پرش به محتوا

روسیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ اوت ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:
| سایت =
| سایت =
| پیشینه اسلام = قرن ۷ میلادی با اسکان اعراب در [[دربند]]
| پیشینه اسلام = قرن ۷ میلادی با اسکان اعراب در [[دربند]]
| جمعیت مسلمانان = ۱۶,۳۷۹,۰۰۰ [http://www.pewforum.org/2011/01/27/table-muslim-population-growth-by-country/ مرکز تحقیقات pew در ۲۰۱۰]
| جمعیت مسلمانان = ۱۶،۳۷۹،۰۰۰ [http://www.pewforum.org/2011/01/27/table-muslim-population-growth-by-country/ مرکز تحقیقات pew در ۲۰۱۰]
| درصد مسلمانان =
| درصد مسلمانان =
| جمعیت = ۲.۲۱۲.۰۰۰ ([[مجمع جهانی اهل بیت]] ۲۰۰۸)• (کمتر از ۱۶۵.۰۰۰ مرکز تحقیقات pew در ۲۰۰۹)
| جمعیت = ۲.۲۱۲.۰۰۰ ([[مجمع جهانی اهل بیت]] ۲۰۰۸)• (کمتر از ۱۶۵.۰۰۰ مرکز تحقیقات pew در ۲۰۰۹)
| پیشینه = قرارداد گلستان و ترکمن چای
| پیشینه = قرارداد گلستان و ترکمن چای
| درصد به جمعیت کشور =بیش از یک درصد
| درصد به جمعیت کشور =بیش از ۱٪
| درصد به جمعیت مسلمانان= ۳ درصد
| درصد به جمعیت مسلمانان= ۳٪
| آداب و رسوم =
| آداب و رسوم =
| وقایع تاریخی =
| وقایع تاریخی =
خط ۴۴: خط ۴۴:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=اوت|روز=۸|سال=۲۰۱۵|چند = ۲}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=اوت|روز=۸|سال=۲۰۱۵|چند = ۲}}


'''روسیه''' (به روسی: Россия) با نام رسمی فدراسیون روسیه <small>(Российская Федерация)</small> پهناورترین کشور جهان است. اسلام در قرن هفتم میلادی با اسکان اعراب در [[دربند]] به این منطقه راه یافت. پیشینه تشیع در روسیه به قرار داد انگلستان برمی گردد، بر اساس این قرارداد مناطق شیعه‌نشینی از ایران مانند [[دربند]] و [[داغستان]] به روسیه پیوست. [[شیعیان]] ۳ درصد مسلمانان و بیش از یک درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. بخش قابل توجهی از شیعیان این کشور را مهاجران آذری تشکیل می‌دهند.
'''روسیه''' <small>(به روسی: Россия)</small> با نام رسمی فدراسیون روسیه <small>(Российская Федерация)</small> پهناورترین کشور جهان است. اسلام در قرن هفتم میلادی با اسکان اعراب در [[دربند]] به این منطقه راه یافت. پیشینه تشیع در روسیه به قرار داد انگلستان برمی گردد، بر اساس این قرارداد مناطق شیعه‌نشینی از ایران مانند [[دربند]] و [[داغستان]] به روسیه پیوست. [[شیعیان]] ۳٪ مسلمانان و بیش از ۱٪ جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. بخش قابل توجهی از شیعیان این کشور را مهاجران آذری تشکیل می‌دهند.


== اطلاعات عمومی==
== اطلاعات عمومی==
فدراسیون روسیه در قسمت شرقی اروپا و بخش شمالی آسیا واقع شده است.<ref> صفری، ص۷</ref> بیش از ۶۵ درصد خاک روسیه در بخش آسیایی آن است، اما بیشتر مردم آن در قسمت اروپایی آن زندگی می‌کنند. تنها ۲۸ درصد جمعیت این کشور در نواحی آسیایی زندگی می‌کنند. [[مسکو]] و [[سن پترزبوگ]] پرجمعیت‌ترین شهرهای این کشورند.<ref>[http://www.rusanedu.com/pages-75.html مؤسسه روسانا]</ref>
فدراسیون روسیه در قسمت شرقی اروپا و بخش شمالی آسیا واقع شده است.<ref> صفری، ص۷</ref> بیش از ۶۵٪ خاک روسیه در بخش آسیایی آن است، اما بیشتر مردم آن در قسمت اروپایی آن زندگی می‌کنند. تنها ۲۸٪ جمعیت این کشور در نواحی آسیایی زندگی می‌کنند. [[مسکو]] و [[سن پترزبوگ]] پرجمعیت‌ترین شهرهای این کشورند.<ref>[http://www.rusanedu.com/pages-75.html مؤسسه روسانا]</ref>


