پرش به محتوا

سعید بن جبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fouladi
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:سردر ورودی مزار سعید بن جبیر.jpg|LEFT|بندانگشتی|ورودی مزار سعید بن جبیر در واسط عراق]]
[[پرونده:سردر ورودی مزار سعید بن جبیر.jpg|LEFT|بندانگشتی|ورودی مزار سعید بن جبیر در واسط عراق]]
'''سعید بن جُبَیر بن هشام اسدی وابلی''' از [[تابعین]] و اصحاب [[امام سجاد(ع)]] است. وی در سال ۴۵ق متولد شد و نزد [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] علوم دینی و [[تفسیر]] را فراگرفت و یکی از بزرگترین مفسرین عصر خود شد. او در قیام [[عبدالرحمن بن محمد بن اشعث]] برعلیه [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج بن یوسف]] شرکت کرد و پس از شکست قیام ابن اشعث به سوی [[اصفهان]] و [[قم]] گریخت، و مدتی در این شهرها بسر برد تا اینکه در یکی از این سفرهایش به [[مکه]] دستگیر شد و در سال ۹۵ق به طرز فجیعی به دست حجاج بن یوسف به [[شهادت]] رسید.
'''سعید بن جُبَیر بن هشام اسدی وابلی''' از [[تابعین]] و اصحاب [[امام سجاد(ع)]] است. وی در سال ۴۵ق متولد شد و نزد [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] علوم دینی و [[تفسیر]] را فراگرفت و یکی از بزرگترین مفسرین عصر خود شد. او در قیام [[عبدالرحمن بن محمد بن اشعث]] برعلیه [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج بن یوسف]] شرکت کرد و پس از شکست قیام ابن اشعث به سوی [[اصفهان]] و [[قم]] گریخت، و مدتی در این شهرها بسر برد تا اینکه در یکی از این سفرهایش به [[مکه]] دستگیر شد و در سال ۹۵ق. به طرز فجیعی به دست حجاج بن یوسف به [[شهادت]] رسید.


== ولادت، نسب، کنیه و لقب ==
== ولادت، نسب، کنیه و لقب ==
خط ۷: خط ۷:
بعضی از جمله [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی،ص ۹۰.</ref> بر آنند که [[کنیه|کنیه‌]]ی او ابومحمد بوده<ref> البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و گروهی دیگر کنیه وی را ابوعبدالله ذکر کرده‌اند. [[محمد تقی شوشتری|تستری]]، سخن شیخ طوسی را نمی‌پذیرد<ref>قاموس ج ۵، ص ۸۸ - ۸۹</ref> ولی بیشتر مورخین کنیۀ وی ابوعبدالله گفته‌اند.<ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref><ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۷</ref> به وی لقب والبی داده بودند<ref>الأعلام،ج۸،ص:۱۰۹</ref><ref>الأنساب،ج۱۳،ص:۲۷۵</ref><ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> زیرا او و پدرش ابتدا در حمایت بنی والبی بودند، همچنین برخی نویسندگان به وی لقب «''فقیه البکاء''» داده‌اند.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۲</ref>
بعضی از جمله [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی،ص ۹۰.</ref> بر آنند که [[کنیه|کنیه‌]]ی او ابومحمد بوده<ref> البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و گروهی دیگر کنیه وی را ابوعبدالله ذکر کرده‌اند. [[محمد تقی شوشتری|تستری]]، سخن شیخ طوسی را نمی‌پذیرد<ref>قاموس ج ۵، ص ۸۸ - ۸۹</ref> ولی بیشتر مورخین کنیۀ وی ابوعبدالله گفته‌اند.<ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref><ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۷</ref> به وی لقب والبی داده بودند<ref>الأعلام،ج۸،ص:۱۰۹</ref><ref>الأنساب،ج۱۳،ص:۲۷۵</ref><ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> زیرا او و پدرش ابتدا در حمایت بنی والبی بودند، همچنین برخی نویسندگان به وی لقب «''فقیه البکاء''» داده‌اند.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۲</ref>


== ویژگیها ==
== تفسیر و دیگر علوم ==
[[اسماعیل بن عمر بن کثیر|ابن کثیر]] وی را از ائمه اسلام در تفسیر و فقه و انواع علوم می‌داند و می‌گوید اعمال نیک وی زیاد بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> [[محمد بن احمد ذهبی|ذهبی]] نیز از وی به عنوان یکی از ائمه اعلام یاد کرده است.<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref>
[[اسماعیل بن عمر بن کثیر|ابن کثیر]] وی را از ائمه اسلام در تفسیر و فقه و انواع علوم می‌داند و می‌گوید اعمال نیک وی زیاد بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> [[محمد بن احمد ذهبی|ذهبی]] نیز از وی به عنوان یکی از ائمه اعلام یاد کرده است.<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref>
===علم===
 
