imported>Fayaz |
imported>Fayaz |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات حزب سیاسی
| |
| | نام = '''حزب وحدت اسلامی'''
| |
| | نام بومی =
| |
| | آرم =[[پرونده:Hezb vahdat.jpg|بندانگشتی|ارم حزب وحدت اسلامی افغانستان]]
| |
| | شماره رنگ =
| |
| | رهبر =
| |
| | رئیس =
| |
| | رئیس‌جمهور =
| |
| | دبیرکل = [[محمد کریم خلیلی]]
| |
| | سخنگوی =
| |
| | بنیانگذار =
| |
| | رهبر ۱ عنوان =
| |
| | رهبر ۱ نام =
| |
| | آرمان = عدالت اجتماعی
| |
| | تأسیس = ۱۳۶۸ش
| |
| | انحلال =
| |
| | ادغام =
| |
| | انشعاب = [[حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان]]
| |
| | سابق =
| |
| | روزنامه =
| |
| | شاخه دانشجویی =
| |
| | شاخه جوانان =
| |
| | ایدئولوژی =
| |
| | مذهب = [[شیعه]]
| |
| | کرسی ۱ عنوان =
| |
| | کرسی ۱ =
| |
| | کرسی‌های ۲ عنوان =
| |
| | کرسی‌های ۲ =
| |
| | کرسی ۳ عنوان =
| |
| | کرسی ۳ =
| |
| | کرسی ۴ عنوان =
| |
| | کرسی ۴ =
| |
| | نماد =
| |
| | پرچم =
| |
| | وب‌گاه =http://www.wahdat.net
| |
| | کشور = افغانستان
| |
| | دولت =
| |
| | پانوشت =
| |
| }}
| |
| '''حزب وحدت اسلامی افغانستان''' بزرگترین حزب شیعه در [[افغانستان]]. شاخه‌های این حزب اینک در دولت و پارلمان افغانستان حضور دارند. حزب وحدت در ۱۳۶۸ش از اتحاد اکثریت احزاب [[شیعه]] در [[بامیان]] بوجود آمد. تشکیل سازمان سیاسی متمرکز برای نمایندگی شیعیان در داخل و خارج افغانستان، مهم‌ترین هدف تشکیل حزب وحدت بود. در زمان سقوط دولت نجیب‌الله در [[کابل]](۱۳۷۱ش)، این گروه به رهبری [[عبدالعلی مزاری]]، یکی از طرف‌های اصلی جهاد و سیاست در افغانستان بود که عدالت اجتماعی و بدست آوردن حقوق شیعیان و [[هزاره|هزاره‌ها]] را مهم‌ترین هدف خود اعلام کرده بود. حزب وحدت به باور اکثر فعالان سیاسی و اجتماعی، توانست همبستگی و مشارکت سیاسی شیعیان را در داخل و سطح بین‌المللی و نیز، فعالیت فرهنگی و نظامی آنان را به نحو چشمگیری افزایش دهد.
| |
|
| |
|
| پس از سقوط طالبان، این حزب دچار انشعاب شد. [[عبدالعلی مزاری]]، [[سَروَر دانش]]، معاون دوم فعلی رییس جمهور افغانستان، [[محمد محقق]]، معاون دوم ریاست اجرایی و [[محمدکریم خلیلی]]، دبیرکل فعلی حزب وحدت اسلامی از افراد مشهور این حزب هستند.
