محمدعلی شاه‌آبادی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محمدعلی بیدآبادی''' مشهور به '''شاه‌آبادی''' (۱۲۵۴-۱۳۲۸ش) [[فیلسوف]]، [[عارف]] و [[فقیه]] [[شیعه|شیعی]]. وی از اساتید [[اخلاق]] و عرفان در [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] و [[حوزه علمیه تهران|تهران]] بود. مشهورترین شاگرد وی [[امام خمینی]] است. وی در اعتراض به حرکت‌های [[رضاخان]] ۱۵ ماه در [[آستانه حضرت عبدالعظيم|حرم عبدالعظیم حسنی]] تحصن کرد. [[مهدی شاه‌آبادی]] فرزند او از [[شهادت|شهدای]] جنگ تحمیلی [[عراق]] علیه [[ایران]] است.<ref>[http://www.shakhsiatnegar.com/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8F%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C سایت شخصیت نگار.]</ref> مدفن او در [[حرم حضرت عبدالعظیم]] قرار دارد.

محمد علی بیدآبادی در سال [[سال ۱۲۵۴هجری شمسی|۱۲۵۴ش]] در محله حسین آباد [[اصفهان]] متولد شد. پدرش میرزا [[محمد جواد بیدآبادی]] یکی از علمای آن منطقه بود. مقدمات علوم را نزد پدر آموخته و در کلاس درس برادر بزرگترش (شیخ احمد مجتهد) حاضر شد. در ده سالگی در درس [[آیت‌الله|آیة الله]] [[سید محمدهاشم خوانساری|میرزا هاشم خوانساری]] شرکت کرد و درس ریاضیات را از [[میرزا عبدالرزاق بغایری]] آموخت.<ref>محمد علی محمدی - تلخیص از کتاب گلشن ابرار، ج ۲، ص ۶۰۶. بنقل از [http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9671&t=article سایت اندیشه قم].</ref>

در سال ۱۳۰۴ق [[ناصرالدین شاه قاجار]]، آیة الله بیدآبادی را به همراه دو فرزندش محمدعلی و علی‌ محمد به [[تهران]] تبعید کرد. وی در تهران در درس [[میرزا حسن آشتیانی]] شرکت نمود و به جلسه درس فلسفه [[سید ابوالحسن جلوه|ابوالحسن جلوه]] راه یافت. در هیجده سالگی به [[اجتهاد]] رسید. وی حدود شانزده سال در تهران اقامت کرد و در این مدت علاوه بر تحصیل به تدریس مشغول شد.<ref>محمد علی محمدی - تلخیص از کتاب گلشن ابرار، ج ۲، ص ۶۰۶. به نقل از [http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9671&t=article سایت اندیشه قم]</ref>

پس از درگذشت آخوند خراسانی، شاه‌آبادی به [[سامرا]] رفت تا از درس [[محمدتقی شیرازی]] استفاده کند. وی یکی از شش نفری بود که از میرزای شیرازی گواهی اجتهاد دریافت کرد. چنانکه شیخ الشریعه اصفهانی، [[سید اسماعیل صدر]]، [[شربیانی]]، [[میرزا خلیل تهرانی]] هم به شاه‌آبادی [[اجازه اجتهاد|گواهی اجتهاد]] داده بودند.<ref>محمد علی محمدی - تلخیص از کتاب گلشن ابرار، ج ۲، ص ۶۰۶. به نقل از [http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9671&t=article سایت اندیشه قم]</ref>

 

شاه‌آبادی بعد از هشت سال اقامت در [[عراق]] به درخواست مادرش به [[ایران]] بازگشت. چون مردم [[تهران]] از ورود آیت الله شاه‌آبادی به ایران مطلع شدند از وی خواستند که به تهران بیاید، وی پذیرفت و چون منزل ایشان در خیابان شاه آباد (جمهوری اسلامی کنونی) بود به  «شاه آبادی» معروف شد. وی نخست در منزل اقامه [[نماز جماعت|جماعت]] و سخنرانی کرد و بعد به سبب کمبود جا به مسجد سراج الملک رفت. او از سال ۱۳۳۰ق تا ۱۳۴۷ق در تهران اقامت داشت.<ref>محمد علی محمدی - تلخیص از کتاب گلشن ابرار، ج ۲، ص ۶۰۶. به نقل از [http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9671&t=article سایت اندیشه قم]</ref>

 

شیخ [[عبدالکریم حائری]] مؤسس [[حوزه علمیه قم]]، از شاه‌آبادی برای تدریس در حوزه [[قم]] که در آن زمان حوزه‌ای نوپا بود، دعوت کرد و او نیز در سال ۱۳۴۷ق، برای تربیت طلاب حوزه علمیه قم وارد این شهر شد و به مدت هفت سال در آنجا ساکن شد. وی در قم دروس [[اخلاق]] ، [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[فقه]] تدریس کرد.<ref>[http://shakhsiatnegar.com/%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8F-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8F-%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8F-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C سایت شخصیت نگار.]</ref> [[امام خمینی]]، [[سید رضا بهاءالدینی]]، [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|سید شهاب الدین مرعشی نجفی]]، [[میرزا هاشم آملی]]، [[محمد ثقفی تهرانی]] و [[سیدمصطفی صفایی خوانساری]] از جمله شاگردان او بودند.<ref>[http://pajoohe.com/FA/index.php?Page=definition&UID=33061 پژوهشکده باقرالعلوم.]؛ مجله گلبرگ - آبان ۱۳۸۱، شماره ۳۵. [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3282/5125/46368/ به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه].</ref>

*رسالة العقل و الجهل.<ref>مختاری؛ رضا؛ سیمای فرزانگان، تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۵، نهم، ص ۸۸و۸۹.[http://pajoohe.com/FA/index.php?Page=definition&UID=33061 بنقل از پژوهشکده باقرالعلوم].</ref>

آیت الله شاه‌آبادی در اواخر دوره [[قاجار]] و اوائل دوره [[پهلوی]] ساکن [[تهران]] شد. وی در آغاز اقامت، برای اتحاد علمای مرکز (تهران) تلاش نمود که ناموفق بود.<ref>مجله حضور - پاییز ۱۳۸۴، شماره ۵۴. [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/130/5941/61096/ بنقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه].</ref> وی از علما برای مبارزه با حرکت‌های رضاشاه درخواست تحصن در [[آستانه حضرت عبدالعظيم|حرم عبدالعظیم]] را نمود. دو نفر از علما با او همراهی کردند و ۱۵ ماه در حرم عبدالعظيم دست به تحصن زد. او در دو ماه [[محرم]] و [[صفر]] هر روز به [[منبر]] رفته بر علیه رضاشاه سخنرانی کرد. جمله معروف ایشان بر منابر در روزهای تحصن اینگونه بود:  رضاخان، دست‌نشاندۀ انگلیس است و هدفش اعدام قرآن و اسلام است. اگر با منِ روحانی مبارزه می‌کند، نه به خاطر خودِ من است، بلکه به این دلیل است که من مبلغ قرآنم. به دنیا اعلام می‌کنم که اگر حرکت نکنید، این خبیث اسلام را از بین می‌برد.

این تحصن پس از نزدیک به ۱۵ ماه با اصرار برخی از علما خصوصاً [[سید حسن مدرس]] و حاج شیخ عبدالنبی شکسته شد و وی به تهران بازگشت امّا به خاطر فساد زیاد در شهر تهران به اعتراض از تهران به قم مهاجرت نمود (در ۱۳۰۷ش) و هفت سال در قم به تدریس [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[فلسفه اسلامی|فلسفه]]، [[عرفان]] و [[اخلاق]] مشغول شد.{{سخ}}در ۱۳۱۴ش (۱۳۵۴ق) به دلیل درخواست مردم تهران و بیماری فرزندش، به تهران بازگشت و در [[مسجد امین الدوله]] به امامت جماعت و وعظ و [[خطبه|خطابه]] و تدریس مشغول شد. پس از ۲ سال نماز جماعت، تدریس و سخنرانی خود را به یکی از شبستان‌های [[مسجد جامع تهران]] منتقل کرد.<ref>مجله حضور - پاییز ۱۳۸۴، شماره ۵۴. [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/130/5941/61096/ بنقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه].</ref>

هنگامی که رضاشاه پوشیدن [[لباس روحانیت]] را ممنوع اعلام کرد، شاه آبادی هفت پسرش را ملبس به لباس روحانیت کرد. و زمانی که حکومت پهلوی مساجد و منابر را تعطیل و ممنوع اعلام نمود، او هرگز [[مسجد]] و [[منبر]] را ترک نکرد.<ref>مجله حضور - پاییز ۱۳۸۴، شماره ۵۴. [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/130/5941/61096/ بنقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه].</ref>

از فعالیت‌های اجتماعی محمدعلی شاه‌آبادی، تشکیل [[هیئت مذهبی]] سیار بود. رساله «شذرات المعارف» یا «مرام الاسلام» او برای همین هیئت‌هاست. وی برای محصلین و والدینشان جلسات مخفی در منزلش ترتیب داد و در کنار این جلسات برای مبارزه با رباخواری، شرکت مخمس و [[قرض الحسنه]] را به صورت سهام افراد ایجاد کرد.<ref>مجله حضور - پاییز ۱۳۸۴، شماره ۵۴. [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/130/5941/61096/ بنقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه]</ref>

آیت الله شاه‌آبادی [[پنج شنبه (روز)|پنج شنبه]]، [[۳ آذر]] [[سال ۱۳۲۸ شمسی|۱۳۲۸ش]]، ([[۳ صفر]] ۱۳۶۹ قمری) درگذشت. به دستور حکومت، جنازه باید از مسیر [[مسجد جامع]] تا [[مسجد امام خمینی (تهران)|مسجد امام]] و بازار توسط علما [[تشییع جنازه|تشییع]] می‌گردید و باقی راه تا [[آستانه حضرت عبدالعظيم|حرم حضرت عبدالعظیم]] با ماشین حمل می‌شد. ولی [[جمعه (روز)|جمعه]] [[۴ آذر]] به دلیل ازدحام جمعیت پیکر او تا حرم حضرت عبدالعظیم توسط مردم تشییع و در مقبره [[ابوالفتوح رازی|شیخ ابوالفتوح رازی]] (صاحب [[روح الجنان]]) به خاک سپرده شد.<ref>مجله حضور - پاییز ۱۳۸۴، شماره ۵۴. [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/130/5941/61096/ بنقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه].</ref>

*مختاری؛ رضا؛ سیمای فرزانگان، تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۵، نهم، ص ۸۸و۸۹.

*مجله حضور - پاییز ۱۳۸۴، شماره ۵۴.

*مجله گلبرگ - آبان ۱۳۸۱، شماره ۳۵.

*[https://www.andisheqom.com/fa/Article/View/9671 محمد علی محمدی، «زندگینامه آیت الله میرزا محمدی علی شاه‌آبادی»، سایت اندیشه قم].