[[سفیان ثوری]] از [[عمرو بن میمون]] از قول پدرش نقل می‌کند، سعید بن جبیر از دنیا رفت در حالی که در روی زمین کسی نبود مگر اینکه به علم او محتاج بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> خود می‌گوید: آنچه نزد من مهم است علمی است که دارم، دوست داشتم مردم آن را از من می‌آموختند.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref>
[[سفیان ثوری]] از [[عمرو بن میمون]] از قول پدرش نقل می‌کند، سعید بن جبیر از دنیا رفت در حالی که در روی زمین کسی نبود مگر اینکه به علم او محتاج بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> خود می‌گوید: آنچه نزد من مهم است علمی است که دارم، دوست داشتم مردم آن را از من می‌آموختند.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref>
[[اشعث بن اسحاق]] وی را جهبذ علما می‌داند،<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> معین در فرهنگ خود جهبذ را دانشمند بزرگ ترجمه کرده است.<ref>فرهنگ معین واژه جهبذ</ref> ابراهیم نخعی نیز می‌گوید: پس از وی کسی همتای او در علم نیامد.<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref>
[[اشعث بن اسحاق]] وی را جهبذ [= دانشمند بزرگ]<ref>فرهنگ معین واژه جهبذ</ref> علما می‌داند،<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> ابراهیم نخعی نیز می‌گوید: پس از وی کسی همتای او در علم نیامد.<ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref>
از [[عبدالله بن عمر]]، سوالی درباره [[ارث]] پرسیدند، گفت: بروید از سعید بن جبیر بپرسید او در این مسئله از من عالم‌تر است.<ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۹</ref>به ظاهر مراد از علم در این روایات، علم دینی است.
از [[عبدالله بن عمر]]، سوالی درباره [[ارث]] پرسیدند، گفت: بروید از سعید بن جبیر بپرسید او در این مسئله از من عالم‌تر است.<ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۹</ref>به ظاهر مراد از علم در این روایات، علم دینی است.
====علم تفسیر====
 
'''تفسیر'''
 
سعید کتابی در تفسیر قرآن دارد که مفسران از وی نقل کرده‌اند، [[جلال الدین سیوطی|سیوطی]] در [[الاتقان فی علوم القرآن|الاتقان]] از تفسیرش یاد کرده است، و [[قتادة بن دعامة|قتاده]] وی را اعلم مفسرین از [[تابعین]] دانسته است، همچنین [[ابن ندیم]] در [[الفهرست (ابن ندیم)|الفهرست]] هنگامی که کتابهای تفسیری [[شیعه]] را نام می‌برد از آن یاد می‌کند<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۵</ref> و قبل از آن تفسیری ذکر نکرده است، [[آقا بزرگ]] نیز در کتاب [[الذریعه ‌الی‌ تصانیف‌ الشیعه|الذریعه]] آن را ذکر کرده است.<ref>الذریعة، آغا بزرگ الطهرانی،ج۴،ص:۲۴۱</ref>
سعید کتابی در تفسیر قرآن دارد که مفسران از وی نقل کرده‌اند، [[جلال الدین سیوطی|سیوطی]] در [[الاتقان فی علوم القرآن|الاتقان]] از تفسیرش یاد کرده است، و [[قتادة بن دعامة|قتاده]] وی را اعلم مفسرین از [[تابعین]] دانسته است، همچنین [[ابن ندیم]] در [[الفهرست (ابن ندیم)|الفهرست]] هنگامی که کتابهای تفسیری [[شیعه]] را نام می‌برد از آن یاد می‌کند<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۵</ref> و قبل از آن تفسیری ذکر نکرده است، [[آقا بزرگ]] نیز در کتاب [[الذریعه ‌الی‌ تصانیف‌ الشیعه|الذریعه]] آن را ذکر کرده است.<ref>الذریعة، آغا بزرگ الطهرانی،ج۴،ص:۲۴۱</ref>


