Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
نیمه شعبان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (+ رده:روزهای دارای اعمال مخصوص (هاتکت)) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:چراغانی_در_جشن_نیمه_شعبان.jpg|350px|بندانگشتی|جشن نيمه شعبان]] | [[پرونده:چراغانی_در_جشن_نیمه_شعبان.jpg|350px|بندانگشتی|جشن نيمه شعبان]] | ||
'''نیمه شعبان'''، روز [[۱۵ شعبان]] و سالروز تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام دوازدهم]] [[شیعیان]] می‌باشد. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از [[شب قدر]] برترین شب‌ها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به [[شب زنده‌داری]] و | '''نیمه شعبان'''، روز [[۱۵ شعبان]] و سالروز تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام دوازدهم]] [[شیعیان]] می‌باشد. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از [[شب قدر]] برترین شب‌ها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به [[شب زنده‌داری]] و اعمال مذهبی مشغول میشوند. برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] و طریقتهای [[تصوف]] نیز به فضیلت این شب معتقدند. | ||
جشن نیمه شعبان از بزرگترین جشن‌های شیعیان است که به مناسبت میلاد امام مهدی(عج) در مناطق شیعه‌نشین جهان برگزار می‌شود. در ایران، [[مسجد جمکران]] و | جشن نیمه شعبان از بزرگترین جشن‌های شیعیان است که به مناسبت میلاد امام مهدی(عج) در مناطق شیعه‌نشین جهان برگزار می‌شود. در ایران، [[مسجد جمکران]] و در [[عراق]]، [[کربلا]] محل تجمع شیعیان در این روز است. این روز در تقویم رسمی ایران تعطیل رسمی است و [[روز جهانی مستضعفان]] نام گرفته است. | ||
==نیمه شعبان در روایات== | ==نیمه شعبان در روایات== | ||
روایات نقل شده از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم (ص)]] و [[امامان شیعه]] بر اهمیت شب‌زنده‌داری و عبادت در شب نیمه شعبان تأکید دارد؛ از جمله در روایتی آمده است: [[جبرئیل]] در شب نیمه شعبان پیامبر را از خواب بیدار کرد و ایشان را به برپایی [[نماز]]، قرائت [[قرآن]]، [[دعا]] و [[استغفار]] در این شب سفارش نمود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق ج ۹۸، ص۴۱۳.</ref> در روایتی دیگر، یکی از همسران پیامبر از عبادت خاص و [[سجده|سجدههای]] طولانی و متعدد پیامبر در شب نیمه شعبان خبر داده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.</ref> در احادیثی از [[امام علی | روایات نقل شده از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و [[امامان شیعه]] بر اهمیت شب‌زنده‌داری و عبادت در شب نیمه شعبان تأکید دارد؛ از جمله در روایتی آمده است: [[جبرئیل]] در شب نیمه شعبان پیامبر را از خواب بیدار کرد و ایشان را به برپایی [[نماز]]، قرائت [[قرآن]]، [[دعا]] و [[استغفار]] در این شب سفارش نمود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق ج ۹۸، ص۴۱۳.</ref> در روایتی دیگر، یکی از همسران پیامبر از عبادت خاص و [[سجده|سجدههای]] طولانی و متعدد پیامبر در شب نیمه شعبان خبر داده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.</ref> در احادیثی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] نیز بر عبادت و انجام اعمال خاص شب نیمه شعبان تأکید شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۵۴۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۴، ۸۵.</ref> | ||
