Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
مفتاح الفلاح (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←تکمله) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== نام کتاب == | == نام کتاب == | ||
شیخ بهایی در مقدمه کتاب می‌گوید: آن را | شیخ بهایی در مقدمه کتاب می‌گوید: آن را «''مفتاح الفلاح''» نامیدم.<ref>مفتاح الفلاح، ص۲.</ref> [[سید محسن امین]] آن را «''مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة''» می‌نامد.<ref>اعیان الشیعة، ص۲۴۴.</ref> [[آقا بزرگ تهرانی]]، نام کتاب را «''مفتاح الفلاح فی الاعمال و الادعیة الابدیة فی الیوم و اللیلة''» ذکر می‌کند.<ref>الذریعه، ج ۲۱، ص۳۳۹.</ref> در چاپ‌های کتاب نیز نام کتاب اینگونه آمده است: «''مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات''». | ||
== انگیزه نگارش == | == انگیزه نگارش == | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== روش تألیف == | == روش تألیف == | ||
مصنف در لابلای ابواب کتاب بحث‌های دقیق علمی و روایی مطرح کرده و به نفی و اثبات نظریه‌های گوناگون پرداخته است. | مصنف در لابلای ابواب کتاب بحث‌های دقیق علمی و روایی مطرح کرده و به نفی و اثبات نظریه‌های گوناگون پرداخته است. از جمله، شیخ بهایی در مورد [[تسبیح#تسبیحات_حضرت_زهرا_(س)|تسبیحات حضرت زهرا]](س) بحث مفصلی دارد.{{سخ}} | ||
از جمله، شیخ بهایی در مورد [[تسبیح#تسبیحات_حضرت_زهرا_(س)|تسبیحات حضرت زهرا]](س) بحث مفصلی دارد. | بحث‌هایی مانند آداب لباس پوشیدن، خوردن و آشامیدن، راه شناختن زوال آفتاب، آداب مسواک و... را نیز در فصول مختلف و در مناسبت‌های گوناگون مطرح کرده است.{{سخ}} | ||
بحث‌هایی مانند آداب لباس پوشیدن، خوردن و آشامیدن، راه شناختن زوال آفتاب، آداب مسواک و... را نیز در فصول مختلف و در مناسبت‌های گوناگون مطرح کرده است. | |||
شیخ بهایی در هر فصل از کتاب، پس از ذکر چند [[حدیث|روایت]] و مطالب مختلف، شروع به توضیح الفاظ روایات کرده و بعضی مطالب مبهم یا دشوار آن فصل را تبیین نموده است.<ref>کتابشناخت ففه جامع اهل بیت.</ref> | شیخ بهایی در هر فصل از کتاب، پس از ذکر چند [[حدیث|روایت]] و مطالب مختلف، شروع به توضیح الفاظ روایات کرده و بعضی مطالب مبهم یا دشوار آن فصل را تبیین نموده است.<ref>کتابشناخت ففه جامع اهل بیت.</ref> | ||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
مفتاح الفلاح دارای یک مقدمه کوتاه درباره سبب تألیف کتاب و معرفی اجمالی هر باب است. مؤلف اعمال شبانه روز را به شش قسمت تقسیم کرده و برای هر قسمت بابی را اختصاص داده است. | مفتاح الفلاح دارای یک مقدمه کوتاه درباره سبب تألیف کتاب و معرفی اجمالی هر باب است. مؤلف اعمال شبانه روز را به شش قسمت تقسیم کرده و برای هر قسمت بابی را اختصاص داده است. | ||
=== ابواب کتاب === | |||
* '''باب اول''' در اعمالی است که بین الطلوعین انجام می‌شود اعم از واجب و مستحب. | |||
* '''باب دوم''' اعمال مختص به طلوع آفتاب تا ظهر شرعی و زوال آفتاب است. | |||
* '''باب سوم''' شامل اعمال زوال آفتاب تا غروب آن است. | |||
* '''باب چهارم''' اختصاص به اعمال غروب خورشید تا وقت خواب دارد. | |||
* '''باب پنجم''' شامل اعمال وقت خواب تا نیمه شب است که آداب خواب و تسبیح حضرت زهرا(س) را هم در این قسمت ذکر نموده است. | |||
* '''باب ششم''' اعمال بین نیمه شب تا طلوع فجر است. | |||
* '''خاتمۀ کتاب''' که شامل تفسیر [[سوره حمد]] است.<ref>فهرست کتاب.</ref> | |||
== پژوهش‌های پیرامون کتاب == | == پژوهش‌های پیرامون کتاب == | ||
=== ترجمه‌ها === | === ترجمه‌ها === | ||
* ترجمه کتاب توسط مرحوم [[آقا جمال خوانساری]]، متوفای ۱۱۲۵ هجری | * ترجمه کتاب توسط مرحوم [[آقا جمال خوانساری]]، متوفای ۱۱۲۵ هجری | ||
* ترجمه‌ای از محمد شریف بن احمد جیلانی که با نام «عروة النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح» منتشر شده و در آن خاتمۀ کتاب را که تفسیر سورۀ حمد بوده حذف کرده و در عوض دعاهای ایام هفته و [[زیارت|زیارات]] [[معصومین]] و ادعیۀ مشهوری مانند [[دعای کمیل|کمیل]]، [[دعای سمات|سمات]] و... را به آخر آن افزوده است. | * ترجمه‌ای از محمد شریف بن احمد جیلانی که با نام «عروة النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح» منتشر شده و در آن خاتمۀ کتاب را که تفسیر سورۀ حمد بوده حذف کرده و در عوض دعاهای ایام هفته و [[زیارت|زیارات]] [[معصومین]] و ادعیۀ مشهوری مانند [[دعای کمیل|کمیل]]، [[دعای سمات|سمات]] و... را به آخر آن افزوده است. | ||
* ترجمه کتاب با نام «[[آداب عباسی]]» از صدر الدین محمد بن محب تبریزی، که شاگرد شیخ بهایی بوده و در زمان حیات مؤلف کتاب را ترجمه کرده است. یک نسخه از کتاب نیز به صورت خلاصۀ آداب عباسی که حواشی و بیان‌های شیخ بهایی را حذف کرده موجود است. | * ترجمه کتاب با نام «[[''آداب عباسی'']]» از صدر الدین محمد بن محب تبریزی، که شاگرد شیخ بهایی بوده و در زمان حیات مؤلف کتاب را ترجمه کرده است. یک نسخه از کتاب نیز به صورت خلاصۀ آداب عباسی که حواشی و بیان‌های شیخ بهایی را حذف کرده موجود است. | ||
* ترجمه‌ای با نام | * ترجمه‌ای با نام «''التحفة النوابیة''» از سید محمد جعفر حسینی که در ۹ باب تنظیم شده، ۶ باب اول آن بر طبق مفتاح الفلاح است و سه باب به آخر آن افزوده که شامل اعمال ماه‌های [[رجب]]، [[شعبان]] و [[رمضان]] و آداب دعا و زیارات می‌باشد. | ||
* | * «''[[منهاج النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح]]''» از [[علی بن طیفور بسطامی]] که در سال ۱۰۶۲ ق به پایان رسانده است. | ||
* ترجمه فردی ناشناس که نسخه‌ای از آن در کتابخانه [[محمد علی خوانساری]] موجود است.<ref>الذریعه، ج ۴، ص۱۳۸.</ref> | * ترجمه فردی ناشناس که نسخه‌ای از آن در کتابخانه [[محمد علی خوانساری]] موجود است.<ref>الذریعه، ج ۴، ص۱۳۸.</ref> | ||
=== شرح ها=== | === شرح ها=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* مفتاح الفلاح یک بار توسط آقا جمال خوانساری شرح شده است. | * مفتاح الفلاح یک بار توسط آقا جمال خوانساری شرح شده است. | ||
* | * شرح مفتاح الفلاح توسط [[محمد بن سلیمان تنکابنی]] | ||
* | * «''لسان الصباح فی شرح کلام البهائی فی اوائل مفتاح الفلاح فی بیان الفجرین''» از سید مفتی میرعباس | ||
* | * «''فلق الصباح فی شرح مفتاح الفلاح''» اثر شیخ [[سلیمان بن عبدالله بحرانی]]، متوفای ۱۱۲۱ هجری | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
=== تلخیص === | === تلخیص === | ||
کتاب | کتاب «''فتح المفتاح''» که توسط یکی از شاگردان شیخ بهایی تألیف شده است. | ||
=== حواشی === | === حواشی === | ||
از جمله حاشیه‌های نوشته شده برای کتاب عبارتند از: | از جمله حاشیه‌های نوشته شده برای کتاب عبارتند از: | ||
| خط ۸۳: | خط ۷۷: | ||
# حاشیه خود شیخ بهایی | # حاشیه خود شیخ بهایی | ||
# حاشیه‌ای توسط [[ملا اسماعیل خواجویی|ملا اسماعیل خواجویی]]، متوفای ۱۱۷۳ هجری | # حاشیه‌ای توسط [[ملا اسماعیل خواجویی|ملا اسماعیل خواجویی]]، متوفای ۱۱۷۳ هجری | ||
# حاشیه محمد طاهر بارفروشی مازندرانی | # حاشیه [[محمد طاهر بارفروشی مازندرانی]] | ||
# حاشیه [[سید محسن امین]] صاحب [[اعیان الشیعة]] | # حاشیه [[سید محسن امین]] صاحب [[اعیان الشیعة]] | ||
# حاشیه محمد جعفر یزدی | # حاشیه محمد جعفر یزدی | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۳: | ||
# حاشیه‌ای به وسیله سید حسین حسینی مرعشی آملی، معروف به خلیفه سلطان، که از شاگردان شیخ بهایی است. | # حاشیه‌ای به وسیله سید حسین حسینی مرعشی آملی، معروف به خلیفه سلطان، که از شاگردان شیخ بهایی است. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
=== تکمله === | === تکمله === | ||
«''مِنهاجُ الصّلاح فی واجبات الصّلوات الیَومیّة و مَندوباتِها و زُبدَة اَعمال السُّنّة و الادعیَة الاَسابیع''» از ملا نظر علی بن محمد محسن گیلانی که برای کامل کردن مفتاح الفلاح نوشته است.<ref>محمود ملکی، کتابشناخت مفتاح الفلاح.</ref> | «''مِنهاجُ الصّلاح فی واجبات الصّلوات الیَومیّة و مَندوباتِها و زُبدَة اَعمال السُّنّة و الادعیَة الاَسابیع''» از ملا نظر علی بن محمد محسن گیلانی که برای کامل کردن مفتاح الفلاح نوشته است.<ref>محمود ملکی، کتابشناخت مفتاح الفلاح.</ref> | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۱: | ||
== چاپ‌ها == | == چاپ‌ها == | ||
کتاب [[مفتاح الفلاح]] در ۱۳۰۴ق در [[بمبئی]]، ۱۳۱۷ق در [[تهران]] و ۱۳۲۴ق در [[مصر]] به چاپ رسیده و پس از آن دارای چاپ‌های متعددی شده است. | کتاب [[مفتاح الفلاح]] در ۱۳۰۴ق در [[بمبئی]]، ۱۳۱۷ق در [[تهران]] و ۱۳۲۴ق در [[مصر]] به چاپ رسیده و پس از آن دارای چاپ‌های متعددی شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس2}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* بهایی عاملی، محمد بن حسین، مفتاح الفلاح، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. | * بهایی عاملی، محمد بن حسین، مفتاح الفلاح، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. | ||
* تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء. | * تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء. | ||
* امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف. | * امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف. | ||
== پیوندبه بیرون == | == پیوندبه بیرون == | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101108150433-105.pdf کلید رستگاری، (کتابشناخت مفتاح الفلاح)] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101108150433-105.pdf کلید رستگاری، (کتابشناخت مفتاح الفلاح)] | ||