| |
|
| |
| ==روند تشکیل==
| |
| [[پرونده:۲عبدالعلی مزاری.jpg|بندانگشتی|عبدالعلی مزاری، اولین دبیرکل حزب وحدت اسلامی]]
| |
| در سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷ش، درگیری‌هایی بین گروه‌های شیعه در مناطق مختلف [[افغانستان]] بویژه در [[هزارستان]] بوقوع پیوست.<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۰و۱۷۱.</ref> در خرداد(جوزا) ۱۳۶۷ش [[سازمان نصر]] و [[پاسداران جهاد اسلامی]]، دو گروه [[شیعی]] رقیب با یکدیگر متحد شدند. جلسات گفتگو در [[لعل]]، [[بهسود]]، [[جاغوری]] و [[بامیان]] ادامه یافت که گروه‌های دیگر از آن استقبال کردند.<ref>بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۱۰و۲۱۱.</ref> سرانجام در اجلاس مسئولان و فرماندهان جهادی گروه‌های شیعه در [[بامیان]] در تابستان ۱۳۶۸ش تصمیم به تشکیل حزب وحدت اسلامی افغانستان گرفته شد.<ref>دولت‌آبادی، شناسنامه افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۰-۲۵۰.</ref> قرار بود این جلسه در ۲۲ خرداد برگزار شود که با فوت [[امام خمینی]] و اعلام ۴۰ روز عزای عمومی در [[هزارستان]]، در ۲۵ تیر(سرطان) شروع شد.<ref>دولت‌آبادی، شناسنامه افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۰-۲۵۰.</ref> اسامی ۷ گروه شرکت کننده: [[سازمان نصر]]، [[پاسداران جهاد اسلامی]]، [[حزب حرکت اسلامی|حرکت اسلامی]]، [[جبهه متحد انقلاب اسلامی]]، [[سازمان نهضت اسلامی]]، [[سازمان نیروی اسلامی]] و [[حزب دعوت اسلامی]].<ref>بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۱۰و۲۱۱.</ref> در پایان این گردهمایی، قطع‌نامه ۲۰ ماده‌ای به نام میثاق وحدت نوشته شد که همگان آن را امضاء کرده و برای پایبندی به آن، به قران سوگند یاد کردند.<ref>بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۱۰و۲۱۱.</ref>
| |
|
| |
| دو گروه [[شورای انقلابی اتفاق اسلامی]] و [[حزب الله افغانستان]] نیز پس از مدتی به این حزب پیوستند ولی [[آصف محسنی]]، از انحلال حزب خود (حرکت اسلامی) و ادغام در حزب وحدت اسلامی خودداری کرد.<ref>بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۱۰و۲۱۱.</ref> اولین کنگره حزب وحدت در بامیان در تیر ۱۳۷۰ش برگزار شد که [[عبدالعلی مزاری]] به عنوان دبیرکل انتخاب گردید.<ref>بختیاری، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۱۰و۲۱۱.</ref>
| |
|
| |
| از سال ۱۳۶۵ش تا پیش از تشکیل حزب وحدت، تعدادی از گروه‌های شیعی، اتحادها و ائتلاف‌های کوتاه مدت و گذرا ایجاد کردند که آخرین آن، شورای ائتلاف اسلامی یا ائتلاف هشت‌گانه بود.<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۰و۱۷۱.</ref>
| |
|
| |
| ===دلایل و انگیزه‌ها===
| |
| درگیری‌های گروه‌های شیعه در نیمه اول دهه ۱۳۶۰ش، باعث بیزاری و دوری مردم از این احزاب شده، و خسارت و هزینه‌های بسیاری برای آنان داشت.<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۰و۱۷۱.</ref> برخی نیز معتقدند این اختلافات و فراوانی احزاب شیعه، کم‌شدن اعتبار و جایگاه آنان را نزد کشورها، سازمان ملل و احزاب [[سنی]] در پی داشت.<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۰و۱۷۱.</ref> هم‌چنین بعضی، فشار از سوی حکومت [[ایران]] را عامل دیگر برای اتحاد احزاب شیعه می‌دانند، چنان‌که دولت [[پاکستان]] و دولت‌های غربی نیز بر گروه‌های سنی مستقر در پیشاور فشار آوردند.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۰.</ref>
| |
|
| |
| در بیانیه میثاق وحدت، به برخی از انگیزه‌های تشکیل حزب وحدت اسلامی اشاره شد:<ref>دولت‌آبادی، شناسنامه افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۰-۲۵۰.</ref>
| |
| *اقدام فوری در جهت رفع تشنجات موجود و جلوگیری از تشنجات احتمالی و تامین آزادی و امنیت مردم
| |
| *بسیج کلیه نیروهای نظامی در خطوط مقدم جبهه‌ها به منظور تسریع سقوط دولت [[کابل]]
| |
| *جذب نیروهای سالم و متعهد شیعی بیرون از اتحاد
| |
| *تلاش در جهت وحدت با تمام گروه‌های اسلامی برادران اهل‌سنت
