پرش به محتوا

بنگلادش: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Baqer h
(اصلاح بخش کلیات)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۸: خط ۴۸:
بر اساس نظر سنجی سال ۲۰۰۹ میلادی جمعیت بنگلادش برابر با ۱۵۶.۰۵۱.۰۰۰ نفر بوده است.  
بر اساس نظر سنجی سال ۲۰۰۹ میلادی جمعیت بنگلادش برابر با ۱۵۶.۰۵۱.۰۰۰ نفر بوده است.  


۸۸.۳ درصد بنگلادشی‌ها مسلمان و ۱۰.۵ درصد آنان هندو هستند. <ref>اطلس جامع گیتاشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۸۴</ref>
۸۸.۳ درصد بنگلادشی‌ها مسلمان و ۱۰.۵ درصد آنان هندو هستند.<ref>اطلس جامع گیتاشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۸۴</ref>


قانون اساسی این کشور آزادی کامل مذاهب و فعالیت‌های فرهنگی را برای همه اقلیت‌ها تضمین نموده است. در ۲۲ آوریل ۱۹۸۸ عبارت [[بسم الله الرحمن الرحیم]] در ابتدای قانون اساسی این کشور قرار گرفت و در ژوئن ۱۹۸۸ میلادی در اصلاحیه قانون اساسی، [[اسلام]] دین رسمی کشور معرفی شد. از نکات قابل توجه و متمایز بنگلادش با سایر کشورهای شبه قاره، همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان و پیروان سایر ادیان اصیل و ریشه‌دار با یکدیگر است. گفته می‌شود علت این مهم، گسترش اسلام در این منطقه از راه تجارت، تبلیغ و عرفان بوده است نه به زور شمشیر.
قانون اساسی این کشور آزادی کامل مذاهب و فعالیت‌های فرهنگی را برای همه اقلیت‌ها تضمین نموده است. در ۲۲ آوریل ۱۹۸۸ عبارت [[بسم الله الرحمن الرحیم]] در ابتدای قانون اساسی این کشور قرار گرفت و در ژوئن ۱۹۸۸ میلادی در اصلاحیه قانون اساسی، [[اسلام]] دین رسمی کشور معرفی شد. از نکات قابل توجه و متمایز بنگلادش با سایر کشورهای شبه قاره، همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان و پیروان سایر ادیان اصیل و ریشه‌دار با یکدیگر است. گفته می‌شود علت این مهم، گسترش اسلام در این منطقه از راه تجارت، تبلیغ و عرفان بوده است نه به زور شمشیر.  


==اسلام در بنگلادش==
==اسلام در بنگلادش==
خط ۶۰: خط ۶۰:
همه [[صوفیه|صوفیان]] و [[عرفان|عرفا]] که در این سرزمین تبلیغ [[اسلام]] می‌کردند از محبان [[اهل بیت(ع)]] بودند. از سوی دیگر، همه مبلّغان، فاتحان و حاکمان مسلمان بنگالی تحت تأثیر زبان، ادبیات و فرهنگ [[ایران|ایرانی]] بودند. از ابتدای قرن سیزده میلادی زبان فارسی برای مدت شش قرن به عنوان زبان رسمی بنگلادش رواج داشته است و به همین علت، چون ایران بزرگ‌ترین پایگاه مذهب تشیع بود، ساکنان این سرزمین تحت تأثیر مذهب تشیع نیز قرار داشتند. این امر باعث شد که فرهنگ و اعتقادات مردم مسلمان بنگال به طور گسترده تحت تأثیر فرهنگ ایرانی و شیعه باشد و همیشه اهل بیت(ع) در فرهنگ مردم این سرزمین، جایگاه و نفوذ بنیادی داشته باشند.
همه [[صوفیه|صوفیان]] و [[عرفان|عرفا]] که در این سرزمین تبلیغ [[اسلام]] می‌کردند از محبان [[اهل بیت(ع)]] بودند. از سوی دیگر، همه مبلّغان، فاتحان و حاکمان مسلمان بنگالی تحت تأثیر زبان، ادبیات و فرهنگ [[ایران|ایرانی]] بودند. از ابتدای قرن سیزده میلادی زبان فارسی برای مدت شش قرن به عنوان زبان رسمی بنگلادش رواج داشته است و به همین علت، چون ایران بزرگ‌ترین پایگاه مذهب تشیع بود، ساکنان این سرزمین تحت تأثیر مذهب تشیع نیز قرار داشتند. این امر باعث شد که فرهنگ و اعتقادات مردم مسلمان بنگال به طور گسترده تحت تأثیر فرهنگ ایرانی و شیعه باشد و همیشه اهل بیت(ع) در فرهنگ مردم این سرزمین، جایگاه و نفوذ بنیادی داشته باشند.


