پرش به محتوا

انسان کامل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح لینک)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:


== جایگاه در قرآن و روایات==
== جایگاه در قرآن و روایات==
اصطلاح انسان کامل در [[قرآن]] صریحا به کار نرفته است ولی معنا و مفهوم آن را در برخی از واژه‌های قرآنی پیگیری کرده‌اند. در برخی از [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] واژه‌هایی مانند خلیفه الله، امام، مُطهّر، مهتدی، صدیق، صالح، مقرب، مصطفی، رسول، نبی، صاحبان نفس مطمئنه، مُجتبی و ... را مرتبط با موضوع انسان کامل دانسته‌اند و تمام آیاتی را که به فضایل و کمالات انسانی اشاره دارد به انسان کامل مرتبط می‌دانند و معتقدند چون انسان کامل خود، قرآن ناطق است می‌توان همه قرآن را وجود کتبی او دانست.<ref>ملا صدرا، تفسیر القرآن الکریم، ج۴، ص۴۰۷-۴۰۸؛ قیصری، شرح فصوص الحکم، ص۳۶۲.</ref> آیات ۲۹ [[سوره حجر]]، ۹ [[سوره سجده]]، ۷۲ [[سوره ص]] که بر چهره خداگونه داشتن انسان تاکید می‌کند، آیه ۷۲ [[سوره احزاب]] که بر [[خلافت انسان]] به جهت دریافت امانت الهی اشاره دارد و آیه ۷۰ [[سوره اسراء]] که به تکریم انسان از سوی خدا می‌پردازد، را بن مایه‌های نظریه انسان کامل در قرآن دانسته‌اند.<ref>مایل هروی، «انسان کامل» ص۳۷۴.</ref>
اصطلاح انسان کامل در [[قرآن]] صریحا به کار نرفته است ولی معنا و مفهوم آن را در برخی از واژه‌های قرآنی پیگیری کرده‌اند. در برخی از [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] واژه‌هایی مانند خلیفه الله، امام، مُطهّر، مهتدی، صدیق، صالح، مقرب، مصطفی، رسول، نبی، صاحبان نفس مطمئنه، مُجتبی و ... را مرتبط با موضوع انسان کامل دانسته‌اند و تمام آیاتی را که به فضایل و کمالات انسانی اشاره دارد به انسان کامل مرتبط می‌دانند و معتقدند چون انسان کامل خود، قرآن ناطق است می‌توان همه قرآن را وجود کتبی او دانست.<ref>ملا صدرا، تفسیر القرآن الکریم، ج۴، ص۴۰۷-۴۰۸؛ قیصری، شرح فصوص الحکم، ص۳۶۲.</ref> آیات ۲۹ [[سوره حجر]]، ۹ [[سوره سجده]]، ۷۲ [[سوره ص]] که بر چهره خداگونه داشتن انسان تاکید می‌کند، آیه ۷۲ [[سوره احزاب]] که بر [[خلافت انسان]] به جهت دریافت امانت الهی اشاره دارد و آیه ۷۰ [[سوره اسراء]] که به تکریم انسان از سوی خدا می‌پردازد، را بن مایه‌های نظریه انسان کامل در قرآن دانسته‌اند.<ref>مایل هروی، «انسان کامل» ص۳۷۴.</ref>
<br />
<br />
مفسران با توجه به [[حدیث|احادیث]] و نشانه‌های قرآنی به تعیین مصداق انسان کامل از منظر قرآن پرداخته و معتقدند شخصیت انسان کامل ابتدا در وجود برخی [[پیامبران|انبیا]] و [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] نمود پیدا کرده است؛ بنابراین با نظریه [[نبوت]] مرتبط می‌شود و بعد از پیامبر(ص) در پیوند با نظریه امامت در [[شیعه]] در وجود [[ائمه(ع)]] ظهور می‌یافت؛<ref>ابن عربی،‌ تفسیر ابن عربی، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۰۹؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۹۱-۹۲؛ طیب، اطلیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۲، ص۳۷۰؛ بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۰۶؛ خمینی، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۷۸.</ref> کسانی که آنها را مظهر [[اسم اعظم]] و مسیر شناخت خداوند معرفی کرده‌اند.<ref>ملا صدرا، شرح اصول کافی، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۱۵۶.</ref>
مفسران با توجه به [[حدیث|احادیث]] و نشانه‌های قرآنی به تعیین مصداق انسان کامل از منظر قرآن پرداخته و معتقدند شخصیت انسان کامل ابتدا در وجود برخی [[پیامبران|انبیا]] و [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] نمود پیدا کرده است؛ بنابراین با نظریه [[نبوت]] مرتبط می‌شود و بعد از پیامبر(ص) در پیوند با نظریه امامت در [[شیعه]] در وجود [[ائمه(ع)]] ظهور می‌یافت؛<ref>ابن عربی،‌ تفسیر ابن عربی، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۰۹؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۹۱-۹۲؛ طیب، اطلیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۲، ص۳۷۰؛ بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۰۶؛ خمینی، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۷۸.</ref> کسانی که آنها را مظهر [[اسم اعظم]] و مسیر شناخت خداوند معرفی کرده‌اند.<ref>ملا صدرا، شرح اصول کافی، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۱۵۶.</ref>
خط ۴۵: خط ۴۵:
== حکمت و ضرورت ==
== حکمت و ضرورت ==
حکمت و ضرورت وجود انسان کامل در نظام هستی را به چند دلیل لازم دانسته‌اند:
حکمت و ضرورت وجود انسان کامل در نظام هستی را به چند دلیل لازم دانسته‌اند:
* '''علت غایی ایجاد خلقت:''' وجود عالم را با استناد به [[حدیث قدسی]] «[[حدیث لولاک|لولاک لما خلقت الافلاک]]» امکان‌پذیر ندانسته و بدون وجود آن این عالم را ناقص و ابتر می‌دانند.<ref>ملاصدرا، شرح اصول کافی، ۱۳۸۳ش، ج۳، ص۴۳۵؛ ابن شهر آشوب ، مناقب آل ابی طالب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۸۶.</ref>
* '''علت غایی ایجاد خلقت:''' وجود عالم را با استناد به [[حدیث قدسی]] «[[حدیث لولاک|لولاک لما خلقت الافلاک]]» امکان‌پذیر ندانسته و بدون وجود آن این عالم را ناقص و ابتر می‌دانند.<ref>ملاصدرا، شرح اصول کافی، ۱۳۸۳ش، ج۳، ص۴۳۵؛ ابن شهر آشوب ، مناقب آل ابی طالب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۸۶.</ref>
* '''منبع صدور فیض الهی:''' وجود انسان کامل سبب صدور فیض از مبدا وجود خواهد بود چنانکه در [[زیارت جامعه کبیره]] در وصف [[ائمه]] گفته می‌شود: «بکم فتح الله و بکم یختم»
* '''منبع صدور فیض الهی:''' وجود انسان کامل سبب صدور فیض از مبدا وجود خواهد بود چنانکه در [[زیارت جامعه کبیره]] در وصف [[ائمه]] گفته می‌شود: «بکم فتح الله و بکم یختم»
* '''مقام خلیفه اللهی:''' بر اساس آیات متعددی از [[قرآن]]، [[خدا|خداوند]] انسان کامل را به عنوان نایب خود در زمین قرار داد.<ref>رمضانی، «انسان کامل» ص۵۱۲.</ref>
* '''مقام خلیفه اللهی:''' بر اساس آیات متعددی از [[قرآن]]، [[خدا|خداوند]] انسان کامل را به عنوان نایب خود در زمین قرار داد.<ref>رمضانی، «انسان کامل» ص۵۱۲.</ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:


