پرش به محتوا

سادات طباطبایی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Aghaie
imported>Aghaie
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
==علت نامگذاری==
==علت نامگذاری==
ابراهیم طباطبا بن اسماعیل دیباج بن [[ابراهیم غمر]] بن [[حسن مثنی]] بن [[امام حسن مجتبی(ع)]] به طباطبا معروف بوده و این نام بر تبار وی نیز بکار رفته است.
ابراهیم طباطبا بن اسماعیل دیباج بن [[ابراهیم غمر]] بن [[حسن مثنی]] بن [[امام حسن مجتبی(ع)]] به طباطبا معروف بوده و این نام بر تبار وی نیز بکار رفته است.
در علت نامگذاری این شاخه به طباطبا اختلاف است.
در علت نامگذاری این شاخه به طباطبا اختلاف است:
بعضی بر آنند که جد آنان یعنی ابراهیم بن اسماعیل بن غمر (همان طباطبا) هرگاه می خواست بگوید «قبا» به خاطر لکنتی که در زبان داشت، می‌گفت: «طبا»،<ref>المجدي في أنساب الطالبيين ،ص:260</ref>
* بعضی بر آنند که جد آنان یعنی ابراهیم بن اسماعیل بن غمر (همان طباطبا) هرگاه می‌خواست بگوید «قبا» به خاطر لکنتی که در زبان داشت، می‌گفت: «طبا»،<ref>المجدی فی أنساب الطالبیین، ص۲۶۰.</ref>
 
* [[ناصر کبیر]] در علت این نامگذاری گفته این «طباطبا» در زبان نبطی به معنی خواجه خواجگان (سید سادات) است.<ref>سر السلسلة العلویة، ص۱۶؛ عمدة الطالب، ص۱۷۲؛ لغت نامه دهخدا، در لفظ»طباطبا».</ref>
[[ناصر کبیر]] در علت این نامگذاری گفته این «طباطبا» در زبان نبطی به معنی خواجه خواجگان است.<ref>سر السلسلة العلویة، ص 16</ref><ref>عمدة الطالب، ص 172 </ref><ref>لغت نامه دهخدا، در لفظ »طباطبا».</ref> یعنی سید سادات.


==خاندان مختلف طباطبایی==
==خاندان مختلف طباطبایی==
بنی اتج در آمل <ref>عمده طالب،ص 177</ref>
# بنی اتج در [[آمل]]<ref>عمده طالب،ص ۱۷۷</ref>
 
# بنی عساف در [[اصفهان]]<ref>عمده طالب،ص ۱۷۷</ref>
بنی عساف در اصفهان<ref>عمده طالب،ص 177</ref>
# بنی مستلحقان در [[مصر]]
 
# بنی مستجد در مصر
بنی مستلحقان در مصر
# بنی کرکی در مصر
 
# بنی المحل در [[خوزستان]]، [[بغداد]] ، [[حلب]] و ارجان<ref>المعقبون، ج۱ص ۲۵۲</ref>
بنی مستجد در مصر
# [[آل حکیم]] در [[عراق]]
 
# طباطبایی‌های [[زواره]]
بنی کرکی در مصر
 
بنی المحل در خوزستان، بغداد حلب و ارجان <ref>المعقبون، ج1ص 252</ref>
 
آل حکیم در عراق
 
طباطبایی های زواره
 
==طباطبائی ها در ایران==
برخی از نوادگان ابراهیم طباطبا به [[ایران]] سفر کردند و در [[طبرستان]] و [[دیلم]] ([[مازندران]] و [[گیلان]]) اقامت گزیدند.
 
شاخه‌ای از این سلسله لقب «کیا» داشته و در گیلان و مازندران می‌زیستند و از نقش مذهبی، سیاسی و اجتماعی مهمی برخوردار بودند.
 
