کاربر ناشناس
طوفان نوح: تفاوت میان نسخه‌ها
←داستان طوفان نوح(ع): لینک گذاری
imported>M.bahrami بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>M.bahrami (←داستان طوفان نوح(ع): لینک گذاری) |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==گستره طوفان== | ==گستره طوفان== | ||
برخی از [[مفسر|مفسرین]] معتقدند با وجود اینکه قرآن در خصوص منطقه‌ای بودن یا جهانی بودن طوفان نص صریحی ندارد اما از ظاهر بسيارى از [[قرآن|آيات قرآن]] چنين بر مىآيد كه طوفان نوح(ع) جنبه منطقهاى نداشته است، بلكه حادثهاى بوده است که براى سراسر روى زمين اتفاق افتاده است <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳؛ بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸؛ النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص ۳۶.</ref> زيرا كلمه ارض (زمين) در آیاتی که به طوفان نوح اشاره شده است به طور مطلق ذكر شده و اختصاص به منطقه‌ی خاصی ندارد. <ref>رک: آیه ۴۴ سوره هود؛ آیه ۲۶ سوره نوح</ref> همچنین آنها معتقدند که سیاق آیات مبنی بر این مطلب كه نوح از حيوانات روى زمين | برخی از [[مفسر|مفسرین]] معتقدند با وجود اینکه قرآن در خصوص منطقه‌ای بودن یا جهانی بودن طوفان نص صریحی ندارد اما از ظاهر بسيارى از [[قرآن|آيات قرآن]] چنين بر مىآيد كه طوفان نوح(ع) جنبه منطقهاى نداشته است، بلكه حادثهاى بوده است که براى سراسر روى زمين اتفاق افتاده است <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳؛ بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸؛ النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص ۳۶.</ref> زيرا كلمه ارض (زمين) در آیاتی که به طوفان نوح اشاره شده است به طور مطلق ذكر شده و اختصاص به منطقه‌ی خاصی ندارد. <ref>رک: آیه ۴۴ سوره هود؛ آیه ۲۶ سوره نوح</ref> همچنین آنها معتقدند که سیاق آیات مبنی بر این مطلب كه [[نوح (پیامبر)|نوح]] از حيوانات روى زمين نمونههايى با خود برداشت نيز مؤيد جهانى بودن طوفان است. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] نیز در تفسیر المیزان معتقد است که وقتی دعوت نوح جهانی بوده است پس طوفان نوح نیز جهانی بوده و برای عموم بشر نازل شده است. وی برای اثبات این قول به آیات ۴۳ [[سوره هود]]، ۲۶ [[سوره نوح]] و ۷۷ [[سوره صافات]] استناد می‌کند. <ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج ۱۰، ص ۲۹۳</ref> او و برخی دیگر همچنین با رد قول صاحب المنار که معتقد به منطقه‌ای بودن طوفان نوح است عنوان می‌کند که تحقیقات ژئولوژى نیز جهانی بودن طوفان نوح را اثبات می‌کند. <ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج ۱۰، ص ۲۹۶. النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص ۳۶.</ref> | ||
مکارم شیرازی گزارش می‌دهد که علاوه بر ظهور برخی از آیات، از بسيارى از کتاب‌های | [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] گزارش می‌دهد که علاوه بر ظهور برخی از آیات، از بسيارى از کتاب‌های تاریخی نیز جهانى بودن طوفان نوح استفاده می‌شود، به همين جهت تمام نژادهاى كنونى را به يكى از سه فرزند [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] (حام، و [[سام]] و يافث) كه بعد از نوح باقى ماندند باز مىگردانند. وی همچنین عنوان می‌کند که در تاريخ طبيعى نيز دورانى بنام دوران باران‌هاى سيلابى ديده مىشود كه اگر آن را الزاما مربوط به قبل از تولد جانداران ندانيم قابل تطبيق بر طوفان نوح می‌باشد. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳</ref> او بعد از بیان همه دلایل مبنی بر جهانی بودن طوفان نوح عنوان می‌کند که همه آن دلایل می‌تواند بر منطقه‌ای بودن نوح نیز تطبیق یابد چرا که خداود در قرآن کریم کلمه «ارض» را بر منطقه‌ای وسیع و نه همه جهان اطلاق کرده است و حمل حیوانان نیز به این دلیل بوده است که نسل حیوانات آن منطقه از بین نرود. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۴</ref> | ||
بیومی نیز معتقد است این اندیشه که طوفان جهانی بوده است صحیح نیست و برای آن در جلد | بیومی نیز معتقد است این اندیشه که طوفان جهانی بوده است صحیح نیست و برای آن در جلد چهارم کتاب بررسی تاریخی قصص قرآن احتجاج‌هایی آورده است و به آن احتجاج‌ها اضافه کرده است که بررسی الواح کهن از جمله [[سومری]]، [[بابلی]] و [[یهود|یهودی]] در خصوص طوفان نیز اشاره به عدم جهانی بودن طوفان نوح(ع) دارد.<ref>رک: بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸-۹۱.</ref> البته در مقابل این اقوال قول دیگری نیز وجود دارد؛ [[رشید رضا|محمد رشید رضا]] معتقد است که طوفان نوح، طوفانی فراگیر بوده است و حتی اگر شامل قوم نوح بوده باشد معنایش این است که در آن زمان مردمان دیگری در زمین نمی‌زیستند. <ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸-۹۱.</ref> | ||
'''کعبه در طوفان نوح''' | '''[[کعبه]] در طوفان نوح''' | ||
در مورد موقعیت کعبه در جریان طوفان نوح روایات مختلف و متعددی بیان | در مورد موقعیت کعبه در جریان طوفان نوح روایات مختلف و متعددی بیان شده است؛ برخی از [[مفسر|مفسرین]] معتقدند که کعبه در طوفان نوح زیر آب فرو نرفت، برخی عنوان کرده‌اند که [[جبرئیل]] به دستور خداوند کعبه را به آسمان چهارم برد.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۴-۷۶.</ref> برخی از مفسرین در تفاسیر خود با بیان این مطلب که نام «[[بیت العتیق]]» برای کعبه به دلیل در امان ماندن آن از طوفان نوح است عنوان کرده‌اند که در زمان نوح(ع) خانه کعبه‌ای وجود نداشت بنابراین زمینی که [[حضرت ابراهیم علیه السلام|حضرت ابراهیم]] در آن خانه کعبه را بنا نهاد همان زمینی بود که از طوفان نوح در امان ماند و زیر آب نرفت.<ref>طبرسی، | ||
مجمع البیان، ج،۲ ص ۵۶؛ حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۲ ، ص ۲۹؛ همان، ج۱، | مجمع البیان، ج،۲ ص ۵۶؛ حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۲ ، ص ۲۹؛ همان، ج۱، | ||
ص ۳۳۵؛ همان، ج۲، ص ۱۵۷؛ همان، ج۱۱، ص ۱۶۷؛ زحیلی، : التفسير المنير، ۱۴۱۱ق، ج ۱۷، ۱۷۵؛ طبرسی، مجمع البیان، | ص ۳۳۵؛ همان، ج۲، ص ۱۵۷؛ همان، ج۱۱، ص ۱۶۷؛ زحیلی، : التفسير المنير، ۱۴۱۱ق، ج ۱۷، ۱۷۵؛ طبرسی، مجمع البیان، | ||
ج۲، ص ۵۶.</ref>مکارم شیرازی نیز در تفسیر آیه ۲۶ سوره حج «وَ إِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهِيمَ مَكانَ الْبَيْتِ» معتقد است منظور از اين جمله در آيه فوق | ج۲، ص ۵۶.</ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] نیز در تفسیر آیه ۲۶ سوره حج «وَ إِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهِيمَ مَكانَ الْبَيْتِ» معتقد است منظور از اين جمله در آيه فوق اين است كه خداوند مكان خانه كعبه را كه در زمان [[حضرت آدم علیه السلام|آدم(ع)]] ساخته شده بود و در طوفان نوح ويران و آثارش محو گشته بود به [[حضرت ابراهیم علیه السلام|ابراهيم (ع)]] نشان داد و او با هميارى فرزندش [[اسماعيل]] آن را تجديد بنا نمود.<ref>مکارم | ||
شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص ۶۷؛ همان، ج۱، ص ۴۵۵.</ref> | شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص ۶۷؛ همان، ج۱، ص ۴۵۵.</ref> بیومی نیز همه این روایات و اقوال را جزء [[اسرائلیات]] می‌داند، چرا که معتقد است خانه کعبه توسط حضرت ابراهیم(ع) و اسماعیل(ع) و بعد از طوفان ساخته شده است. <ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۴-۷۶.</ref> | ||
بیومی نیز همه این روایات و اقوال را جزء اسرائلیات می‌داند، چرا که معتقد است خانه کعبه توسط حضرت ابراهیم(ع) و اسماعیل(ع) و بعد از طوفان ساخته شده است. <ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۴-۷۶.</ref> | |||
==طوفان در منابع کهن== | ==طوفان در منابع کهن== | ||
داستان طوفان نوح(ع) از جمله داستان‌هایی است که به گزارش جیمز فریزر در میان ملل و اقوام مختلف جهان از جمله خاور نزدیک، هند، برمه، چین، مالدیو، استرالیا، جزایر اقیانوس آرام و در جوامع سرخ پوست رواج داشته است که البته روایات آنها با همدیگر بسیار اختلاف دارد. <sup>[۱]</sup>در قصه سومری که کهن‌ترین منبع قصه طوفان دانسته شده است گزارش شده که در این نسخه سخن از هشدار خداوند است و پس از آن مساله طوفان مطرح شده است که «هفت شبانه روز تند باد قرین باران سیل آسیا بر زمین فرو بارید، خروش آب، زمین را به تاراج برد و آسمان گام بر آب خروشان نهاد». <ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۲۷.</ref> اما در قصه بابلی طوفان که معروف به قصه جلجامیش یا گیل گمش است سخن از نابود کردن بشر و همه موجودات زنده توسط خدایان به وسیله طوفان میان آمده است. <ref>رهبر، «بررسی تطبیقی روایت وحیانی قرآن و روایت اسطوره ای سومری - بابلی از طوفان نوح»، ۱۳۸۹، ص ۲۶۸.</ref> در قصه یهودی طوفان نوح نیز گزارش شده است که وقتی شر آدمیان در زمین زیاد شد اندوهگین شد و تصمیم گرفت آنچه در زمین است را بردارد اما نوح را از آن مستثنی کرد چرا که او مرد کامل و نیکوکاری بود. <ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۴۵.</ref> | داستان طوفان نوح(ع) از جمله داستان‌هایی است که به گزارش جیمز فریزر در میان ملل و اقوام مختلف جهان از جمله خاور نزدیک، هند، برمه، چین، مالدیو، استرالیا، جزایر اقیانوس آرام و در جوامع سرخ پوست رواج داشته است که البته روایات آنها با همدیگر بسیار اختلاف دارد. <sup>[۱]</sup>در قصه سومری که کهن‌ترین منبع قصه طوفان دانسته شده است گزارش شده که در این نسخه سخن از هشدار خداوند است و پس از آن مساله طوفان مطرح شده است که «هفت شبانه روز تند باد قرین باران سیل آسیا بر زمین فرو بارید، خروش آب، زمین را به تاراج برد و آسمان گام بر آب خروشان نهاد». <ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۲۷.</ref> اما در قصه بابلی طوفان که معروف به قصه جلجامیش یا گیل گمش است سخن از نابود کردن بشر و همه موجودات زنده توسط خدایان به وسیله طوفان میان آمده است. <ref>رهبر، «بررسی تطبیقی روایت وحیانی قرآن و روایت اسطوره ای سومری - بابلی از طوفان نوح»، ۱۳۸۹، ص ۲۶۸.</ref> در قصه یهودی طوفان نوح نیز گزارش شده است که وقتی شر آدمیان در زمین زیاد شد اندوهگین شد و تصمیم گرفت آنچه در زمین است را بردارد اما نوح را از آن مستثنی کرد چرا که او مرد کامل و نیکوکاری بود. <ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۴۵.</ref> | ||