confirmed، templateeditor
۱۲٬۴۶۵
ویرایش
سید احمد ادیب پیشاوری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
|longd=|longm=|longs=|longEW=E | |longd=|longm=|longs=|longEW=E | ||
| محل زندگی = پیشاور، [[هرات]]، [[مشهد]]، [[سبزوار]]، [[تهران]] | | محل زندگی = پیشاور، [[هرات]]، [[مشهد]]، [[سبزوار]]، [[تهران]] | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| نژاد = | | نژاد = | ||
| تابعیت = | | تابعیت = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| نهاد = | | نهاد = | ||
| نماینده = | | نماینده = | ||
| شناخته‌شده برای = حوزه علمیه مشهد و ادباء ایران | | شناخته‌شده برای = [[حوزه علمیه مشهد]] و ادباء [[ایران]] | ||
| نقش‌های برجسته = | | نقش‌های برجسته = | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
او به گفتۀ برخی در دهکده‌ای کوهپایه‌ای میان [[افغانستان]] و [[پیشاور]]، و به گفتۀ برخی دیگر در شهر پیشاور ولادت یافت.<ref>جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری »، ص۱۵؛ نیز نکـ: اسحاق، سخنوران نامی ایران در تاریخ معاصر، ص۱۵؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی »، ص۱۰۱؛ آرین پور، از صبا تا نیما، ج۲، ص۳۱۷.</ref> تذکره نویسان برای تاریخ ولادت وی افزون بر ۱۲۶۰ق، <ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۲؛ رشید یاسمی، ادبیات معاصر، ص۱۰؛ جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری »، ص۱۵؛ بامداد، شرح رجال ایران، ص۷۷.</ref> سال‌های ۱۲۵۵ق، <ref>معلم، مکارم الآثار، ج۵، ص۱۶۲۳.</ref> ۱۲۵۷ق<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، ج۱ (۱)، ص۸۳.</ref> و ۱۲۷۵ق<ref>عبرت، نامۀ فرهنگیان، ص۶۱.</ref> را نیز ذکر کرده‌اند. | او به گفتۀ برخی در دهکده‌ای کوهپایه‌ای میان [[افغانستان]] و [[پیشاور]]، و به گفتۀ برخی دیگر در شهر پیشاور ولادت یافت.<ref>جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری »، ص۱۵؛ نیز نکـ: اسحاق، سخنوران نامی ایران در تاریخ معاصر، ص۱۵؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی »، ص۱۰۱؛ آرین پور، از صبا تا نیما، ج۲، ص۳۱۷.</ref> تذکره نویسان برای تاریخ ولادت وی افزون بر ۱۲۶۰ق، <ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۲؛ رشید یاسمی، ادبیات معاصر، ص۱۰؛ جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری »، ص۱۵؛ بامداد، شرح رجال ایران، ص۷۷.</ref> سال‌های ۱۲۵۵ق، <ref>معلم، مکارم الآثار، ج۵، ص۱۶۲۳.</ref> ۱۲۵۷ق<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، ج۱ (۱)، ص۸۳.</ref> و ۱۲۷۵ق<ref>عبرت، نامۀ فرهنگیان، ص۶۱.</ref> را نیز ذکر کرده‌اند. | ||
پدر ادیب معروف به سید شاه بابا و نیاکان او همگی از بزرگان صوفیه بودند و در سیر و سلوک نسبت خود را به [[شهاب الدین سهروردی]] می‌رساندند.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۲؛ معلم، مکارم الآثار، ج۵، ص۱۶۲۳؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی»، ص۱۰۱؛ آرین پور، از صبا تا نیما، ج۲، ص۳۱۷. </ref> | پدر ادیب معروف به سید شاه بابا و نیاکان او همگی از بزرگان [[صوفیه]] بودند و در سیر و سلوک نسبت خود را به [[شهاب الدین سهروردی]] می‌رساندند.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۲؛ معلم، مکارم الآثار، ج۵، ص۱۶۲۳؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی»، ص۱۰۱؛ آرین پور، از صبا تا نیما، ج۲، ص۳۱۷. </ref> | ||
==فتنه انگلیس و جدایی پیشاور== | ==فتنه انگلیس و جدایی پیشاور== | ||