| |
|
| |
| ===اهداف===
| |
| بطور کلی تشکیل یک سازمان سیاسی منسجم و متمرکز که همگی احزاب [[شیعه]] افغانستان را شامل شود و شایستگی نمایندگی شیعیان را در داخل و خارج کشور داشته باشد، مهم‌ترین هدف تشکیل حزب وحدت بود.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۶.</ref> در قطع‌نامه میثاق وحدت، چند ماده از ۲۰ ماده آن به اهداف تشکیل حزب وحدت اختصاص داشت:<ref>دولت‌آبادی، شناسنامه افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۰-۲۵۰.</ref>
| |
| *تداوم و تشدید مبارزه برای ایجاد حکومت اسلامی
| |
| *مبارزه جدی با افکار الحادی و غیر اسلامی
| |
| *تلاش در جهت تامین عدالت اجتماعی و رسمیت مذهب [[شیعه جعفری]]
| |
| *کوشش در جهت حفظ استقلال و تمامیت ارضی و همبستگی ملی افغانستان و مبارزه با فرقه‌گرایی و تجزیه‌طلبی
| |
| *سعی در جهت بازسازی و عمران کشور و ایجاد زمینه رشد علمی و فکری
| |
| *سپردن امور به نیروها و عناصر صالح و موثر و کاردان
| |
| [[پرونده:محمد کریم خلیلی.jpg|بندانگشتی|محمدکریم خلیلی، دبیرکل فعلی حزب وحدت اسلامی]]
| |
| ===محورهای اساس‌نامه===
| |
| سران حزب وحدت اسلامی [[افغانستان]] پس از سقوط [[طالبان]] و ایجاد نظام سیاسی جدید در ۱۳۸۱ش، اساس‌نامه جدیدی را تدوین کردند:<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۶-۱۷۲.</ref>
| |
| {{ستون شروع|۳|فاصله|جداساز|رنگ}}
| |
| *ضرورت حضور [[اسلام]] در قانون و حکومت
| |
|
| |
| *برتری دموکراسی بر سایر روش‌های سیاسی
| |
|
| |
| *اولویت عدالت اجتماعی و نفی هرگونه تبعیض
| |
|
| |
| *احترام و پذیرش اعلامیه حقوق بشر
| |
|
| |
| *تایید مشروط حضور نیروهای خارجی در افغانستان
| |
|
| |
| *حمایت از اقتصاد بازار
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
| ==جایگاه و فعالیت‌ها==
| |
| حزب وحدت اسلامی افغانستان پس از تشکیل در ۱۳۶۸ش(۱۹۸۹م) توانست در سه سال، تمام مناطق مرکزی [[افغانستان]] و دیگر نواحی شیعه و هزاره‌نشین را تحت کنترل و رهبری یکپارچه درآورد، و هم‌چنین در سطح بین‌الملل اعتبار یافت.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۱.</ref>
| |
| ===سیاسی===
| |
| [[پرونده:شورای مرکزی حزب وحدت اسلامی.jpg|بندانگشتی|عبدالعلی مزاری و تعدادی از اعضای شورای مرکزی و نیروهای حزب وحدت اسلامی در کابل،۱۳۷۱ش]]
| |
| حزب وحدت از زمان تاسیس خود، در نظام سیاسی افغانستان و دولت آن شرکت داشته است. در زمان تشکیل دولت موقت مجاهدین در پیشاور (۱۳۷۰ش/۱۹۸۹م)، احزاب [[اهل‌سنت|سُنی]] مقیم [[پاکستان]]، برای عضویت در تشکیل این دولت، از حزب وحدت دعوت رسمی به عمل اورد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۲.</ref> این حزب در ابتدای دولت مجاهدین در [[کابل]] (۱۳۷۵-۱۳۷۱ش) حضور داشت.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۹.</ref> اما پس از چندی به مخالفت با آن برخاست. نادیده گرفتن حقوق جمعیت شیعه و [[هزاره]] در افغانستان از سوی دولت ربانی، علت اصلی این تقابل گفته شده است.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۶.</ref> برخی معتقدند حزب وحدت در این زمان، به یکی از سه نیروی عمده در ترکیب قدرت سیاسی افغانستان تبدیل شده بود.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۲۵۲.</ref> در همین زمان، بین حزب وحدت با دیگر گروه شیعه یعنی [[حزب حرکت اسلامی|حرکت اسلامی]] نیز رقابت و گاه درگیری وجود داشت.<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۰و۱۷۱.</ref>
| |
|
| |
| در اولین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در ۱۳۸۳ش(۲۰۰۴م) [[محمد محقق]]، دبیرکل [[حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان]]، توانست حدود ۱۲٪ آراء و رتبه سوم را بدست آورد.<ref>[https://www.farsnews.com/news/13921212000354 خبرگزاری فارس، «نگاهی آماری به ۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان پس از طالبان»]</ref> حزب وحدت اسلامی در این دوره و دوره بعدی (۱۳۸۸ش)از حامد کرزی حمایت کرد و [[محمدکریم خلیلی]] به عنوان معاون دوم وی منصوب شد.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۸۹.</ref> [[سَروَر دانش]]، معاون دوم فعلی رییس جمهور افغانستان نیز، عضو حزب وحدت است.<ref>[http://jadeabresham.com/2019/08/24/sarwar-danish/ سایت هفته نامه راه ابریشم، «پیوند سیاست و فرهنگ: مروری بر کارنامه سیاسی سرور دانش»]</ref>
| |
|
| |
| در اولین انتخابات پارلمان افغانستان (۱۳۸۴ش)، از دو شاخه حزب وحدت، ۱۶ نفر به مجلس راه یافتند.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۸۹.</ref> هم‌چنین در آخرین انتخابات پارلمانی افغانستان (۱۳۹۷ش) ۳۸ نفر در ولایت‌های مختلف نامزد نمایندگی شده بودند.<ref>[https://www.avapress.com/fa/report/172466 خبرگزاری آوا، «نگاهی-ترکیب-سیاسی-نامزدان-انتخابات-پارلمانی-احزاب-سهمی-میان-انتخاباتی»]</ref>
| |
|
| |
| در سال‌های اخیر به سران این حزب و شاخه‌های آن از سوی فعالان سیاسی و گروه‌های مردمی انتقادات و اعتراضاتی شده است.<ref>[http://ufuqnews.com/archives/3742 خبرگزاری افق،«آینده سیاسی محمدکریم خلیلی؛ دو تفسیر و یک دیدگاه»]</ref> انحصار قدرت،<ref>[https://subhekabul.com/ سایت روزنامه صبح کابل، «از هم پاشیدگی احزاب جهادی؛ محمد سرور دانش از خلیلی انتقاد کرد»]</ref> پیگیری منافع شخصی،<ref>[http://jadeabresham.com/2019/06/30 سایت هفته نامه راه ابریشم،««اجلاس سیاسی-مشورتی»؛ کودتای حزبی»]</ref> سیاست‌بازی<ref>[https://subhekabul.com/ سایت روزنامه صبح کابل، «از هم پاشیدگی احزاب جهادی؛ محمد سرور دانش از خلیلی انتقاد کرد»]</ref> و عدم توجه به نیازهای جامعه شیعیان و دوری از آرمان‌های عبدالعلی مزاری،<ref>[https://www.etilaatroz.com/21105 سایت روزنامه اطلاعات روز، «حزب وحدت اسلامی افغانستان بیست سال بعد از مرگ نخستین رهبرش»]</ref> برجسته‌ترین این موارد است.
| |
|
| |
| ===انشعاب===
| |
| در ۱۳۷۳ش پس از دومین انتخابات شورای مرکزی حزب وحدت که [[عبدالعلی مزاری]]، دوباره به دبیرکلی انتخاب گردید؛ [[محمد اکبری]]، رقیب وی، با اعضای هودار خود از حزب وحدت جدا شد.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۶.</ref>{{یادداشت|محمداکبری پس از جدایی، به مخالفین حزب وحدت، یعنی حزب حرکت اسلامی، جمعیت اسلامی (برهان‌الدین ربانی) و احمدشاه مسعود پیوست.}} پس از سقوط حکومت [[طالبان]]، محمد محقق، از سران حزب وحدت نیز، حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان را تاسیس کرد.<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۰و۱۷۱.</ref>
| |
|
| |
| ===فرهنگی و اجتماعی===
| |
| برخی معتقدند حزب وحدت مشارکت فعال [[هزاره‌ها]] و دیگر [[شیعیان]] را در حیات سیاسی افغانستان به دنبال داشت،<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۹.</ref> و همبستگی شدیدی بین شیعیان بخصوص هزاره‌ها ایجاد کرد.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۲۶۱.</ref> عدالت اجتماعی و حق مشارکت سیاسی برای شیعیان دو هدف اصلی حزب وحدت به رهبری [[عبدالعلی مزاری|مزاری]] بود.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۶۲.</ref> {{یادداشت|از زمان حکومت عبدالرحمن تا تشکیل حزب وحدت، هزاره‌ها با تبعیض و محرومیت شدید روبرو بودند.}} در سال ۱۳۷۵ش/۱۹۹۶م حزب وحدت در شهر [[بامیان]]، دانشگاه بامیان را پایه‌گذاری کرد. هم‌چنین چند مدرسه دخترانه تاسیس شد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۶۲.</ref> ده‌ها دانشجو برای تحصیل در دانشگاه‌های [[ایران]]، [[ترکیه]] و [[آذربایجان]] اعزام شدند.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۸۸.</ref> در شهر [[غزنی]]، شهرک جدیدی برای اسکان مهاجران داخلی و خارجی شیعه بنا گردید.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۶۲.</ref>
| |
|
| |
| ===روابط بین‌الملل===
| |
