ولایت فقیه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''کتاب ولایت فقیه''' یا حکومت اسلامی، مجموعه سیزده جلسه درس [[خارج فقه]] در موضوع [[ولایت فقیه]] که توسط [[امام خمینی]] در سال ۱۳۴۸ش در ایام اقامت در [[نجف اشرف]] برگزار شده است. این دروس در همان ایام تحریر و به صورت جزوه نیز منتشر شد، در سال ۱۳۵۶ش نیز در ایران با عنوان «نامه‌ای از امام موسوی کاشف الغطاء» به ضمیمه [[جهاد اکبر]] چاپ شد. کتاب ولایت فقیه در [[رژیم پهلوی]] در لیست آثار ممنوعه قرار داشت. این کتاب در [[عراق]]، [[لبنان]] و [[ایران]] منتشر شد و در جریان [[انقلاب اسلامی ایران]] تاثیرگذار بود و مدل جایگزین حکومت پهلوی را فراهم می‌کرد.

کتاب «ولایت فقیه» مجموعه سیزده جلسه درس امام خمینی در فاصله [[۱۳ ذی‌القعده]] ۱۳۸۹ تا [[۲ ذی‌الحجه]] ۱۳۸۹ق (مطابق با ۱/ ۱۱/ ۱۳۴۸ تا ۲۰/ ۱۱/ ۱۳۴۸ش) در ایام اقامت در نجف اشرف است این جلسات گاهی کامل و گاه به صورت یک یا چند درس تکثیر و منتشر شده است اما در پاییز ۱۳۴۹ش پس از ویرایش و تأیید امام در [[بیروت]] به چاپ رسید و پنهانی به ایران فرستاده شد و همزمان به برخی از کشورهای اروپایی و امریکایی و برخی از کشورهای مسلمان ارسال شد. این کتاب قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۶ در ایران با نام «نامه‌ای از امام موسوی کاشف الغطاء» به ضمیمه «[[جهاداکبر]]» تجدید چاپ شده است. کتاب «ولایت فقیه» در رژیم شاه در صدر لیست کتب ممنوعه قرار داشت و برخی به جرم چاپ و تکثیر این کتاب و به جرم همراه داشتن و یا مطالعه این اثر به زندان افتادند و زیر شکنجه قرار می‌گرفتند.<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۱.</ref>

امام خمینی در ابتدای این کتاب ولایت فقیه را از موضوعاتی می‌داند که تصور آن موجب تصدیق خواهد بود از نظر او هرکس عقاید و احکام اسلامی را آشنایی مختصری داشته باشه چون به ولایت فقیه برسد و آن را تصور کند بی‌درنگ آن را تصدیق خواهد کرد. به عقیده وی اینکه اسلام بدون حکومت و ناقص معرفی شده است از برنامه‌های استعمارگران است.<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۹.</ref> آیت الله خمینی ضروت تشکیل حکومت اسلامی را در امتداد ولایت پیامبر و امامان ترسیم می‌کند.<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۲۰.</ref>

آیت الله خمینی در این کتاب برای تشکیل حکومت اسلامی در دوره [[غیبت امام زمان]](عج) دلایلی را آورده است: لزوم مؤسسات اجرایی<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۲۵</ref>، سنت و رویه [[پیامبر اسلام]](ص) در تشکیل حکومت و تعیین حاکم برای پس از خود<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۲۵</ref>، ضرورت استمرار اجرای<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۲۶.</ref>، رویه امیرالمؤمنین [[علی بن ابی طالب]](ع) در اداره حکومت<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۲۶.</ref>، ماهیت و کیفیت قوانین اسلام که بسیاری از قوانین آن بدون حکومت قابل اجرا نیست<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۲۸.</ref>، احکام مالی از قبیل [[خمس]] و [[جزیه]] و [[خراج]] و [[زکات]]<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۳۱.</ref>، احکام دفاع ملی<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۳۳.</ref> و احکام احقاق حقوق و احکام جزائی<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۳۴.</ref> از جمله دلایل تشکیل حکومت اسلامی ذکر شده است.

*امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید که رسول الله(ص) فرمود: «خدایا، جانشینان مرا رحمت کن.» و این سخن را سه بار تکرار فرمود. پرسیده شد که‌ای پیغمبر خدا، جانشینانت چه کسانی هستند. فرمود: «کسانی که بعد از من می‌آیند، حدیث مرا نقل می‌کنند، و آن را پس از من به مردم می‌آموزند.»<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۵۹.</ref>

*محمد بن یحیی می‌گوید از امام موسی بن جعفر الصادق(ع) شنیدم که می‌فرمود:«هرگاه (فقیه) مؤمن بمیرد، فرشتگان بر او می‌گریند و قطعات زمینی که بر آن به پرستش خدا برمی‌خواسته و درهای آسمان که با اعمالش بدان فرا می‌رفته است. و در (دژ) اسلام شکافی پدیدار خواهد شد که هیچ چیز آن را ترمیم نمی‌کند، زیرا فقهای مؤمن دژهای اسلام‌اند، و برای اسلام نقش حصار مدینه را برای مدینه دارند.»<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۶۶.</ref>