دستهای دیگر از روایات، حاکی از اهمیت نیمه شعبان به سبب تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی (عج)]]، آخرین حجت [[خدا]] بر مردم است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۸، ۲۱۹.</ref> | دستهای دیگر از روایات، حاکی از اهمیت نیمه شعبان به سبب تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]، آخرین حجت [[خدا]] بر مردم است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۸، ۲۱۹.</ref> | ||
==اسامی دیگر شب نیمه شعبان== | ==اسامی دیگر شب نیمه شعبان== | ||
* برات: برات به معنای حواله، سند و نوشته‌ای که به کسی دهند تا به استناد آن، پول یا هر چیز دیگر را از دیگری بگیرد. به حواله معنوی نیز برات می‌گویند و از آنجا که در شب نیمه شعبان خداوند برات (سند) آزادی از [[جهنم]] را به بندگان خود میبخشد به این شب، شب برات گفته می‌شود.<ref> | * برات: برات به معنای حواله، سند و نوشته‌ای که به کسی دهند تا به استناد آن، پول یا هر چیز دیگر را از دیگری بگیرد. به حواله معنوی نیز برات می‌گویند و از آنجا که در شب نیمه شعبان خداوند برات (سند) آزادی از [[جهنم]] را به بندگان خود میبخشد به این شب، شب برات گفته می‌شود.<ref>دهخدا، لغت نامه، ذیل «برات»، زیرنظر محمدمعین، تهران ۱۳۲۵-۱۳۵۹ش.</ref> | ||
* | * لیلة الصک: صک معرّب چک فارسی و مترادف برات است.<ref>رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، ص۵۰۳-۵۰۴.</ref> | ||
* برات کاندیلی: در ترکیه به این شب، برات کاندیلی گفته می‌شود. | * برات کاندیلی: در ترکیه به این شب، برات کاندیلی گفته می‌شود. | ||
* شب رهایی: در آسیای جنوبی به شب نیمه شعبان، شب رهایی گفته | * شب رهایی: در آسیای جنوبی به شب نیمه شعبان، شب رهایی گفته می‌شود.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6024/8021/105283/%D8%AE%D8%A8%D8%B1-%DB%8C%D8%A7%D8%B1 با شکوه‌ترین جشن تولد برای کامل‌ترین انسان، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> | ||
==وقایع نیمه شعبان== | ==وقایع نیمه شعبان== | ||
{{اصلی| امام مهدی عجل الله تعالی فرجه}} | {{اصلی| امام مهدی عجل الله تعالی فرجه}} | ||
۱- بر اساس گزارشهای متعدد تاریخی و طبق دیدگاه مشهور [[شیعه]] پانزدهم [[شعبان المعظم |شعبان]]<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹.</ref> سال [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵]]<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۶.</ref> یا [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱. ابنبابویه، کمالالدین و تمام النعمة، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۰۴.</ref> روز تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان (عج)]] است. | ۱- بر اساس گزارشهای متعدد تاریخی و طبق دیدگاه مشهور [[شیعه]] پانزدهم [[شعبان المعظم|شعبان]]<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹.</ref> سال [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵]]<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۶.</ref> یا [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱. ابنبابویه، کمالالدین و تمام النعمة، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۰۴.</ref> روز تولد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] است. | ||
۲- درگذشت [[علی بن محمد سمری| | ۲- درگذشت [[علی بن محمد سمری|علی بن محمد سَمَری]] [[نایب خاص]] امام زمان و پایان [[غیبت صغری]] (۳۲۹ق).<ref>طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۶، حدیث ۳۶۷.</ref> | ||
==فضیلت نیمه شعبان== | ==فضیلت نیمه شعبان== | ||
روایات متعددی در اهمیت و فضیلت شب و روز نیمه شعبان وجود دارد. بخشی از فضیلتهای این شب در ذیل آمده است: | روایات متعددی در اهمیت و فضیلت شب و روز نیمه شعبان وجود دارد. بخشی از فضیلتهای این شب در ذیل آمده است: | ||
* گشایش | * گشایش درهای خشنودی، بخشش، روزی و نیکی در شب نیمه شعبان؛<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.</ref> | ||
* تقسیم روزی و ثبت شدن زمان مرگ انسان؛<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.</ref> | * تقسیم روزی و ثبت شدن زمان مرگ انسان؛<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.</ref> | ||
* بخشیدن همه انسانها غیر از [[شرک|مشرک]]، قمارباز، فرد قطع رحم | * بخشیدن همه انسانها غیر از [[شرک|مشرک]]، قمارباز، فرد قطع رحم کرده، [[خمر|شراب خوار]] و فردی که بر انجام [[گناه]] اصرار میورزد.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.</ref> | ||
* برترین شب‌ها پس از [[شب قدر]].<ref>سید بن طاووس ص۲۰۹؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۵.</ref> | * برترین شب‌ها پس از [[شب قدر]].<ref>سید بن طاووس ص۲۰۹؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۵.</ref> | ||
==اعمال نیمه شعبان== | ==اعمال نیمه شعبان== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"|شب نیمه شعبان | |style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"|شب نیمه شعبان | ||
| | | | ||
* غسل کردن | * غسل کردن که باعث تخفیف گناهان می‌شود. | ||
* احیاء این شب به نماز، دعا و استغفار. | * احیاء این شب به نماز، دعا و استغفار. | ||
* خواندن دعای کمیل. | * خواندن دعای کمیل. | ||
* زیارت امام حسین(ع) که باعث بخشش گناهان می‌شود. بر اساس برخی از روایات، روح ۱۲۴ هزار پیامبر ایشان را در این شب زیارت میکنند. در شرایطی که امکان زیارت نیست به مکان بلندی رفته و به سمت راست و چپ نگاه کند سپس سر را به سمت آسمان بلند نموده و امام حسین را با این | * زیارت امام حسین(ع) که باعث بخشش گناهان می‌شود. بر اساس برخی از روایات، روح ۱۲۴ هزار پیامبر ایشان را در این شب زیارت میکنند. در شرایطی که امکان زیارت نیست به مکان بلندی رفته و به سمت راست و چپ نگاه کند سپس سر را به سمت آسمان بلند نموده و امام حسین را با این کلمات زیارت کند | ||
:اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْكَ وَ رَحْمَةُاللّهِ وَ بَرَكاتُهُ. | |||
* خواندن دعای زیر که در حکم زیارت امام زمان (عج) است: | * خواندن دعای زیر که در حکم زیارت امام زمان (عج) است: | ||
اَللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا (هذِهِ) وَ مَوْلُودِها وَ حُجَّتِكَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتى قَرَنْتَ اِلى فَضْلِها فَضْلاً فَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِكَ وَلا مُعَقِّبَ لاِیاتِكَ نُورُكَ الْمُتَاَلِّقُ وَ ضِیاَّؤُكَ الْمُشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فى طَخْیاَّءِ الدَّیْجُورِ الْغائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ كَرُمَ مَحْتِدُهُ وَالْمَلاَّئِكَةُ شُهَّدُهُ وَاللّهُ ناصِرُهُ وَ مُؤَیِّدُهُ اِذا