| پس از برگزاری اولین کنگره حزب وحدت و انتخاب دبیرکل آن در ۱۳۷۰ش(۱۹۹۱م) این حزب به نشست‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی درباره افغانستان دعوت شد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۲.</ref> هم‌چنین نمایندگان حزب وحدت با دبیرکل سازمان ملل متحد در نیویورک گفتگوهای رسمی داشتند.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۲.</ref> دفاتر نمایندگی این گروه در [[امریکا]] و چند کشور اروپایی گشوده شد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۲.</ref> پس از مدتی نیز، سمینارهای بین‌المللی در قضیه افغانستان از سوی حزب وحدت برگزار گردید.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۲.</ref>
| |
|
| |
| در سال‌های اولیه فعالیت حزب وحدت بخصوص در دوران دولت مجاهدین و حضور این حزب در کابل، روابط آن با دولت [[ایران]] دچار فراز و نشیب‌های زیادی شد.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۲۸۰.</ref> در جریان مبارزه حزب وحدت با گروه طالبان، دولت ایران از این گروه حمایت کرد.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۲۸۰.</ref> هم‌چنین پس از سقوط طالبان و مشارکت حزب وحدت در ساختار جدید، روابط شاخه‌های حزب وحدت اسلامی با دولت ایران دوستانه است.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۲۸۰.</ref> سران حزب وحدت در تلاش هستند با تمام سازمان‌های بین‌المللی و قدرت‌های موثر جهانی و منطقه‌ای، روابط داشته باشند.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۲۸۱.</ref>
| |
|
| |
| ===نظامی===
| |
| [[پرونده:عبدالعلی مزاری و سربازان حزب وحدت.jpg|بندانگشتی|بازدید شهید مزاری از سربازان حزب وحدت اسلامی در کابل، ۱۳۷۲ش]]
| |
| تشکیل حزب وحدت اسلامی، بر روند خارج کردن شهرها و روستاها از تسلط نیروهای دولتی افغانستان سرعت بخشید. نیروهای این حزب در تصرف شهر مزارشریف و سقوط دولت کمونیستی سهم عمده داشتند.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۵۶و۲۸۰.</ref> اندکی پس از استقرار حکومت مجاهدین در کابل، حزب وحدت درگیر جنگ‌های پی‌درپی در برابر نیروهای دولت ربانی، احمدشاه مسعود، سیاف و حکمتیار شد.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۶.</ref>{{یادداشت|بین اردیبهشت/ثور ۱۳۷۱ش تا اسفند/حوت ۱۳۷۳ش، غرب کابل صحنه ۲۷ درگیری بود. حزب وحدت سعی کرد کنترل خود ر بر بخش‌هایی از کابل حفظ کند و از جمعیت شیعه و هزاره کابل حراست نماید. (موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۶)}} قتل‌عام شیعیان در محله افشار در ۲۲بهمن/دلو ۱۳۷۱ش از هول‌ناک‌ترین رویدادها بود.<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، ۱۳۸۷ش، ص۲۵۶.</ref>{{یادداشت|در محله افشار در غرب کابل، صدها تن از ساکنان شیعه و هزاره به دستور مستقیم ربانی و فرمانده‌اش مسعود و همراهی سیاف قتل‌عام شدند.}}
| |
|
| |
| حزب وحدت در مبارزه با طالبان نیز، اتحاد شمال را با عبدالرشید دوستم و احمدشاه مسعود ایجاد کرد.<ref>طنین، افغانستان در قرن بیستم، ۱۳۸۳ش، ص۴۹۳.</ref> نیروهای این حزب در عملیات سرنگونی حکومت طالبان (مهر/میزان ۱۳۸۱ش) شرکت داشتند.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص۱۹۰.</ref>
| |
|
| |
| ==رهبران و افراد مشهور==
| |
| *عبدالعلی مزاری
| |
| {{اصلی|عبدالعلی مزاری}}
| |
| مزاری (۱۳۷۳-۱۳۲۶ش)، اولین دبیرکل حزب وحدت اسلامی افغانستان. مزاری در [[حوزه علمیه قم]] چند سال به تحصیل پرداخت و در مبارزات [[انقلاب اسلامی ایران]] مشارکت داشت.<ref>زندگينامه رهبر شهيد استاد مزاری، نشریه سراج، ۱۳۷۴ش.</ref> او از سران [[سازمان نصر]] بود.<ref>زندگينامه رهبر شهيد استاد مزاری، نشریه سراج، ۱۳۷۴ش.</ref> فعالیت سیاسی مزاری در سه سال آخر زندگی او به عنوان دبیرکل حزب وحدت در [[کابل]] به اوج رسید که منجر به شهادت او در ۲۲ اسفند ۱۳۷۳ش توسط [[طالبان]] گردید.<ref>دانشنامه ادب فارسی، ج۳، ص۹۳۹.</ref>
| |
|
| |
| *محمدحسین صادقی
| |