==ادبیات اهل بیتی (ع)==
==ادبیات اهل بیتی(ع)==
بین آثار ادبی ترجمه شده از زبان فارسی و نوشته‌های مهمی که با بهره گیری از کتاب‌های فارسی به چاپ رسیده، [[واقعه کربلا]] دارای برجستگی خاصی است. داستان‌هایی به صورت منظوم که به زبان بنگالی پونتی نامیده می‌شود، بین مردم مسلمان، اعم از شهرنشین و روستایی و با سواد و بی‌سواد محبوبیت فراوانی داشت. پونتی‌ها با آهنگ و وزن خاصی در مراکز اسلامی، مساجد و منازل شخصیت‌های مهم خوانده می‌شد. مهم‌ترین عنوان پونتی‌ها را واقعه کربلا تشکیل می‌داد که عشق به [[اهل بیت(ع)]] را در بین مردم زنده نگه می‌داشت.
بین آثار ادبی ترجمه شده از زبان فارسی و نوشته‌های مهمی که با بهره گیری از کتاب‌های فارسی به چاپ رسیده، [[واقعه کربلا]] دارای برجستگی خاصی است. داستان‌هایی به صورت منظوم که به زبان بنگالی پونتی نامیده می‌شود، بین مردم مسلمان، اعم از شهرنشین و روستایی و با سواد و بی‌سواد محبوبیت فراوانی داشت. پونتی‌ها با آهنگ و وزن خاصی در مراکز اسلامی، مساجد و منازل شخصیت‌های مهم خوانده می‌شد. مهم‌ترین عنوان پونتی‌ها را واقعه کربلا تشکیل می‌داد که عشق به [[اهل بیت(ع)]] را در بین مردم زنده نگه می‌داشت.


در ادبیات نو بنگلادش، اولین بار فردی که به واقعه کربلا چهره ادبی داد، [[میر مشرف حسین]] بود که در اواخر سده نوزدهم می‌زیست. او بیان واقعه کربلا را به صورت یک داستان بزرگ به رشته تحریر درآورد. هر چند وی حقایق تاریخ را کاملاً رعایت نکرد و بعضی از موضوعات تحریف شده را نیز بر آن افزود، ولی نسبت به اصل واقعه علاقه و تعصب خاصی از خود نشان داد. وی در بخشی از این کتاب خود آورده است: [[محمد حنفیه]]، برادر [[امام حسین(ع)]] به [[دمشق]] رفت و در جنگ با [[مروان بن حکم|مروان]]، وی را کشت و [[امام سجاد]] و خانواده سیدالشهدا(ع) را از قید اسارت نجات داد. به هر حال، وی این داستان را با احساسات و عشق کامل به اهل بیت(ع) نوشت. محبوبیت این داستان بین مردم مسلمان باسواد و بی‌سواد، آن قدر عمیق می‌باشد که در تاریخ ادبیات بنگال بی‌نظیر است. در همین رابطه، کتاب دیگری به نام بیشاد شیندو (دریای غم) وجود دارد، که در مراکز و منازل و جلسات مهم در روستاها و شهرها خوانده می‌شود. به این ترتیب که یک نفر آن را می‌خواند و ده‌ها نفر گوش داده و اشک می‌ریزند. این وضعیت تا اواسط دهه شصت قرن بیستم ادامه داشت.
در ادبیات نو بنگلادش، اولین بار فردی که به واقعه کربلا چهره ادبی داد، [[میر مشرف حسین]] بود که در اواخر سده نوزدهم می‌زیست. او بیان واقعه کربلا را به صورت یک داستان بزرگ به رشته تحریر درآورد. هر چند وی حقایق تاریخ را کاملاً رعایت نکرد و بعضی از موضوعات تحریف شده را نیز بر آن افزود، ولی نسبت به اصل واقعه علاقه و تعصب خاصی از خود نشان داد. وی در بخشی از این کتاب خود آورده است: [[محمد حنفیه]]، برادر [[امام حسین(ع)]] به [[دمشق]] رفت و در جنگ با [[مروان بن حکم|مروان]]، وی را کشت و [[امام سجاد]] و خانواده سیدالشهدا(ع) را از قید اسارت نجات داد. به هر حال، وی این داستان را با احساسات و عشق کامل به اهل بیت(ع) نوشت. محبوبیت این داستان بین مردم مسلمان باسواد و بی‌سواد، آن قدر عمیق می‌باشد که در تاریخ ادبیات بنگال بی‌نظیر است. در همین رابطه، کتاب دیگری به نام بیشاد شیندو (دریای غم) وجود دارد، که در مراکز و منازل و جلسات مهم در روستاها و شهرها خوانده می‌شود. به این ترتیب که یک نفر آن را می‌خواند و ده‌ها نفر گوش داده و اشک می‌ریزند. این وضعیت تا اواسط دهه شصت قرن بیستم ادامه داشت.


از مظاهر فرهنگی دیگر مسلمانان بنگلادش، برگزاری نمایشنامه و شبیه‌خوانی در خصوص واقعه کربلاست که در فرهنگ بنگالی با نام زاتر (عزیمت) از آن یاد می‌شود. اجرای نمایشنامه زاترا تا پایان دهه هفتاد قرن بیستم در روستاهای بنگلادش رایج بود. البته از اوایل دهه شصت این گونه نمایشنامه‌ها در سطح شهر از رونق افتاد. به هر حال، زاتر در مورد واقعه کربلا دارای دو قسمت است. قسمت اول، مربوط به [[محرم]] است که با شهادت [[امام حسین(ع)]] پایان می‌یابد و قسمت دوم آن، مربوط به پس از [[واقعه عاشورا]] و سرنوشت خانواده امام حسین(ع) و [[امام سجاد|امام زین العابدین(ع)]] است. مردم با دیدن این نمایش نامه و درک مظلومیت امام حسین(ع) سوگوار می‌شوند. در مورد واقعه کربلا سروده‌ای خاصی به نام زاری ، که کلمه‌ای فارسی است، نیز نوشته‌اند، که طلاب مدارس دینی در مراسم مختلف بدون استفاده از موزیک آن را می‌خواندند. زاری جزء سرودهای بومی محسوب می‌شود.
از مظاهر فرهنگی دیگر مسلمانان بنگلادش، برگزاری نمایشنامه و شبیه‌خوانی در خصوص واقعه کربلاست که در فرهنگ بنگالی با نام زاتر (عزیمت) از آن یاد می‌شود. اجرای نمایشنامه زاترا تا پایان دهه هفتاد قرن بیستم در روستاهای بنگلادش رایج بود. البته از اوایل دهه شصت این گونه نمایشنامه‌ها در سطح شهر از رونق افتاد. به هر حال، زاتر در مورد واقعه کربلا دارای دو قسمت است. قسمت اول، مربوط به [[محرم]] است که با شهادت [[امام حسین(ع)]] پایان می‌یابد و قسمت دوم آن، مربوط به پس از [[واقعه عاشورا]] و سرنوشت خانواده امام حسین(ع) و [[امام سجاد|امام زین العابدین(ع)]] است. مردم با دیدن این نمایش نامه و درک مظلومیت امام حسین(ع) سوگوار می‌شوند. در مورد واقعه کربلا سروده‌ای خاصی به نام زاری، که کلمه‌ای فارسی است، نیز نوشته‌اند، که طلاب مدارس دینی در مراسم مختلف بدون استفاده از موزیک آن را می‌خواندند. زاری جزء سرودهای بومی محسوب می‌شود.


تا پایان دهه شصت قرن بیستم که جو مذهبی در بنگلادش کاملاً حاکم بود، همه مسلمانان اعم از باسواد و بی‌سواد، اعتقاد به پنج تن پاک داشتند؛ یعنی [[پیامبر اکرم(ص)]]، [[امام علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه(س)]]، [[امام حسن (ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را بهترین بندگان برگزیده خدا می‌دانستند. تا اوایل دهه شصت یکی دیگر از برنامه‌های فرهنگی مردم روستایی، به ویژه در جنوب بنگال، [[صلوات|صلوات فرستادن]] بر پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) بود. در میان اعضای اهل بیت(ع)، حضرت فاطمه(س) نزد مردم بنگال دارای محبوبیت خاصی می‌باشد. در گذشته، آن حضرت را با احترام و محبت، گاهی به عنوان مادر فاطمه و بی بی‌فاطمه ذکر می‌کردند که البته هنوز این عادت از بین نرفته است. زمانی هم ایشان را به عنوان مادر فاطمه، مادر جهانیان ذکر می‌کردند که این امر در حال حاضر چندان رایج نمی‌باشد.
تا پایان دهه شصت قرن بیستم که جو مذهبی در بنگلادش کاملاً حاکم بود، همه مسلمانان اعم از باسواد و بی‌سواد، اعتقاد به پنج تن پاک داشتند؛ یعنی [[پیامبر اکرم(ص)]]، [[امام علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را بهترین بندگان برگزیده خدا می‌دانستند. تا اوایل دهه شصت یکی دیگر از برنامه‌های فرهنگی مردم روستایی، به ویژه در جنوب بنگال، [[صلوات|صلوات فرستادن]] بر پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) بود. در میان اعضای اهل بیت(ع)، حضرت فاطمه(س) نزد مردم بنگال دارای محبوبیت خاصی می‌باشد. در گذشته، آن حضرت را با احترام و محبت، گاهی به عنوان مادر فاطمه و بی‌بی‌فاطمه ذکر می‌کردند که البته هنوز این عادت از بین نرفته است. زمانی هم ایشان را به عنوان مادر فاطمه، مادر جهانیان ذکر می‌کردند که این امر در حال حاضر چندان رایج نمی‌باشد.


در مورد جنگ‌های حضرت علی(ع) نیز داستان‌های عامیانه فراوانی در افواه مردم وجود دارد که بیشتر آنها ساختگی است. مثلاً، گفته‌اند: آن حضرت با کالی ، یکی از خدایان هندو که زن است جنگید و او را شکست داد. این داستان‌ها که به صورت نثر نوشته شده، هرچند ساختگی است، اما ناشی از محبت آنان به حضرت علی(ع) می‌باشد.
در مورد جنگ‌های حضرت علی(ع) نیز داستان‌های عامیانه فراوانی در افواه مردم وجود دارد که بیشتر آنها ساختگی است. مثلاً، گفته‌اند: آن حضرت با کالی، یکی از خدایان هندو که زن است جنگید و او را شکست داد. این داستان‌ها که به صورت نثر نوشته شده، هرچند ساختگی است، اما ناشی از محبت آنان به حضرت علی(ع) می‌باشد.


==سنت سوگواری و عزاداری و مرثیه‌خوانی==
==سنت سوگواری و عزاداری و مرثیه‌خوانی==
سنت سوگواری و عزاداری و مرثیه خوانی در زمان حکومت [[مغول]] از [[هند]] وارد این سرزمین شد و سپس با حضور [[طلبه|روحانیان]] [[ایران|ایرانی]] گسترش یافت و رفته رفته به یک فرهنگ سنتی در میان مردم تبدیل شد، به گونه‌ای که سنی‌ها تحت تأثیر شیعیان نیز در گرامی‌داشت چنین مراسمی سهیم شدند. سوگواری، مرثیه خوانی و خواندن مقتل کربلا در ادبیات بنگالی ریشه دوانیده و حتی در دوره معاصر نیز مرحوم قاضی نذرالاسلام، شاعر ملی بنگلادش، در زمینه محرم، عاشورا و شهید کربلا شاهکارهایی را آفریده که جزء افتخارات ادبیات این زبان محسوب می‌شود. قاضی نذرالاسلام در شاهکار خود، شعر محرم ، با استفاده از الفاظ عربی و فارسی و صحنه نگاری از وقایع عاشورا، چنان هنرآفرینی کرده که به این شعر ویژگی جاودانی بخشیده‌اند. در شعر محرم مظلومیت انسان‌های پاکباخته به تصویر کشیده شده و ایستادگی و ظلم ستیزی را برای امت اسلامی به همراه دارد.
سنت سوگواری و عزاداری و مرثیه خوانی در زمان حکومت [[مغول]] از [[هند]] وارد این سرزمین شد و سپس با حضور [[طلبه|روحانیان]] [[ایران|ایرانی]] گسترش یافت و رفته رفته به یک فرهنگ سنتی در میان مردم تبدیل شد، به گونه‌ای که سنی‌ها تحت تأثیر شیعیان نیز در گرامی‌داشت چنین مراسمی سهیم شدند. سوگواری، مرثیه خوانی و خواندن مقتل کربلا در ادبیات بنگالی ریشه دوانیده و حتی در دوره معاصر نیز مرحوم قاضی نذرالاسلام، شاعر ملی بنگلادش، در زمینه محرم، عاشورا و شهید کربلا شاهکارهایی را آفریده که جزء افتخارات ادبیات این زبان محسوب می‌شود. قاضی نذرالاسلام در شاهکار خود، شعر محرم، با استفاده از الفاظ عربی و فارسی و صحنه نگاری از وقایع عاشورا، چنان هنرآفرینی کرده که به این شعر ویژگی جاودانی بخشیده‌اند. در شعر محرم مظلومیت انسان‌های پاکباخته به تصویر کشیده شده و ایستادگی و ظلم ستیزی را برای امت اسلامی به همراه دارد.


==نام گذاری فرزندان، خیابان‌ها و محله ها==
==نام گذاری فرزندان، خیابان‌ها و محله ها==
خط ۸۸: خط ۸۸:
خالده ضیاء، نخست وزیر سابق بنگلادش، در پیام خود به این نکته اشاره کرده بود که عاشورا نقطه عطفی در تاریخ اسلام است. چند واقعه اساسی بر اهمیت این روز افزوده است؛ از جمله اینکه نوه پیامبر بزرگ اسلام(ص) شهادت را در این روز در صحرای کربلا به آغوش کشید؛ او قربانی شد تا پرچم واقعیت، عدالت و جاوید عقاید اسلام، برافراشته بماند و نکات انحرافی پیش آمده در دین را اصلاح کند. بر ماست که از حماسه عاشورا درس بگیریم و در مسائل اجتماعی، نظیر برپا داشتن صلح و دوستی در کشور و مقابله با بی‌عدالتی، دروغ گویی و دشمنی و عداوت به پا خیزیم. خبرگزاری بنگلادش از قول خانم خالده ضیاء خبری را مبنی بر ضرورت آموزش عاشورا در متون دروس اجتماعی مدارس و دانشگاه‌ها نقل کرده بود.
خالده ضیاء، نخست وزیر سابق بنگلادش، در پیام خود به این نکته اشاره کرده بود که عاشورا نقطه عطفی در تاریخ اسلام است. چند واقعه اساسی بر اهمیت این روز افزوده است؛ از جمله اینکه نوه پیامبر بزرگ اسلام(ص) شهادت را در این روز در صحرای کربلا به آغوش کشید؛ او قربانی شد تا پرچم واقعیت، عدالت و جاوید عقاید اسلام، برافراشته بماند و نکات انحرافی پیش آمده در دین را اصلاح کند. بر ماست که از حماسه عاشورا درس بگیریم و در مسائل اجتماعی، نظیر برپا داشتن صلح و دوستی در کشور و مقابله با بی‌عدالتی، دروغ گویی و دشمنی و عداوت به پا خیزیم. خبرگزاری بنگلادش از قول خانم خالده ضیاء خبری را مبنی بر ضرورت آموزش عاشورا در متون دروس اجتماعی مدارس و دانشگاه‌ها نقل کرده بود.


عاشورا، به عنوان یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ اسلام، وقایع درخشان و درس‌های آموزنده‌ای را در خود جای داده است و از همه مهم‌تر اینکه امام حسین(ع) برای نشر حقایق شهادت را پذیرفت. منطقه‌ای به نام مانیک گنج در ۶۵ کیلومتری داکا، هر عاشورا میزبان بیش از یکصد هزار نفر عزادار امام حسین(ع) می‌باشد. حسینیه غارپور ، یکی از حسینیه‌های مشهور کشور بنگلادش که زیر نظر صوفیان اداره می‌شود و از قدمتی زیاد برخوردار است، در این منطقه قرار دارد. مراسم دهه اول ماه محرم در این حسینیه با جمعیتی کثیر و مشتاق برگزار می‌گردد. البته در روز دهم محرم این مراسم جلوه‌ای خاصی به خود می‌گیرد؛ چراکه جمعیتی بیش از یکصد هزار نفر از سراسر بنگلادش به آنجا عزیمت می‌کنند تا در مراسم عزاداری در آن منطقه شرکت کنند.
عاشورا، به عنوان یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخ اسلام، وقایع درخشان و درس‌های آموزنده‌ای را در خود جای داده است و از همه مهم‌تر اینکه امام حسین(ع) برای نشر حقایق شهادت را پذیرفت. منطقه‌ای به نام مانیک گنج در ۶۵ کیلومتری داکا، هر عاشورا میزبان بیش از یکصد هزار نفر عزادار امام حسین(ع) می‌باشد. حسینیه غارپور، یکی از حسینیه‌های مشهور کشور بنگلادش که زیر نظر صوفیان اداره می‌شود و از قدمتی زیاد برخوردار است، در این منطقه قرار دارد. مراسم دهه اول ماه محرم در این حسینیه با جمعیتی کثیر و مشتاق برگزار می‌گردد. البته در روز دهم محرم این مراسم جلوه‌ای خاصی به خود می‌گیرد؛ چراکه جمعیتی بیش از یکصد هزار نفر از سراسر بنگلادش به آنجا عزیمت می‌کنند تا در مراسم عزاداری در آن منطقه شرکت کنند.


در این مراسم معمولاً چند تن از شخصیت‌های برجسته دینی سخنرانی می‌کنند و به دنبال آن نوحه خوانی و عزاداری به سبک و روش خاص بومیان و با فریاد وای حسین ، وای امام ادامه می‌یابد. گفته می‌شود صوفیان دارای ۲۶ مرکز و مقرّ تبلیغی و ارشادی در بنگلادش هستند که همه اعضای آنها با جدیت و علاقه در این مراسم حضور می‌یابند.
در این مراسم معمولاً چند تن از شخصیت‌های برجسته دینی سخنرانی می‌کنند و به دنبال آن نوحه خوانی و عزاداری به سبک و روش خاص بومیان و با فریاد وای حسین، وای امام ادامه می‌یابد. گفته می‌شود صوفیان دارای ۲۶ مرکز و مقرّ تبلیغی و ارشادی در بنگلادش هستند که همه اعضای آنها با جدیت و علاقه در این مراسم حضور می‌یابند.


==علاقه‌مندی به اهل بیت(ع)==
==علاقه‌مندی به اهل بیت(ع)==
خط ۲۰۱: خط ۲۰۱:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3243A5156.html آمارهای موجود از شیعیان بنگلادش]
* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3243A5156.html آمارهای موجود از شیعیان بنگلادش]
* [http://www.shia-news.com/fa/news/49221/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86 وضعیت شیعیان در بنگلادش به عنوان دومین کشور بزرگ مسلمان]
* [http://www.shia-news.com/fa/news/49221/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86 وضعیت شیعیان در بنگلادش به عنوان دومین کشور بزرگ مسلمان]
* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3245A110677.html تظاهرات شیعیان بنگلادش در اعتراض به اهانت پیامبر اسلام (ص)]
* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3245A110677.html تظاهرات شیعیان بنگلادش در اعتراض به اهانت پیامبر اسلام(ص)]
* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3246A91743.html فعالیت های شيعيان در بنگلادش]
* [http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3246A91743.html فعالیت‌های شیعیان در بنگلادش]


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


==منابع==
==منابع==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۹۳

ویرایش