کاربر ناشناس
عبدالجواد ادیب نیشابوری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz جز (←محتوا و سبک شعر) |
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== | ==زندگی== | ||
او در روستای بجن‌گرد (بیژن‌گرد) | او در روستای بجن‌گرد (بیژن‌گرد) از توابع [[نیشابور]] زاده شد.<ref>ریاضی، دانشوران خراسان، ص۱۴۵، حاشیه؛ گرایلی، نیشابور شهر فیروزه، ص۳۸۶؛ نکـ: مرزآبادی، شرح حال و آثار و افکار و دیوان اشعار ادیب نیشابوری (رساله دکتری)، ص۴۴.</ref> ولادت او را در ۱۲۸۴ق<ref>اشراق، «ادیب نیشابوری»،، ص۲۳۴؛ دینشاه، سخنوران دوران پهلوی، ج۱، ص۵۰.</ref> و ۱۲۸۰ق<ref>مصاحبی، مدینه الادب، ج۱، ص۲.</ref> نوشته‌اند، اما چنان‌چه او خود گفته، سال تولدش ۱۲۸۱ق بوده است.<ref>نکـ: طبسی، «بزرگان عصر-ادیب نیشابوری»، ص۵۵.</ref> پدرش، کشاورزی تنگدست بود.<ref>نکـ: اشراق، «ادیب نیشابوری»،، ص۲۳۴؛ مرزآبادی، شرح حال و آثار و افکار و دیوان اشعار ادیب نیشابوری (رساله دکتری)، ص۴۵؛ قس: مصاحبی، مدینه الادب، ج۱، ص۲.</ref> عبدالجواد در ۴ سالگی به بیماری آبله مبتلا شد و بینایی یک چشم خود را از دست داد و برای چشم دیگر نیز بینایی اندکی ماند، از این رو، پدرش او را به مکتب نمی‌فرستاد. اما عبدالجواد با نمایاندن حافظه قوی و استعداد خود به پدر، او را بر آن داشت که فرزند را به مکتب بسپارد.<ref>نکـ: اشراق، «ادیب نیشابوری»، ص۲۳۵.</ref> | ||
ادیب در [[۱۵ ذی‌القعده]] ۱۳۴۴ق برابر با ۶ خرداد ۱۳۰۴ق درگذشت.<ref>زرین‌قلم، لالی مکنون، مقدمه ص ز، به نقل از عالی کردکلایی و ابوالحسنی، «بررسی سبک‌شناسی اشعار ادیب نیشابوری»، ص۲۷.</ref> و در یکی از رواق‌های [[حرم امام رضا(ع)]] به خاک سپرده شد.<ref>طبسی، «بزرگان عصر-ادیب نیشابوری»، ص۵۷؛ ریاضی، دانشوران خراسان، صص۱۴۴-۱۴۵، حاشیه.</ref> در مجلس بزرگداشت وی که در انجمن ادبی [[خراسان]] برپا شد، دوستان و شاگردان او خطابه‌ها و مرثیه‌ها سرودند.<ref>نکـ: طبسی، «بزرگان عصر-ادیب نیشابوری»، ص۵۸؛ مجتهدزاده، «بزرگان خراسان-ادیب نیشابوری»، ص۲۶۹.</ref> | |||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
ادیب نیشابوری | ادیب نیشابوری پس از فراگیری خواندن و نوشتن و آموختن مقدمات زبان عربی در زادگاه خود، رهسپار [[نیشابور]] شد<ref>جلالی، «زندگی‌نامه ادیب نیشابوری»، ص۱۸.</ref> و در مدرسه گلشن<ref>گرایلی، نیشابور شهر فیروزه، ص۳۸۶.</ref> دروس مقدماتی عربی را ادامه داد و منطق را فراگرفت. سپس برای تکمیل آموخته‌های خویش در حدود سال ۱۲۹۷ق به [[مشهد]] رفت<ref>بامداد، ص۴۵؛ طبسی، «بزرگان عصر-ادیب نیشابوری»، ص۵۵؛ مجتهدزاده، «بزرگان خراسان-ادیب نیشابوری»، ص۲۶۷؛ گرایلی، نیشابور شهر فیروزه، ص۳۸۶؛ جلالی، «زندگی‌نامه ادیب نیشابوری»، ص۱۹، نیز حاشیه۱.</ref> و در مدارس خیرات خان، فاضل خان و [[مدرسه نواب|نواب]] مسکن گزید.<ref>بامداد، صص۴۵-۴۶؛ رشید یاسمی، ادبیات معاصر، ص۱۴؛ نیز نکـ: دینشاه، سخنوران دوران پهلوی، ج۱، ص۵۰.</ref> | ||
