جابر بن حیان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''جابر بن حیان کوفی'''، دانشمند [[شیعه|شیعی]] ''[[قرن دوم]]'' [[هجری قمری]] که مجموعه بزرگی از آثار علمی در کیمیا، [[فلسفه]]، طب، ریاضیات، [[نجوم]] و [[موسیقی]] به او نسبت داده شده است؛ هرچند شهرت او به سبب کیمیا است. آثار منسوب به او چارچوبی شیعی دارد. جابر کیمیا را علمی [[الله|الهی]] و برترین علم می‌داند که [[سلوک|سالک]] باید بعد از خواندن ریاضی و فلسفه به آن دست يابد.  

منابع متعددی در وجود شخصیتی با این نام تردید کرده‌اند؛ چنان‌که نام او در منابع متقدم رجالی شیعه ذکر نشده است. در مقابل، شماری از تاریخ‌نگاران و زندگی‌نگاران، از جمله [[ابن خلکان|ابن خَلَّکان]]، [[ابن ندیم]]، [[ابن طاووس]]، [[صفدی|صَفَدی]]، [[سید محسن امین]]، [[صدیق حسن خان]]، و [[تستری]]، جابر را از شاگردان [[امام جعفر صادق|امام جعفر صادق(ع)]] دانسته‌اند.

درباره این مطلب که آیا جابر شاگرد [[امام جعفر صادق|امام جعفر صادق(ع)]] بوده یا نه، بحث‌های بسیاری شده است. در مهم‌ترین منابع رجالی شیعی، از قبیل [[رجال نجاشی|رجال النجاشی]] و [[رجال طوسی|رجال الطوسی]] (هر دو تألیف شده در [[قرن پنجم]])، در میان اصحابِ امام جعفر صادق(ع) هیچ ذکری از فردی به نام جابربن حیان به میان نیامده است اما شماری از مؤلفان، از جمله [[ابن خلکان|ابن خَلَّکان]]،<ref>ابن خلّکان، ج۱، ص۳۲۷.</ref> [[ابن ندیم]]،<ref>ابن ندیم، ص۴۲۰ـ ۴۲۱.</ref> [[ابن طاووس]] (متوفی ۶۴۴ق)<ref>ابن طاووس، ص۱۴۶.</ref>، [[صفدی|صَفَدی]] (متوفی ۷۶۴ق)،<ref>الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۳۴.</ref> [[سید محسن امین|امین]] (متوفی ۱۳۳۱ش)،<ref>امین، ج۴، ص۳۰.</ref> [[صدیق حسن خان]] (متوفی ۱۳۰۷)،<ref>صدیق خان، ج۲، ص۴۶۲.</ref> و [[تستری]] (متوفی ۱۳۴۳ ش)،<ref>تستری، ج۲، ص۵۰۶ ـ ۵۰۷.</ref> جابر را از شاگردان امام جعفر صادق(ع) دانسته‌اند.