Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۹۳
ویرایش
طب الائمة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>M.r.seifi (افزودن ناوبری) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
| مشخصات نشر = | | مشخصات نشر = | ||
}} | }} | ||
'''طب الائمة''' کتابی درباره | |||
'''طب الائمة''' کتابی درباره آموزه‌های طبی [[امامان شیعه]] است این کتاب به زبان عربی و نوشته عبدالله و حسین، فرزندان بسطام بن شاپور زیات نیشابوری از [[محدث|محدثان]] شیعی قرن چهارم هجری است. در این کتاب دو راه داروهای گیاهی و [[دعا]] برای درمان بیماری‌ها پیشنهاد می‌شود. برخی از محققان در انتساب [[حدیث|احادیث]] این کتاب به [[امامان شیعه|امامان]] تردید کرده‌اند. | |||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
طب الائمه(ع)، به زبان | این اثر با نام‌های کتاب الطب و طب الائمه یاد شده است. طب الائمه(ع)، به زبان عربی، نوشته دو برادر به نام‌های عبد الله و حسین، فرزندان بسطام بن شاپور زیات نیشابوری از محدثان شیعی قرن چهارم هجری است. انتساب کتاب به فرزندان بسطام نیشابوری معروف نیست و در اعتبار اصل کتاب نیز تردید شده است.<ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۳۵۹.</ref> موضوع کتاب، [[حدیث|روایاتی]] از ائمه(ع) درباره علم طب، فواید و مضرات مواد غذایی و بیان داروهای گیاهی و [[دعا|ادعیه]] است.<ref>ابنابسطام، طب الائمه، ۱۳۸۲ش، ص۲۳.</ref> <ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۳۶۰.</ref> | ||
مؤلفان این کتاب که به | مؤلفان این کتاب که به یکی از مرزهای آن زمان سفر کرده و با مشکلات بهداشتی و پزشکی رزمندگان [[اسلام|مسلمان]] در آن دوران، مانند تغییر آب و هوا و بیماری‌های تازه روبه‌رو شدند، تصمیم به تدوین کتابی گرفتند که دستورات بهداشتی اسلام را از زبان [[امامان شیعه|ائمه معصومین(ع)]] بیان کند. | ||
==محتوا و ساختار== | ==محتوا و ساختار== | ||
کتاب«طب الأئمة»، برای درمان بیماری‌ها، دو راه جسمی و روحی پیشنهاد می‌کند: یکی، از راه مصرف مواد غذایی و داروهای گیاهی که در آن زمان در دسترس بوده است و دیگری، از راه خواندن [[دعا]] و [[آیه|آیات قرآن]].<ref>ابنابسطام، طب الائمه، ۱۳۸۲ش، ص۱۵.</ref> | |||
برخی از | برخی از عناوین مطرح شده: | ||
مقدار پاداش در هر | مقدار پاداش در هر بیماری؛ برای درد سر؛ دوای بلغم؛ تعویذهای متعدد برای انواع ناخوشی‌ها، همچون سردرد، چشم‌درد، گوش‌درد، شکم‌درد و... دعای [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] برای شفا از بیماری‌ها؛ ویژگی‌های تب و راه علاج آن؛ [[مکروه|کراهت]] خوردن دارو مگر در صورت نیاز؛ داروی دل‌درد و سرماخوردگی؛ خواص روغن بنفشه؛ خواص برخی از میوه‌ها و...<ref>ابنابسطام، طب الائمه، ۱۳۸۲ش، فهرست.</ref> | ||
کتاب، شامل ۴۰۹ [[حدیث]] است که در ۲۴۵ عنوان آمده و ذیل هر عنوان یک یا دو خبر نقل شده است. مطالب کتاب، در قالب [[حدیث|روایت]] و غالبا با ذکر سلسله اسناد بیان شده است، هر چند سند‌ها چنین | کتاب، شامل ۴۰۹ [[حدیث]] است که در ۲۴۵ عنوان آمده و ذیل هر عنوان یک یا دو خبر نقل شده است. مطالب کتاب، در قالب [[حدیث|روایت]] و غالبا با ذکر سلسله اسناد بیان شده است، هر چند سند‌ها چنین می‌نماید که برخی از واسطه‌ها و [[محدث|راویان]] در آن‌ها به‌طور کامل ذکر نشده‌اند و مؤلفان، سند خود را به راوی اصلی و معصوم نرسانده‌اند. <ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۳۶۰.</ref> | ||
==نقد== | ==نقد== | ||
