معجزه: تفاوت میان نسخه‌ها

معجزه کاری است که دیگران را عاجز می‌کند.<ref>تهانوی، موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶م، ج۲، ص۱۵۷۵.</ref> در اصطلاح دینی و [[کلام|کلامی]]، امر خارق‌العاده‌ای -همچون زنده کردن مردگان توسط حضرت عیسی<ref>سوره مائده، آیه۱۱۰.</ref>  یا سرد شدن آتش بر حضرت ابراهیم<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref>-‌ است که همراه با ادعای [[نبوت]] و [[تحدی]] توسط [[پیامبران]] انجام می‌شود و کسی توان مقابله با آن را ندارد.<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵؛ جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص۹۶.</ref> معجزه در تعریفی عام‌تر، امر خارق‌العاده‌ای دانسته شده که به عنایت و اذن خاص الهی صورت می‌گیرد و هدف از آن اثبات منصب و مقامی الهی و مقدس همچون نبوت و امامت است. از این منظر، کارهای خارق‌العاده امامان به منظور اثبات امامت، معجزه نامیده می‌شوند.<ref>خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۰-۴۱.</ref>  

{{نوشتار اصلی|کرامت}}

کرامت بروز یک امر خارق‌العاده از اولیای الهی است و همراه با ادعای [[نبوت]] (یا منصبی الهی) نیست،<ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۵۶۹.</ref> در حالی که یکی از شروط معجزه، این است که همراه با ادعای نبوت (یا منصبی الهی) است.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص۷۹.</ref>

تفاوت‌هایی از سوی [[کلام|متکلمان]] و [[فلسفه اسلامی|فلاسفه]] میان معجزه و کرامت از یک سو و سحر و جادو و کارهای از این دست بیان شده است. این تفاوت‌ها از چند جهت می‌باشد:<br>

#''منشأ فعل'': معجزه و کرامت، از عنایت [[خدا|خداوند]] به برخی از بندگان صالح خویش ناشی می‌شود و بر خلاف جادو و شعبده‌بازی و امثال آن قابل یادگیری و تمرین نیست.<br>

#''هدف و انگیزه'': [[پیامبران]] و صاحبان کرامت، به دنبال اهداف الهی‌اند و از معجزه و کرامت برای اثبات حقانیت آموزه‌های متعالی دین خود استفاده می‌کنند؛ برخلاف جادوگران که بیشتر در پی  شهرت و مال و مقام‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۵۸.</ref><br>

واژه معجزه و مشتقات آن، ۲۶بار در قرآن به معنای عجز و ناتوانی<ref>مثلا سوره توبه، آیه۲؛ سوره جن، آیه۱۲.</ref> به کار رفته اما هیچ یک از آنها به معنای اصطلاحی معجزه نیست. در قرآن برای اشاره به معنای اصطلاحی معجزه، از واژگان «بیّنه»(به معنای دلیل روشن)،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳؛ سوره حدید، آیه۲۵؛ سوره فاطر، آیه۲۵.</ref> «آیه»(به معنای نشانه روشن)،<ref>سوره غافر، آیه۷۸.</ref> «برهان»(به معنای دلیل واضح)،<ref>سوره نساء، آیه ۱۷۴؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> «سلطان»(به معنای دلیل قاطع)<ref>سوره ابراهیم، آیه۱۱؛ سوره دخان، آیه۱۹.</ref>، «بصیرت»<ref>سوره انعام، آیه۱۰۴.</ref> و «عَجَب»(به معنای شگفت‌انگیز)،<ref>سوره جن، آیه۱؛ سوره کهف، آیه۹.</ref> استفاده شده است.<ref>ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۳۹-۴۰؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۳۵-۳۹.</ref>