Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۱۷۴
ویرایش
جز (←مفهومشناسی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''فقیر''' یا | '''فقیر''' یا مسکین از نگاه فقهی کسی است که توان تامین مخارج سال خود و خانواهاش را ندارد. این واژه در ادبیات [[قرآن]] و [[روایات]] و منابع [[اخلاق|اخلاقی]] و [[عرفان|عرفانی]] تعریفهای متفاوتی دارد. | ||
در تقسیمبندی کسانی که استحقاق [[زکات]] را دارند دو واژه فقیر و مسکین با هم تعریف شدهاند؛ اما بین این دو تفاوت وجود دارد. از نظر برخی فقها فقیری که از نسل [[هاشم بن عبد مناف|هاشم]] جد [[پیامبر(ص)|پیامبر]] باشد، نمیتواند از غیر [[سید]] زکات واجب دریافت کند. | در تقسیمبندی کسانی که استحقاق [[زکات]] را دارند دو واژه فقیر و مسکین با هم تعریف شدهاند؛ اما بین این دو تفاوت وجود دارد. از نظر برخی فقها فقیری که از نسل [[هاشم بن عبد مناف|هاشم]] جد [[پیامبر(ص)|پیامبر]] باشد، نمیتواند از غیر [[سید]] زکات واجب دریافت کند. | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
درباره تفاوت فقیر و مسکین اختلاف نظرهایی گزارش شده است.<ref>نگاه کنید به: طوسی، التبیان، دار احیاءالتراث العربی، ج۵، ص۲۴۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> برخی آن دو را یکی دانستهاند.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۵، ص۲۴۳و۲۴۴؛ فاضل مقداد، کنزالعرفان، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۳۴.</ref> اما بیشتر مفسران معتقدند که آن دو مفهوم متفاوتی دارند و یکی نیستند<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ۳۱۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۶؛ طبری،جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰،ص۱۱۱.</ref> از دیدگاه برخی، فقیر کسی است که درخواست کمک نمیکند؛ ولی مسکین شخصی است که از شدت تنگدستی از دیگران درخواست کمک میکند.<ref name=":0">طوسی، التبیان، دار احیاءالتراث العربی، ج۵، ص۲۴۳؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۱۱۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۶.</ref> برخی هم گفتهاند فقیر کسی است که نقص عضو دارد؛ اما مسکین شخص سالم را میگویند.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاءالتراث العربی، ج۵، ص۲۴۳؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۱۱۰.</ref> گروهی حال فقیر را بدتر از مسکین<ref>فخر رازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۶، ص۸۲-۸۴.</ref> و عدهای وضعیت مسکین را وخیم تر از فقیر دانستهاند.<ref>فاصل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۳۵ و ۲۳۶؛ طباطبایی، المیزان،۱۳۹۰ق، ج۹، ص۳۱۰ و ۳۱۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۶-۸.</ref> روایت [[ابوبصیر]] از [[امام صادق(ع)]] نیز وضعیت مسکین را بدتر از فقیر توصیف کرده است.<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۹۰.</ref> | درباره تفاوت فقیر و مسکین اختلاف نظرهایی گزارش شده است.<ref>نگاه کنید به: طوسی، التبیان، دار احیاءالتراث العربی، ج۵، ص۲۴۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> برخی آن دو را یکی دانستهاند.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۵، ص۲۴۳و۲۴۴؛ فاضل مقداد، کنزالعرفان، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۳۴.</ref> اما بیشتر مفسران معتقدند که آن دو مفهوم متفاوتی دارند و یکی نیستند<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ۳۱۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۶؛ طبری،جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰،ص۱۱۱.</ref> از دیدگاه برخی، فقیر کسی است که درخواست کمک نمیکند؛ ولی مسکین شخصی است که از شدت تنگدستی از دیگران درخواست کمک میکند.<ref name=":0">طوسی، التبیان، دار احیاءالتراث العربی، ج۵، ص۲۴۳؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۱۱۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۶.</ref> برخی هم گفتهاند فقیر کسی است که نقص عضو دارد؛ اما مسکین شخص سالم را میگویند.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاءالتراث العربی، ج۵، ص۲۴۳؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۰، ص۱۱۰.</ref> گروهی حال فقیر را بدتر از مسکین<ref>فخر رازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۶، ص۸۲-۸۴.</ref> و عدهای وضعیت مسکین را وخیم تر از فقیر دانستهاند.<ref>فاصل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۲۳۵ و ۲۳۶؛ طباطبایی، المیزان،۱۳۹۰ق، ج۹، ص۳۱۰ و ۳۱۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۶-۸.</ref> روایت [[ابوبصیر]] از [[امام صادق(ع)]] نیز وضعیت مسکین را بدتر از فقیر توصیف کرده است.<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۹۰.</ref> | ||
از نظر برخی فقیر کسی است که با وجود داشتن شغل و حرفه، در تأمین مخارج سال خود و خانوادهاش دچار مشکل است؛ اما | از نظر برخی فقیر کسی است که با وجود داشتن شغل و حرفه، در تأمین مخارج سال خود و خانوادهاش دچار مشکل است؛ اما مسکین کسی است که نه شغل دارد و نه توانایی تأمین مخارج خود و خانوادهاش را دارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۱۷.</ref> | ||
==حکم زکات برای فقیر== | ==حکم زکات برای فقیر== |