یکی از اینان «خرم کیا» است که مزارش در [[لاهیجان]] است و در ۶۷۴ق به قتل رسیده و نامش بر کتیبه‌ای که در ۱۱۰۵ق تهیه شده، نوشته شده است.<ref>از آستارا تا استارباد، ج۲، ص۹۸-۱۰۰ </ref>
 
در اواخر سدۀ ۳ق یکی دیگر از نوادگان ابراهیم به اصفهان سفر کرد و در این شهر ساکن شد. سادات طباطبایی ایران بیش‌ تر از نسل وی هستند که از [[اصفهان]] به [[زواره]] و [[اردستان]] و پس از آن به دیگر جاها رفتند و در نقاط مختلف پراکنده شدند.
 
برخی از این سادات که به [[تبریز]] کوچیدند در سدۀ ۹ق در روزگار فرمان‌روایی [[آق‌قویونلو]]، غالباً [[منصب شیخ الاسلامی]] [[آذربایجان]] را عهده‌دار بودند و پس از آن به خاندان‌های مختلف با نام‌های گوناگون مانند وهابی، وکیلی، عدل، دیبا و قاضی تقسیم شدند.<ref>محیط طباطبایی، محمد، ج۱، ص۴۱</ref>


در روزگار دیلمیان یکی از سادات طباطبایی به نام [[زید الاسود بن ابراهیم بن محمد بن قاسم رسیی|زیدالاسود]] با «شاهان دخت» دختر [[عضدالدوله]] ازدواج کرد و به [[شیراز]] آمد و در آن‌جا ساکن شد. نسب [[سادات انجوی]] شیراز به او می‌رسد.<ref>ابن عنبه، الفصول الفخریه، ص۱۳۰</ref>
==طباطبائی‌ها در ایران==
برخی از نوادگان ابراهیم طباطبا به [[ایران]] سفر کردند و در [[طبرستان]] و [[دیلم]] ([[مازندران]] و [[گیلان]]) اقامت گزیدند. شاخه‌ای از این سلسله لقب «کیا» داشته و در گیلان و مازندران می‌زیستند و از نقش مذهبی، سیاسی و اجتماعی مهمی برخوردار بودند.


==شخصیتها==
یکی از اینان «خرم کیا» است که مزارش در [[لاهیجان]] است و در ۶۷۴ق به قتل رسیده و نامش بر کتیبه‌ای که در ۱۱۰۵ق تهیه شده، نوشته شده است.<ref>از آستارا تا استارباد، ج۲، ص۹۸-۱۰۰.</ref>
===شخصیتهای تاریخی===
محمد بن ابراهیم: وی سرسلسله سادات طباطبایی است، [[ابوسرایا]] به نام وی در [[کوفه]] [[بیعت]] گرفت و به سال 199ق قیام کرد.<ref>مقاتل الطالبین، 199و518-536</ref>


[[قاسم رسی]]: امام [[زیدیه]] و واضع [[مذهب فقهی قاسمی]]، وی در سال 246ق در گذشت.<ref>عمده الطالب، ص 175</ref> <ref>معجم الانساب، ص 187</ref>
در اواخر سدۀ ۳ق یکی دیگر از نوادگان ابراهیم به اصفهان سفر کرد و در این شهر ساکن شد. سادات طباطبایی ایران بیشتر از نسل وی هستند که از اصفهان به زواره و [[اردستان]] و پس از آن به دیگر جاها رفتند و در نقاط مختلف پراکنده شدند.


[[هادی الی الحق]]: یحیی بن حسین بن قاسم رسی، یکی از ائمه زیدیه، در سال 298ق در گذشت.<ref>عمده الطالب، ص 177</ref> <ref>بروکلمان، ج3ص 327-330</ref>
برخی از این سادات که به [[تبریز]] کوچیدند در سدۀ ۹ق در روزگار فرمان‌روایی [[آق‌قویونلو]]، غالباً منصب [[شیخ الاسلامی]] [[آذربایجان]] را عهده‌دار بودند و پس از آن به خاندان‌های مختلف با نام‌های گوناگون مانند وهابی، وکیلی، عدل، دیبا و قاضی تقسیم شدند.<ref>محیط طباطبایی، ج۱، ص۴۱</ref>


[[ابن طباطبا علوی اصفهانی]] نسابه:  در سده چهارم می زیسته و کتاب [[منتقلة الطالبیة]] در انساب سادات از آثار اوست.<ref>عمده الطالب ص 173و 174</ref>
در روزگار دیلمیان یکی از سادات طباطبایی به نام [[زید الاسود بن ابراهیم بن محمد بن قاسم رسیی|زیدالاسود]] با «شاهان دخت» دختر [[عضدالدوله]] ازدواج کرد و به [[شیراز]] آمد و در آن‌جا ساکن شد. نسب [[سادات انجوی]] شیراز به او می‌رسد.<ref>ابن عنبه، الفصول الفخریه، ص۱۳۰.</ref>


[[ابن طقطقی]]: نقیب سادات [[حله]]، [[نجف]] و [[کربلا]] در قرن هفتم، شهرت وی بیشتر به دلیل کتابش [[منیة الفضلاء فی تواریخ الخلفاء و الوزراء]] می باشد، این کتاب به [[منیة الفضلاء فی تواریخ الخلفاء و الوزراء|تاریخ فخری]] معروف شد.<ref>تاریخ ادبیات در ایران، ج3ص 1243</ref>
==شخصیت‌ها==
===شخصیت‌های تاریخی===
* محمد بن ابراهیم: وی سرسلسله سادات طباطبایی است، [[ابوسرایا]] به نام وی در [[کوفه]] [[بیعت]] گرفت و به سال ۱۹۹ق قیام کرد.<ref>مقاتل الطالبین، ۱۹۹و۵۱۸-۵۳۶</ref>


===شخصیتهای معاصر===
* [[قاسم رسی]]: امام [[زیدیه]] و واضع [[مذهب فقهی قاسمی]]، وی در سال ۲۴۶ق در گذشت.<ref>عمده الطالب، ص۱۷۵</ref><ref>معجم الانساب، ص۱۸۷</ref>
[[سید محمدمهدی بحرالعلوم |علامه بحرالعلوم]]


[[سید حسین طباطبائی بروجردی |آیه الله بروجردی]]
* [[هادی الی الحق]]: یحیی بن حسین بن قاسم رسی، یکی از ائمه زیدیه، در سال ۲۹۸ق در گذشت.<ref>عمده الطالب، ص۱۷۷</ref><ref>بروکلمان، ج۳ص ۳۲۷-۳۳۰</ref>


[[سید محسن طباطبائی حکیم |آیه الله حکیم]]
* [[ابن طباطبا علوی اصفهانی]] نسابه: در سده چهارم می‌زیسته و کتاب [[منتقلة الطالبیة]] در انساب سادات از آثار اوست.<ref>عمده الطالب ص۱۷۳و ۱۷۴</ref>


[[سید محمد حسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]
* [[ابن طقطقی]]: نقیب سادات [[حله]]، [[نجف]] و [[کربلا]] در قرن هفتم، شهرت وی بیشتر به دلیل کتابش [[منیة الفضلاء فی تواریخ الخلفاء و الوزراء]] می‌باشد، این کتاب به [[منیة الفضلاء فی تواریخ الخلفاء و الوزراء|تاریخ فخری]] معروف شد.<ref>تاریخ ادبیات در ایران، ج۳ص ۱۲۴۳</ref>
===شخصیت‌های معاصر===
* [[سید محمدمهدی بحرالعلوم |علامه بحرالعلوم]]
* [[سید حسین طباطبائی بروجردی |آیه الله بروجردی]]
* [[سید محسن طباطبائی حکیم |آیه الله حکیم]]
* [[سید محمد حسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}


==منابع==
==منابع==
کاربر ناشناس