آنَ میعادُهُ وَالْمَلاَّئِكَةُ اَمْد ادُهُ سَیْفُ اللّهِ الَّذى لا یَنْبوُ وَ نُورُهُ الَّذى لا یَخْبوُ وَ ذوُالْحِلْمِ الَّذى لا یَصْبوُا مَدارُ الَّدهْرِ | اَللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا (هذِهِ) وَ مَوْلُودِها وَ حُجَّتِكَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتى قَرَنْتَ اِلى فَضْلِها فَضْلاً فَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِكَ وَلا مُعَقِّبَ لاِیاتِكَ نُورُكَ الْمُتَاَلِّقُ وَ ضِیاَّؤُكَ الْمُشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فى طَخْیاَّءِ الدَّیْجُورِ الْغائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ كَرُمَ مَحْتِدُهُ وَالْمَلاَّئِكَةُ شُهَّدُهُ وَاللّهُ ناصِرُهُ وَ مُؤَیِّدُهُ اِذا آنَ میعادُهُ وَالْمَلاَّئِكَةُ اَمْد ادُهُ سَیْفُ اللّهِ الَّذى لا یَنْبوُ وَ نُورُهُ الَّذى لا یَخْبوُ وَ ذوُالْحِلْمِ الَّذى لا یَصْبوُا مَدارُ الَّدهْرِ | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۸: | ||
==نیمه شعبان از دیدگاه اهل سنت== | ==نیمه شعبان از دیدگاه اهل سنت== | ||
پانزدهم شعبان تنها برای [[شیعه|شیعیان]] اهمیت ندارد بلکه برای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به ویژه طریقتهای [[تصوف]] آن نیز جایگاه خاصی دارد. روایات متعددی از پیامبر(ص) و صحابه درباره اهمیت عبادت در این شب و مشخص شدن روزی و مقدرات انسان در آن وجود دارد.<ref>منذری، الترغیب والترهیب، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۳، ۷۴؛ ج۳، ص۶۷، ۲۳۳ و۳۰۷-۳۰۹؛ البانی، السلسلة الصحیحة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۵؛ ج۴، ص۸۶؛ ابن حجر عسقلانی، الأمالی المطلقة، ۱۴۱۶ق، ص۵۲؛ بیهقی، شعب الایمان، بیروت، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۳۷۸-۳۸۶؛ احمد نگری، جامع العلوم، ۱۳۹۵ق، ج۳، ص۱۷۹.</ref> برخی از علمای اهل سنت در صحت این روایات تردید داشته و وجود فضیلت برای شب نیمه شعبان را رد میکنند این در حالی است که ابن تیمیه، نظریه پرداز سلفیه، نیز نتوانسته فضیلت این شب را نادیده بگیرد اما اجتماع مسلمانان در مسجد برای احیا و خواندن نماز صد رکعتی این شب را بدعت دانسته است.<ref>ابن تیمیه، فتاوای، بیروت، | پانزدهم شعبان تنها برای [[شیعه|شیعیان]] اهمیت ندارد بلکه برای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به ویژه طریقتهای [[تصوف]] آن نیز جایگاه خاصی دارد. روایات متعددی از پیامبر(ص) و صحابه درباره اهمیت عبادت در این شب و مشخص شدن روزی و مقدرات انسان در آن وجود دارد.<ref>منذری، الترغیب والترهیب، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۳، ۷۴؛ ج۳، ص۶۷، ۲۳۳ و۳۰۷-۳۰۹؛ البانی، السلسلة الصحیحة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۵؛ ج۴، ص۸۶؛ ابن حجر عسقلانی، الأمالی المطلقة، ۱۴۱۶ق، ص۵۲؛ بیهقی، شعب الایمان، بیروت، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۳۷۸-۳۸۶؛ احمد نگری، جامع العلوم، ۱۳۹۵ق، ج۳، ص۱۷۹.</ref> برخی از علمای اهل سنت در صحت این روایات تردید داشته و وجود فضیلت برای شب نیمه شعبان را رد میکنند این در حالی است که ابن تیمیه، نظریه پرداز سلفیه، نیز نتوانسته فضیلت این شب را نادیده بگیرد اما اجتماع مسلمانان در مسجد برای احیا و خواندن نماز صد رکعتی این شب را بدعت دانسته است.<ref>ابن تیمیه، فتاوای، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ج۵، ص۳۴۴.</ref>بر همین اساس علمای سلفی [[قرن چهاردهم هجری قمری|قرن چهاردهم]] و [[قرن پانزدهم هجری قمری|پانزدهم هجری]] نظیر تهانوی، یوسف قرضاوی و محمد صالح منجد شب زنده داری و برگزاری مراسم شب برات را عملی بیاساس و بدعت میدانند.<ref>تهانوی، تسهیل بهشتی زیور، به اهتمام اساتید جامع الرشید، کتاب گهر، کراچی، ۱۳۲۷ق، ص۷۵.</ref><ref>[http://www.qaradawi.net/new/Articles-1461 حکم شرعی شب زنده‌داری و برگزاری مراسم عبادی به مناسبت نیمه شعبان، پایگاه اینترنتی یوسف قرضاوی.]</ref><ref>[http://islamonline.net/7052 عطیه صقر، شب نیمه شعبان؛ فضیلت و حکم شرعی شب زنده‌داری در آن، پایگاه اینترنتی اسلام آن لاین.]</ref> | ||
اهل سنتِ معتقد به فضیلت نیمه شعبان، به [[احیا|شب زنده‌داری]] و انجام امور عبادی نظیر خواندن [[قرآن]]، برپایی [[نماز|نمازهای مستحبی]]، [[دعا]] و [[روزه|روزه داری]] در روز نیمه شعبان اهتمام میورزند. این شب نزد آنان نیز به [[شب برات]] معروف است.<ref>ملتانی، بهاء الدین زکریا، ۱۳۹۸ق، ج۱، | اهل سنتِ معتقد به فضیلت نیمه شعبان، به [[احیا|شب زنده‌داری]] و انجام امور عبادی نظیر خواندن [[قرآن]]، برپایی [[نماز|نمازهای مستحبی]]، [[دعا]] و [[روزه|روزه داری]] در روز نیمه شعبان اهتمام میورزند. این شب نزد آنان نیز به [[شب برات]] معروف است.<ref>ملتانی، بهاء الدین زکریا، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۷۴-۱۷۶؛ علوی کرمانی، سیر الاولیاء، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵؛ نوربخش، الفقه الاحوط، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> خواندن صد [[رکعت]] نماز یا همان [[صلوة الخیر]] که در آن هزار بار [[سوره اخلاص| سوره توحید]] خوانده می‌شود از جمله اعمال عبادی مشترک میان شیعه و اهل سنت است.<ref>علوی کرمانی، سیرالاولیاء، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵.</ref> مراسم شب برات در برخی از مناطق اسلامی نظیر شبه قاره هند با [[زیارت قبور]]، دادن غذا و [[صدقه]] به نیازمندان همراه است.<ref>احمد دهلوی، فرهنگ آصفیه، ذیل «شب برات»، لاهور، ۱۹۸۶م.</ref> | ||
==نیمه شعبان در ادب و شعر فارسی== | ==نیمه شعبان در ادب و شعر فارسی== | ||
نیمه شعبان در فرهنگ و ادب کهن فارسی، [[شب برات]] نامیده شده است و شاید یکی از دلایل این نام‌گذاری آن باشد که خداوند در این شب، برات (حواله یا سند) آزادی از دوزخ را به بندگان خود میدهد. [[ابوریحان بیرونی]] در کتاب «التفهیم» درباره شب برات چنین آورده: «...و شب پانزدهم از ماه [[شعبان المعظم|شعبان]]، بزرگوار است و او را شب برات خوانند و همی پندارم، این از قبیل آن است که هر که‌اندرو عبادت کند و نیکی به جای آورد، بیزاری یابد از [[جهنم|دوزخ]]».<ref>ابوریحان بیرونی، التّفهیم، با تجدید نظر و تعلیقات جلال الدین همایی، انجمن آثار ملی ایران، ص۲۵۲.</ref> | |||
محمد غیاث‌الدین رامپوری | محمد غیاث‌الدین رامپوری نیز در غیاث اللغات -یکی از فرهنگهای فارسی- شب پانزدهم شعبان را شب برات توصیف کرده است که در آن [[فرشته|فرشتگان]] به فرمان خدا روزی انسان را تقسیم میکنند.<ref>رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، تهران، امبیرکبیر، ۱۳۹۳ش، ص۵۰۳-۵۰۴.</ref> | ||
در همین راستا شاعران پارسی زبان نیز در اشعار خود به شب نیمه شعبان اشاره کردهاند و از عناوینی نظیر شب برات، لیله الصک، شب بیزاری، برائت از آتش [[جهنم|دوزخ]] و شب عبادت برای این شب استفاده کردهاند. | در همین راستا شاعران پارسی زبان نیز در اشعار خود به شب نیمه شعبان اشاره کردهاند و از عناوینی نظیر شب برات، لیله الصک، شب بیزاری، برائت از آتش [[جهنم|دوزخ]] و شب عبادت برای این شب استفاده کردهاند. | ||
[[حافظ شیرازی]] در کنار کلمه برات از | [[حافظ شیرازی]] در کنار کلمه برات از تعبیر [[شب قدر]] برای نیمه شعبان استفاده کرده است، که بهاءالدین خرمشاهی در کتاب «حافظ‌نامه» معتقد است منظور حافظ از «برات» در این بیت، شب نیمه شعبان است. | ||
{{شعر|نستعلیق}}{{ب|چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی| آن [[شب قدر]] که این تازه براتم دادند<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، حافظ نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۹۳ش، ج۱، ص۶۷۲.</ref>}}{{پایان شعر}} | {{شعر|نستعلیق}}{{ب|چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی| آن [[شب قدر]] که این تازه براتم دادند<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، حافظ نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۹۳ش، ج۱، ص۶۷۲.</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
مولوی نیز از تعبیر شب قدر و برات برای نیمه شعبان استفاده کرده است: | مولوی نیز از تعبیر شب قدر و برات برای نیمه شعبان استفاده کرده است: | ||
{{شعر|نستعلیق}}{{ب|شب «قدر» است او، | {{شعر|نستعلیق}}{{ب|شب «قدر» است او، دریاب او را|امان یابی چو برخوانی براتش<ref>مولوی، دیوان شمس، به تصحیح عزیز الله کاسب، ص۲۵۲.</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
==جشن‌های نیمه شعبان== | ==جشن‌های نیمه شعبان== | ||
[[پرونده:جشن نیمه شعبان در جمکران.jpg|400px|بندانگشتی| مراسم [[احیا]] و جشن نیمه شعبان در [[مسجد جمکران]]]] | [[پرونده:جشن نیمه شعبان در جمکران.jpg|400px|بندانگشتی| مراسم [[احیا]] و جشن نیمه شعبان در [[مسجد جمکران]]]] | ||
[[شیعه|شیعیان]] به مناسبت سالروز میلاد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی (ع)]] اقدام به برگزاری جشن، چراغانی‌های گسترده، مولودی‌خوانی، قربانی کردن و غذا دادن به فقرا میکنند. برگزاری این جشنها در [[ایران]] پررنگتر و در قالب [[دهه مهدویت]]، در چند روز برگزار میگردد. بخش مهمی از جشن‌های نیمه شعبان توسط مردم در اماکن مذهبی، محلهها و بازارهای شهرهای ایران برگزار میگردد. [[مسجد جمکران]] یکی از میزبانان اصلی برگزاری جشن‌های مهدویت در ایران است. این روز در ایران تعطیل و [[روز جهانی مستضعفان]] نامیده شده است.<ref>[http://www.ido.ir/pages/?id=250302 پژوهشی بر | [[شیعه|شیعیان]] به مناسبت سالروز میلاد [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(ع)]] اقدام به برگزاری جشن، چراغانی‌های گسترده، مولودی‌خوانی، قربانی کردن و غذا دادن به فقرا میکنند. برگزاری این جشنها در [[ایران]] پررنگتر و در قالب [[دهه مهدویت]]، در چند روز برگزار میگردد. بخش مهمی از جشن‌های نیمه شعبان توسط مردم در اماکن مذهبی، محلهها و بازارهای شهرهای ایران برگزار میگردد. [[مسجد جمکران]] یکی از میزبانان اصلی برگزاری جشن‌های مهدویت در ایران است. این روز در ایران تعطیل و [[روز جهانی مستضعفان]] نامیده شده است.<ref>[http://www.ido.ir/pages/?id=250302 پژوهشی بر آیین‌های جشن نیمه شعبان در کشورهای اسلامی، پایگاه اینترنتی سازمان تبلیغات اسلامی.]</ref> | ||