ادیب در [[مشهد]]، برخی از متون عربی مانند شرح قطر الندی اثر ابن هشام، شرح سیوطی بر الفیه ابن مالک و شرح جامی بر کافیه ابن حاجب را نزد چند تن از استادان آموخت، اما پس از آن دیگر نزد استادی نرفت و سطوح عالی ادبیات عرب و کتاب‌هایی چون [[مغنی اللبیب]] ابن هشام، [[مطول]] تفتازانی، مقامات بدیعی و مقامات حریری را با مطالعه و ممارست خویش فرا می‌گرفت و در همان حال سطوح پایین‌تر را درس می‌داد. ادیب پیش از مرگ | ادیب در [[مشهد]]، برخی از متون عربی مانند شرح قطر الندی اثر ابن هشام، شرح سیوطی بر الفیه ابن مالک و شرح جامی بر کافیه ابن حاجب را نزد چند تن از استادان آموخت، اما پس از آن دیگر نزد استادی نرفت و سطوح عالی ادبیات عرب و کتاب‌هایی چون [[مغنی اللبیب]] ابن هشام، [[مطول]] تفتازانی، مقامات بدیعی و مقامات حریری را با مطالعه و ممارست خویش فرا می‌گرفت و در همان حال سطوح پایین‌تر را درس می‌داد. ادیب پیش از مرگ پدرش سفری به [[نیشابور]] کرد و در حدود سال ۱۳۱۰ق به [[مشهد]] بازگشت و تا پایان عمر در [[مدرسه نواب]] اقامت گزید و تدریس جدی او از همین سال آغاز شد.<ref>نکـ: جلالی، «زندگی‌نامه ادیب نیشابوری»، صص۱۹-۲۰.</ref> | ||
==تدریس== | ==تدریس== | ||
| خط ۱۱۸: | خط ۱۱۹: | ||
## دیوان جمع‌آوری شده توسط اشراق: شاگرد وی اشراق، دیوان استاد را با بالغ بر ۶ هزار بیت از اشعار پارسی گرد آورد که مفقود است. <ref>نکـ: اشراق، «ادیب نیشابوری»، ص۲۳۶، حاشیه۱.</ref> طبسی به جز اشعار پراکنده، از ۳ هزار بیت شعر ادیب یاد کرده که هیچ‌گاه به چاپ نرسید.<ref>طبسی، «بزرگان عصر-ادیب نیشابوری»، ص۵۶.</ref> | ## دیوان جمع‌آوری شده توسط اشراق: شاگرد وی اشراق، دیوان استاد را با بالغ بر ۶ هزار بیت از اشعار پارسی گرد آورد که مفقود است. <ref>نکـ: اشراق، «ادیب نیشابوری»، ص۲۳۶، حاشیه۱.</ref> طبسی به جز اشعار پراکنده، از ۳ هزار بیت شعر ادیب یاد کرده که هیچ‌گاه به چاپ نرسید.<ref>طبسی، «بزرگان عصر-ادیب نیشابوری»، ص۵۶.</ref> | ||
## لآلی مکنون: عباس زرین‌قلم خراسانی بخشی از اشعار ادیب را با عنوانی لآلی مکنون در ۱۳۳۳ش در مشهد منتشر ساخت که حدود هزار بیت از اشعار پارسی ادیب را دربرمی‌گیرد و از اشعار عربی تنها دو بیت در پایان این مجموعه آمده است. مرزآبادی در رساله دکتری خود به تصحیح اشعار لآلی مکنون دست یازیده، و ۶۱ بیت فارسی و ۹ بیت عربی به آن افزوده است.<ref>مرزآبادی، شرح حال و آثار و افکار و دیوان اشعار ادیب نیشابوری (رساله دکتری)، ص۱۴۰.</ref> نقل قول‌های شفاهی مؤلف از شاگردان ادیب که در منابع دیگر یافت نمی‌شود، بر ارزش رساله می‌افزاید. آخرین تصحیح انتقادی از دیوان همراه با زندگی‌نامه ادیب به کوشش جلالی پندری به چاپ رسیده است. مؤلف با کاوش فراوان در مآخذ توانسته است ابیات دیوان را به ۱۱۸۹ بیت برساند. | ## لآلی مکنون: عباس زرین‌قلم خراسانی بخشی از اشعار ادیب را با عنوانی لآلی مکنون در ۱۳۳۳ش در مشهد منتشر ساخت که حدود هزار بیت از اشعار پارسی ادیب را دربرمی‌گیرد و از اشعار عربی تنها دو بیت در پایان این مجموعه آمده است. مرزآبادی در رساله دکتری خود به تصحیح اشعار لآلی مکنون دست یازیده، و ۶۱ بیت فارسی و ۹ بیت عربی به آن افزوده است.<ref>مرزآبادی، شرح حال و آثار و افکار و دیوان اشعار ادیب نیشابوری (رساله دکتری)، ص۱۴۰.</ref> نقل قول‌های شفاهی مؤلف از شاگردان ادیب که در منابع دیگر یافت نمی‌شود، بر ارزش رساله می‌افزاید. آخرین تصحیح انتقادی از دیوان همراه با زندگی‌نامه ادیب به کوشش جلالی پندری به چاپ رسیده است. مؤلف با کاوش فراوان در مآخذ توانسته است ابیات دیوان را به ۱۱۸۹ بیت برساند. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||