پرش به محتوا

توسل به مردگان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱۱: خط ۱۱:
{{هم‌چنین ببینید|توسل}}
{{هم‌چنین ببینید|توسل}}
===شواهد قرآنی===
===شواهد قرآنی===
به آیه ۶۴ [[سوره نساء]] استدلال شده است که مومنین را تشویق می‌کند که سراغ پیامبر(ص) بروید که برای شما [[استغفار]] کند. آیه عمومیت دارد پس تفاوتی بین زمان زنده و مرده بودن پیامبر اکرم نیست.<ref>المجموع، محیی الدین النووی، ج، ص۲۷۴</ref>
به آیه ۶۴ [[سوره نساء]] استدلال شده است که مومنین را تشویق می‌کند که سراغ پیامبر(ص) بروید که برای شما [[استغفار]] کند. آیه عمومیت دارد پس تفاوتی بین زمان زنده و مرده بودن پیامبر اکرم نیست.<ref>نووی، المجموع، ج، ص۲۷۴.</ref>


همچنین به آیه ۳۵ [[سوره مائده]] استناد می‌شود که مطلق توسل را جایز می‌شمارد که بواسطه اطلاق آیه می‌توان به ارواح مومنین و پیامبران متوسل شد.
همچنین به آیه ۳۵ [[سوره مائده]] استناد می‌شود که مطلق توسل را جایز می‌شمارد که بواسطه اطلاق آیه می‌توان به ارواح مومنین و پیامبران متوسل شد.


===روایات===
===روایات===
[[حضرت علی(ع)]] به پیامبر(ص) بعد از فوتشان متوسل می‌شوند.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۸</ref> امام حسین(ع) به پیامبر(ص) متوسل می‌شوند.<ref>ابن أعثم الکوفی، کتاب الفتوح، ج۵، ص۱۹</ref> همچنین سایر امامان شیعه مانند [[امام سجاد(ع)]] که می‌فرمایند: إنا نتوسل إلیک بمحمد صلواتک علیه وآله رسولک، و بعلی وصیه، و فاطمة ابنته، و بالحسن والحسین، وعلی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد وعلی والحسن والحجة علیهم السلام أهل بیت الرحمة.<ref>الصحیفة السجادیة، الإمام زین العابدین(ع)، ص۱۶۸،‌ ناشر : مؤسسة الإمام المهدی(ع) ۱۴۱۱ق </ref>
[[حضرت علی(ع)]] به پیامبر(ص) بعد از فوتشان متوسل می‌شوند.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۸</ref> امام حسین(ع) به پیامبر(ص) متوسل می‌شوند.<ref>ابن أعثم الکوفی، کتاب الفتوح، ج۵، ص۱۹</ref> همچنین سایر امامان شیعه مانند [[امام سجاد(ع)]] که می‌فرمایند: إنا نتوسل إلیک بمحمد صلواتک علیه وآله رسولک، و بعلی وصیه، و فاطمة ابنته، و بالحسن والحسین، وعلی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد وعلی والحسن والحجة علیهم السلام أهل بیت الرحمة.<ref>الصحیفة السجادیة، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۸.</ref>


دعاهای ماثور از اهل بیت(ع) که در آنها این مدل از توسل وجود دارد نشان می‌دهد توسل به اهل بیت بعد از حیات مادی شان بسیار مورد توجه و مورد دستور ایشان است. مانند دعای سریع الاجابه که شیخ کلینی در کتاب کافی آن را نقل می‌کند.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref>
دعاهای ماثور از اهل بیت(ع) که در آنها این مدل از توسل وجود دارد نشان می‌دهد توسل به اهل بیت بعد از حیات مادی شان بسیار مورد توجه و مورد دستور ایشان است. مانند دعای سریع الاجابه که شیخ کلینی در کتاب کافی آن را نقل می‌کند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref>


در حالیکه بعضی از [[وهابیان]] معاصر توسل را فقط به زنده‌ها مشروع می‌دانند در روایات اهل سنت از قول [[عمر بن خطاب]]<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۳۷۱</ref> آمده است که دلیل پذیرش توبه [[حضرت آدم(ع)]] توسل وی به [[پنج تن آل عبا]] بوده است.<ref>سیوطی، در المنثور،، ج ۱، ص۶۰ و ۶۱، چاپ دارالکتب العراقیه، ۱۳۷۷ ه ق.</ref>
در حالی‌که بعضی از [[وهابیان]] معاصر توسل را فقط به زنده‌ها مشروع می‌دانند در روایات اهل سنت از قول [[عمر بن خطاب]]<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۳۷۱.</ref> آمده است که دلیل پذیرش توبه [[حضرت آدم(ع)]] توسل وی به [[پنج تن آل عبا]] بوده است.<ref>سیوطی، درالمنثور، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۶۰-۶۱.</ref>


===رفتار اصحاب===
===رفتار اصحاب===
از عایشه نقل می‌شود که جهت برطرف شدن قحطی و خشکسالی به پیامبر(ص) و قبر وی متوسل می‌شود.<ref>سنن دارمی، أبو محمد الدارمی، ج۱، ص۲۲۷</ref> همچنین از عثمان بن حنیف نقل شده که بعد از رحلت پیامبر(ص) به شخص حاجتمندی یاد می‌دهد که متوسل شود و بعد از نماز این اذکار را بگوید: اللّهمّ إنّی أسألک وأتوجّه إلیک بنبیک محمّد صلّی اللَّه علیه وسلّم نبی الرحمة، یا محمّد! إنّی أتوجّه بک إلی ربّی فتقضی لی حاجتی.<ref>المعجم الکبیر، سلیمان بن أحمد بن أیوب أبو القاسم الطبرانی،ج۹ ص۳۰</ref>
از عایشه نقل می‌شود که جهت برطرف شدن قحطی و خشکسالی به پیامبر(ص) و قبر وی متوسل می‌شود.<ref>دارمی، سنن دارمی، ج۱، ص۲۲۷.</ref> همچنین از عثمان بن حنیف نقل شده که بعد از رحلت پیامبر(ص) به شخص حاجتمندی یاد می‌دهد که متوسل شود و بعد از نماز این اذکار را بگوید: اللّهمّ إنّی أسألک وأتوجّه إلیک بنبیک محمّد صلّی اللَّه علیه وسلّم نبی الرحمة، یا محمّد! إنّی أتوجّه بک إلی ربّی فتقضی لی حاجتی.<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۹، ص۳۰.</ref>


[[سمهودی]] از علمای شافعی قرن دهم هجری ماجراهای متعددی را دربارهٔ کسانی که با توسل به [[پیامبر(ص)]] نزد قبر آن‌حضرت، به خواست‌های خود نایل شدند، نقل می‌کند. جریانات زیر از جمله مواردی است که وی در کتاب [[وفاء الوفاء باخبار‌دار المصطفی]] آورده است:
[[سمهودی]] از علمای شافعی قرن دهم هجری ماجراهای متعددی را دربارهٔ کسانی که با توسل به [[پیامبر(ص)]] نزد قبر آن‌حضرت، به خواست‌های خود نایل شدند، نقل می‌کند. جریانات زیر از جمله مواردی است که وی در کتاب [[وفاء الوفاء باخبار‌دار المصطفی]] آورده است:
خط ۳۱: خط ۳۱:


===سخن علمای اهل سنت===
===سخن علمای اهل سنت===
مالک بن انس پیشوای مذهب مالکی به منصور حاکم عباسی یاد می‌دهد که در زیارت پیامبر(ص) رو به پیامبر سخن بگوید و از او بخواهد که شفیع او باشد.<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ج ۲، ص۱۳۷۶. </ref>محمد بن ادریس پیشوای مذهب شافعی در ضمن اشعاری می‌گوید که اهل بیت پیامبر(ص) وسیله تقرب من به خداوند هستند.<ref>دیوان شافعی، ص۱۶۲، الصواعق المحرقه، ص۱۷۸. </ref> {{یادداشت|آل النبی ذریعتی
مالک بن انس پیشوای مذهب مالکی به منصور حاکم عباسی یاد می‌دهد که در زیارت پیامبر(ص) رو به پیامبر سخن بگوید و از او بخواهد که شفیع او باشد.<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۳۷۶. </ref>محمد بن ادریس پیشوای مذهب شافعی در ضمن اشعاری می‌گوید که اهل بیت پیامبر(ص) وسیله تقرب من به خداوند هستند.<ref>دیوان شافعی، ص۱۶۲، الصواعق المحرقه، ص۱۷۸. </ref> {{یادداشت|آل النبی ذریعتی
 
و همو إلیه وسیلتی
و همو إلیه وسیلتی


خط ۳۹: خط ۳۸:
بیدی الیمین صحیفتی}}
بیدی الیمین صحیفتی}}


ابوعلی خلال از بزرگان مذهب حنبلی می‌گوید هر گاه مشکلی پیدا می‌کنم به زیارت قبر [[موسی بن جعفر(ع)]] می‌روم و به او متوسل می‌شوم و خداوند مشکلات مرا برطرف می‌کند.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج ۱ ص۱۲۰</ref>
ابوعلی خلال از بزرگان مذهب حنبلی می‌گوید هر گاه مشکلی پیدا می‌کنم به زیارت قبر [[موسی بن جعفر(ع)]] می‌روم و به او متوسل می‌شوم و خداوند مشکلات مرا برطرف می‌کند.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۲۰.</ref>


