ودایع امامت: تفاوت میان نسخه‌ها

آشکارترین معیار شناخت امام از نگاه شیعه، وصیت است که در منابع کلامی «نص» خوانده شده است<ref> طوسی‌، الإقتصاد‌، ۱۴۳۰ق، ص۳۷۵</ref> ولی از آنجا که این معیار، در اثر فضای حاکم بر هر دوره، در معرض [[تقیه]]‌ قرار داشته،<ref>طباطبایی، جستاری در آسیب شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم، ص۱۰۴</ref> بر معیار ودایع امامت نیز تاکید می‌شده تا شائبه‌های موجود در تشخیص مصداق امام، برطرف گردد.<ref>طباطبایی، جستاری در آسیب شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم، ص۷۹</ref> از لحاظ تاریخی، ودایع امامت، معیاری عامه‌فهم بوده که همه مؤلفه‌های دیگر را تحت الشعاع‌ قرار می‌داده است.<ref>طباطبایی، جستاری در آسیب شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم، ص۸۱</ref>

این ودایع از دید عموم مخفی بوده و عده‌ای‌ خاص‌ امکان مشاهده آن را پیدا کرده‌اند.<ref>طباطبایی، جستاری در آسیب شناسی چالش‌های آغاز امامت امام کاظم، ص۷۹</ref>

| شمشیر پیامبر(ص)<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ۱۳۶۲ش، ص۳۰۵</ref>||در روایتی از [[امام صادق(ع)]] پس از تشبیه شمشیر پیامبر به تابوت [[بنی اسرائیل]]، آمده است: شمشیر پیامبر نزد هر یک از ما باشد، امامت به او داده شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۳۸</ref> بنابر برخی روایات، این شمشیر همان [[ذوالفقار]] است.<ref> ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۳۵ و ۲۵۳</ref>

| [[جفر و جامعه#کتاب جفر|جفر]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۳۹؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۲</ref>|| کتابی است که در آن حوادث آینده تا [[روز قیامت]] ذکر شده است‌.<ref>[http://lib.eshia.ir/27045/1/353/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%AA%D9%85%D9%84 صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، موسسه النشر الاسلامی، ج۱، ص۳۵۳]</ref>

|[[جفر و جامعه#جامعه یا کتاب علی(ع)|جامعه]]|| کتابی که املای پیامبر(ص) به خط امام علی(ع) است و همه احکام [[حلال]] و [[حرام]] در آن است.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۶</ref>  

| کتاب علی(ع)<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۴۷</ref>||برخی، جامعه و کتاب علی را یک کتاب با دو نام دانسته‌اند<ref>عسکری، مرتضی، معالم المدرستین، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۳۳۵-۳۳۸</ref> ولی [[آقا بزرگ تهرانی]] از این کتاب با عنوان امالی رسول الله نام برده و آن را غیر از جفر و جامعه دانسته است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، اسماعیلیان، ج۲، ص۳۰۶-۳۰۷</ref>

| [[مصحف فاطمه(س)]]||کتابی که فرشته الهی برای [[حضرت فاطمه]](س) بیان کرده و [[امام علی]](ع) آن را نوشته است.<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۲-۱۵۳</ref>

| صحیفه فرایض|| درباره [[ارث]] به خط امام علی(ع)<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، اسماعیلیان، ج۲، ص۱۶۲</ref>

| انگشتر [[پیامبر(ص)]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۶</ref>

| زره پیامبر(ص)<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۶</ref>||در روایات آمده است از نشانه‌های امام آن است که زره پیامبر به قامت او مناسب باشد.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۲۵۳؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱۷</ref>

| جفر سرخ|| انبانی که در آن سلاح پیامبر(ص) قرار دارد.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۶</ref>

| جفر سفید||انبانی که در آن [[تورات]] و [[انجیل]] و [[زبور]] و دیگر کتاب‌های آسمانی قرار دارد.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۶</ref>

| دیوان شیعیان|| که نام [[شیعیان]] در آن موجود است. در برخی روایات از آن به ''ناموس'' یاد شده است.<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۳</ref>

| میراث دیگر [[پیامبران]]|| همچون [[الواح حضرت موسی|الواح]] و طشت و [[تابوت عهد|تابوت]] و [[عصای موسی(ع)]] و [[انگشتر سلیمان|انگشتر سلیمان(ع)]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۵</ref>

امامان شیعه در برابر مدعیان یا در برخورد با تردید شیعیان، به وجود ودایع امامت در نزد خود، استناد و احتجاج می‌کرده‌اند. امام علی در [[شورای شش نفره]] فرمود: «شما را به خدا سوگند، آیا در بین شما کسی غیر از من هست که سلاح و پرچم و انگشتر رسول الله نزد او باشد؟»<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۲</ref>  

[[امام صادق(ع)]] نیز که با دو جریان [[کیسانیه]] و [[زیدیه]] رو به رو بود، از وجود سلاح پیامبر در نزد خود به عنوان ابزاری برای احتجاج با آنها استفاده می‌کرد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۷-۱۸۸</ref> نقل شده است به امام صادق گفتند: عده‌ای گمان می‌کنند شمشیر رسول خدا نزد [[عبدالله بن حسن مثنی|عبدالله بن حسن]] است. امام فرمود:  

:::«به خدا قسم، عبدالله بن حسن هرگز آن را ندیده است. شمشیر و پرچم رسول خدا نزد من است. سلاح رسول الله مانند تابوت در [[بنی اسرائیل]] است. هر کجا تابوت یافت می‌شد، [[نبوت]] همان جا بود. سلاح رسول الله هم نزد هر کس باشد، او امام است.»<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۷۵</ref>  

پس از شهادت [[امام کاظم(ع)]] جریانی به نام [[واقفیه]] شکل گرفت و مدعی شد امام کاظم غایب شده و پس از مدتی ظهور خواهد کرد. این جریان، بسیاری از شیعیان را دچار شک و تردید کرد. از این جهت برخی از شیعیان، از [[امام رضا(ع)]] درباره وجود سلاح پیامبر در نزد ایشان سوال می‌کردند.<ref>رجال کشی، ۱۳۴۸ش، ص۴۷۳؛ قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۶۳</ref>

از روایات برمی‌آید که ودایع امامت از هر امام به امام دیگر سپرده می‌شده است، خواه به طور مستقیم یا با واسطه. از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: کتاب‌ها نزد [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] بود؛ وقتی به سوی عراق رفت، آن کتاب‌ها را نزد [[ام سلمه]] به امانت گذاشت. پس از او، آن کتاب‌ها نزد [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن(ع)]] بود و پس از او، نزد [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] و پس از او، نزد [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین(ع)]] و پس از او، نزد پدرم.<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۶۲</ref>

نیز نقل شده است وقتی امام حسین به سوی [[عراق]] حرکت کرد، کتاب‌ها و وصیت را نزد ام سلمه امانت گذاشت. وقتی علی بن حسین(ع) بازگشت، ام سلمه آنها را به او داد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۰۴؛ ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۷۲</ref>

از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است: وقتی زمان وفات علی بن حسین(ع) رسید، صندوقی آورد و به من گفت: «ای محمد این صندوق را ببر». در آن صندوق شمشیر رسول خدا و کتاب‌های او بود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۰۵</ref>