پرش به محتوا

نوح (پیامبر): تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ مهٔ ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
  ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص۸۳؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۷۵ش، ص۱۷۸؛ ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹ش، ص۳۹.</ref> به عقیده برخی محل زندگی و تولد او بین‌النهرین و شهر [[کوفه]] بوده است.<ref>بی‌آزار شیرازی، باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۳۲.</ref>
  ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص۸۳؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۷۵ش، ص۱۷۸؛ ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹ش، ص۳۹.</ref> به عقیده برخی محل زندگی و تولد او بین‌النهرین و شهر [[کوفه]] بوده است.<ref>بی‌آزار شیرازی، باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۳۲.</ref>


نام اصلی نوح روشن نیست و در منابع مختلف، «عبدالغفار»، «عبدالملک» و «عبدالعلی» آمده است.<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۵۶-۲۵۷.</ref> گریه و نوحه‌ نوح برای خودش و در روایتی دیگر، گریه و نوحه‌‌ ۵۰۰ ساله‌اش برای نجات و هدایت قومش، علت نامگذاری او به نوح دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۸؛ قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۵۶-۲۵۷.</ref>
نام اصلی نوح روشن نیست و در منابع مختلف، «عبدالغفار»، «عبدالملک» و «عبدالعلی» آمده است.<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۵۶-۲۵۷.</ref> گریه و نوحه‌ نوح برای خودش و در روایتی دیگر، گریه و نوحه‌‌ ۵۰۰ ساله‌اش برای نجات و هدایت قومش، علت نامگذاری او به نوح دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۸؛ قطب راوندی، قصص الانبیاء، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۲۵۶-۲۵۷.</ref>
===فرزندان===
===فرزندان===


[[قرآن|قرآن کریم]] و بسیاری از [[روایات]] به فرزندان حضرت نوح(ع) قبل از طوفان اشاره کرده‌اند این در حالی است که برخی تولد فرزندان نوح(ع) را مربوط به بعد از [[طوفان نوح|طوفان]] دانسته‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات‌ الكبری، ۱۳۷۴ش ،ج‌۱،ص ۲۵؛ مستوفی قزوینی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۶؛ ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹، ص۴۴.</ref>  نوح(ع) چهار فرزند داشت که نام آنها سام، حام، یافث و [[پسر نوح|کنعان]] بود. از میان آنها  به غیر از کنعان، همه فرزندان به نوح ایمان آورده و همراه او در [[کشتی نوح|کشتی]] بودند. کنعان بنا بر منابع اسلامی به پدر خود ایمان نیاورده و غرق شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‌ الكبری، ۱۳۷۴ش ،ج‌۱،ص ۲۵؛ مستوفی قزوینی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۶؛ ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹، ص۴۴.</ref> به گزارش روایات، نسل حضرت نوح (ع) از طریق [[سام]] ادامه یافته‌است.<ref>ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹، ص۵۱؛ قزوینی، موسوعه الامام الصادق،۱۴۱۷ق، ج۵، ص۱۲۸.</ref>
[[قرآن|قرآن کریم]] و بسیاری از [[روایات]] به فرزندان حضرت نوح(ع) قبل از طوفان اشاره کرده‌اند این در حالی است که برخی تولد فرزندان نوح(ع) را مربوط به بعد از [[طوفان نوح|طوفان]] دانسته‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات‌ الكبری، ۱۳۷۴ش ،ج‌۱،ص ۲۵؛ مستوفی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۶؛ ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹، ص۴۴.</ref>  نوح(ع) چهار فرزند داشت که نام آنها سام، حام، یافث و [[پسر نوح|کنعان]] بود. از میان آنها  به غیر از کنعان، همه فرزندان به نوح ایمان آورده و همراه او در [[کشتی نوح|کشتی]] بودند. کنعان بنا بر منابع اسلامی به پدر خود ایمان نیاورده و غرق شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‌ الكبری، ۱۳۷۴ش ،ج‌۱،ص ۲۵؛ مستوفی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۶؛ ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹، ص۴۴.</ref> به گزارش روایات، نسل حضرت نوح (ع) از طریق [[سام]] ادامه یافته‌است.<ref>ندایی، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، ۱۳۸۹، ص۵۱؛ قزوینی، موسوعة الامام الصادق،۱۴۱۷ق، ج۵، ص۱۲۸.</ref>


===تاریخ وفات و محل دفن===
===تاریخ وفات و محل دفن===
تاریخ وفات حضرت نوح مشخص نیست مدت زمان عمر او بعد از طوفان از ۷۰ سال تا ۶۰۰ سال نقل شده است.<ref>مستوفی قزوینی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۴.</ref>
تاریخ وفات حضرت نوح مشخص نیست مدت زمان عمر او بعد از طوفان از ۷۰ سال تا ۶۰۰ سال نقل شده است.<ref>مستوفی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۴.</ref>


درباره محل دفن حضرت نوح، چندین محل ذکر شده است:
درباره محل دفن حضرت نوح، چندین محل ذکر شده است:
خط ۵۱: خط ۵۱:
#کَرَک [[بعلبک]] [[لبنان]]: در آرامگاهى که منسوب به حضرت نوح(ع) و فرزندش دانسته شده است.
#کَرَک [[بعلبک]] [[لبنان]]: در آرامگاهى که منسوب به حضرت نوح(ع) و فرزندش دانسته شده است.
#مغاره قدس، در کنار قبر [[حضرت آدم علیه السلام|آدم]] و [[سام]] و [[حضرت ابراهیم علیه السلام|ابراهیم]] و [[اسحاق (پیامبر)|اسحاق]] و [[یعقوب]](ع).
#مغاره قدس، در کنار قبر [[حضرت آدم علیه السلام|آدم]] و [[سام]] و [[حضرت ابراهیم علیه السلام|ابراهیم]] و [[اسحاق (پیامبر)|اسحاق]] و [[یعقوب]](ع).
#[[نجف|نجف اشرف]] در کنار [[حضرت آدم]] و [[امام على(ع)]].<ref>بی‌آزار شیرازی، باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۴۶؛ نک: نصر الله، تریخ کرک نوح، ۱۴۰۶ ق؛ نک:ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص۹۳.</ref>
#[[نجف|نجف اشرف]] در کنار [[حضرت آدم]] و [[امام على(ع)]].<ref>بی‌آزار شیرازی، باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۰ش، ص۴۶؛ نک: نصرالله، تریخ کرک نوح، ۱۴۰۶ ق؛ نک:ابن کثیر، قصص الانبیاء، ۱۴۱۱ق، ص۹۳.</ref>
#نهاوند در استان همدان: بر اساس پژوهشی با عنوان «نوح و نوحاوند»، قبر حضرت نوح (ع) و مکان فرود آمدن کشتی نوح(ع)، در نهاوند است.<ref>افراسیاب‌پور، «نوح و نوحاوند (؟)»، در مجله فرهنگان، ش ۵، صص ۱۱۸-۱۴۲.</ref>
#نهاوند در استان همدان: بر اساس پژوهشی با عنوان «نوح و نوحاوند»، قبر حضرت نوح (ع) و مکان فرود آمدن کشتی نوح(ع)، در نهاوند است.<ref>افراسیاب‌پور، «نوح و نوحاوند (؟)»، در مجله فرهنگان، ش ۵، صص ۱۱۸-۱۴۲.</ref>


==پیامبری==
==پیامبری==
حضرت نوح بعد از [[حضرت آدم]]، [[شیث]] و [[ادریس]]، چهارمین پیامبر دانسته شده است.<ref>بیومی مهران، بررسی تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳؛ النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص۳۰.</ref> وی همچنین بر اساس آنچه در آیه هفتم [[سوره احزاب]] و آیه ۱۳ [[سوره شوری]] آمده، اولین پیامبر [[اولوالعزم]] می‌باشد. بسیاری از مفسران معتقدند که پنج پیامبر مذکور در این دو آیه، مقام رفیعی دارند؛ چرا که آنان پیامبران اولوالعزم، صاحب [[شریعت]] و کتاب هستند.<ref>ماتریدی، تأویلات أهل السنة، ۱۴۲۶ق، ج۸، ص۳۵۹؛ ثعلبی، الكشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی‌، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۱۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج‌ ۱۶، ص۲۷۸؛ الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، ج‌ ۲۴، ص۴۶؛ صادقی، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، ۱۴۰۶ق، ج‌ ۲۴، ص۴۶.</ref>  
حضرت نوح بعد از [[حضرت آدم]]، [[شیث]] و [[ادریس]]، چهارمین پیامبر دانسته شده است.<ref>بیومی مهران، بررسی تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳؛ النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص۳۰.</ref> وی همچنین بر اساس آنچه در آیه هفتم [[سوره احزاب]] و آیه ۱۳ [[سوره شوری]] آمده، اولین پیامبر [[اولوالعزم]] می‌باشد. بسیاری از مفسران معتقدند که پنج پیامبر مذکور در این دو آیه، مقام رفیعی دارند؛ چرا که آنان پیامبران اولوالعزم، صاحب [[شریعت]] و کتاب هستند.<ref>ماتریدی، تأویلات أهل السنة، ۱۴۲۶ق، ج۸، ص۳۵۹؛ ثعلبی، الكشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۱۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج‌ ۱۶، ص۲۷۸؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶ق، ج‌ ۲۴، ص۴۶.</ref>  


در مورد زمان مبعوث شدن نوح نیز اختلاف است.<ref>رک: جدول بخش عمر.</ref>بنابر آیات قرآن کریم، نوح (ع) در طول مدت پیامبری خود قبل از [[طوفان نوح|طوفان]]، قوم خود را به پرستش خدای یکتا دعوت می‌کرد.<ref>سوره نوح، آیه ۵-۱۰.</ref>  بر اساس آیه ۲۳ [[سوره نوح]]، قوم نوح، [[بت‌|بت‌هایی]] با نام‌های «ود»، «سواع»، «یغوث»، «یعوق» و «نسر» را می‌پرستیدند.<ref>سوره نوح، آیه ۲۳.</ref>  نوح برای هدایت قومش تلاش زیادی کرد اما در نهایت تعداد کمی به او ایمان آوردند.<ref>سوره نوح، آیه ۵-۱۵.</ref>
در مورد زمان مبعوث شدن نوح نیز اختلاف است.<ref>رک: جدول بخش عمر.</ref>بنابر آیات قرآن کریم، نوح (ع) در طول مدت پیامبری خود قبل از [[طوفان نوح|طوفان]]، قوم خود را به پرستش خدای یکتا دعوت می‌کرد.<ref>سوره نوح، آیه ۵-۱۰.</ref>  بر اساس آیه ۲۳ [[سوره نوح]]، قوم نوح، [[بت‌|بت‌هایی]] با نام‌های «ود»، «سواع»، «یغوث»، «یعوق» و «نسر» را می‌پرستیدند.<ref>سوره نوح، آیه ۲۳.</ref>  نوح برای هدایت قومش تلاش زیادی کرد اما در نهایت تعداد کمی به او ایمان آوردند.<ref>سوره نوح، آیه ۵-۱۵.</ref>
خط ۶۴: خط ۶۴:


==عمر طولانی==
==عمر طولانی==
[[قرآن|قرآن کریم]] در آیه ۱۴ [[سوره عنکبوت]]، مدت زندگی حضرت نوح قبل از [[طوفان نوح|طوفان]] را ۹۵۰ سال دانسته و چون سخنی از کل عمر نوح به میان نیامده‌، در خصوص سن او اختلاف است.<ref>ابن‌کثیر، قصص الانبیاء، ص۶۵.</ref> مدت عمر نوح به عنوان شیخ‌الانبیاء از ۹۳۰ سال تا ۲۵۰۰ سال در منابع تاریخ از جمله تورات مطرح شده است. در مورد اتفاقات دیگری زندگی نوح مانند زمان مبعوث شدن، مدت زمانی زندگی او بعد از طوفان و ... همچون مدت زمان عمر او اختلاف فراوانی وجود دارد. .<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق،ج۱، ص۲۵۷-۲۵۹؛ جزایری، النور المبین، ١٣٨١ق، ص۱۱۱؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۱۷؛ ابن سعد، الطبقات‌ الكبری، ۱۳۷۴ش ،ج‌۱،ص ۲۵؛ مستوفی قزوینی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۴؛ بن‌کثیر، قصص الانبیاء، ص۹۲؛ مقدسی، آفرینش و تاریخ، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۲۳.</ref>   
[[قرآن|قرآن کریم]] در آیه ۱۴ [[سوره عنکبوت]]، مدت زندگی حضرت نوح قبل از [[طوفان نوح|طوفان]] را ۹۵۰ سال دانسته و چون سخنی از کل عمر نوح به میان نیامده‌، در خصوص سن او اختلاف است.<ref>ابن‌کثیر، قصص الانبیاء، ص۶۵.</ref> مدت عمر نوح به عنوان شیخ‌الانبیاء از ۹۳۰ سال تا ۲۵۰۰ سال در منابع تاریخ از جمله تورات مطرح شده است. در مورد اتفاقات دیگری زندگی نوح مانند زمان مبعوث شدن، مدت زمانی زندگی او بعد از طوفان و ... همچون مدت زمان عمر او اختلاف فراوانی وجود دارد. .<ref>قطب راوندی، قصص الانبیاء (ع)، ۱۴۳۰ق،ج۱، ص۲۵۷-۲۵۹؛ جزایری، النور المبین، ١٣٨١ق، ص۱۱۱؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۱۷؛ ابن سعد، الطبقات‌ الكبری، ۱۳۷۴ش ،ج‌۱،ص ۲۵؛ مستوفی، تاریخ‌ گزیده،۱۳۶۴ ش، ص۲۴؛ بن‌کثیر، قصص الانبیاء، ص۹۲؛ مقدسی، آفرینش و تاریخ، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۲۳.</ref>   