در [[عراق]] نیز شیعیان ضمن برگزاری جشن نیمه شعبان، به [[زیارت امام حسین (ع)|زیارت امام حسین | در [[عراق]] نیز شیعیان ضمن برگزاری جشن نیمه شعبان، به [[زیارت امام حسین(ع)|زیارت امام حسین علیه‌السلام]] میروند. در سالهای اخیر پیاده روی به سمت کربلا در ایام نیمه شعبان مرسوم شده است. جشن‌های نیمه شعبان توسط شیعیان [[بحرین]]، [[یمن]]، [[مصر]]، [[لبنان]] و [[سوریه]] و [[هند]] نیز برگزار می‌شود.<ref>[http://www.ido.ir/pages/?id=250302 پژوهشی بر آیین‌های جشن نیمه شعبان در کشورهای اسلامی، پایگاه اینترنتی سازمان تبلیغات اسلامی.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۲: | ||
* تهانوی، تسهیل بهشتی زیور، به اهتمام اساتید جامع الرشید، کتاب گهر، کراچی، ۱۳۲۷ق، | * تهانوی، تسهیل بهشتی زیور، به اهتمام اساتید جامع الرشید، کتاب گهر، کراچی، ۱۳۲۷ق، | ||
* خرمشاهی، بهاء الدین، حافظ نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۹۳ش. | * خرمشاهی، بهاء الدین، حافظ نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۹۳ش. | ||
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، ذیل «برات»، زیرنظر محمدمعین، تهران | * دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، ذیل «برات»، زیرنظر محمدمعین، تهران ۱۳۲۵-۱۳۵۹ش. | ||
* رامپوری، غیاث‌الدین محمدبن جلالالدین بن رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، تهران، امبیرکبیر، ۱۳۹۳ش. | * رامپوری، غیاث‌الدین محمدبن جلالالدین بن رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، تهران، امبیرکبیر، ۱۳۹۳ش. | ||
* سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الأعمال، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۱۸ق. | * سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الأعمال، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۱۸ق. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۶: | ||
* مولوی، جلالالدین محمدبن محمد، دیوان شمس، به تصحیح عزیز الله کاسب، نشر محمد، ۱۳۸۷ش. | * مولوی، جلالالدین محمدبن محمد، دیوان شمس، به تصحیح عزیز الله کاسب، نشر محمد، ۱۳۸۷ش. | ||
* نوربخش، محمد بن محمد، الفقه الاحوط، کراچی، ۱۳۹۳ق. | * نوربخش، محمد بن محمد، الفقه الاحوط، کراچی، ۱۳۹۳ق. | ||
* [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6024/8021/105283/%D8%AE%D8%A8%D8%B1-%DB%8C%D8%A7%D8%B1 با | * [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6024/8021/105283/%D8%AE%D8%A8%D8%B1-%DB%8C%D8%A7%D8%B1 با شکوه‌ترین جشن تولد برای کامل‌ترین انسان، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.] | ||
* [http://www.qaradawi.net/new/Articles-1461 حکم شرعی شب زنده‌داری و برگزاری مراسم عبادی به مناسبت نیمه شعبان، پایگاه اینترنتی یوسف قرضاوی.] | * [http://www.qaradawi.net/new/Articles-1461 حکم شرعی شب زنده‌داری و برگزاری مراسم عبادی به مناسبت نیمه شعبان، پایگاه اینترنتی یوسف قرضاوی.] | ||
* [http://islamonline.net/7052 | * [http://islamonline.net/7052 عطیه صقر، شب نیمه شعبان؛ فضیلت و حکم شرعی شب‌زنده‌داری در آن، پایگاه اینترنتی اسلام آن لاین.] | ||
* [http://www.ido.ir/pages/?id=250302 پژوهشی بر | * [http://www.ido.ir/pages/?id=250302 پژوهشی بر آیین‌های جشن نیمه شعبان در کشورهای اسلامی، پایگاه اینترنتی سازمان تبلیغات اسلامی.] | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||