قوم عاد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''قوم عاد''' از نژاد عرب، در جنوب [[جزیره العرب]] زندگی می‌کردند. اینان از فرزندان عاد بن عوص بودند که نام جدشان را بر روی قبیله خود گذاشتند. این قوم اندامی درشت داشتند و از نعمت‌های فراوان برخوردار بودند.

==اطلاعات کلی==

در [[قرآن]] تعبیر عاد أُولى‏ نیز وجود دارد: «وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عاداً الْأُولى‏؛و اوست كه قوم عاد نخستين را هلاک كرد»<ref>سوره نجم، آیه ۵۰.</ref> عاد اولی، همان قوم [[هود(پیامبر)|حضرت هود]] بوده‌اند<ref>طباطبائی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۹، ص۵۰.</ref> که پس از قوم [[حضرت نوح]] و قبل از [[قوم ثمود]] زندگی می‌کردند.<ref>میبدی، كشف الأسرار و عدة الأبرار، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۵۳۲.</ref> البته عاد دومی نیز وجود داشته و برخی مفسران عاد دوم را [[ثمود|قوم ثمود]] دانسته‌اند.<ref>میبدی، كشف الأسرار و عدة الأبرار، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۴۳۵.</ref>

== قوم عاد در قرآن کریم==

[[قرآن|قرآن کریم]] قوم عاد را بعد از [[قوم نوح]] می‌داند<ref>سوره اعراف، آیه ۶۹ ؛ سوره ذاریات، آیه ۴۶.</ref> و از قوم عاد در چندین آیه یاد کرده است که از جمله می‌توان به آیات ۲۱ تا ۲۶ [[سوره احقاف]]، آیات ۶۹ تا ۷۴ [[سوره اعراف]]، ۴۶ [[سوره ذاریات]]، آیه۵۰ [[سوره هود]]، آیه ۳۱ [[سوره مؤمنون|سوره مومنون]]، آیات ۱۳ -۱۵ [[سوره فصلت]]، آیه ۲۰ [[سوره قمر]]، آیه ۷ [[سوره الحاقه]]، آیه ۸ [[سوره فجر]]، آیه ۱۵ [[سوره سجده]] و آیه ۱۳۰ [[سوره شعراء]] اشاره کرد.  

[[مفسران]] معتقدند بر اساس آیه «وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ»[[سوره هود، آیه ۵۹.]] می‌توان نتیجه گرفت که قوم عاد گرفتار سه خصلتِ انكار آیات الهی، نافرمانی انبیاء و اطاعت كردن از جباران بودند. در واقع آنها از دستورات هر جبار و زورگوی عنیدی پیروی می‌كردند و همین گوش به فرمان جباران بودن، آنان را از پیروی [[هود(ع)]] و پذیرفتن دعوتش باز داشت. خداوند در ادامه توصیف قوم عاد در [[سوره احقاف]] عنوان کرده است «وَ أُتْبِعُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا لَعْنَةً وَ یوْمَ الْقِیامَةِ» یعنی به خاطر آن سه خصلت نكوهیده، [[لعن|لعنت]] در همین دنیا و در قیامت دنبال‌شان كرد و از رحمت خدا دور شدند، مصداق این [[لعن]] همان، عذابی بود كه آن قدر تعقیب‌شان كرد تا به آنها رسید و نابودشان کرد.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص۴۵۳؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص۱۴۳-۱۴۴.</ref>

==مکان زندگی==

[[قرآن]] مکان زندگی قوم عاد را با نام [[احقاف]] معرفی می‌کند: «وَ اذْكُرْ أَخا عادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقاف؛  برادر قوم عاد را ياد كن، هنگامى كه قومش را در سرزمين احقاف بيم داد».<ref>سوره احقاف، آیه۲۱.</ref>  احقاف به معنای شن‌هاى روان است كه بر اثر وزش باد در بيابان‌ها به صورت مستطيل و كج و معوج روى هم انباشته مى‌‏شوند، و سرزمين قوم عاد را از اين جهت" ا[[حقاف]]" مى‌‏گفتند  كه ريگستانى به اين صورت بود<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱، ج۲۱، ص۲۹۲.</ref>. [[مفسران]] احقاف را سرزمینی در [[جنوب جزيرة العرب]] دانسته‌اند.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۶۵.</ref> البته تعیین نقطه دقیق آن اختلاف‌هایی وجود دارد.<ref>طباطبائی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۲۱۰.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و [[طبرسی]] معتقدند که سرزمین احقاف مکانی بین [[یمن]] و [[عمان]] است<ref>طباطبائی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴، ج۱۰، ص ۴۵۶؛ طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج ۱۸، ص۲۱۸.</ref> که در حال حاضر به صورت ریگزاری در آمده است.<ref>ندایی، تاریخ انبیاء، ۱۳۸۹، ص۵۵.</ref> در [[سوره احقاف]] که غرض از آن انذار بر [[عذاب الیم]] [[مشركين]] است.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴، ج۱۸، ص۲۸۳.</ref>  گوشه‏‌اى از داستان قوم عاد به عنوان نمونه‌ای از مشرکان عذاب شده مطرح شده است و [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] در تفسیر نمونه معتقد است که نام سوره احقاف نیز بر گرفته از  داستان قوم عاد و محل زندگی آنهاست<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴، ج۲۱، ۲۹۵.</ref>.

قوم عاد دارای کشاورزی و درختان نخل بسیار بودند و خانه‌های سنگی بزرگی برای خود ساختند.<ref>قمی، ۱۴۰۴ق، تفسیر القمی، ج۱، ص۳۲۹.</ref> قرآن در ذکر عذاب این قوم به خانه‌ها و شهر آنان چنین اشاره می‌کند: «و [با آن شهر] ارم كه داراى كاخ‏هاى باعظمت و ساختمان‏هاى بلند بود* همان كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود».<ref>سوره فجر، آیه ۶-۸.</ref>

قرآن در تعابیری اشاره به درشت اندامی آنها دارد: «گويى تنه‏‌هاى نخلى بودند كه ريشه كن شده‏‌اند»؛<ref>سوره قمر، آیه ۲۰.</ref> «وَ زادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَصْطَةً؛  شما را از جهت خلقت گسترش داد».<ref>سوره اعراف، آیه ۶۹.</ref> و مراد از «بَصْطَةً» درشت اندامی و قدرتمندی است.<ref>طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۶۷۴.</ref>

[[امام باقر]](ع) نیز در ذیل [[حدیث|حدیثی]] قوم عاد را چنین توصیف می‌کند: «آنها به اندازه نخل‌هاى بلند بودند و كوه را ويران می‌كردند».<ref>شیخ طوسی، التبيان في تفسير القرآن، ج۴، ص۴۴۵.</ref>

قوم عاد دچار خشکسالی گشته و برای مدت طولانی بر آن‌ها باران نبارید.<ref>قمی، تفسير القمي، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۲۹.</ref> حضرت هود، به آن‌ها وعده داد که اگر [[توبه]] کنند خشکسالی از بین خواهد رفت و حتی بر قدرت آن ها نیز افزوده خواهد شد.<ref>سوره هود،‌آیه ۵۲.</ref> با این حال، قوم عاد، دعوت هود را نپذیرفت.<ref>سوره هود، آیه ۵۳.</ref>