خط ۱۹: خط ۲۱:
برخی این کتاب را به عنوان اولین کتاب تفسیری می‌شناسند.<ref>احمد فاضل سعدی، ص ۱۸۹</ref>
برخی این کتاب را به عنوان اولین کتاب تفسیری می‌شناسند.<ref>احمد فاضل سعدی، ص ۱۸۹</ref>


===عبادات===
== عبادت ==
====زیارت خانه خدا====
درباره [[شب زنده داری]] و تضرع وی [[احمد بن عبدالله بن احمد اصفهانی|اصفهانی]] از قول [[قاسم بن ایوب]] نقل می‌کند، سعید آن قدر گریه می‌کرد تا از حال می‌رفت و غش می‌کرد.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۴</ref> وی هر وقت به نماز می‌ایستاد هم چون چوب خشک بود و فراوان گریه می‌کرد.<ref>ابن الجوزی، ج ۷، ص ۶</ref>
 
===زیارت خانه خدا===
نوشته‌اند وقتی سعید در اصفهان ساکن بود سالی دوبار به زیارت خانه خدا مشرف می‌شد، یک بار برای [[حج]] و یک بار برای [[عمره]]<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref>
نوشته‌اند وقتی سعید در اصفهان ساکن بود سالی دوبار به زیارت خانه خدا مشرف می‌شد، یک بار برای [[حج]] و یک بار برای [[عمره]]<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref>
شخصی می‌گوید: سعید بن جبیر را دیدم که در [[طواف]] به آهستگی و باوقار حرکت میکرد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۲</ref>
شخصی می‌گوید: سعید بن جبیر را دیدم که در [[طواف]] به آهستگی و باوقار حرکت میکرد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۲</ref>
خط ۲۶: خط ۳۰:
سعید هنگامیکه از سوی [[خالد بن عبدالله قسری]] دستگیر شد، در حالیکه زنجیز بر دست و پاهایش بود نیز طواف خانه خدا کرد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۴ </ref>
سعید هنگامیکه از سوی [[خالد بن عبدالله قسری]] دستگیر شد، در حالیکه زنجیز بر دست و پاهایش بود نیز طواف خانه خدا کرد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۴ </ref>


====قرائت قرآن====
===قرائت قرآن===
طبق بعضی از نقلها سعید در هر شب یک بار [[قرآن]] را [[ختم قرآن|ختم]] می‌کرد<ref>الطبقات الکبری،ج۶، ص۲۷۰</ref> و گاهی در کنار [[کعبه]] آن ختم را در یک رکعت نماز انجام می‌داد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۰</ref>
طبق بعضی از نقلها سعید در هر شب یک بار [[قرآن]] را [[ختم قرآن|ختم]] می‌کرد<ref>الطبقات الکبری،ج۶، ص۲۷۰</ref> و گاهی در کنار [[کعبه]] آن ختم را در یک رکعت نماز انجام می‌داد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۰</ref>


خط ۳۴: خط ۳۸:
::پس از کشته شدن [[امام حسین]] بر من هیچ دو شبی نگذشته است که قرآن را ختم نکنم مگر اینکه مسافر یا بیمار باشم.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۰</ref>
::پس از کشته شدن [[امام حسین]] بر من هیچ دو شبی نگذشته است که قرآن را ختم نکنم مگر اینکه مسافر یا بیمار باشم.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۰</ref>


====تضرع====
== مذهب ==
درباره [[شب زنده داری]] و تضرع وی [[احمد بن عبدالله بن احمد اصفهانی|اصفهانی]] از قول [[قاسم بن ایوب]] نقل می‌کند، سعید آن قدر گریه می‌کرد تا از حال می‌رفت و غش می‌کرد.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۴</ref> وی هر وقت به نماز می‌ایستاد هم چون چوب خشک بود و فراوان گریه می‌کرد.<ref>ابن الجوزی، ج ۷، ص ۶</ref>
 
===مذهب===
در [[خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال|خلاصه]] [[علامه حلی]] و [[رجال کشی]] به تصریح آمده است که سعید از شیعیان [[حضرت علی(ع)]] بوده و علت [[شهادت|شهادتش]] به دست [[حجاج بن یوسف|حجاج]] نیز چیزی جز این نبوده است.<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۶</ref>
در [[خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال|خلاصه]] [[علامه حلی]] و [[رجال کشی]] به تصریح آمده است که سعید از شیعیان [[حضرت علی(ع)]] بوده و علت [[شهادت|شهادتش]] به دست [[حجاج بن یوسف|حجاج]] نیز چیزی جز این نبوده است.<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۶</ref>


کاربر ناشناس