[[سید نعمت‌الله جزایری|نعمت الله جزایری]] معتقد است که بنابر بیشتر اخبار معتبر [[شیعه]]، عمر نوح (ع) ۲۵۰۰ سال بوده است.<ref>جزایری، النور المبین، ١٣٨١ق، ص۱۱۳.</ref> [[علامه طباطبایی]] نیز عنوان کرده است که بر اساس آیات و همچنین نص صریح قرآن مبنی بر ۹۵۰ سال پیامبری حضرت نوح(ع) قبل از طوفان، نوح عمر بسیار طولانی داشته است و این عمر بر خلاف آنچه دیگران عنوان کرده‌اند، نه معجزه بوده و نه مقدار سال و زمان آنها با زمان حال فرق داشته است. او ادامه می‌دهد، عمر نوح به صورت طبیعی عمری طولانی بوده است و تاکنون هیچ دلیلی مبنی بر عدم امکان تحقق عمر طولانی ارائه نشده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۰، ص۲۷۱.</ref>  
[[سید نعمت‌الله جزایری|نعمت الله جزایری]] معتقد است که بنابر بیشتر اخبار معتبر [[شیعه]]، عمر نوح (ع) ۲۵۰۰ سال بوده است.<ref>جزایری، النور المبین، ١٣٨١ق، ص۱۱۳.</ref> [[علامه طباطبایی]] نیز عنوان کرده است که بر اساس آیات و همچنین نص صریح قرآن مبنی بر ۹۵۰ سال پیامبری حضرت نوح(ع) قبل از طوفان، نوح عمر بسیار طولانی داشته است و این عمر بر خلاف آنچه دیگران عنوان کرده‌اند، نه معجزه بوده و نه مقدار سال و زمان آنها با زمان حال فرق داشته است. او ادامه می‌دهد، عمر نوح به صورت طبیعی عمری طولانی بوده است و تاکنون هیچ دلیلی مبنی بر عدم امکان تحقق عمر طولانی ارائه نشده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۰، ص۲۷۱.</ref>  
خط ۱۳۲: خط ۱۳۲:
همچنین در بسیاری از  شعرهای فارسی به ویژه شعر [[عرفان|عرفانی]] داستان حضرت نوح(ع) مطرح شده است. مولوی در دیوان مثنوی معنوی ۴۹ بار از کلمه «نوح» استفاده کرده و به ذکر داستان و تمثیلات حضرت نوح (ع) پرداخته است‌؛ مانند:
همچنین در بسیاری از  شعرهای فارسی به ویژه شعر [[عرفان|عرفانی]] داستان حضرت نوح(ع) مطرح شده است. مولوی در دیوان مثنوی معنوی ۴۹ بار از کلمه «نوح» استفاده کرده و به ذکر داستان و تمثیلات حضرت نوح (ع) پرداخته است‌؛ مانند:
{{شعر2
{{شعر2
|'''نوح''' اندر بادیه کشتی بساخت|صد مثل گو از پی تسخیر بتاخت<ref>مولانا، مثنوی معنوی، ۱۳۷۲ش، دفتر سوم،ص ۴۶۴.</ref>
|'''نوح''' اندر بادیه کشتی بساخت|صد مثل گو از پی تسخیر بتاخت<ref>مولانا، مثنوی معنوی، ۱۳۷۲ش، دفتر سوم، ص۴۶۴.</ref>
}}
}}
همچنین [[حافظ شیرازی]]، یکی از مهمترین شاعران فارسی‌زبان، در دیوان خود در ۶ بیت  به نام نوح (ع) اشاره کرده است از جمله <ref>دیوان حافظ، ص ۱۸.</ref>
همچنین [[حافظ شیرازی]]، یکی از مهمترین شاعران فارسی‌زبان، در دیوان خود در ۶ بیت  به نام نوح (ع) اشاره کرده است از جمله <ref>دیوان حافظ، ص ۱۸.</ref>
خط ۱۴۱: خط ۱۴۱:
ابعاد مختلف داستان نوح همچون مقام و عمر وی، نوحه نوح، [[کشتی نوح|کشتی ساختن]]، سخریه کافران‌، [[طوفان نوح|طوفان نوح،]] و همچنین [[پسر نوح]] از جمله مهمترین موضوعاتی است که در شعر فارسی و مخصوصا در اشعار عرفانی به آنها پرداخته شده است.<ref>انزابی‌نژاد، «زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، ١٣۵۵ش، ص٣٣۴-٣۶۰.</ref> شاعرانی همچون [[سنانی]]، [[عطار نیشابوری]]، [[تأثیر تبریزی]]، [[سروش اصفهانی]]، [[خاقانی]]، [[جامی]]، [[نظیری نیشابوری]]، [[خواجو]] و [[سوزنی سمرقندی]] از جمله شاعرانی هستند که در اشعار و دیوان‌های خود به نوح(ع) اشاره کرده‌اند.<ref>انزابی‌نژاد، «زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، ١٣۵۵ش، ص٣٣۴-٣۶۰.</ref>
ابعاد مختلف داستان نوح همچون مقام و عمر وی، نوحه نوح، [[کشتی نوح|کشتی ساختن]]، سخریه کافران‌، [[طوفان نوح|طوفان نوح،]] و همچنین [[پسر نوح]] از جمله مهمترین موضوعاتی است که در شعر فارسی و مخصوصا در اشعار عرفانی به آنها پرداخته شده است.<ref>انزابی‌نژاد، «زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، ١٣۵۵ش، ص٣٣۴-٣۶۰.</ref> شاعرانی همچون [[سنانی]]، [[عطار نیشابوری]]، [[تأثیر تبریزی]]، [[سروش اصفهانی]]، [[خاقانی]]، [[جامی]]، [[نظیری نیشابوری]]، [[خواجو]] و [[سوزنی سمرقندی]] از جمله شاعرانی هستند که در اشعار و دیوان‌های خود به نوح(ع) اشاره کرده‌اند.<ref>انزابی‌نژاد، «زندگی پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی (۲) نوح استوارترین مرد حق»، ١٣۵۵ش، ص٣٣۴-٣۶۰.</ref>


===حضرت نوح در ضرب المثل‌های فارسی===
===حضرت نوح در ضرب‌المثل‌های فارسی===
بر اساس گزارشی که دهخدا در کتاب امثال و حکم داده است  ضرب المثل‌های متعددی با محوریت حضرت نوح(ع)، کشتی و طوفان نوح(ع) در ادبیات عامیانه فارسی وجود دارد.  که برخی از آن آنها عبارتند از:  
بر اساس گزارشی که دهخدا در کتاب امثال و حکم داده است  ضرب‌المثل‌های متعددی با محوریت حضرت نوح(ع)، کشتی و طوفان نوح(ع) در ادبیات عامیانه فارسی وجود دارد.  که برخی از آن آنها عبارتند از:  
*چه بیم از موج بحر، آن را که باشد نوح کشتیبان <ref>دهخدا، امثال و حکم، ۱۳۸۳، ج۱، ص۳۲۹.</ref>:
*چه بیم از موج بحر، آن را که باشد نوح کشتیبان <ref>دهخدا، امثال و حکم، ۱۳۸۳، ج۱، ص۳۲۹.</ref>:
*عمر اگر خوش گذرد زندگى نوح کم است <ref>دهخدا، امثال و حکم، ۱۳۸۳، ج۲، ص۱۱۱۶.</ref>:
*عمر اگر خوش گذرد زندگى نوح کم است <ref>دهخدا، امثال و حکم، ۱۳۸۳، ج۲، ص۱۱۱۶.</ref>:
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱

ویرایش