بیت النور: تفاوت میان نسخه‌ها

بیت النور، محل اقامت ۱۷ روزه [[حضرت معصومه(س)]] در [[قم]] اسـت که از دیرباز به عنوان مکانی زیارتی، مورد توجه مردم بوده است. بیت النور در محله‌ای به نام «میدان میر» (بین دو محله آذر و چهارمردان ) از محله‌های قدیمی قم واقع شده است که در گذشته در مـحدوده جنوب غربی شهر قم قرار داشت؛ اما با گذشت زمان و گـسترش شـهرسازی بـا محوریت حرم حضرت معصومه(س)، به تدریج به یکی از محله‌های مرکزی شهر تبدیل شـد.<ref>فقیهی، تاریخ مذهبی قم، ۱۳۷۸ش، ص۹٤.</ref>

بیت النور از جمله [[قدمگاه|قدم‌گاه‌هایی]]{{یادداشت|جای نهادن قدم؛ جـایی کـه پای پیامبری یا امامی یا ولی‌ای به آنجا رسیده باشد؛ جاهایی که اثر پایی در سنگ و جز آن پدیدار است و گمان بـرند کـه جای پای پیامبری یا امامی است؛<ref>دهخدا، لغت نامه، ذیل واژه قدمگاه.</ref> محل زیست؛ سکونت گاه و آستانه و درگاه<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل واژه قدمگاه.</ref>}} است که در اسناد تاریخی از جمله [[کتاب تاریخ قم]] نوشته حسن بن محمد قمی، به آن اشاره شده و تاریخچه آن را به سال ۲۰۱ق سال ورود حضرت معصومه(س) به قم باز می‌گرداند.<ref>حسن بن محمد، تاریخ قم، ۱۳۶۱ش، ص۲۱۳-۲۱۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۲۹۰.</ref>  

بیت النور در اصل خانه [[موسی بن خزرج]] از بزرگان و اشراف شهر قم بود که با خبردار شدن از ورود حضرت معصومه(س) از طرف ساوه به قم، به همراه دیگر بزرگان به استقبال رفته، حضرت را به این مکان منتقل کرد. حضرت معصومه(س) در این مکان به [[عبادت]] پرداخت و بعد مدت کوتاهی بر اثر بیماری وفات یافت و در باغ بابلان دفن شد. بعد از وفات حضرت، موسی بن خزرج [[محراب]] حضرت و اطراف آن را [[وقف]] کرد.این مکان در اسناد تاریخی، به نام محراب یا مـعبد فاطمه(س)، بیت النور و بقعه ستیه، نامیده شده که حجره‌ای به ابعاد ۳ در ۳/۵ متر است و با آینه کاری تزیین گردیده شده است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ١٣٤۹ش، ص ٦۹۹.</ref> معماری و شیوه ساخت بنای محراب، متشکل از نمادهای است که زائر را بـه تـقدس مـکان رهنمون می‌سازد. سقف گنبدوار که در معماری اسلامی، نمادی از آسمان شمرده می‌شود، اسـتفاده از سـنگ و ترکیب آینه، کاشی، نورپردازی درونی اتاق، نقوش تزیینی و... از جمله این مواردند.<ref>خانمحمدی، موذن، «انسان شناسی قدمگاه (مطالعه موردی بیت النور)».</ref>

[[تولیت]] بیت النور، برعهده هیئت امنایی متشکل از سادات میره‌ای است که در طول تاریخ تمامی نسل آنـان، مـتولی و خدمتگزار بیت النور بوده‌اند و اموالی را برای آن وقف کرده و در تجدید بنای آن نـقش داشـته‌اند.<ref>خانمحمدی، موذن، «انسان شناسی قدمگاه (مطالعه موردی بیت النور)».</ref>

* فیض، عباس، گنجینه آثار قـم، قم، مهراستوار، ١٣٤۹ش.

* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۴۰۳ق.