*رسول اکرم(ص) می‌فرماید: «فقها امین و مورد اعتماد پیامبرانند تا هنگامی که وارد دنیا نشده باشند. گفته شد:‌ای پیغمبر خدا، وارد شدنشان به دنیا چیست. می‌فرماید : پیروی کردن قدرت حاکمه. بنابراین اگر چنان کردند، بایستی از انها بر دینتان بترسید و پرهیز کنید.»<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۷۰.</ref>

*ابی عبدالله(ع) می‌فرماید: «از حکم کردن بپرهیزید زیرا حکومت فقط برای امامی است که عالم به قضاوت و عادل در میان مسلمانان باشد، برای پیغمبر است یا وصی پیغمبر.»<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۷۷.</ref>

*اسحاق بن یعقوب نامه‌ای برای حضرت ولی عصر(عج) می‌نویسد، و از مشکلاتی که برایش رخ داده سؤال می‌کند. و محمد بن عثمان عمری، نماینده آن حضرت، نامه را می‌رساند. جواب نامه به خط مبارک صادر می‌شود که «... در حوادث و پیشامدها به راویان حدیث ما رجوع کنید، زیرا آنان حجت من برشمایند، و من حجت خدایم...».<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۷۹.</ref>

*عمر بن حنظله می‌گوید از امام صادق(ع) درباره دو نفر از دوستانمان که نزاعی بینشان بود در مورد [[قرض]] یا میراث و به قضات برای رسیدگی مراجعه کرده بودند سؤال کردم آیا این کار رواست؟ فرمود «هر که در مورد دعاوی حق یا دعاوی ناحق به ایشان مراجعه کند، در حقیقت به طاغوت مراجعه کرده باشد؛ هر چه را که به حکم آنها بگیرد در حقیقت به طور حرام می‌گیرد گرچه آن را دریافت می‌کند حق ثابت او باشد؛ زیرا که آن را به حکم و با رأی طاغوت و آن قدرتی گرفته که خدا دستور داده به آن کافر شود. خدای تعالی می‌فرماید "یریدون ان یتحاکموا الی الطاغوت و قد امروا ان یکفروا به" پرسیدم چه باید بکنند. فرمود : باید نگاه کنند ببینند از شما چه کسی است که حدیث ما را روایت کرده و در حلال و حرام ما مطالعه نموده و صاحبنظر شده و احکام و قوانین ما را شناخته است. بایستی او را به عنوان قاضی و داور بپذیرند؛ زیرا که من او را حاکم بر شما قرار داده ام.»<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۸۹.</ref>

در بخش دیگری از این کتاب، امام خمینی از اصلاح و تصفیه حوزه‌های علمیه سخن گفته است او از روحانیان وابسته به دربار انتقاد می‌کند و می‌گوید که «اینها را باید رسوا کرد، تا اگر آبرو دارند در بین مردم رسوا شوند، ساقط شوند. اگر اینها در اجتماع ساقط نشوند امام زمان را ساقط میکنند، اسلام را ساقط میکنند. باید جوانهای ما عمامه اینها را بردارند. عمامه این آخوندهایی که به نام فقهای اسلام، به اسم علماء اسلام این طور مفسده در جامعه مسلمین ایجاد میکنند باید برداشته شود. من نمیدانم جوانهای ما در ایران مردهاند؟ کجا هستند؟ ما که بودیم این طور نبود؟ چرا عمامه‌های اینها را برنمیدارند؟ من نمی‌گویم بکشند؟! اینها قابل کشتن نیستند، لکن عمامه از سرشان بردارد»<ref>خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، ص۱۴۸.</ref>

طرح و انتشار دروس ولایت فقیه در نجف با واکنش‌هایی مواجه شد برخی گفتند بحث حکومت اسلامی نقشه تیمور بختیار رئیس سابق ساواک ایران است که در عراق و در حال تبعید به سر می‌برد و می‌خواهد از طریق روحانیان علیه رژیم شاه اقدام کند.برخی نیز شایعه کردند که آیت الله خمینی در صدد تشکیل حزب حکومت اسلامی است<ref>جعفریان، رسول، رسائل سیاسی-اسلامی، ج۲، ۶۵۳.</ref> در ترجمه به زبان عربی مشکلاتی پیش آمد مترجمین ماهر به سبب شایعاتی که ایجاد شده بود حاضر به ترجمه دروس به زبان عربی نبودند به گفته سید حمید روحانی یکی از اعضای ارشد حزب الدعوه عراق گفته بود چون این موضع گیری‌ها به نفع شوروی است از ترجمه آن معذور هستیم<ref>جعفریان، رسول، رسائل سیاسی-اسلامی، ج۲، ۶۵۴.</ref>

*خمینی، سید روح‌الله، ولایت فقیه، ۱۳۹۴، موسسه نشر تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره.