ابابیل: تفاوت میان نسخه‌ها

ابابیل به معنای دسته دسته، دسته‌ها، گروه‌ها و گروه‌های پراکنده است برخی مفرد آن را اَبّیل دانسته<ref>مفردات، ص۶۰.</ref>، برخی به ابوعبیده و فرا نسبت داده‌اند ابابیل جمعی است که مفرد ندارد.<ref>ابن هشام، ج۶، ص۳۶؛ طبری، ج۳۰، ص۱۹۱؛ طبرسی، ج۱۰، ص۵۳۹. </ref> واژه ابابیل یک‌بار  در قرآن {{متن قرآن|وَأَرْ‌سَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرً‌ا أَبَابِيلَ|سوره=[[سوره فیل|فیل]]|آیه=۳}} به کار رفته است<ref>سوره فیل، آیه۳.</ref> ابابیل نام پرنده نیست بلکه منظور از آن پرندگانی است که گروه گروه از هر طرف به سوی اصحاب فیل آمدند و سپاهیان ابرهه را سنگباران کردند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۳۶۲؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۶-۳۳۷.</ref> اما در فرهنگ عامیانه فارسی ابابیل به خود پرندگان اشاره دارد نه معنای وصفی آن‌ها.<ref>دهخدا</ref>.

درباه نوع، شکل  و جزئیات مربوط به این پرندگان بین مفسران اختلاف است؛ بیشتر مفسران ابابیل را پرستو یا شبیه آن<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ج۳۲، ص۱۰۰؛ سبزواری نجفی، الجدید، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۴۱۸؛ مجلسی، ج۱۵، ص۱۳۸.</ref> برخی نیز خفاش یا از نوع دیگر دانسته‌اند. گفته شده که کبوتران [[مکه]] از نوع آن‌ها هستند.<ref>زمخشری، ج۴، ص۷۹۹؛ آلوسی، ج۳۰، ص۲۳۶. </ref> طبری گفته رنگ پرندگان سفید یا سیاه و یا سبز، منقارشان زرد و چنگال‌های آن‌ها شبیه چنگال سگان بوده است.<ref>طبری، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> از عکرمه نیز نقل شده که آن‌ها سرهایی چون درندگان داشتند که پیش از آن دیده نشده بود و پس از آن نیز دیده نشد.<ref>قرطبی، ج۲۰، ص۱۳۴.</ref>

هنگامی که سپاهیان ابراهه خواستند [[کعبه]] را تخریب کنند، پرندگانی ظاهر شدند که سنگریزه‌هایی با خود داشتند و آن‌ها را بر سر [[اصحاب فیل]] می‌انداختند قرآن از سنگریزه‌هایی آن‌ها به [[سجین|سِجَین]] تعبیر کرده است. گفته شده این پرندگان از دریا برخاسته بودند<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ج۲۷، ص۳۳۷؛ مجلسی، ج۱۵، ص۱۳۸.</ref> و هر یک از آن‌ها سنگی در منقار و دو سنگ در بین پاهای خود داشت. آن‌ها سنگی را نمی‌انداختند جز این‌که به هدف می‌خورد و بدن یکی از اصحاب فیل را سوراخ می‌کرد و از طرف دیگر بیرون می‌آمد.<ref>طبرسی، ج۵، ص۵۴۲؛‌ مجلسی، ج۱۵، ص۱۳۸.</ref>  

بنا بر نقلی که طبری آورده، سنگ‌ها موجب می‌شد تا بدن آنان به خارش افتد. او همچنین گفته نخستین‌بار در همان سال آبله و حصبه در عرب پدیدار شد.<ref>طبری، ج۳۰، ص۱۹۳؛ زمخشری، ج۴، ص۷۹۹.</ref> برخی شرق‌شناسان نیز دلیل شکست سپاه ابرهه را بیماری ساری عنوان کرده‌اند.<ref> کارادووو، III، ص۳۹۸؛ بلاشر بلاشر، I، ص۱۱۵.</ref> این دیدگاه از سوی برخی پژوهشگران رد شده است.<ref>آذرتاش، ابابیل، ج۲، ص۲۹۸-۲۹۹.</ref>

* فخر رازی، محمد، التفسیر الکبیر، داراحیاء التراث العربی، بیروت.

* طبری، محمد، جامع البیان فی تفسیر القرآن، دارالمعرفه، بیروت.