تبذیر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تبذیر''' از [[گناهان کبیره]] به معنای استفاده اموال در غیر جای استحقاق خودش است. تبذیر زیر مجموعه [[اسراف]] است که با بی‌برنامگی و نوعی پاشیدگی در مصرف یا مصرف کردن مال در راه انجام [[معاصی]] و مخالفت با [[خداوند]] محقق می‌شود. تبذیر باوجود رابطه نزدیک با اسراف دارای تفاوت‌هایی نیز هستند؛ اسراف شامل هر نوع انحرافی از جمله اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی می‌شود در حالی که تبذیر فقط در امور مالی صورت می‌گیرد. <br />

تبذیر را به معنای پراکندن مال به [[اسراف]]، بی‌اندازه خرج کردن،<ref>دهخدا، لغت نامه، ذیل واژه تبذیر.</ref> بیهوده خرج کردن یا ولخرجی کردن،<ref>عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه تبذیر.</ref> تباه کردن مال<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۰، ص۱۹۳.</ref> و استفاده مال در غیر جای استحقاق خودش<ref>حقی، روح البیان، ج۱۵، ص۱۵۱.</ref> یا استفاده مال در غیر حق و مصارف شرعی<ref>طیب، اطیب البیان، ج۸، ص۲۴۱؛ ج۹، ص۶۵۴.</ref> معنا کرده‌اند. تبذیر همیشه با نوعی پاشیدگی، بی‌نظمی و بی‌برنامگی همراه است<ref>مصطفوی، التحقیق، ذیل واژه بذر.</ref> که از دور ریختن یا پاشیدن بذر در مکانی نامناسب استعاره گرفته شده است.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه بذر.</ref> تبذیر را حزیی از [[اسراف]] نیز دانسته‌اند؛<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۵۰۱.</ref> چراکه هر دو خروج از حد اعتدال است.<br />

* اسراف به معنای خارج شدن از حد اعتدال است بدون آنکه چیزی را ضایع کرده باشیم مثلا لباس گران‌قیمتی بپوشیم که چندین برابر نیاز ما باشد؛ ولی تبذیر به اتلاف و تضییع اموال منجر می‌شود مثلا برای ۵ نفر به اندازه ۱۰ نفر غذا آماده کنیم و باقیمانده را دور بریزیم.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۸۵.</ref>

* [[طبرسی]] در [[تفسیر مجمع البیان]] تحقق تبذیر را به ضایع کردن مال و پراکندن آن می‌داند ولی خرج کردن بی‌اندازه که منجر به ضایع کردن اموال نشود و اگرچه در راه خیر و [[انفاق|انفاق‌های]] [[مستحب]] باشد را تبذیر قلمداد نمی‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج ۶، ص ۶۳۳.</ref>

ترک تبذیر در [[روایات]] نیز از جایگاه مهمی برخوردار است به صورتی که حتی از زیاده‌روی در انفاق و کارهای خیر نیز پرهیز داده شده است. در داستانی از شخص مسلمانی که با وجود داشتن چند فرزند، شش غلام خود را قبل از مرگش خود آزاد کرده بود، وقتی خبر آن به [[پیامبر(ص)]] رسید فرمود اگر به من اطلاع داده بودید از [[دفن]] او در قبرستان [[مسلمانان]] جلوگیری می‌کردم زیرا او کودکان خود را در معرض فقر قرار داده است.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۶۶.</ref>