این کشور در شرق و جنوب شرقی با [[چین]]، [[قزاقستان]] و [[کره شمالی]] همسایه است، این کشور در غرب و شمال غربی نیز با [[استونی]]، [[لتونی]] و [[فنلاند]] همجوار است. در جنوب غربی این کشور [[روسیه سفید]]، [[اکراین]] و در جنوب آن جمهوری‌های قفقاز ([[گرجستان]]، [[ارمنستان]] و [[آذربایجان]]) و دریای خزر قرار گرفته است.<ref>کولائی، فدراسیون روسیه، ص۱</ref>
این کشور در شرق و جنوب شرقی با [[چین]]، [[قزاقستان]] و [[کره شمالی]] همسایه است، این کشور در غرب و شمال غربی نیز با [[استونی]]، [[لتونی]] و [[فنلاند]] همجوار است. در جنوب غربی این کشور [[روسیه سفید]]، [[اکراین]] و در جنوب آن جمهوری‌های قفقاز ([[گرجستان]]، [[ارمنستان]] و [[آذربایجان]]) و دریای خزر قرار گرفته است.<ref>کولائی، فدراسیون روسیه، ص۱</ref>
خط ۹۲: خط ۹۲:
قانون مصوب ۱۹۹۷ [[مسیحیت]]، [[اسلام]]، [[بوداگرایی]]، و [[یهودیت]] را در تاریخ [[روسیه]] حائز اهمیت می داند. مسیحیت ارتدکس بزرگترین دین و دین سنتی روسیه است، که بر اساس قانون مصوب ۱۹۹۷ بخشی از میراث تاریخی روسیه است.<ref>[Eastern Europe، Russia and Central Asia, http://books.google.com/books?id=EPP3ti4hysUC&pg=PA47&lpg=PA47&dq=respecting+christianity+islam+buddhism+judaism+and+other&source=web&ots=pppIldMuS1&sig=KikE3NJkzMEdWt4rU9EoeN03-2007, p12-27]</ref> بیش از ۹۵٪ کلیساهای ارتدکس ثبت شده به کلیسای ارتدوکس روسی وابسته‌اند و شمار کمتری کلیساهای ارتدکس دیگر هم وجود دارند.<ref>http://www.religare.ru/article36302.htm, 2007, 12-27</ref>
قانون مصوب ۱۹۹۷ [[مسیحیت]]، [[اسلام]]، [[بوداگرایی]]، و [[یهودیت]] را در تاریخ [[روسیه]] حائز اهمیت می داند. مسیحیت ارتدکس بزرگترین دین و دین سنتی روسیه است، که بر اساس قانون مصوب ۱۹۹۷ بخشی از میراث تاریخی روسیه است.<ref>[Eastern Europe، Russia and Central Asia, http://books.google.com/books?id=EPP3ti4hysUC&pg=PA47&lpg=PA47&dq=respecting+christianity+islam+buddhism+judaism+and+other&source=web&ots=pppIldMuS1&sig=KikE3NJkzMEdWt4rU9EoeN03-2007, p12-27]</ref> بیش از ۹۵٪ کلیساهای ارتدکس ثبت شده به کلیسای ارتدوکس روسی وابسته‌اند و شمار کمتری کلیساهای ارتدکس دیگر هم وجود دارند.<ref>http://www.religare.ru/article36302.htm, 2007, 12-27</ref>


در اوت ۲۰۱۲ اولین ارزیابی جامعه شناسانه پیروان مذهبی در روسیه بر اساس خودشناسایی با اطلاعات ۷۹ تا ۸۳ درصد از اتباع فدرال روسیه منتشر شد.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="Filina">Olga Filina (Ogonek Magazine). ''[http://indrus.in/articles/2012/09/01/mapping_russias_religious_landscape_17333.html Mapping Russia's Religious Landscape]''. Russia and India Report. ''Retrieved 24-09-2012''.</ref><ref name="Ogonek">''[http://www.kommersant.ru/doc/1997068 Верю — не верю]''. "Ogonek"، № 34 (5243)، 27/08/2012. ''Retrieved 24-09-2012''.</ref> از جمعیت ۱۴۲٬۸۰۰٬۰۰۰ ارزیابی،  ۵۸٬۸۰۰٬۰۰۰ (۴۱٪) ارتدکس روسی، ۹٬۴۰۰٬۰۰۰ (۶٫۵٪) [[مسلمان]] ([[سنی]]، [[شیعه]]، و اکثریتی از مسلمین غیر وابسته)، ۵٬۹۰۰٬۰۰۰ (۴٫۱٪) [[مسیحیت]] غیر وابسته، ۲٬۱۰۰٬۰۰۰ (۱٫۵٪) پیروان دیگر کلیساهای ارتدکس (نظیر ارمنی، گرجی، [[اوکراین|اوکراینی]])، ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ (۱٫۲٪) نئوپیگنیسم (از جمله ادیان رودنوری، استگ دین، نئوپیگنیسم قفقازی و نئوپیگنیسم اورالی) یا تنجریسم (ترکو-مغول شمن‌باوری)، ۷۰۰،۰۰۰ (۰٫۵٪) بوداگرایی (اغلب واجرایانا)، ۴۰۰،۰۰۰ (۰٫۲٪) مؤمنین قدیمی ارتدکس، ۳۰۰،۰۰۰ (۰٫۲٪) پروتستانتیسم، ۱۴۰٬۰۰۰ پیروان مناطق شرقی از جمله هندوئیسم و کریشناییسم، ۱۴۰،۰۰۰  کلیسای کاتولیک، ۱۴۰،۰۰۰  یهودیت هستند.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="2012maps"/>  تعداد بهاییان ۱۸٬۹۹۰ در ۲۰۰۵ تخمین زده شد.<ref>Most Baha'i Nations (2005) QuickLists > Compare Nations > Religions > The Association of Religion Data Archives, 2005, http://www.thearda.com/QuickLists/QuickList_40c.asp, 2010-05-03</ref> بقیهٔ جمعیت ۳۶٬۰۰۰٬۰۰۰ یا ۲۵٪ مردم معنویتگرا ولی بی اعتقاد به دین هستند، ۱۸٬۶۰۰٬۰۰۰ (۱۳٪) بی‌خدایی و  بی‌دین  و ۷٬۹۰۰٬۰۰۰  (۵٫۵٪) از کل جمعیت هنوز تصمیم نگرفته‌اند.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="2012maps"/>
در اوت ۲۰۱۲ اولین ارزیابی جامعه شناسانه پیروان مذهبی در روسیه بر اساس خودشناسایی با اطلاعات ۷۹ تا ۸۳٪ از اتباع فدرال روسیه منتشر شد.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="Filina">Olga Filina (Ogonek Magazine). ''[http://indrus.in/articles/2012/09/01/mapping_russias_religious_landscape_17333.html Mapping Russia's Religious Landscape]''. Russia and India Report. ''Retrieved 24-09-2012''.</ref><ref name="Ogonek">''[http://www.kommersant.ru/doc/1997068 Верю — не верю]''. "Ogonek"، № 34 (5243)، 27/08/2012. ''Retrieved 24-09-2012''.</ref> از جمعیت ۱۴۲٬۸۰۰٬۰۰۰ ارزیابی،  ۵۸٬۸۰۰٬۰۰۰ (۴۱٪) ارتدکس روسی، ۹٬۴۰۰٬۰۰۰ (۶٫۵٪) [[مسلمان]] ([[سنی]]، [[شیعه]]، و اکثریتی از مسلمین غیر وابسته)، ۵٬۹۰۰٬۰۰۰ (۴٫۱٪) [[مسیحیت]] غیر وابسته، ۲٬۱۰۰٬۰۰۰ (۱٫۵٪) پیروان دیگر کلیساهای ارتدکس (نظیر ارمنی، گرجی، [[اوکراین|اوکراینی]])، ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ (۱٫۲٪) نئوپیگنیسم (از جمله ادیان رودنوری، استگ دین، نئوپیگنیسم قفقازی و نئوپیگنیسم اورالی) یا تنجریسم (ترکو-مغول شمن‌باوری)، ۷۰۰،۰۰۰ (۰٫۵٪) بوداگرایی (اغلب واجرایانا)، ۴۰۰،۰۰۰ (۰٫۲٪) مؤمنین قدیمی ارتدکس، ۳۰۰،۰۰۰ (۰٫۲٪) پروتستانتیسم، ۱۴۰٬۰۰۰ پیروان مناطق شرقی از جمله هندوئیسم و کریشناییسم، ۱۴۰،۰۰۰  کلیسای کاتولیک، ۱۴۰،۰۰۰  یهودیت هستند.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="2012maps"/>  تعداد بهاییان ۱۸٬۹۹۰ در ۲۰۰۵ تخمین زده شد.<ref>Most Baha'i Nations (2005) QuickLists > Compare Nations > Religions > The Association of Religion Data Archives, 2005, http://www.thearda.com/QuickLists/QuickList_40c.asp, 2010-05-03</ref> بقیهٔ جمعیت ۳۶٬۰۰۰٬۰۰۰ یا ۲۵٪ مردم معنویتگرا ولی بی اعتقاد به دین هستند، ۱۸٬۶۰۰٬۰۰۰ (۱۳٪) بی‌خدایی و  بی‌دین  و ۷٬۹۰۰٬۰۰۰  (۵٫۵٪) از کل جمعیت هنوز تصمیم نگرفته‌اند.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="2012maps"/>


[[پرونده:معبد ادیان در روسیه.jpg|بندانگشتی|معبد ادیان، نام اثری سمبلیک از دوستی تمامی ۱۲ دین معتبر در کشور روسیه از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیت است که در شهر استرایو آراکچینو در منطقه کازان این کشور قرار دارد و در آن از تمامی نشانه‌های ادیان مختلف برای خلق اثری متفاوت و بی‌نقص استفاده شده است.<ref>[http://www.yjc.ir/fa/news/5138626/ باشگاه خبرنگاران جوان؛ معبد ادیان در روسیه]
[[پرونده:معبد ادیان در روسیه.jpg|بندانگشتی|معبد ادیان، نام اثری سمبلیک از دوستی تمامی ۱۲ دین معتبر در کشور روسیه از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیت است که در شهر استرایو آراکچینو در منطقه کازان این کشور قرار دارد و در آن از تمامی نشانه‌های ادیان مختلف برای خلق اثری متفاوت و بی‌نقص استفاده شده است.<ref>[http://www.yjc.ir/fa/news/5138626/ باشگاه خبرنگاران جوان؛ معبد ادیان در روسیه]
خط ۱۵۷: خط ۱۵۷:


== وضعیت شیعیان==
== وضعیت شیعیان==
شیعیان آذربایجان بیشتر به دلیل مشکلات اقتصادی و وضعیت سخت معیشتی مجبور به مهاجرت به روسیه می‌شوند. این وضعیت به حدی رسیده است که تقریبا ۴۰ درصد از ملت آذربایجان مجبور به مهاجرت به سایر کشورها از جمله روسیه شده‌اند. بیشتر این افراد با داد و ستدهای خرد و معاملات کوچک مانند دلالی و خرید و فروش جرئی مشغول‌اند و به خاطر کارشان و سطح معیشتی‌شان از ادامه تحصیل و حضور در دانشگاه‌ها و انجام تحصیلات عالی محروم هستند.
شیعیان آذربایجان بیشتر به دلیل مشکلات اقتصادی و وضعیت سخت معیشتی مجبور به مهاجرت به روسیه می‌شوند. این وضعیت به حدی رسیده است که تقریبا ۴۰٪ از مردم آذربایجان مجبور به مهاجرت به سایر کشورها از جمله روسیه شده‌اند. بیشتر این افراد با داد و ستدهای خرد و معاملات کوچک مانند دلالی و خرید و فروش جرئی مشغول‌اند و به خاطر کارشان و سطح معیشتی‌شان از ادامه تحصیل و حضور در دانشگاه‌ها و انجام تحصیلات عالی محروم هستند.