==دیدگاه وهابیان==
==دیدگاه وهابیان==
خط ۴۹: خط ۴۸:
از نظر موافقان توسل به اموات، فرقی بین توسل در حیات و ممات اولیاء الهی نیست و همان‌گونه که در زمان حیات پیامبر(ص) و دیگر اولیای خدا می‌توان از آنان خواست تا برای انسان [[دعا]] و [[استغفار]] کنند، پس از حیات آنان نیز می‌توان همین درخواست را داشت.<ref>رک، سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۷-۱۹۶.</ref> همچنین در این زمینه به آیه {{متن قرآن|وَلَوْ أنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أنْفُسَهُمْ جَاءُوک فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوَّاباً رَحیماً|.|سوره=[[سوره نساء|نساء]]|آیه=۶۴}} استناد شده که هم زمان حیات پیامبر(ص) و هم پس از مرگ آن حضرت را در برمی‌گیرد.<ref>ر. ک. ابن تیمیه، مجموعةالفتاوی، الطبعة: شیخ عبدالرحمن بن قاسم، ج۱، ص۱۵۹.</ref>{{منبع بهتر}}
از نظر موافقان توسل به اموات، فرقی بین توسل در حیات و ممات اولیاء الهی نیست و همان‌گونه که در زمان حیات پیامبر(ص) و دیگر اولیای خدا می‌توان از آنان خواست تا برای انسان [[دعا]] و [[استغفار]] کنند، پس از حیات آنان نیز می‌توان همین درخواست را داشت.<ref>رک، سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۷-۱۹۶.</ref> همچنین در این زمینه به آیه {{متن قرآن|وَلَوْ أنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أنْفُسَهُمْ جَاءُوک فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوَّاباً رَحیماً|.|سوره=[[سوره نساء|نساء]]|آیه=۶۴}} استناد شده که هم زمان حیات پیامبر(ص) و هم پس از مرگ آن حضرت را در برمی‌گیرد.<ref>ر. ک. ابن تیمیه، مجموعةالفتاوی، الطبعة: شیخ عبدالرحمن بن قاسم، ج۱، ص۱۵۹.</ref>{{منبع بهتر}}


انکار حیات برزخی نیز با [[آیه|آیات]] [[قرآن|قرآنی]] که از زندگی پس از مرگ خبر می‌دهند، سازگار نیست و زندگی [[نبی|انبیا]] و اولیاء پس از انتقال آنان به [[عالم برزخ]] نیز ادامه دارد. همان‌گونه که به تصریح قرآن، زندگی [[شهیدان]] پس از مرگ آنان ادامه دارد.<ref>سوره آل عمران: آیه۱۶۹–۱۷۱</ref>  
انکار حیات برزخی نیز با [[آیه|آیات]] [[قرآن|قرآنی]] که از زندگی پس از مرگ خبر می‌دهند، سازگار نیست و زندگی [[نبی|انبیا]] و اولیاء پس از انتقال آنان به [[عالم برزخ]] نیز ادامه دارد. همان‌گونه که به تصریح قرآن، زندگی [[شهیدان]] پس از مرگ آنان ادامه دارد.<ref>سوره آل عمران: آیه۱۶۹–۱۷۱.</ref>  


=== دیدگاه ابن تیمیه===
=== دیدگاه ابن تیمیه===
خط ۶۰: خط ۵۹:


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*حیات برزخی
*[[حیات برزخی]]
*سماع موتی
*[[سماع موتی]]
*توسل
*[[توسل]]
*زیارت قبور
*[[زیارت قبور]]


== پانویس==
== پانویس==
خط ۷۳: خط ۷۲:
* سمهودی، علی بن احمد، وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، درالکتب العلمیه، بیروت، ۲۰۰۶م.
* سمهودی، علی بن احمد، وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، درالکتب العلمیه، بیروت، ۲۰۰۶م.
* سیوطی، جلال الدین، الدرالمنثور فی تفسیر المأثور، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۴ق.
* سیوطی، جلال الدین، الدرالمنثور فی تفسیر المأثور، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۴ق.
*سیوطی، جلال الدین،  الدرالمنثور فی تفسیر المأثور، دارالکتب العراقیه، ۱۳۷۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۶۲ش.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۶۲ش.
*ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، مجموعةالفتاوی، الطبعة: شیخ عبدالرحمن بن قاسم.
*ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، مجموعةالفتاوی، الطبعة: شیخ عبدالرحمن بن قاسم.
* الصحیفة السجادیه، قم، مؤسسة الامام المهدی(ع)، ۱۴۱۱ق.
{{پایان}}
{{پایان}}