پرش به محتوا

المراقبات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''المُراقبات''' يا '''اعمال السَّنَه''' کتابی به زبان عربی تأليف [[میرزا جواد ملکی تبریزی]]. موضوع كتاب [[اخلاق]] مسلمانی و اصلاح ظاهر و باطن در سیر و سلوک عرفانی و دستوراتی در باب مراقبت برای رسیدن به فضايل و كمالات اخلاقی برای تمام ماه‌های سال است. این کتاب نکاتی درباره برخی وقایع تاریخ اسلام، حقیقت [[قرآن]]، آداب و شرایط [[دعا]]، [[بعثت]]، [[غدیر]]، [[ولایت]]، [[اخلاص]]، اسرار [[حج]] و [[مباهله]] در خود دارد. این اثر دارای ترجمه‌های متعددی است.
'''المُراقبات''' یا '''اعمال السَّنَه''' کتابی به زبان عربی تألیف [[میرزا جواد ملکی تبریزی]]. موضوع کتاب [[اخلاق]] مسلمانی و اصلاح ظاهر و باطن در سیر و سلوک عرفانی و دستوراتی در باب مراقبت برای رسیدن به فضایل و کمالات اخلاقی برای تمام ماه‌های سال است. این کتاب نکاتی درباره برخی وقایع تاریخ اسلام، حقیقت [[قرآن]]، آداب و شرایط [[دعا]]، [[بعثت]]، [[غدیر]]، [[ولایت]]، [[اخلاص]]، اسرار [[حج]] و [[مباهله]] در خود دارد. این اثر دارای ترجمه‌های متعددی است.
[[علامه طباطبایی]] صاحب [[تفسیر المیزان]]، مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته است.
[[علامه طباطبایی]] صاحب [[تفسیر المیزان]]، مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته است.


==مولف==
==مولف==
{{نوشتار اصلی| میرزا جواد ملکی تبریزی}}
{{نوشتار اصلی| میرزا جواد ملکی تبریزی}}
میرزا جواد مَلکی تبریزی(متولد اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ - ۱۳۴۳ق در [[تبریز]]) [[فقیه]]، عارف و استاد [[اخلاق]] شیعه قرن چهاردهم قمری است. [[اسرار الصلاة]]، [[رساله لقاء الله]] و حاشیه فارسی بر [[غایة القصوی]] از دیگر تألیفات اوست.<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص۵۱۶و۵۱۷.</ref><ref>[http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9644&t=article سایت اندیشه قم.]</ref> وی در سال [[سال ۱۳۴۳ قمری|۱۳۴۳ق]] ([[۱۲ تیر]] ماه ۱۳۰۴) درگذشت. پیکر او در [[قبرستان شیخان قم]] در جوار [[حرم حضرت معصومه|حرم حضرت فاطمه معصومه (س)]] به خاک سپرده شد.<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص۵۱۸.</ref><ref>[http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9644&t=article سایت اندیشه قم.]</ref>
میرزا جواد مَلکی تبریزی(متولد اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ - ۱۳۴۳ق در [[تبریز]]) [[فقیه]]، عارف و استاد [[اخلاق]] شیعه قرن چهاردهم قمری است. [[اسرار الصلاة]]، [[رساله لقاء الله]] و حاشیه فارسی بر [[غایة القصوی]] از دیگر تألیفات اوست.<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص۵۱۶و۵۱۷.</ref><ref>[http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9644&t=article سایت اندیشه قم.]</ref> وی در سال [[سال ۱۳۴۳ قمری|۱۳۴۳ق]] ([[۱۲ تیر]] ماه ۱۳۰۴) درگذشت. پیکر او در [[قبرستان شیخان قم]] در جوار [[حرم حضرت معصومه|حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>گلشن ابرار، ج۲، ص۵۱۸.</ref><ref>[http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=9644&t=article سایت اندیشه قم.]</ref>


==انگیزه تألیف==
==انگیزه تألیف==
خط ۳۹: خط ۳۹:


==نام کتاب==
==نام کتاب==
مولف نام کتاب خود را به صراحت در متن آن نیاورده ولى در مقدمۀ كتاب از عبارات «مراقبات» و «اعمال» و «سنه=سال» استفاده می‌کند كه نام مشهور كتاب از آنها تشكيل شده. وی می‌نویسد: «رفاقت و مدارا كردن با نفس اين است كه مراقب روزهاى سال باشى، و به بعضى از اعمالى كه در سال يک‌بار وارد شده است عمل كنى، و من در اين باره مختصرى مى‌نويسم و از مراقبات به لازم‌ترين آنها اشاره مى‌كنم.»<ref>ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.</ref>
مولف نام کتاب خود را به صراحت در متن آن نیاورده ولی در مقدمۀ کتاب از عبارات «مراقبات» و «اعمال» و «سنه=سال» استفاده می‌کند که نام مشهور کتاب از آنها تشکیل شده. وی می‌نویسد: «رفاقت و مدارا کردن با نفس این است که مراقب روزهای سال باشی، و به بعضی از اعمالی که در سال یک‌بار وارد شده است عمل کنی، و من در این باره مختصری می‌نویسم و از مراقبات به لازم‌ترین آنها اشاره می‌کنم.»<ref>ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.</ref>


==ویژگی‌==
==ویژگی‌==
ویژگی‌ مهم کتاب المراقبات اين است كه دستورات‌اش برای مراقبت و سیر و سلوک جنبۀ همگانى دارد و بكار عارف و عامى مى‌آيد، و اعمالی برای همه روزهای سال لحاظ شده و آثار آن را با توجه به اين مراقبت بازگو نموده است. [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در مقدمه‌ خود بر این کتاب، آن را بهترین کتابی می‌داند که درباره عبودیت و تقرب و مراقبت نوشته شده است.<ref>ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۳۹۳ش، ص۹و۱۰.</ref>
ویژگی‌ مهم کتاب المراقبات این است که دستورات‌اش برای مراقبت و سیر و سلوک جنبۀ همگانی دارد و بکار عارف و عامی می‌آید، و اعمالی برای همه روزهای سال لحاظ شده و آثار آن را با توجه به این مراقبت بازگو نموده است. [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در مقدمه‌ خود بر این کتاب، آن را بهترین کتابی می‌داند که درباره عبودیت و تقرب و مراقبت نوشته شده است.<ref>ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۳۹۳ش، ص۹و۱۰.</ref>


==محتوا==
==محتوا==
در این اثر مقدّمه‌ای کوتاه درباره دعا و راز و نیاز آمده است و دوازده فصل به ازاء دوازده ماه سال و يک خاتمه و همچنین آثار و برکات روحی و معنوی آنها توضیح داده شده است.
در این اثر مقدّمه‌ای کوتاه درباره دعا و راز و نیاز آمده است و دوازده فصل به ازاء دوازده ماه سال و یک خاتمه و همچنین آثار و برکات روحی و معنوی آنها توضیح داده شده است.
::::::::'''ابواب کتاب'''
::::::::'''ابواب کتاب'''
*'''مقدمه''': در بيان تأمّل در نعمت‌ها و توجه به اصلاح قلب و مغفرت و مناجات با حق تعالى.
*'''مقدمه''': در بیان تأمّل در نعمت‌ها و توجه به اصلاح قلب و مغفرت و مناجات با حق تعالی.
*'''فصل اول''': در بيان مراقبت‌هاى [[ماه محرم]]، و يادآورى مصائب [[امام حسين]] (ع) و اعمال [[دهه محرم|دهۀ اول]].
*'''فصل اول''': در بیان مراقبت‌های [[ماه محرم]]، و یادآوری مصائب [[امام حسین]](ع) و اعمال [[دهه محرم|دهۀ اول]].
*'''فصل دوم''': در بيان مراقبت‌هاى [[ماه صفر]]، و [[زیارت اربعین]]، و [[پیامبر]](ص) و [[امام حسن]] (ع).
*'''فصل دوم''': در بیان مراقبت‌های [[ماه صفر]]، و [[زیارت اربعین]]، و [[پیامبر]](ص) و [[امام حسن]](ع).
*'''فصل سوم''': در بيان مراقبت‌هاى [[ربیع الاول|ماه ربيع الاول]]، و ولادت پیامبر اسلام (ص)، و [[شهادت]] [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسكرى]](ع)، و [[نهم ربیع الاول|آغاز امامت]] [[امام زمان]] (عج)، و ازدواج پیامبر (ص) و [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خديجه]] (س)، و اسامى پیامبر(ص) ، عيد و آداب آن.