حسن انصاری عضو | حسن انصاری عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون معتقد است این کتاب متعلق به سنت [[غالیان|غالیان شیعی]] است و برای محدثان امامی کهن شیعه ناشناخته بوده و یا دست کم نسبت به آن بی‌اعتنا بوده‌اند. روایات و اسناد این کتاب مورد توجه محدثان کهن [[امامیه]] قرار نگرفته و در خود کتاب هم سندهای حدیثی آن عمدتا آشفته، ناشناخته و یا به روشنی ساختگی به نظر می‌رسند. از نظر انصاری این به معنای آن نیست که [[علم رجال|رجال]] حدیث این کتاب همگی ناشناخته‌اند و یا همه احادیث آن ساختگی باشد؛ اما وجود نام‌های مشهور محدثان و راویان امامی در این کتاب به معنی آن نیست که اسنادی که آن نام‌ها را نیز شامل می‌شوند، اصیل هستند.<ref> [http://ansari.kateban.com/post/1232 انصاری، «از میراث غلات: کتاب طب الأئمة منسوب به پسران بسطام»،سایت بررسی تاریخی].</ref> | ||
در سندهای ساختگی که معمولا برای متون مختلف و با انگیزه‌ها و سرچشمه‌های مختلف ساخته و پرداخته می‌شده، عموما رسم بر این بوده است که سندهایی فراهم شود که هم متضمن نام‌های مشهور راویان باشد و هم در آن طرق نام‌های ناشناخته هم به کار برده شوند تا شناخت سندهای ساختگی به سادگی آسان نباشد.<ref> [http://ansari.kateban.com/post/1232 انصاری، | در سندهای ساختگی که معمولا برای متون مختلف و با انگیزه‌ها و سرچشمه‌های مختلف ساخته و پرداخته می‌شده، عموما رسم بر این بوده است که سندهایی فراهم شود که هم متضمن نام‌های مشهور راویان باشد و هم در آن طرق نام‌های ناشناخته هم به کار برده شوند تا شناخت سندهای ساختگی به سادگی آسان نباشد.<ref> [http://ansari.kateban.com/post/1232 انصاری، «از میراث غلات: کتاب طب الأئمة منسوب به پسران بسطام»،سایت بررسی تاریخی].</ref> | ||
==نسخه خطی== | ==نسخه خطی== | ||
نسخه خطی این اثر در [[کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران]] نگهداری می‌شود.<ref>[http://dl.nlai.ir/UI/cadda075-a795-4121-9422-83a08803a99e/LRRView.aspx نسخه خطی کتاب طب الأئمه]</ref> | نسخه خطی این اثر در [[کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران]] نگهداری می‌شود.<ref>[http://dl.nlai.ir/UI/cadda075-a795-4121-9422-83a08803a99e/LRRView.aspx نسخه خطی کتاب طب الأئمه]</ref> از دیگر نسخ آن می‌توان به نسخه [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] و نسخه [[کاظمیه]] نزد [[سید هبةالدین شهرستانی]] اشاره کرد.<ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۳۵۹.</ref> | ||
==وضعیت ترجمه و نشر== | ==وضعیت ترجمه و نشر== | ||
طب الائمه ابتدا در [[نجف اشرف]] توسط چاپ‌خانه حیدریه در سال ۱۳۸۵ق با تحقیق و مقدمه سید محمدمهدی و سید حسن موسوی خرسان چاپ شد.<ref>احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۳۵۸و۳۵۹.</ref> | |||
این کتاب در سال‌های مختلف، در [[قم|شهر قم]] توسط انتشاراتی‌های مختلفی چون راه قرآن، ذوی القربی، چاف و طلیعه نور منتشر شده است. | |||
به گفته [[آقابزرگ تهرانی]]، ملا فیض‌الله عصاره تستری در سال ۱۰۸۸ق آن را به فارسی برگردانده است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۱۵، ص۱۳۹و۱۴۰.</ref> همچنین این کتاب توسط محمد صالحی و حسین صابری به زبان فارسی ترجمه شده است. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*ابنابسطام النیسابوریان، طب الائمه، شرح محسن عقیل، قم، ذوی‌ال‍ق‍رب‍ی، ۱۳۸۲ش. | *ابنابسطام النیسابوریان، طب الائمه، شرح محسن عقیل، قم، ذوی‌ال‍ق‍رب‍ی، ۱۳۸۲ش. | ||
*سایت بررسی‌های تاریخی مقالات و نوشته‌های حسن انصاری، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آبان ۱۳۸۶، تاریخ بازدید: ۱۱ دی ۱۳۹۵. | *سایت بررسی‌های تاریخی مقالات و نوشته‌های حسن انصاری، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آبان ۱۳۸۶، تاریخ بازدید: ۱۱ دی ۱۳۹۵. | ||
*احمدی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش. | |||
*تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دار الاضواء. | |||
*کتابخانه اسناد ملی جمهوری اسلامی ایران، تاریخ بازدید: ۱۹ شهریور ۱۳۹۷. | *کتابخانه اسناد ملی جمهوری اسلامی ایران، تاریخ بازدید: ۱۹ شهریور ۱۳۹۷. | ||
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن چهارم)}} | {{کتاب‌شناسی شیعه (قرن چهارم)}} | ||