| صادقی (۱۳۶۹ـ۱۳۱۸ش)، مشهور به [[صادقی نیلی]]، اولین فرمانده نیروهای نظامی حزب وحدت اسلامی. او تحصیلات حوزوی را در [[سنگ‌تخت]] و [[حوزه علمیه نجف|نجف]] گذراند.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۶۱-۲۵۵.</ref> صادقی در ۱۳۵۸ش فرماندهی مجاهدین را برای آزادسازی مناطق [[دایکندی]] از افراد دولت کمونیستی به عهده گرفت.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۶۱-۲۵۵.</ref> او از مؤسسین گروه [[پاسداران جهاد اسلامی]] است که در حزب وحدت اسلامی ادغام شد و سپس به فرماندهی کل نیروهای این حزب انتخاب گردید.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۶۱-۲۵۵.</ref> صادقی در پاییز ۱۳۶۹ش در [[نیلی]] ترور شد.<ref>ناصری، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۲۶۱-۲۵۵.</ref>
| |
|
| |
| *سَروَر دانش
| |
| [[سرور دانش|دانش]] (تولد ۱۳۴۰ش)، معاون اول حزب وحدت اسلامی، و معاون دوم کنونی رییس جمهور افغانستان. او تحصیلات حوزوی را در [[سنگ‌تخت]]، [[نجف]]، [[دمشق]] و [[قم]] طی کرد.<ref>[http://jadeabresham.com/2019/08/24/sarwar-danish/ سایت هفته نامه راه ابریشم، «پیوند سیاست و فرهنگ: مروری بر کارنامه سیاسی سرور دانش»]</ref> دانش مدتی نیز به عنوان دبیر کمیسیون فرهنگی حزب وحدت فعالیت داشت.<ref>[https://sarwardanesh.com/?page_id=2 سایت شخصی سرور دانش، «زندگینامه»]</ref> او چند اثر شامل تألیف و ترجمه را به چاپ رسانده است که ترجمه برخی از تالیفات [[آیت‌الله فیاض]] را نیز در برمی‌گیرد.<ref>[https://sarwardanesh.com/?page_id=2 سایت شخصی سرور دانش، «زندگینامه»]</ref> دانش سابقه فعالیت در سازمان نصر و سمت‌های والی [[دایکندی]] (۱۳۸۳ش)، وزیر عدلیه (۱۳۸۳ش–۱۳۸۸ش)، وزیر تحصیلات عالی (۱۳۸۸ش–۱۳۹۰ش) را نیز در کارنامه دارد.<ref>[https://sarwardanesh.com/?page_id=2 سایت شخصی سرور دانش، «زندگینامه»]</ref>
| |
|
| |
| *محمد محقق
| |
| [[محمد محقق|محقق]] (تولد ۱۳۳۴ش)، دبیرکل [[حزب وحدت اسلامی مردم]]،<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/national_detail.php?post_id=122974 سایت روزنامه افغانستان ما، «کنگره سراسری حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان برگزار شد»]</ref> و معاون دوم ریاست اجرایی دولت افغانستان.<ref>[https://middleeastpress.com/slideshow سایت خاورمیانه، «محمد محقق معاون دوم رئیس اجرایی وارد تهران شد»]</ref> محقق از فرماندهان مجاهدین و مسئول حزب وحدت در شمال [[افغانستان]] بود. او به عنوان وزیر داخله در دولت ربانی، کاندید ریاست جمهوری در اولین انتخابات افغانستان، وزیر برنامه‌ریزی در دولت کرزی و نماینده [[کابل]] در پارلمان نیز فعالیت کرده‌است.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/37165 سایت شفقنا، «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(1)/محمد خان،محقق»]</ref>
| |
|
| |
| *محمد کریم خلیلی
| |
| [[محمدکریم خلیلی]] (تولد ۱۳۲۹ش)، دبیرکل حزب وحدت اسلامی.<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=6095 شبکه اطلاع رسانی افغانستان، «زندگینامه معاون دوم رئیس جمهور»]</ref> خلیلی عضو [[سازمان نصر]] بوده که در حزب وحدت ادغام شد.<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=6095 شبکه اطلاع رسانی افغانستان، «زندگینامه معاون دوم رئیس جمهور»]</ref> او ۱۰ سال به عنوان معاون دوم در دولت حامد کرزی فعالیت داشته است.<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=6095 شبکه اطلاع رسانی افغانستان، «زندگینامه معاون دوم رئیس جمهور»]</ref> خلیلی اکنون رییس شورای عالی صلح [[افغانستان]] است.<ref>[https://tolonews.com/fa/afghanistan طلوع نیوز،«رییس‌جمهور کریم خلیلی را به حیث رییس شورای عالی صلح گماشت»]</ref>
| |
|
| |
| [[قربان‌علی عرفانی]](۱۳۲۳-۱۳۹۴ش)، [[یوسف واعظی]](۱۳۲۴-۱۳۹۳ش)، [[مصطفی اعتمادی]](۱۳۹۳-۱۳۳۳ش) و [[آیت‌الله صادقی پروانی]](۱۳۹۵-۱۳۱۲ش)از دیگر افراد سرشناس حزب وحدت اسلامی هستند. افرادی مانند سیدمصطفی کاظمی(۱۳۸۶-۱۳۴۲ش)، [[سید ابوالحسن فاضل|سیدابوالحسن فاضل]](۱۳۷۷-۱۳۱۹ش) و محمد اکبری(تولد۱۳۲۴ش) نیز چندین سال عضو شورای مرکزی حزب وحدت بوده‌اند.
| |
|
| |
| ==ساختار==
| |
| ۱.کنگره ۲.رهبری ۳.شورای مرکزی ۴.هیئت اجرایی ۵.هیئت مراقبت و تفتیش ۶.هیئت مشورتی ۷.شوراهای محلی<ref>بینش، انصاری و خلوصی، شیعیان افغانستان، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۶.</ref>
| |
|
| |
| کنگره حزب به عنوان بالاترین بخش تصمیم‌گیری هر چهار سال یک بار باید برگزار گردد. انتخاب رهبر، معاونان و اعضای شورای مرکزی، برعهده کنگره است. زمان مسئولیت رهبر حزب به عنوان بالاترین مقام اجرایی در فاصله بین دو کنگره بوده، و او بر تمام فعالیت‌ها و بخش‌های حزب نظارت دارد. هم‌چنین به استناد ماده ۲۴ اساس‌نامه، اجلاس شورای مرکزی حزب وحدت هر سال یک بار تحت ریاست رهبر برگزار شود.<ref>[https://8am.af/the-future-perspective-of-the-islamic-unity-party-after-three-decades-of-activity/ سایت روزنامه هشت صبح،«چشم‌انداز آینده حزب وحدت اسلامی پس از سه دهه فعالیت»]</ref>
| |
|
| |
| ==نشریات==
| |
| {{ستون شروع|3|فاصله|جداساز|رنگ}}
| |
| ۱. میثاق وحدت<ref>دولت‌آبادی، شناسنامه احزاب و جریانات سیاسی افغانستان، ص۲۵۱و۲۵۲.</ref>
| |
|
| |
| ۲. هفته نامه وحدت ([[ایران]]_[[قم]])
| |
|
| |
| ۳. خبرنامه پیک (ایران_قم)
| |
|
| |
| ۴. خبرنامه کمیسیون فرهنگی (ایران_[[مشهد]])
| |
|
| |
| ۵. وحدت اسلامی ([[افغانستان]]_[[کابل]])
| |
|
| |
| ۶. طلوع وحدت ([[پاکستان]]_[[کویته]])
| |
|
| |
| ۷. پیام توحید (افغانستان_[[مزارشریف]])
| |
|
| |
| ۸. کوثر (انجمن اسلامی خواهران_ولایت_[[بلخ]])
| |
|
| |
| ۹. بشارت (پاکستان_[[پیشاور]])
| |
|
| |
| ۱۰. خبرنامه صبح (ایران_[[تهران]])
| |
|
| |
| ۱۱.خبرنامه وحدت اسلامی (افغانستان_کابل)
| |
|
| |
| ۱۲. پیام وحدت ([[آلمان]])
| |
|
| |
| ۱۳. الوحدةالاسلامیه (ایران_قم)
| |
|
| |
| ۱۴. نداءالوحدة ([[لبنان]]_[[بیروت]])
| |
|
| |
| ۱۵. نامه خبری وحدت ([[بریتانیا]]_[[لندن]])<ref>دولت‌آبادی، شناسنامه احزاب و جریانات سیاسی افغانستان، ص۲۵۱و۲۵۲.</ref>
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس۲}}
| |
|
| |
|
| |
| ==منابع==
| |
| بختیاری، محمدعزیز، شیعیان افغانستان، قم، موسسه شیعه شناسی، ۱۳۸۵ش.
| |
| *بینش، محمدوحید، غلام فاروق انصاری و محمدحسین خلوصی، شیعیان افغانستان، روابط، جایگاه و جریان‌ها و احزاب، تهران، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، ۱۳۹۰ش.
