پرش به محتوا

دستور المدینه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
دستور المدینه<ref>صالح، «دراسات: الصحیفة أو دستور المدینه»؛ «نصوص سیاسیة: الصحیفة أو دستور المدینة».</ref> که با نام‌های دیگری از جمله صحیفة النبی،<ref>نگاه کنید به: شاکر، «صحیفة النبی؛ نماد قانونگرایی در حکومت نبوی».</ref> صحیفة المدینه،<ref>نگاه کنید به: «نداء عام: یوجهه مکتب الدعایة للحج (عن صحیفة المدینة الغراء)»؛ الدغمی، «الأحکام الفقهیة المتعلقة بالدولة والمواطنة من خلال صحیفة المدینة المنورة».</ref> پیمان مدینه،<ref>نگاه کنید به: پاینده، «پیمان مدینه»؛ بختیاری، «پیمان‌نامه مدینه، نمونه‌ای تاریخی در زمینه حل اختلاف».</ref> یا قانون اساسی مدینه<ref>نگاه کنید به: شاکر، «صحیفة النبی؛ نماد قانونگرایی در حکومت نبوی»؛ واسعی، «پیشرفت مدنی در جامعه عهد نبوی».</ref> نیز شناخته می‌شود، متضمن اموری مهم و اساسی در مناسبات جامعه جدید مسلمانان در مدینه دانسته شده است؛ چرا که از یک‌سو مناسبات مسلمانان با غیرمسلمانان مدینه را تنظیم می‌کرده و از سوی دیگر، قواعدی اساسی برای مناسبات خود مسلمان‌ها وضع کرده است. بنابراین، این سند دستورالعملی برای تبیین اصول مناسبات درونی و بیرونی در دولت نوپای اسلامی دانسته می‌شود.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ج۵، ص۱۲۷، ۱۳۶.</ref>  
دستور المدینه<ref>صالح، «دراسات: الصحیفة أو دستور المدینه»؛ «نصوص سیاسیة: الصحیفة أو دستور المدینة».</ref> که با نام‌های دیگری از جمله صحیفة النبی،<ref>نگاه کنید به: شاکر، «صحیفة النبی؛ نماد قانونگرایی در حکومت نبوی».</ref> صحیفة المدینه،<ref>نگاه کنید به: «نداء عام: یوجهه مکتب الدعایة للحج (عن صحیفة المدینة الغراء)»؛ الدغمی، «الأحکام الفقهیة المتعلقة بالدولة والمواطنة من خلال صحیفة المدینة المنورة».</ref> پیمان مدینه،<ref>نگاه کنید به: پاینده، «پیمان مدینه»؛ بختیاری، «پیمان‌نامه مدینه، نمونه‌ای تاریخی در زمینه حل اختلاف».</ref> یا قانون اساسی مدینه<ref>نگاه کنید به: شاکر، «صحیفة النبی؛ نماد قانونگرایی در حکومت نبوی»؛ واسعی، «پیشرفت مدنی در جامعه عهد نبوی».</ref> نیز شناخته می‌شود، متضمن اموری مهم و اساسی در مناسبات جامعه جدید مسلمانان در مدینه دانسته شده است؛ چرا که از یک‌سو مناسبات مسلمانان با غیرمسلمانان مدینه را تنظیم می‌کرده و از سوی دیگر، قواعدی اساسی برای مناسبات خود مسلمان‌ها وضع کرده است. بنابراین، این سند دستورالعملی برای تبیین اصول مناسبات درونی و بیرونی در دولت نوپای اسلامی دانسته می‌شود.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ج۵، ص۱۲۷، ۱۳۶.</ref>  


بسیاری از پژوهشگران و تاریخ‌نگاران معاصر، دستور المدینه را سندی بسیار مهم و صادر شده از جانب پیامبر(ص) دانسته‌اند<ref>حسنی، سیرة المصطفی، ۱۹۷۵م، ص۲۸۰؛ لوئیس، یهودیان اسلام، ص۴۲.</ref> که می‌تواند منبعی برای شناخت آغاز تاریخ اسلام در مدینه قرار گیرد.<ref>علی، دولة الرسول(ص) فی المدینة، ۲۰۰۱م، ص۱۰۹؛ ملاح، حکومة الرسول(ص)، ۱۴۲۳ق، ص۵۷.</ref>
بسیاری از پژوهشگران و تاریخ‌نگاران معاصر، دستور المدینه را سندی بسیار مهم و صادر شده از جانب پیامبر(ص) دانسته‌اند<ref>الحسنی، سیرة المصطفی، ۱۹۷۵م، ص۲۸۰؛ لوئیس، یهودیان اسلام، ص۴۲.</ref> که می‌تواند منبعی برای شناخت آغاز تاریخ اسلام در مدینه قرار گیرد.<ref>علی، دولة الرسول(ص) فی المدینة، ۲۰۰۱م، ص۱۰۹؛ ملاح، حکومة الرسول(ص)، ۱۴۲۳ق، ص۵۷.</ref>


==محتوا==
==محتوا==
خط ۲۶: خط ۲۶:
متن کامل دستور المدینه را نخستین بار ابن هشام<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۵۵ق، ج۲، ص۱۴۷-۱۵۰.</ref> به روایت از ابن اسحاق (متوفی ۱۵۱)، با حذف سند نقل کرده و سپس کسانی همچون سهیلی،<ref>سهیلی، الروض الانف، ۱۳۸۷-۱۳۹۰ق، ج۴، ص۲۴۰-۲۴۳.</ref> ابن سیدالناس<ref>ابن سیدالناس، عیون‌الاثر فی فنون المغازی و الشمائل و السیر، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۸-۳۲۰.</ref> و ابن کثیر<ref>ابن کثیر، السیرة النبویة، ۱۳۸۳-۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۲۰-۳۲۳.</ref> آن را نقل کرده‌اند. ابوعبید و ابن زَنْجُویه نیز متن کامل آن را به روایت از ابن شهاب زُهری (متوفی ۱۲۴) نقل کرده‌اند.<ref>ابوعبید، کتاب الاموال، ۱۴۰۸ق، ص۲۶۰-۲۶۴؛ ابن زنجویه، کتاب الاموال، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۶۶-۴۷۰.</ref>
متن کامل دستور المدینه را نخستین بار ابن هشام<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۵۵ق، ج۲، ص۱۴۷-۱۵۰.</ref> به روایت از ابن اسحاق (متوفی ۱۵۱)، با حذف سند نقل کرده و سپس کسانی همچون سهیلی،<ref>سهیلی، الروض الانف، ۱۳۸۷-۱۳۹۰ق، ج۴، ص۲۴۰-۲۴۳.</ref> ابن سیدالناس<ref>ابن سیدالناس، عیون‌الاثر فی فنون المغازی و الشمائل و السیر، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۸-۳۲۰.</ref> و ابن کثیر<ref>ابن کثیر، السیرة النبویة، ۱۳۸۳-۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۲۰-۳۲۳.</ref> آن را نقل کرده‌اند. ابوعبید و ابن زَنْجُویه نیز متن کامل آن را به روایت از ابن شهاب زُهری (متوفی ۱۲۴) نقل کرده‌اند.<ref>ابوعبید، کتاب الاموال، ۱۴۰۸ق، ص۲۶۰-۲۶۴؛ ابن زنجویه، کتاب الاموال، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۶۶-۴۷۰.</ref>


احتمال ساختگی بودن متن دستور المدینه رد شده است؛ چرا که از نظر سبک، بسیار شبیه به نامه‌ها و پیام‌های دیگرِ [[پیامبر(ص)]] ارزیابی شده است.<ref>عمری، السیرة النبویة الصحیحة، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۷۵؛ معروف حسنی، سیرة المصطفی، ۱۹۷۵م، ص۲۸۰.</ref>
احتمال ساختگی بودن متن دستور المدینه رد شده است؛ چرا که از نظر سبک، بسیار شبیه به نامه‌ها و پیام‌های دیگرِ [[پیامبر(ص)]] ارزیابی شده است.<ref>عمری، السیرة النبویة الصحیحة، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۷۵؛ معروف الحسنی، سیرة المصطفی، ۱۹۷۵م، ص۲۸۰.</ref>


== تاریخ نگارش ==
== تاریخ نگارش ==
۴۴۱

ویرایش