پرش به محتوا

نهج الحیاة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویکی‌سازی و اصلاح پانویس‌ها
جز (ویکی‌سازی و اصلاح پانویس‌ها)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:نهج الحیاه.jpg|بندانگشتی]]
[[پرونده:نهج الحیاه.jpg|بندانگشتی]]
'''نهج الحیاة، یا فرهنگ سخنان فاطمه (س)''' نام کتابی است که راه و رسم زندگی را از سخنان [[حضرت زهرا (س)]] استنباط می‌کند. این کتاب در سال ۱۳۷۲ توسط [[محمد دشتی]] و جمعی از پژوهشگران مؤسسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع) و با حمایت اقتصادی بنیاد فرهنگی امام رضا (ع)، پس از شش سال کار به چاپ رسید و در زمان کوتاهی، چند نوبت تجدید چاپ شد. نویسندگان دنبال آن بودند تا کتابی مانند [[نهج البلاغه]] تولید کنند، نقدهایی نیز بر این کتاب وارد شده است.
'''نهج الحیاة، یا فرهنگ سخنان فاطمه (س)'''، کتابی که راه و رسم زندگی را از سخنان [[حضرت زهرا (س)]] استنباط می‌کند. این کتاب در سال ۱۳۷۲ش توسط [[محمد دشتی]] و جمعی از پژوهشگران مؤسسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع) و با حمایت اقتصادی بنیاد فرهنگی امام رضا (ع)، پس از شش سال کار به چاپ رسید و در زمان کوتاهی، چند نوبت تجدید چاپ شد. نویسندگان دنبال آن بودند تا کتابی مانند [[نهج البلاغه]] تدوین کنند. نقدهایی نیز بر این کتاب وارد شده است.


==نویسنده کتاب==
==نویسنده کتاب==
{{اصلی|محمد دشتی}}
{{اصلی|محمد دشتی}}
[[محمد دشتی]] در سال ۱۳۳۰ شمسی در محمودآباد مازندران به دنيا آمد. در ۱۲ سالگی به [[حوزه علمیه|حوزه علميه]] پا گذاشت و يک سال بعد برای ادامه تحصيل، به [[قم]] رفت. در قم از محضر بزرگان وقت حوزه مانند آيات عظام [[میرزا هاشم آملى|هاشم آملی]]، [[مکارم شيرازی]]، [[مشکینی|مشکینی]] و [[جوادی آملی]] استفاده کرد. آثار او ۶۶ عنوان کتاب است که ترجمه «[[نهج البلاغه]]»، ۴ جلد «راهنمای تحقيق نهج البلاغه» و ۱۴ جلد «تحليل تاريخی سياسی معصومين» مهم ترين آن آثار هستند.وی در ۱۵ ارديبهشت ماه ۱۳۸۰ بر اثر تصادف رانندگی درگذشت.<ref>[http://www.khorasannews.com/OnlineNews.aspx?newsid=1573341&category=All روزنامه خراسان.]</ref>
[[محمد دشتی]] در سال ۱۳۳۰ شمسی در محمودآباد مازندران به دنيا آمد. در ۱۲ سالگی وارد [[حوزه علمیه]] شد و يک سال بعد برای ادامه تحصيل به [[قم]] رفت و در درس [[میرزا هاشم آملى]]، [[مکارم شيرازی]]، [[مشکینی|مشکینی]] و [[جوادی آملی]] حاضر می‌شد. آثار او ۶۶ عنوان کتاب است که ترجمه [[نهج البلاغه]]، ۴ جلد راهنمای تحقيق نهج البلاغه و ۱۴ جلد تحليل تاريخی سياسی معصومين، مهمترين آن آثار هستند. وی در ۱۵ ارديبهشت ماه ۱۳۸۰ در پی تصادف رانندگی درگذشت.<ref>[http://www.khorasannews.com/OnlineNews.aspx?newsid=1573341&category=All روزنامه خراسان.]</ref>


==محتوای کتاب==
==محتوای کتاب==
در مقدمه این کتاب آمده است «در تداوم تلاش جاودانه پاسدارى از مرزهاى انديشه، به فكر جمع آورى سخنان [[حضرت زهرا|حضرت زهرا (ع)]] افتاديم تا ارزش‌هاى اسلامى را و تفسيرهاى واقعى آيات قرآنى را از كلمات نورانى آن بزرگ زن جهانيان، فراگيريم و در اين تلاش و جستجو، نام زيباى «نهج الحياه» يا «راه و رسم زندگى» از ديدگاه حضرت زهرا (ع) را برگزيديم كه هم سنگ [[نهج البلاغه]] و راهنماى همه تشنگان حقيقت باشد.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>
در مقدمه این کتاب آمده است: «در تداوم تلاش جاودانه پاسدارى از مرزهاى انديشه، به فكر جمع‌آورى سخنان [[حضرت زهرا|حضرت زهرا (ع)]] افتاديم تا ارزش‌هاى اسلامى را و تفسيرهاى واقعى آيات قرآنى را از كلمات نورانى آن بزرگ زن جهانيان فراگيريم و در اين تلاش و جستجو، نام زيباى «نهج الحياه» يا «راه و رسم زندگى» از ديدگاه حضرت زهرا (ع) را برگزيديم كه هم‌سنگ [[نهج البلاغه]] و راهنماى همه تشنگان حقيقت باشد.»<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>


===ویژگی ها===
===ویژگی‌ها===
*هدف اصلی اين بود که الگوهاى اصيل، ارزشهاى ناب اسلامى را به جامعه بانوان و نسل جوان معاصر ما، معرفى شود كه از ديدگاه حضرت زهرا (س)، «بايدها» و «نبايدها» را بشناسند.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>
برخی از ویژگی‌های کتاب نهج الحیاة که در این کتاب ذکر شده،‌ عبارتند از:


*در«نهج الحیاة» تلاش شده است تا روات و محدّثان یک روایت  ثبت  شود که برای اهل تحقیق، امری ضروری است و برای تشخیص صحّت احادیث، سرنوشت ساز است. برای گزینش و انتخاب روایات، از روش «جرح و تعدیل» حوزه‌های علمیّه استفاده شده است.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>
*الگوهای اصیل: هدف اصلی اين کتاب، معرفی الگوهای اصیل و ارزش‌های ناب اسلامی به زنان و نسل جوان معاصر دانسته شده است تا آشنایی با زندگی و گفتارهای حضرت زهرا (س)، بتوانند بايدها و نبايدها را دریابند.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>


*قبل از آوردن يك حديث، در چند خط، علت صدور، مكان و زمان روايت و هدف حضرت زهرا (س) را به روشنى آورده‌ايم، تا مطالعه كننده، به آسانى، اهداف سياسى، عقيدتى آن حضرت را بشناسد، در اين رابطه از روش شهيد [[مرتضی مطهری|مطهرى]] در عرضه داستان‌هاى، كتاب (داستان راستان )، رهنمود گرفته‌ايم.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>
*آسان‌سازی تحقیق: در این کتاب، راویان و محدثان روایت‌های مختلف به طور کامل ثبت شده تا برای اهل تحقیق قابل استفاده باشد. علاوه بر این، برای تشخیص صحت احادیث، از روش‌های مرسوم در حوزه‌های علمیه که جرح و تعدیل خوانده می‌شود، استفاده شده است.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>


*تلاش شده است تا نام راويان يك حديث آورده شود كه براى اهل تحقيق امرى ضرورى و براى تشخيص صحت احاديث، سرنوشت ساز است. كار ديگرى كه براى مراجعه كنندگان به احاديث اهل بيت (ع) بسيار ارزنده و مفيد مى‌تواند باشد، جمع آورى اسناد و مدارك يك روايت است. روايات مطرح شده اسناد و مدارك متعددى دارد و در بسيارى از منابع دست اول اسلامى آمده است.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>
*قبل از آوردن يک حديث، در چند خط، علت صدور، مكان و زمان روايت و هدف حضرت زهرا (س) بیان شده تا مطالعه‌كننده به آسانى بتواند با اهداف سياسى و عقيدتى وی آشنا شود. چنانکه نویسندگان گفته‌اند، در این بخش از روش شهيد [[مرتضی مطهری|مطهرى]] در كتاب [[داستان راستان (کتاب)|داستان راستان]] استفاده شده است.<ref>[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن.]</ref>


==نقدها==
==نقدها==
* در «نهج الحیاة»، به بررسی سند روایات پایبند نبوده‌اند. در یک نمونه گیری از پنجاه حدیث اول و پنجاه حدیث آخر کتاب، معلوم شد که حدود ۴۵ درصد روایات «نهج الحیاة»، فاقد سند است و یا نویسنده از ذکر اسناد آنها خودداری کرده است.<ref>فصلنامه علوم حدیث، شماره ۷ , روحانی علی آبادی، محمد.</ref>
نقدهای مختلفی بر کتاب نهج الحیاة وارد شده است که برخی از این موارد عبارتند از:


* نویسنده در این کتاب تعداد سخنان فاطمه(س) را ۲۱۳ مورد دانسته، در حالی که تعداد آنها به نصف این مقدار هم نمی رسد.<ref>فصلنامه علوم حدیث، شماره ۷ , روحانی علی آبادی، محمد.</ref>
*عدم پایبندی به سند روایات: بنابر مقاله‌ای که در فصلنامه علوم حدیث منتشر شده، ادعا شده است که بر اساس یک نمونه‌گیری از پنجاه حدیث اول و پنجاه حدیث آخر کتاب، ۴۵ درصد روایات استفاده شده در این کتاب، فاقد سند است و یا سندها ذکر نشده‌اند.<ref>روحانی علی‌آبادی، «نقد نهج الحیاة یا فرهنگ سخنان فاطمه(س)»، در فصلنامه علوم حدیث، شماره ۸، ص ۲۲۴.</ref>


* مؤلف کتاب، مصادری غیر واقعی را برای احادیث معرفی کرده است؛ به عنوان نمونه مصادری را که برای خطبه حضرت فاطمه(س) در مسجد مدینه معرفی کرده، ۶۴ مأخذ است. در حالی که سه مورد آن، مکرر و ۲۵ مورد آن، غیر واقعی است و متن خطبه حضرت فاطمه(س) در [[مسجد مدینه]]، در این ۲۵ کتاب وجود ندارد؛ یعنی حدود ۴۸ درصد مصادر این مورد، غیر واقعی است؛ چرا که محققان«نهج الحیاة»، مصادر احادیث این کتاب را خود ندیده اند؛ بلکه فهرست مصادر را از جای دیگر برداشته و بدون مطالعه و تطبیق، عینا نقل کرده اند.<ref>فصلنامه علوم حدیث، شماره ۷ , روحانی علی آبادی، محمد.</ref>
*اشتباه در تعداد: چنان که محمد روحانی علی‌آبادی نوشته، تعداد سخنان حضرت فاطمه، ۲۱۳ مورد دانسته شده، در حالی که تعداد سخنان نقل شده از وی به نیمی از این مقدار هم نمی‌رسد.<ref>روحانی علی‌آبادی، «نقد نهج الحیاة یا فرهنگ سخنان فاطمه(س)»، در فصلنامه علوم حدیث، شماره ۸، ص ۲۲۶.</ref>
 
* مصادر غیرواقعی: بر اساس تحقیق روحانی علی‌آبادی، مصادری غیر واقعی برای احادیث ذکر شده در این کتاب آمده است؛ به عنوان نمونه، مصادر ذکر شده برای خطبه حضرت فاطمه(س) در مسجد مدینه، ۶۴ مأخذ است، در حالی که سه مورد آن، مکرر و ۲۵ مورد آن غیرواقعی است و متن خطبه حضرت فاطمه(س) در [[مسجد مدینه]]، در این ۲۵ کتاب وجود ندارد. یعنی حدود ۴۸ درصد مصادر این مورد، غیرواقعی است؛ چرا که محققان نهج الحیاة، مصادر احادیث این کتاب را خود ندیده‌اند، بلکه فهرست مصادر را از جای دیگر برداشته و بدون مطالعه و تطبیق، عینا نقل کرده‌اند.<ref>روحانی علی‌آبادی، «نقد نهج الحیاة یا فرهنگ سخنان فاطمه(س)»، در فصلنامه علوم حدیث، شماره ۸، ص ۲۲۶ و ۲۲۷.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
*[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن].
*[http://ketaab.iec-md.org/FAATEMEH_ZAHRAA/nahjolhayaat_dashti_01.html#link2 دشتی، محمد، نهج الحیاه، نسخه الکترونیکی، کتابخانه مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن].
۳۵۱

ویرایش