در ۱۲۶۶ق/۱۸۴۹م که ادیب کودکی بیش نبود، زادگاه وی پیشاور به دست انگلیس از افغانستان جدا شد و به [[هندوستان]] پیوست.<ref>دائرة المعارف آریانا، ج۴، ص۴۴۷؛ EI1, VI,1067.</ref> همین امر سبب شورش مردم پیشاور و مبارزات طولانی ایشان با نیروهای انگلیسی شد.<ref>دائرة المعارف آریانا، ج۴، ص۴۴۷.</ref> ادیب نیز همراه پدر و بسیاری از بستگان خویش در یکی از جنگ‌ها یی که پیش از ۱۲۸۰ق روی داد، شرکت جست و پدر و تمامی بستگانش را از دست داد و خود از این مهلکه جان به در برد.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۳؛ رشید یاسمی، ادبیات معاصر، ص۱۰؛ جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری»، ص۱۶؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی»، ص۱۰۳؛ برقعی، سخنوران نامی معاصر، ص۱.</ref> | در ۱۲۶۶ق/۱۸۴۹م که ادیب کودکی بیش نبود، زادگاه وی پیشاور به دست انگلیس از [[افغانستان]] جدا شد و به [[هندوستان]] پیوست.<ref>دائرة المعارف آریانا، ج۴، ص۴۴۷؛ EI1, VI,1067.</ref> همین امر سبب شورش مردم پیشاور و مبارزات طولانی ایشان با نیروهای انگلیسی شد.<ref>دائرة المعارف آریانا، ج۴، ص۴۴۷.</ref> ادیب نیز همراه پدر و بسیاری از بستگان خویش در یکی از جنگ‌ها یی که پیش از ۱۲۸۰ق روی داد، شرکت جست و پدر و تمامی بستگانش را از دست داد و خود از این مهلکه جان به در برد.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۳؛ رشید یاسمی، ادبیات معاصر، ص۱۰؛ جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری»، ص۱۶؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی»، ص۱۰۳؛ برقعی، سخنوران نامی معاصر، ص۱.</ref> | ||
==مهاجرت برای تحصیل== | ==مهاجرت برای تحصیل== | ||
===محضر بزرگان=== | ===محضر بزرگان=== | ||
پس از آن ادیب به خواست مادرش مهدعلیا، رهسپار [[کابل]] شد و نزدیک به دو سال در زمرۀ شاگردان آخوند ملامحمد، معروف به آل ناصر درآمد و سپس به [[غزنین]] رفت و در باغ فیروزه، مرقد حکیم [[سنایی]]، اقامت گزید و نزد سعدالدین غزنوی، ادب و حکمت آموخت و از آنجا به شهرهای [[هرات]] و جام سفر کرد و سپس به [[مشهد]] رفت و نزد [[میرزا عبدالرحمان مدرس]] و کسان دیگر به فراگیری حکمت، ریاضی و ادبیات پرداخت و از آنجا راهی [[سبزوار]] شد و در دو سال آخر زندگانی حاج [[ملا هادی سبزواری]] محضر وی و فرزندش را دریافت. ادیب پس از درگذشت ملاهادی با دیگر به مشهد بازگشت. او اگر چه در این هنگام به ادیب هندی شهرت یافته، در مدرسۀ رضویه و [[مدرسه میرزا جعفر]] به تدریس می‌پرداخت، برای فراگیری ریاضی محضر [[غلامحسین شیخ الاسلام]] حاضر می‌شد.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۳؛ فروزانفر، ادیب...، صص۴-۵؛ رشید یاسمی، ادبیات معاصر، صص۱۰-۱۱؛ اسحاق، سخنوران نامی ایران در تاریخ معاصر، ص۲۵؛ جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری»، ص۱۶؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی»، ص۱۰۳.</ref> | پس از آن ادیب به خواست مادرش مهدعلیا، رهسپار [[کابل]] شد و نزدیک به دو سال در زمرۀ شاگردان آخوند ملامحمد، معروف به آل ناصر درآمد و سپس به [[غزنین]] رفت و در باغ فیروزه، مرقد حکیم [[سنایی]]، اقامت گزید و نزد سعدالدین غزنوی، ادب و حکمت آموخت و از آنجا به شهرهای [[هرات]] و جام سفر کرد و سپس به [[مشهد]] رفت و نزد [[میرزا عبدالرحمان مدرس]] و کسان دیگر به فراگیری حکمت، ریاضی و ادبیات پرداخت و از آنجا راهی [[سبزوار]] شد و در دو سال آخر زندگانی حاج [[ملا هادی سبزواری]] محضر وی و فرزندش را دریافت. ادیب پس از درگذشت ملاهادی با دیگر به مشهد بازگشت. او اگر چه در این هنگام به ادیب هندی شهرت یافته، در مدرسۀ رضویه و [[مدرسه میرزا جعفر]] به تدریس می‌پرداخت، برای فراگیری ریاضی محضر [[غلامحسین شیخ الاسلام]] حاضر می‌شد.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۳؛ فروزانفر، ادیب...، صص۴-۵؛ رشید یاسمی، ادبیات معاصر، صص۱۰-۱۱؛ اسحاق، سخنوران نامی ایران در تاریخ معاصر، ص۲۵؛ جعفری، «احوال و اشعار ادیب پیشاوری»، ص۱۶؛ پارسا، «خاطره‌های ادبی»، ص۱۰۳.</ref> | ||
===سکونت در تهران=== | ===سکونت در تهران=== | ||
در ۱۳۰۰ق، ادیب به پیشنهاد میرزا سعید خان گرمرودی وزیر خارجه که در آن روزگار تولیت [[آستان قدس رضوی|آستان قدس]] را برعهده داشت، راهی [[تهران]] شد و به سفارش میرزا سعید خان در منزل محمد علیخان قوام الدوله که گویا دارای کتابخانه‌ای ارزشمند نیز بود، اقامت گزید. | در ۱۳۰۰ق، ادیب به پیشنهاد میرزا سعید خان گرمرودی وزیر خارجه که در آن روزگار تولیت [[آستان قدس رضوی|آستان قدس]] را برعهده داشت، راهی [[تهران]] شد و به سفارش میرزا سعید خان در منزل محمد علیخان قوام الدوله که گویا دارای کتابخانه‌ای ارزشمند نیز بود، اقامت گزید. | ||