادداشت| وَ طَلَعَ الرِّضَا(ع) وَقَفَ عَلَى الْبَابِ وَقْفَةً ثُمَّ قَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى مَا هَدَانَا اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى مَا رَزَقَنَا مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى‌ مَا أَبْلَانَا.و سپس امام رضا(ع) در آمد و نزد در ايستاد فرمود: «اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، [اللَّه اكبر] على ما هدانا، اللَّه اكبر على ما رزقنا من‏ بهيمة الانعام، و الحمد لله على ما أبلانا». (کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۰.)}} مربوط به عید قربان است. {{مدرک}}
+===مشارکت مسلمانان در نماز عید===
 مشارکت مسلمانان در نماز‌های عید به‌ویژه نماز عید فطر بسیار گسترده است و در تمامی اماکن مقدسه مسلمانان و شیعیان این نماز برپا می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/85086803/ باشکوه‌ترین نمازهای عید در کجا برگزار می‌شود؟]، خبرگزاری ایرنا.</ref> در مناطق مختلف ایران نماز عید با حضور انبوه نمازگزاران و به جماعت اقامه می‌گردد. در شهرهای بزرگ ایران، نمایندگان ولی‌فقیه این نماز را امامت می‌کنند.{{مدرک}}
+===نماز عید فطر در تهران سال ۱۳۵۷ش===
+در [[تهران]] در سال ۱۳۵۷ شمسی، روز عید فطر (۱۳ شهریور) نماز عید فطر به امامت [[محمد مفتح]] و سخنرانی [[محمدجواد باهنر]] از روحانیان و مخالفان حکومت پهلوی در تپه‌های قیطریه برگزار شد. برگزاری این نماز به راهپیمایی علیه حکومت پهلوی منتهی شد. این راهپیمایی منجر به [[واقعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷|راهپیمایی روز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷]] و کشتار راهپیمایان به دست نیروهای نظامی حکومت پهلوی شد.<ref>[https://historydocuments.ir/print.php?id=1347 گزارش نماز عید فطر سال ۱۳۵۷ در مرکز بررسی اسناد تاریخی]</ref>
 === اقامه نماز عید به امامت رهبر جمهوری اسلامی ایران===
 در دوران جمهوری اسلامی در ایران و پس از رسیدن [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] به مقام رهبری در سال ۱۳۶۸ش، نماز عید فطر تهران همه ساله به امامت او برگزار می‌شود.  ولی نماز عید قربان را یکی دیگر از [[امام جمعه|امامان جمعه]] که منصوب از سوی او هستند برپا می‌کند. او پیش از رسیدن به جایگاه رهبری نیز از سوی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] امام جمعه تهران بود<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/C207_43016/ خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۱۲، ص۱۱۶.]</ref> و از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ نماز عید فطر را اقامه می‌کرد.<ref>[https://www.khabaronline.ir/photo/783705/ نماز عید فطر در دهه ۶۰]، پایگاه خبر آنلاین.</ref> او هم‌چنین در برخی موارد مثل سال‌های ۱۳۶۱ش<ref>هاشمی رفسنجانی، پس از بحران، ۱۳۸۶ش، ص۱۸۸.</ref> و ۱۳۶۴ش<ref>هاشمی رفسنجانی،امید و دلواپسی، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۳.</ref>  نماز عید قربان را نیز امامت کرده است. نماز عید فطر تهران در سال ۱۳۶۰ را [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] اقامه کرده بود.<ref>هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران، ۱۳۷۸ش، ص۲۲۴.</ref>
 نماز عید، مدتی در [[دانشگاه تهران]] اقامه می‌شد ولی از سال ۱۳۶۲ش (عید فطر ۱۴۰۳ق)<ref>.هاشمی رفسنجانی،‌ آرامش و چالش، ۱۳۸۶ش، ص۱۴۵.</ref> در محل [[مصلای امام خمینی (تهران)|مصلی بزرگ تهران]] برگزار می‌شود. نماز عید فطر در مصلی در سه سال پیاپی از ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ش (مطابق با ۱۴۴۱تا ۱۴۴۳ق) به علت [[شیوع ویروس کرونای ۲۰۱۹|بیماری همه‌گیر کرونا]] برگزار نشد.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1757125/ پایان سه‌ سال وقفه]، پایگاه خبرآنلاین.</ref>
-===جلوگیری مأمون از اقامه نماز عید توسط امام رضا(ع)===
-برپایی ناتمام نماز عید توسط [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] یکی از ماجراهای معروف در تاریخ شیعه و نشان‌دهنده اهمیت نماز عید نزد مسلمانان است. [[مأمون]]، خلیفه وقت [[بنی‌عباس|عباسی]] پس از انتخاب امام رضا به [[ولایتعهدی امام رضا(ع)|ولایتعهدی]] از او خواست که نماز عید فطر را اقامه کند. پس از اصرار مأمون امام رضا پذیرفت به شرط اینکه نماز را طبق روش و سنت پیامبر(ص) بخواند.<ref>کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۸۹.</ref> براساس روایتی که کلینی نقل کرده است فضل بن سهل، وزیر [[مأمون عباسی]] چون استقبال بی‌نظیر مردم را از امام رضا(ع) دید به مأمون گفت: اگر علی بن موسی با اين وضعیت به محل نماز عيد برسد، مردم فريفته او می‌شوند؛ از او بخواه که برگردد مأمون به سوى حضرت پیکی فرستاد و امام نیز برگشت<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۰.</ref> به گفته [[مرتضی مطهری]]، دلیل اصلی جلوگیری مأمون از اقامه نماز توسط امام رضا(ع)، خطری بود که از استقبال مردم از امام رضا و اظهار علاقه و محبت به او احساس کرد. چرا که امام رضا برخلاف روش [[فهرست خلفای بنی‌عباس|خلفای عباسی]] و به دور از تجملات راهی مصلی شد و با استقبال مردم مواجه گردید.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱۷، ص۱۷۴-۱۷۶.</ref> برخی از محققان این ماجرا را مربوط به عید قربان دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۸۱؛ اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، ج۲، ص۴۰۷.</ref> تکبیرهایی که امام بر اساس روایت کلینی در مسیر خوانده‌ است{{یادداشت| وَ طَلَعَ الرِّضَا(ع) وَقَفَ عَلَى الْبَابِ وَقْفَةً ثُمَّ قَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى مَا هَدَانَا اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى مَا رَزَقَنَا مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى‌ مَا أَبْلَانَا.و سپس امام رضا(ع) در آمد و نزد در ايستاد فرمود: «اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، [اللَّه اكبر] على ما هدانا، اللَّه اكبر على ما رزقنا من‏ بهيمة الانعام، و الحمد لله على ما أبلانا». (کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۰.)}} مربوط به عید قربان است. {{مدرک}}
-===نماز عید فطر در تهران سال ۱۳۵۷ش===
-در [[تهران]] در سال ۱۳۵۷ شمسی، روز عید فطر (۱۳ شهریور) نماز عید فطر به امامت [[محمد مفتح]] و سخنرانی [[محمدجواد باهنر]] از روحانیان و مخالفان حکومت پهلوی در تپه‌های قیطریه برگزار شد. برگزاری این نماز به راهپیمایی علیه حکومت پهلوی منتهی شد. این راهپیمایی منجر به [[واقعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷|راهپیمایی روز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷]] و کشتار راهپیمایان به دست نیروهای نظامی حکومت پهلوی شد.<ref>[https://historydocuments.ir/print.php?id=1347 گزارش نماز عید فطر سال ۱۳۵۷ در مرکز بررسی اسناد تاریخی]</ref>
 ==احکام و آداب نماز عید==