به نظر می‌رسد این مساله نیز به نوعی تحت یک سیاست معین و با برنامه ریزی انجام شده است. به این ترتیب که حکومت محلی جمهوری آذربایجان و نیز روس‌ها در صدد آسیمیله کردن هویتی شیعیان و مسلمانان اراضی آذربایجان که بیشترین تاثیرپذیری را از انقلاب اسلامی ایران دارند برنامه‌ریزی کرده‌اند؛ چون انقلاب اسلامی علاوه بر شیعیان در میان اهل تسنن نیز سبب نوعی بازگشت به هویت اسلامی شده است. اما با گذشت زمان متوجه شده‌اند که این سیاست عملی نیست و موج فضای اسلامی بسیار قدرتمندتر از این است که امکان جلوگیری از آن وجود داشته باشد. برای همین هم است که کم کم در صدد تغییر قوانین مهاجرت و سختگیری برای مهاجران آذربایجانی هستند. این افراد مهاجر با ورود از جامعه کوچک و روستایی به جامعه بزرگ و با فرهنگ شهری روس تحت تاثیر جو قرار گرفته و هویت و پیشینه تاریخی خود را منکر می‌شوند که برای همین عقده‌ها و نفرت‌های مختلفی در فرد ایجاد می‌شود. این وضعیت گاهی حتی باعث می‌شود که این جوانان روستایی که خود را در سطح پایین‌تری از میزبانان روس می‌بینند به تغییر دین و گرایش به مسیحیت هم اقدام کنند. البته این مساله خصوصا در سال‌های اخیر بسیار کند شده است و برخی که مسیحی شده بودند دوباره به اسلام روی آورده‌اند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/224764 مشرق نیوز؛ نخستین شیعیان تحت حاکمیت روس]</ref>
به نظر می‌رسد این مساله نیز به نوعی تحت یک سیاست معین و با برنامه ریزی انجام شده است. به این ترتیب که حکومت محلی جمهوری آذربایجان و نیز روس‌ها در صدد آسیمیله کردن هویتی شیعیان و مسلمانان اراضی آذربایجان که بیشترین تاثیرپذیری را از انقلاب اسلامی ایران دارند برنامه‌ریزی کرده‌اند؛ چون انقلاب اسلامی علاوه بر شیعیان در میان اهل تسنن نیز سبب نوعی بازگشت به هویت اسلامی شده است. اما با گذشت زمان متوجه شده‌اند که این سیاست عملی نیست و موج فضای اسلامی بسیار قدرتمندتر از این است که امکان جلوگیری از آن وجود داشته باشد. برای همین هم است که کم کم در صدد تغییر قوانین مهاجرت و سختگیری برای مهاجران آذربایجانی هستند. این افراد مهاجر با ورود از جامعه کوچک و روستایی به جامعه بزرگ و با فرهنگ شهری روس تحت تاثیر جو قرار گرفته و هویت و پیشینه تاریخی خود را منکر می‌شوند که برای همین عقده‌ها و نفرت‌های مختلفی در فرد ایجاد می‌شود. این وضعیت گاهی حتی باعث می‌شود که این جوانان روستایی که خود را در سطح پایین‌تری از میزبانان روس می‌بینند به تغییر دین و گرایش به مسیحیت هم اقدام کنند. البته این مساله خصوصا در سال‌های اخیر بسیار کند شده است و برخی که مسیحی شده بودند دوباره به اسلام روی آورده‌اند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/224764 مشرق نیوز؛ نخستین شیعیان تحت حاکمیت روس]</ref>


