پرش به محتوا

مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
مؤلف کتاب مشخص نیست و از این رو در مورد کتاب بحث‌های زیادی بین علما پیش آمده است. گروهی به موافقت و دفاع از این کتاب برآمده‌اند و دسته‌ای دیگر این کتاب را از اساس، باطل و نویسنده آن را کسی غیر از امام می‌دانند و دسته سوم با نگاه تردیدآمیز، قائل به تفصیل شده‌اند.<ref> احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۵. </ref>
مؤلف کتاب مشخص نیست و از این رو در مورد کتاب بحث‌های زیادی بین علما پیش آمده است. گروهی به موافقت و دفاع از این کتاب برآمده‌اند و دسته‌ای دیگر این کتاب را از اساس، باطل و نویسنده آن را کسی غیر از امام می‌دانند و دسته سوم با نگاه تردیدآمیز، قائل به تفصیل شده‌اند.<ref> احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۵. </ref>
=== موافقان انتساب ===
=== موافقان انتساب ===
# سید بن طاووس اولین کسی است که در کتاب [[کشف المحجة]] و کتاب [[امان الاخطار]] این کتاب را منسوب به امام جعفر صادق(ع) دانسته است. وی اینگونه می‌نویسد: ''باید مسافر با خود همراه دارد کتاب «مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه» را که از امام صادق(ع) است؛ زیرا این کتاب، کتابی لطیف و شریف در بیان راه سلوک به طرف خداوند متعال و توجه به سوی او و راهنمای دستیابی به اسرار سیر و سلوک می‌باشد و اسرار مطویه در خود را در اختیار و دسترس خواننده می‌گذارد و خلاصه کلام آن که فواید این کتاب بسیار و حجم آن کم است. به عبارت دیگر کثیر المعنی و قلیل اللفظ است''.<ref>ابن طاووس، امان الاخطار، ۱۴۰۹ق، ص۹۱ و ۹۲.</ref>
سید بن طاووس اولین کسی است که در کتاب [[کشف المحجة]] و کتاب [[امان الاخطار]] این کتاب را منسوب به امام جعفر صادق(ع) دانسته است. وی اینگونه می‌نویسد: ''باید مسافر با خود همراه دارد کتاب «مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه» را که از امام صادق(ع) است؛ زیرا این کتاب، کتابی لطیف و شریف در بیان راه سلوک به طرف خداوند متعال و توجه به سوی او و راهنمای دستیابی به اسرار سیر و سلوک می‌باشد و اسرار مطویه در خود را در اختیار و دسترس خواننده می‌گذارد و خلاصه کلام آن که فواید این کتاب بسیار و حجم آن کم است. به عبارت دیگر کثیر المعنی و قلیل اللفظ است''.<ref>ابن طاووس، امان الاخطار، ۱۴۰۹ق، ص۹۱ و ۹۲.</ref>
# [[شهید ثانی]] از جمله کسانی است که در مورد این کتاب سخن به میان آورده و آن را تائید نموده است. وی در کتاب [[تنبیهات العلیة علی اسرار الصلاة|تنبیهات العلیة علی اسرار الصلاة]] و در کتاب [[کشف الریبة]]، [[منیة المرید]] و همچنین در [[مسکن الفواد]] از مصباح الشریعه برخی از مطالب را نقل کرده است.
 
# [[فیض کاشانی]] نیز از کسانی است که در کتاب‌های [[اخلاق|اخلاقی]] و [[عرفان|عرفانی]] خود، از این کتاب مطلبی را نقل کرده و از ملاحظه در موارد نقل استفاده می‌شود که او نیز کتاب را معتبر دانسته و نسبت آن به [[امام صادق(ع)]] را نسبتی معتبر و قطعی می‌داند و در این قطعیت هیچ شک و شبهه‌ای ندارد.<ref>[http://www.mohaddeth.ir/?p=45 بررسی کتاب مصباح الشریعه]، سایت محدث.</ref>
[[شهید ثانی]] از جمله کسانی است که در مورد این کتاب سخن به میان آورده و آن را تائید نموده است. وی در کتاب [[تنبیهات العلیة علی اسرار الصلاة|تنبیهات العلیة علی اسرار الصلاة]] و در کتاب [[کشف الریبة]]، [[منیة المرید]] و همچنین در [[مسکن الفواد]] از مصباح الشریعه برخی از مطالب را نقل کرده است.
# [[میرزا حسین نوری]] از دیگر بزرگانی است که در صحت و اعتبار این کتاب، تردیدی به خود راه نداده و در کتاب «[[مستدرک الوسائل|مستدرک]]» در خاتمه کتاب در جلد سوم بحثی بسیار کامل و گسترده بیان داشته و دلایل کسانی که این کتاب را دارای اعتبار نمی‌دانند، به طور کامل رد می‌کند و با دلایلی این کتاب را معتبر دانسته و اخبار آن را در کتاب مستدرک روایت نموده است.<ref>نوری، خاتمة مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج ۱، ص۱۹۴.</ref>{{سخ}}
 
[[فیض کاشانی]] نیز از کسانی است که در کتاب‌های [[اخلاق|اخلاقی]] و [[عرفان|عرفانی]] خود، از این کتاب مطلبی را نقل کرده و از ملاحظه در موارد نقل استفاده می‌شود که او نیز کتاب را معتبر دانسته و نسبت آن به [[امام صادق(ع)]] را نسبتی معتبر و قطعی می‌داند و در این قطعیت هیچ شک و شبهه‌ای ندارد.<ref>[http://www.mohaddeth.ir/?p=45 بررسی کتاب مصباح الشریعه]، سایت محدث.</ref>
 
[[میرزا حسین نوری]] از دیگر بزرگانی است که در صحت و اعتبار این کتاب، تردیدی به خود راه نداده و در کتاب «[[مستدرک الوسائل|مستدرک]]» در خاتمه کتاب در جلد سوم بحثی بسیار کامل و گسترده بیان داشته و دلایل کسانی که این کتاب را دارای اعتبار نمی‌دانند، به طور کامل رد می‌کند و با دلایلی این کتاب را معتبر دانسته و اخبار آن را در کتاب مستدرک روایت نموده است.<ref>نوری، خاتمة مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج ۱، ص۱۹۴.</ref>{{سخ}}
از دیگر موافقان کتاب، می‌توان به [[سید هاشم بحرانی]]، [[ملا مهدی نراقی]]، [[سید علیخان مدنی]]، [[کفعمی]]، [[میرزا ابوالقاسم ذهبی شیرازی]]، [[سید حسین قزوینی]] و [[شیخ حسن مصطفوی]] از علمای معاصر نام برد.<ref>[http://www.mohaddeth.ir/?p=45 بررسی کتاب مصباح الشریعه]، سایت محدث.</ref>
از دیگر موافقان کتاب، می‌توان به [[سید هاشم بحرانی]]، [[ملا مهدی نراقی]]، [[سید علیخان مدنی]]، [[کفعمی]]، [[میرزا ابوالقاسم ذهبی شیرازی]]، [[سید حسین قزوینی]] و [[شیخ حسن مصطفوی]] از علمای معاصر نام برد.<ref>[http://www.mohaddeth.ir/?p=45 بررسی کتاب مصباح الشریعه]، سایت محدث.</ref>
=== مخالفان انتساب ===
[[شیخ حر عاملی]] از جمله کسانی است که این کتاب را مردود می‌داند و مخالفت خویش را در کتاب «[[هدایة الامة]]» بیان داشته است.<ref>حر عاملی، هدایة الامة، ۱۴۱۲ ق، ج ۸، ص۵۵۱.</ref>


=== مخالفان انتساب ===
[[میرزا عبدالله افندی]] نیز این انتساب را نپذیرفته و آن را به نقل از یکی از [[صوفیه|صوفیان]] می‌داند.<ref>نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ ق، ج ۱، ص۲۰۲.</ref>{{سخ}
# [[شیخ حر عاملی]] از جمله کسانی است که این کتاب را مردود می‌داند و مخالفت خویش را در کتاب «[[هدایة الامة]]» بیان داشته است.<ref>حر عاملی، هدایة الامة، ۱۴۱۲ ق، ج ۸، ص۵۵۱.</ref>
# [[میرزا عبدالله افندی]] نیز این انتساب را نپذیرفته و آن را به نقل از یکی از [[صوفیه|صوفیان]] می‌داند.<ref>نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ ق، ج ۱، ص۲۰۲.</ref>{{سخ}


[[سید موسی شبیری زنجانی]] در نقلی مستقیم از [[آیت‌الله بروجردی]] گفته که ایشان کتاب مصباح الشریعة را تألیف ابو القاسم قشیری می دانسته اند.<ref>شبیری زنجانی، سیدموسی، جرعه ای از دریا، مقالات و مباحث شخصیت شناسی و کتابشناسی، قم، ۱۳۹۳ ش، ص ۴۹۸</ref>
[[سید موسی شبیری زنجانی]] در نقلی مستقیم از [[آیت‌الله بروجردی]] گفته که ایشان کتاب مصباح الشریعة را تألیف ابو القاسم قشیری می‌دانسته‌اند.<ref>شبیری زنجانی، سیدموسی، جرعه‌ای از دریا، مقالات و مباحث شخصیت شناسی و کتابشناسی، ۱۳۹۳ش، ص۴۹۸.</ref>


=== احتیاط‌کنندگان===
=== احتیاط‌کنندگان===
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۲

ویرایش