| |
| *بهمنی قاجار، محمدعلی، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، تهران، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، ۱۳۹۲ش.
| |
| *دولت‌آبادی، بصیراحمد، شناسنامه افغانستان، تهران، شریعتی، زمستان ۱۳۸۷ش.
| |
| *دولت‌آبادی، بصیراحمد، شناسنامه احزاب و جریانات سیاسی افغانستان، قم، خود مولف، ۱۳۷۱ش.
| |
| *طنین، ظاهر، افغانستان در قرن بیستم، تهران، شریعتی افغانستانی، بهار ۱۳۹۰ش.
| |
| *موسوی، سیدعسکر، هزاره‌های افغانستان، مترجم:اسدالله شفایی، قم، اشک یاس، بهار ۱۳۷۸ش.
| |
| *محقق دایکندی، محمداکبر، «نقش شیعیان در سه دهه گذشته افغانستان»، نشریه سفیر،
| |
| *ناصری، عبدالمجید، مشاهیر تشیع در افغانستان، قم، نشر المصطفی(ع)، ۱۳۹۰ش.
| |
| *[https://www.farsnews.com/news/13921212000354 خبرگزاری فارس، «نگاهی آماری به ۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان پس از طالبان»]
| |
| *[https://www.avapress.com/fa/report/172466 خبرگزاری آوا، «نگاهی-ترکیب-سیاسی-نامزدان-انتخابات-پارلمانی-احزاب-سهمی-میان-انتخاباتی»]
| |
| *[http://www.wahdat.org سایت حزب وحدت اسلامی]
| |
| *[https://www.farsnews.com/news/13921212000354 خبرگزاری فارس، «نگاهی آماری به ۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان پس از طالبان»]
| |
| *[http://jadeabresham.com/2019/08/24/sarwar-danish/ سایت هفته نامه راه ابریشم، «پیوند سیاست و فرهنگ: مروری بر کارنامه سیاسی سرور دانش»]
| |
| *[https://www.avapress.com/fa/report/172466 خبرگزاری آوا، «نگاهی-ترکیب-سیاسی-نامزدان-انتخابات-پارلمانی-احزاب-سهمی-میان-انتخاباتی»]
| |
| *[https://subhekabul.com/ سایت روزنامه صبح کابل، «از هم پاشیدگی احزاب جهادی؛ محمد سرور دانش از خلیلی انتقاد کرد»]
| |
| *[http://jadeabresham.com/2019/06/30 سایت هفته نامه راه ابریشم،««اجلاس سیاسی-مشورتی»؛ کودتای حزبی»]
| |
| *[https://www.etilaatroz.com/21105 سایت روزنامه اطلاعات روز، «حزب وحدت اسلامی افغانستان بیست سال بعد از مرگ نخستین رهبرش»]
| |
| *[http://jadeabresham.com/2019/08/24/sarwar-danish/ سایت هفته نامه راه ابریشم، «پیوند سیاست و فرهنگ: مروری بر کارنامه سیاسی سرور دانش»]
| |
| *[https://sarwardanesh.com/?page_id=2 سایت شخصی سرور دانش، «زندگینامه»]
| |
| *[http://www.dailyafghanistan.com/national_detail.php?post_id=122974 سایت روزنامه افغانستان ما، «کنگره سراسری حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان برگزار شد»]
| |
| *[https://middleeastpress.com/slideshow سایت خاورمیانه، «محمد محقق معاون دوم رئیس اجرایی وارد تهران شد»]
| |
| *[https://af.shafaqna.com/FA/37165 سایت شفقنا، «بیوگرافی معاونان نامزدهای ریاست جمهوری افغانستان(1)/محمد خان،محقق»]
| |
| *[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=6095 شبکه اطلاع رسانی افغانستان، «زندگینامه معاون دوم رئیس جمهور»]
| |
| *[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=6095 شبکه اطلاع رسانی افغانستان، «زندگینامه معاون دوم رئیس جمهور»]
| |
| *[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=6095 شبکه اطلاع رسانی افغانستان، «زندگینامه معاون دوم رئیس جمهور»]
| |
| *[https://tolonews.com/fa/afghanistan طلوع نیوز،«رییس‌جمهور کریم خلیلی را به حیث رییس شورای عالی صلح گماشت»]
| |
| *[https://8am.af/the-future-perspective-of-the-islamic-unity-party-after-three-decades-of-activity/ سایت روزنامه هشت صبح،«چشم‌انداز آینده حزب وحدت اسلامی پس از سه دهه فعالیت»]
| |