==تک نگاری==
==تک نگاری==
انسان کامل، [[مرتضی مطهری]]، کتاب انسان کامل مجموعه‌ای از سیزده سخنرانی استاد مرتضی مطهری در [[رمضان]] [[سال ‍۱۳۵۳ هجری شمسی|سال ۱۳۵۳ شمسی]] در مساجد تهران است. بررسی و معرفی ویژگی‌های انسان کامل و الگوی تربیتی از منظر قرآن و اسلام به منظور دست یابی فرد و جامعه به اسلام واقعی. چاپ اول ۱۳۶۷ش. نشر صدرا.
انسان کامل، [[مرتضی مطهری]]، کتاب انسان کامل مجموعه‌ای از سیزده سخنرانی استاد مرتضی مطهری در [[رمضان]] [[سال ‍۱۳۵۳ هجری شمسی|سال ۱۳۵۳ شمسی]] در مساجد تهران است. بررسی و معرفی ویژگی‌های انسان کامل و الگوی تربیتی از منظر قرآن و اسلام به منظور دست یابی فرد و جامعه به اسلام واقعی. چاپ اول ۱۳۶۷ش. نشر صدرا.
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[حدیث دوازده خلیفه]]
*[[حدیث دوازده خلیفه]]
Automoderated users، confirmed، templateeditor
۵۱۱

ویرایش