*'''فصل سوم''': در بیان مراقبت‌های [[ربیع الاول|ماه ربیع الاول]]، و ولادت پیامبر اسلام(ص)، و [[شهادت]] [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری]](ع)، و [[نهم ربیع الاول|آغاز امامت]] [[امام زمان]](عج)، و ازدواج پیامبر(ص) و [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه]](س)، و اسامی پیامبر(ص)، عید و آداب آن.
*'''فصل چهارم''': در بيان مراقبت‌هاى [[ربیع الثانی|ماه ربيع الثانى]] و ولادت امام حسن عسكرى (ع).
*'''فصل چهارم''': در بیان مراقبت‌های [[ربیع الثانی|ماه ربیع الثانی]] و ولادت امام حسن عسکری(ع).
*'''فصل پنجم''': در بيان مراقبت‌هاى [[جمادی الاولی|ماه جمادی الاولی]]، و ولادت [[امام سجاد]] (ع).
*'''فصل پنجم''': در بیان مراقبت‌های [[جمادی الاولی|ماه جمادی الاولی]]، و ولادت [[امام سجاد]](ع).
*'''فصل ششم''': در بيان مراقبت‌هاى [[جمادی‌الآخر|ماه جمادی‌الآخر]]، و [[ایام فاطمیه|شهادت حضرت فاطمه]] (س) و فضايل ايشان.
*'''فصل ششم''': در بیان مراقبت‌های [[جمادی‌الآخر|ماه جمادی‌الآخر]]، و [[ایام فاطمیه|شهادت حضرت فاطمه]](س) و فضایل ایشان.
*'''فصل هفتم''': در بيان مراقبت‌هاى [[ماه رجب]]، معناى [[ماه‌های حرام|ماه حرام]]، و اعمال شب اول و دعاها، شب [[لیلةالرغائب]] و اعمال آن، و فضيلت [[روزه]] در این ماه و [[صدقه]] بجاى روزه. و نكاتی در باب [[اخلاص]] و [[ريا]]، [[نماز سلمان]]، ولادت [[امام علی علیه السلام|امام علی]] (ع) و بعثت و اعمال [[مبعث|عيد مبعث]].
*'''فصل هفتم''': در بیان مراقبت‌های [[ماه رجب]]، معنای [[ماه‌های حرام|ماه حرام]]، و اعمال شب اول و دعاها، شب [[لیلةالرغائب]] و اعمال آن، و فضیلت [[روزه]] در این ماه و [[صدقه]] بجای روزه. و نکاتی در باب [[اخلاص]] و [[ریا]]، [[نماز سلمان]]، ولادت [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]](ع) و بعثت و اعمال [[مبعث|عید مبعث]].
*'''فصل هشتم''': در بيان مراقبت‌هاى [[شعبان المعظم|ماه شعبان]]، و [[مناجات شعبانیه]]، و فضيلت روزۀ آن، ولادت امام حسين (ع)، [[نیمه شعبان]] و فضيلت شب آن، ولادت امام زمان و توسّل به ایشان و فضيلت [[دعای کمیل]]، محاسبت نفس و طلب رحمت از صاحب آن روز، و اعمال آخر شعبان.
*'''فصل هشتم''': در بیان مراقبت‌های [[شعبان المعظم|ماه شعبان]]، و [[مناجات شعبانیه]]، و فضیلت روزۀ آن، ولادت امام حسین(ع)، [[نیمه شعبان]] و فضیلت شب آن، ولادت امام زمان و توسّل به ایشان و فضیلت [[دعای کمیل]]، [[محاسبه نفس]] و طلب رحمت از صاحب آن روز، و اعمال آخر شعبان.
*'''فصل نهم''': در بيان مراقبت‌هاى [[ماه رمضان]]، مراتب روزه، و اقسام روزه‌داران، خطبۀ پیامبر (ص) در این ماه، و توسعۀ، و شرح مضامين دعاهايى كه از [[امامان شیعه|معصومين]] (ع) وارد شده. همچنین حقيقت قرآن و تدبّر در قرآن و آثار آن، راز مستجاب نشدن دعاها و [[حسن ظن]] به خدا، اختيار اوقات و اماكن شريف براى دعا و تحصيل حال رقّت و گريه، [[افطار]] و اقسام آن، و اهتمام براى درک [[شب قدر]] و فضيلت آن، اعمال شب قدر، و دعاى [[شب بيست و هفتم]] و اعمال شب آخر ماه رمضان، خدا حافظى با این ماه. و همچنین در بيان مراقبت شب [[عید فطر]]، و فضيلت آن و اعمال شب عيد و [[زکات فطره|فطريه]] و احكام آن.
*'''فصل نهم''': در بیان مراقبت‌های [[ماه رمضان]]، مراتب روزه، و اقسام روزه‌داران، خطبۀ پیامبر(ص) در این ماه، و توسعۀ، و شرح مضامین دعاهایی که از [[امامان شیعه|معصومین]](ع) وارد شده. همچنین حقیقت قرآن و تدبّر در قرآن و آثار آن، راز مستجاب نشدن دعاها و [[حسن ظن]] به خدا، اختیار اوقات و اماکن شریف برای دعا و تحصیل حال رقّت و گریه، [[افطار]] و اقسام آن، و اهتمام برای درک [[شب قدر]] و فضیلت آن، اعمال شب قدر، و دعای [[شب بیست و هفتم]] و اعمال شب آخر ماه رمضان، خدا حافظی با این ماه. و همچنین در بیان مراقبت شب [[عید فطر]]، و فضیلت آن و اعمال شب عید و [[زکات فطره|فطریه]] و احکام آن.
*'''فصل دهم''': در بيان مراقبت‌هاى [[شوال المکرم|ماه شوّال]]، و اعمال روز عيد و متذكّر شدن به حال امام زمان و مراقبت روز عيد و قرائت دعاهاى آن، و بيان ماه شوّال و اعمال آن.
*'''فصل دهم''': در بیان مراقبت‌های [[شوال المکرم|ماه شوّال]]، و اعمال روز عید و متذکر شدن به حال امام زمان و مراقبت روز عید و قرائت دعاهای آن، و بیان ماه شوّال و اعمال آن.
*'''فصل يازدهم''': در بيان مراقبت‌هاى [[ذی القعدة الحرام|ماه ذی القعدة]]، و روزۀ آن، و عمل شب نيمۀ آن و روز [[دحو الارض]] و شرافت آن و اسرار اعمال و [[حج|مناسک حج]]. فراهم كردن سفر حج و برگرفتن توشۀ سفر، و رعايت رفيق و امير حاجّ، و آداب زيارت پیامبر اسلام(ص) و توقف در مقابل ضريح او، و زيارت ائمه [[بقیع|قبرستان بقيع]].
*'''فصل یازدهم''': در بیان مراقبت‌های [[ذی القعدة الحرام|ماه ذی القعدة]]، و روزۀ آن، و عمل شب نیمۀ آن و روز [[دحو الارض]] و شرافت آن و اسرار اعمال و [[حج|مناسک حج]]. فراهم کردن سفر حج و برگرفتن توشۀ سفر، و رعایت رفیق و امیر حاجّ، و آداب زیارت پیامبر اسلام(ص) و توقف در مقابل [[ضریح]] او، و زیارت ائمه [[بقیع|قبرستان بقیع]].
*'''فصل دوازدهم''': در بيان مراقبت‌هاى [[ذی‌الحجة|ماه ذی‌الحجة]]، فضيلت دهۀ اول آن و دعاهاى پنج‌گانه كه به حضرت عيسى (ع) هديه شده، و اعمالى كه در دهۀ اول آمده و اعمال شب و روز [[عرفه]] و زيارت امام حسين (ع). اعمال شب و روز [[عید قربان]] و آداب رفتن به [[نماز عید]]، در فضيلت و اعمال روز [[عید غدیر]]، در معناى [[ولایت]] و حقيقت آن و بيان [[زیارت جامعه کبیره|زیارت جامعه]]، شرح روز عيد غدير، و [[خطبه غدیر|خطبۀ پیامبر]]، صلوات مخصوص و روايات [[امام رضا]] (ع) در فضيلت این روز و معنى ولايت مطلقه و حقيقت آن. همچنین منزلت روز [[مباهله]]، و اعمال این روز و نزول [[سوره انسان|سوره هل اتى]] در شأن [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بيت]] (ع).
*'''فصل دوازدهم''': در بیان مراقبت‌های [[ذی‌الحجة|ماه ذی‌الحجة]]، فضیلت دهۀ اول آن و دعاهای پنج‌گانه که به حضرت عیسی(ع) هدیه شده، و اعمالی که در دهۀ اول آمده و اعمال شب و روز [[عرفه]] و زیارت امام حسین(ع). اعمال شب و روز [[عید قربان]] و آداب رفتن به [[نماز عید]]، در فضیلت و اعمال روز [[عید غدیر]]، در معنای [[ولایت]] و حقیقت آن و بیان [[زیارت جامعه کبیره|زیارت جامعه]]، شرح روز عید غدیر، و [[خطبه غدیر|خطبۀ پیامبر]]، صلوات مخصوص و روایات [[امام رضا]](ع) در فضیلت این روز و معنی ولایت مطلقه و حقیقت آن. همچنین منزلت روز [[مباهله]]، و اعمال این روز و نزول [[سوره انسان|سوره هل اتی]] در شأن [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت]](ع).
*'''خاتمه''': در بيان بجا آوردن اعمال به قدر امكان، و اجتناب از غرور، و وظايف بنده در صورت قادر نبودن بر انجام اعمال، و اهتمام در تحصيل اخلاص، و توجه به معانى و باطن عبادت و مناجات مؤلف با خداوند.<ref>فهرست کتاب</ref>
*'''خاتمه''': در بیان بجا آوردن اعمال به قدر امکان، و اجتناب از غرور، و وظایف بنده در صورت قادر نبودن بر انجام اعمال، و اهتمام در تحصیل اخلاص، و توجه به معانی و باطن عبادت و مناجات مؤلف با خداوند.<ref>فهرست کتاب</ref>


==ترجمه‌ها==
==ترجمه‌ها==
این کتاب بارها ترجمه شده که ترجمه ابراهیم محدث<ref>[http://www.lib.ir/book/31619157/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AA/ پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref>، علیرضا خسروی<ref>[http://www.adinehbook.com/gp/product/9649275142 پایگاه جامع اطلاعات کتاب ایران.]</ref>، محمودی گلپایگانی<ref>[http://www.lahutpub.com/books/theosophy/13-tarjome-kamel-almoraghbat.html موسسه انتشاراتی لاهوت]</ref>، محمد راستگو، میرزا حکیم خسرانی<ref>[http://mtif.org/p/book/60242/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%86%D8%A9 بنیاد محقق طباطبایی.]</ref>، کریم فیضی<ref>[http://forum.roq.ir/t22286 انجمن یاران منتظر، بازدید۱۳۹۳/۴/۴.]</ref>، سمیه عبدلی<ref>[http://bookroom.ir/book/42220/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AA پاتوق کتاب فردا]</ref>، محمد جواد مولوی نیا و علی اکبر میرزایی نمونه‌ای از آنهاست.
این کتاب بارها ترجمه شده که ترجمه ابراهیم محدث<ref>[http://www.lib.ir/book/31619157/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AA/ پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref>، علیرضا خسروی<ref>[http://www.adinehbook.com/gp/product/9649275142 پایگاه جامع اطلاعات کتاب ایران.]</ref>، محمودی گلپایگانی<ref>[http://www.lahutpub.com/books/theosophy/13-tarjome-kamel-almoraghbat.html موسسه انتشاراتی لاهوت]</ref>، محمد راستگو، میرزا حکیم خسرانی<ref>[http://mtif.org/p/book/60242/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%86%D8%A9 بنیاد محقق طباطبایی.]</ref>، کریم فیضی<ref>[http://forum.roq.ir/t22286 انجمن یاران منتظر، بازدید۱۳۹۳/۴/۴.]</ref>، سمیه عبدلی<ref>[http://bookroom.ir/book/42220/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AA پاتوق کتاب فردا]</ref>، محمد جواد مولوی نیا و علی اکبر میرزایی نمونه‌ای از آنهاست.
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
خط ۷۳: خط ۷۲:
{{کتاب های اخلاقی شیعه}}
{{کتاب های اخلاقی شیعه}}
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن چهاردهم)}}
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن چهاردهم)}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
[http://samtekhoda.tv3.ir/text/ketab/almoraghebat/almoraghebat.pdf متن کتاب المراقبات]
[http://samtekhoda.tv3.ir/text/ketab/almoraghebat/almoraghebat.pdf متن کتاب المراقبات]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵

ویرایش