=== وضعیت شیعیان در بخش قفقاز روسیه ===
=== وضعیت شیعیان در بخش قفقاز روسیه ===
با توجه به تحقیقات انجام شده در خصوص وضعیت شیعیان این منطقه از روسیه، اسلام توانسته است نقشی کلیدی در شکل گیری هویت قومی این مناطق ایفا نماید. براساس یک نظرسنجی رسمی که در ۵ مرکز جمهوری‌های قفقاز شمالی از جمله چرکس (کارچای چرکسیا)، نالچیک (کاباردینو بالکاریا)، گروزنی (چچن)، نارزان (اینگوشتیا) و ماخاچ قلعه ([[داغستان]]) در سال ۲۰۱۲ میلادی، انجام شده نشان می‌دهد که در قفقاز شمالی حدود ۸۲ درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی بر نقش مذهب در زندگی مردم اعتقاد داشتند.<ref>رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه، اسلام و مسلمانان در فدراسیون روسیه، تهران، مرکز مطالعات فرهنگی بین‌المللی، ۱۳۹۰،صفحه ۴ تا ۶</ref>
با توجه به تحقیقات انجام شده در خصوص وضعیت شیعیان این منطقه از روسیه، اسلام توانسته است نقشی کلیدی در شکل گیری هویت قومی این مناطق ایفا نماید. براساس یک نظرسنجی رسمی که در ۵ مرکز جمهوری‌های قفقاز شمالی از جمله چرکس (کارچای چرکسیا)، نالچیک (کاباردینو بالکاریا)، گروزنی (چچن)، نارزان (اینگوشتیا) و ماخاچ قلعه ([[داغستان]]) در سال ۲۰۱۲ میلادی، انجام شده نشان می‌دهد که در قفقاز شمالی حدود ۸۲٪ شرکت کنندگان در نظرسنجی بر نقش مذهب در زندگی مردم اعتقاد داشتند.<ref>رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه، اسلام و مسلمانان در فدراسیون روسیه، تهران، مرکز مطالعات فرهنگی بین‌المللی، ۱۳۹۰،صفحه ۴ تا ۶</ref>


===آمار شیعیان ===
===آمار شیعیان ===
خط ۱۷۱: خط ۱۷۱:
! جمعیت کل !! جمعیت مسلمانان!! جمعیت شیعیان !! درصد شیعیان !! منبع !! سال
! جمعیت کل !! جمعیت مسلمانان!! جمعیت شیعیان !! درصد شیعیان !! منبع !! سال
|-
|-
| ۱۴۳.۰۰۰.۰۰۰|||| ۲.۲۱۲.۰۰۰|| ۱/۵ درصد جمعیت کشور|| [[مجمع جهانی اهل بیت]]|| ۲۰۰۸
| ۱۴۳.۰۰۰.۰۰۰|||| ۲.۲۱۲.۰۰۰|| ۱/۵ ٪ جمعیت کشور|| [[مجمع جهانی اهل بیت]]|| ۲۰۰۸
|-
|-
|بیش از ۱۴۵.۰۰۰.۰۰۰|| ۱۶.۴۸۲.۰۰۰||کمتر از ۱۶۵.۰۰۰|| کمتر از ۱ درصد مسلمانان کشور|| مرکز تحقیقات pew|| ۲۰۰۹
|بیش از ۱۴۵.۰۰۰.۰۰۰|| ۱۶.۴۸۲.۰۰۰||کمتر از ۱۶۵.۰۰۰|| کمتر از ۱٪ مسلمانان کشور|| مرکز تحقیقات pew|| ۲۰۰۹
<ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,4235A5155.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref><ref>تقی زاده داوری، ص۳۹</ref>
<ref>[http://www.ahl-ul-bayt.org/fa.php/page,4235A5155.html مجمع جهانی اهل بیت]</ref><ref>تقی زاده داوری، ص۳۹</ref>


|-
|-
||||| ۲،۲۱۲،۰۰۰|| ۱/۵ درصد مسلمانان|| سایت swivel|| سال۲۰۰۷
||||| ۲،۲۱۲،۰۰۰|| ۱/۵ ٪ مسلمانان|| سایت swivel|| سال۲۰۰۷
|-
|-
||||| ۲،۶۰۰،۰۰۰|| ۱/۵ درصد مسلمانان|| ویکی‌پدیا به زبان روسی|| ۲۰۱۳
||||| ۲،۶۰۰،۰۰۰|| ۱/۵ ٪ مسلمانان|| ویکی‌پدیا به زبان روسی|| ۲۰۱۳
|}
|}