Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۲۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| سایر = | | سایر = | ||
}} | }} | ||
'''آیه عذاب''' ([[سوره معارج|معارج]]: ۱-۲) | '''آیه عذاب''' ([[سوره معارج|معارج]]: ۱-۲) در مورد [[عذاب]] درخواست شده از سوی [[کافر|کافران]] نازل شد. شأن نزول این آیه را درباره شخصی به نام [[نعمان بن حارث فهری]] دانستهاند که منکر [[ولایت]] و جانشینی [[امام علی(ع)]] بود. طبق مفاد آیه، شخصی از کفار، عذابی که مخصوص کافران بود را از [[خداوند]] درخواست کرد که آن عذاب به او رسید؛ عذابی که هیچ دفعکنندهای برای آن نبود. | ||
==متن و ترجمه آیه== | ==متن و ترجمه آیه== | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
|تراز=وسط | |تراز=وسط | ||
|عنوان={{عربی|اندازه=100%|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ لِّلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ}}|پرسندهاى از عذاب واقعشوندهاى پرسید كه اختصاص به كافران دارد [و] آن را بازدارندهاى نيست.}} | |عنوان={{عربی|اندازه=100%|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ لِّلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ}}|پرسندهاى از عذاب واقعشوندهاى پرسید كه اختصاص به كافران دارد [و] آن را بازدارندهاى نيست.}} | ||
==شأن نزول== | ==شأن نزول== | ||
خط ۳۶: | خط ۳۲: | ||
برخی از [[مفسران]] [[شأن نزول]] دیگری را نیز برای این آیه گزارش کردهاند، بر اساس این گزارش، نضر بن حارث بن کلده که از جمله مکذبان [[قرآن]] و معاندان [[پیامبر(ص)]] بود در [[مسجد الحرام]] با حالتی تمسخرآمیز و استهزاء خطاب به پیامبر(ص) گفت: « خدایا اگر محمّد بر حق است و آنچه میگوید از نزد توست، پس تو سنگى بر ما ببار یا ما را به عذاب الیم گرفتار کن.»<ref>سوره انفال، آیه ۳۲.</ref> این آیه بعد از این سخن نضر بن حارث بر پیامبر(ص) نازل شد.<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۸، ص۲۳۵؛ قمی کاشانی، منهج الصادقین، ۱۳۳۰ش، ج۱۰، ص۳.</ref> برخی عنوان کردهاند که او بعد از [[جنگ بدر]] اسیر و سپس کشته شد.<ref>ماتریدی، تأویلات اهل السنه، ۱۴۲۶ق، ج۱۰، ص۱۹۴.</ref> | برخی از [[مفسران]] [[شأن نزول]] دیگری را نیز برای این آیه گزارش کردهاند، بر اساس این گزارش، نضر بن حارث بن کلده که از جمله مکذبان [[قرآن]] و معاندان [[پیامبر(ص)]] بود در [[مسجد الحرام]] با حالتی تمسخرآمیز و استهزاء خطاب به پیامبر(ص) گفت: « خدایا اگر محمّد بر حق است و آنچه میگوید از نزد توست، پس تو سنگى بر ما ببار یا ما را به عذاب الیم گرفتار کن.»<ref>سوره انفال، آیه ۳۲.</ref> این آیه بعد از این سخن نضر بن حارث بر پیامبر(ص) نازل شد.<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۸، ص۲۳۵؛ قمی کاشانی، منهج الصادقین، ۱۳۳۰ش، ج۱۰، ص۳.</ref> برخی عنوان کردهاند که او بعد از [[جنگ بدر]] اسیر و سپس کشته شد.<ref>ماتریدی، تأویلات اهل السنه، ۱۴۲۶ق، ج۱۰، ص۱۹۴.</ref> | ||
===اشکالات ابنتیمیه بر شأن نزول === | |||
==اشکالات ابنتیمیه بر شأن نزول == | |||
[[مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه]] اشکلاتی از [[ابنتیمیه]] در مورد شأن نزول این [[آیه]] که در مورد [[فضائل امام علی(ع)]] است را نقل کرده و به آنها پاسخ داده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۱-۱۴.</ref> این اشکالات به شرح زیرند: | [[مکارم شیرازی]] در [[تفسیر نمونه]] اشکلاتی از [[ابنتیمیه]] در مورد شأن نزول این [[آیه]] که در مورد [[فضائل امام علی(ع)]] است را نقل کرده و به آنها پاسخ داده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۱-۱۴.</ref> این اشکالات به شرح زیرند: | ||
* [[واقعه غدیر]] بعد از بازگشت [[پیامبر(ص)]] از [[حجة الوداع]] یعنى در [[سال دهم هجری]] اتفاق افتاده است، در حالی که [[سوره معارج]] یک [[سوره مکی]] است؛ یعنی قبل از [[هجرت به مدینه|هجرت]] نازل شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۱.</ref> | * [[واقعه غدیر]] بعد از بازگشت [[پیامبر(ص)]] از [[حجة الوداع]] یعنى در [[سال دهم هجری]] اتفاق افتاده است، در حالی که [[سوره معارج]] یک [[سوره مکی]] است؛ یعنی قبل از [[هجرت به مدینه|هجرت]] نازل شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۱.</ref> | ||
خط ۵۹: | خط ۵۴: | ||
* در کتابهاى معروف و معتبری مانند «استیعاب» که نام «[[صحابه]]» آمده است نام «حارث بن نعمان» وجود ندارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۳.</ref> | * در کتابهاى معروف و معتبری مانند «استیعاب» که نام «[[صحابه]]» آمده است نام «حارث بن نعمان» وجود ندارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۳.</ref> | ||
'''پاسخ:''' عموم این کتابها تنها نام برخی از صحابه پیامبر(ص) را نوشتهاند. برای نمونه در کتاب «اسد الغابة» که یکی از مهمترین کتابهایی است که اصحاب پیامبر(ص) را نوشته است، تنها نام هفت هزار و پانصد و پنجاه و چهار نفر را ذکر کرده است، در حالى که مىدانیم فقط در [[حجة الوداع]] صدهزار نفر یا بیشتر در محضر پیامبر(ص) بودند، بنابراین شکى نیست که بسیارى از صحابه پیامبر(ص) نامشان در این کتابها ذکر نشده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۴.</ref> | '''پاسخ:''' عموم این کتابها تنها نام برخی از صحابه پیامبر(ص) را نوشتهاند. برای نمونه در کتاب «اسد الغابة» که یکی از مهمترین کتابهایی است که اصحاب پیامبر(ص) را نوشته است، تنها نام هفت هزار و پانصد و پنجاه و چهار نفر را ذکر کرده است، در حالى که مىدانیم فقط در [[حجة الوداع]] صدهزار نفر یا بیشتر در محضر پیامبر(ص) بودند، بنابراین شکى نیست که بسیارى از صحابه پیامبر(ص) نامشان در این کتابها ذکر نشده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۱۴.</ref> | ||
==محتوای آیه== | |||
به گزارش برخی از [[مفسران]] کلمه سؤال در این آیه به دو معنای طلب و دعا یا اهتمام و اعتنا تفسیر شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۶؛ آلوسی، روحالمعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۶۲؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱۰، ص۱۱۳.</ref> به نظر برخی این آیه از درخواست عذاب توسط بعضی از [[کفار]] حکایت میکند. درخواستی که با نوعی تحکم و تحقیر برای اجابت همراه است. بر این اساس، معنای آیه اینگونه میشود که سائلی از کفار عذابی که مخصوص کافران بودن را از خداوند درخواست کرد که آن عذاب به او رسید. عذابی که مخصوص کافران است و آنها هیچ دفعکنندهای برای آن ندارند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۶.</ref> | |||
برخی نیز عنوان کردهاند که معنای آیه این است که کسی از [[پیامبر(ص)]] در مورد عذاب سوال کرد؛ این عذابی که شما از آن سخن میگویید برای چه کسانی است و پیامبر پاسخ داد برای کافران.<ref>ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۲۷۲؛ مظهری، تفسیر المظهری، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۶۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۹؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱۰، ص۱۱۳.</ref> معنای دیگری که برای محتوای این آیه مطرح شده این است که پیامبر(ص) برای برخی از کافران درخواست عذاب کرد و عذاب بر آنها نازل شد.<ref>ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۲۷۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۵، ص۹؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱۰، ص۱۱۳.</ref> | |||
== مکی یا مدنی؟== | == مکی یا مدنی؟== | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
او همچنین عنوان کرده است که مضمون این آیات در مورد [[منافقین]] است. منافقانی که [[پیامبر(ص)]] را احاطه کرده بودند و این معنا و مضمون با آنچه در مدینه وجود داشت بیشتر تطبیق دارد؛ چراکه پیدایش نفاق در [[مدینه]] بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۶.</ref> | او همچنین عنوان کرده است که مضمون این آیات در مورد [[منافقین]] است. منافقانی که [[پیامبر(ص)]] را احاطه کرده بودند و این معنا و مضمون با آنچه در مدینه وجود داشت بیشتر تطبیق دارد؛ چراکه پیدایش نفاق در [[مدینه]] بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۶.</ref> | ||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
* [[آیه تبلیغ]] | * [[آیه تبلیغ]] | ||
* [[آیه اکمال]] | * [[آیه اکمال]] | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس ۲}} | {{پانویس ۲}} | ||
خط ۹۹: | خط ۱۰۱: | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | ||
| شناسه = <!--ناقص، کامل--> | | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل | ||
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد | | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد | | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد |