روسیه: تفاوت میان نسخه‌ها

روسیه با مساحت بیش از هفده میلیون کیلومتر مربع بزرگ‌ترین کشور دنیا است، جمعیت این کشور در سال ۲۰۱۴ میلادی، بیش از یکصد و شصت میلیون نفر برآورد شده است.<ref>جمعی از نویسندگان،تاریخ روسیه شوروی، ترجمه حشمت الله کامرانی،جلد اول، مؤسسه چاپ و نشر بیگوند،۱۳۶۱، صفحه ۵۱</ref>

روسیه شوروی با شتاب‌زدگی با مسیحیت و تمامی ادیان دیگر مخالفت کرد و اولین دولتی را در تاریخ بشری مستقر ساخت که، تمام نیروی خود را صرف امحای دین نمود. پس از این که کمونیسم فروپاشید، موج تغییر مذهب پدید آمد.

'''ادیان روسیه'''  متنوع‌اند، و قانون مصوب ۱۹۹۷ [[مسیحیت]]، [[اسلام]]، [[بوداگرایی]]، و [[یهودیت]] را در تاریخ [[روسیه]] حائز اهمیت می داند. مسیحیت ارتدکس بزرگترین دین و دین سنتی روسیه است، که بر اساس قانون مصوب ۱۹۹۷ بخشی از میراث تاریخی روسیه است.<ref>[Eastern Europe، Russia and Central Asia, http://books.google.com/books?id=EPP3ti4hysUC&pg=PA47&lpg=PA47&dq=respecting+christianity+islam+buddhism+judaism+and+other&source=web&ots=pppIldMuS1&sig=KikE3NJkzMEdWt4rU9EoeN03-2007, p12-27]</ref> بیش از ۹۵٪ کلیساهای ارتدکس ثبت شده به کلیسای ارتدوکس روسی وابسته‌اند و تعداد کمتری کلیساهای ارتدکس دیگر هم وجود دارند.<ref>http://www.religare.ru/article36302.htm, 2007, 12-27</ref>  

در اوت ۲۰۱۲ اولین ارزیابی جامعه شناسانه پیروان مذهبی در روسیه بر اساس خودشناسایی با اطلاعات ۷۹ تا ۸۳ درصد از اتباع فدرال روسیه منتشر شد.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="Filina">Olga Filina (Ogonek Magazine). ''[http://indrus.in/articles/2012/09/01/mapping_russias_religious_landscape_17333.html Mapping Russia's Religious Landscape]''. Russia and India Report. ''Retrieved 24-09-2012''.</ref><ref name="Ogonek">''[http://www.kommersant.ru/doc/1997068 Верю — не верю]''. "Ogonek"، № 34 (5243)، 27/08/2012. ''Retrieved 24-09-2012''.</ref> از جمعیت ۱۴۲٬۸۰۰٬۰۰۰ ارزیابی،  ۵۸٬۸۰۰٬۰۰۰ (۴۱٪) ارتدکس روسی، ۹٬۴۰۰٬۰۰۰ (۶٫۵٪) [[مسلمان]] ([[سنی]]، [[شیعه]]، و اکثریتی از مسلمین غیر وابسته)، ۵٬۹۰۰٬۰۰۰ (۴٫۱٪) [[مسیحیت]] غیر وابسته، ۲٬۱۰۰٬۰۰۰ (۱٫۵٪) پیروان دیگر کلیساهای ارتدکس (نظیر ارمنی، گرجی، اوکراینی)، ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ (۱٫۲٪) نئوپیگنیسم (از جمله ادیان رودنوری، استگ دین، نئوپیگنیسم قفقازی و نئوپیگنیسم اورالی) یا تنجریسم (ترکو-مغول شمن‌باوری)، ۷۰۰،۰۰۰ (۰٫۵٪) بوداگرایی (اغلب واجرایانا)، ۴۰۰،۰۰۰ (۰٫۲٪) مؤمنین قدیمی ارتدکس، ۳۰۰،۰۰۰ (۰٫۲٪) پروتستانتیسم، ۱۴۰٬۰۰۰ پیروان مناطق شرقی از جمله هندوئیسم و کریشناییسم، ۱۴۰،۰۰۰  کلیسای کاتولیک، ۱۴۰،۰۰۰  یهودیت هستند.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="2012maps"/>  تعداد بهاییان ۱۸٬۹۹۰ در ۲۰۰۵ تخمین زده شد.<ref>Most Baha'i Nations (2005) QuickLists > Compare Nations > Religions > The Association of Religion Data Archives, 2005, http://www.thearda.com/QuickLists/QuickList_40c.asp, 2010-05-03</ref> بقیهٔ جمعیت ۳۶٬۰۰۰٬۰۰۰ یا ۲۵٪ مردم معنویتگرا ولی بی اعتقاد به دین هستند، ۱۸٬۶۰۰٬۰۰۰ (۱۳٪) بی‌خدایی و  بی‌دین  و ۷٬۹۰۰٬۰۰۰  (۵٫۵٪) از کل جمعیت هنوز تصمیم نگرفته‌اند.<ref name="ArenaAtlas"/><ref name="2012maps"/>

 

[[پرونده:معبد ادیان در روسیه.jpg|بندانگشتی|معبد ادیان، نام اثری سمبلیک از دوستی تمامی 12 دین معتبر در کشور روسیه از جمله مسیحیت، اسلام و یهودیت می باشد که در شهر استرایو آراکچینو در منطقه کازان این کشور قرار دارد و در آن از تمامی نشانه های ادیان مختلف برای خلق اثری متفاوت و بی نقص استفاده شده است.<ref>[http://www.yjc.ir/fa/news/5138626/ باشگاه خبرنگاران جوان؛ معبد ادیان در روسیه]

</ref>]]

گسترش اسلام از قرن ۷، در محدوده کنونی [[داغستان]] و در جریان جنگ‌های میان اعراب و حکومت خزر آغاز شد. در همین دوره اولین اعراب در منطقه [[دربند]] اسکان یافتند. روسیه تنوع قومی و نژادی زیادی دارد، بیش از ۲۰ قوم مسلمان در روسیه زندگی می‌کنند. بیشتر مسلمانان در کرانه رود ولگا، نزدیک به اورال و همچنین قفقاز شمالی زندگی می‌کنند. اکثریت مسلمانان سنی مذهب هستند. تاتارها و چچنی‌های سنی مذهب هستند. آمار رسمی از تعداد مسلمانان روسیه در دست نیست، اما با این حال، جمعیت مسلمانان این کشور از سه تا ۳۰ میلیون برآورد شده است.<ref>اسلام در روسیه، ص۱۰۰</ref>

تاتارها، باشقیرها، قزاق‌ها، قره‌چایها، بالکاری‌ها، آستی‌های مسلمان، حدود یک سوم آذربایجانی‌ها و اقوام آسیای میانه (غیر از تاجیک‌های پامیر) پیرو [[مذهب حنفی]] هستند. چچنی‌ها، اینگوش‌ها و اکثر اقوام داغستان پیرو [[مذهب شافعی]] هستند. ۶۶% و ۳۰% مسلمانان روسیه به ترتیب به این گروه‌های مذهبی تعلق دارند. در میان پیروان مذاهب حنفی و شافعی همچنین پیروان [[مذهب حنبلی]] و [[وهابیت]] نیز پیدا می‌شوند.

* دانشگاه اسلامی روسیه؛ در ۱۹۸۸ میلادی در قازان تاتارستان بنیان‌گذاری شده‌است. این دانشگاه از چهار دانشکده (انسان‌دوستی، حقوق اسلامی، الهیات و اسلام‌شناسی) تشکیل شده است.

طبق اطلاعات و اسناد، در ۱۸۸۸ در مسکو قبرستانی جداگانه برای [[شیعیان]] و ساکنین ایرانی در این شهر وجود داشت، مساحت این قبرستان حدود ۱۷۰۰ متر مربع بود.

طبق سرشماری ۱۹۸۹، در مسکو ۲۰۷۲۷ آذربایجانی، ۲۴۳۴ لزگین و ۱۲۹۲ تات زندگی می‌کردند که در میان آنها نمایندگان شیعه هم حضور داشتند. شرایط در دوران پس از شوروی تغییر کرد و تعداد شیعیان آذری مقیم مسکو در سال‌های ۲۰۰۰ به ۸۰۰ هزار تن رسید.<ref>[http://islamworld2020.persianblog.ir/post/454/ بانک مقالات جهان اسلام]</ref> در ۱۹۹۶، انجمن اهل بیت، شیعیان تاسیس شد. انجمن جوانان صاحب الزمان و انجمن زنان فاطمه زهرا و همچنین ده‌ها [[حسینیه]] در مسکو با انجمن اهل بیت همکاری دارند. فعالیت‌های اجتماعی- مذهبی، با تلاش این انجمن در پایتخت روسیه انجام می‌شود. طبق آمار مدیران این انجمنها ۹۰% مسلمانان روس ساکن در مسکو شیعه هستند. اما در کل کشور، شیعیان تنها ۳% مسلمانان را تشکیل می‌دهند. شیعیان روس ابتدا مرکز دین شناسی شیعیان مسکو را تشکیل دادند که ارتباط تنگاتگی با شیعیان ایرانی داشت.<ref>[http://islamworld2020.persianblog.ir/post/454/ بانک مقالات جهان اسلام]</ref>

پس از معاهدات گلستان و ترکمن‌چای که بین ایران و روسیه بسته شد تقریبا ۱۷ شهر ایران که که اکثر اهالی آن را شیعیان تشکیل می‌دادند تحت تسلط روسیه قرار گرفتند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/224764 مشرق نیوز]</ref>

البته پیش از آن هم اگر در محدوده مرزهای روس شیعیانی وجود داشته‌اند بسیار محدود بوده‌اند و در منابع تاریخی خبر قابل توجهی در این باره وجود ندارد. از این دوره به بعد دوره‌های تاریخ حضور شیعه در اراضی تحت حاکمیت روس را به چند دوره می‌توان تقسیم کرد: