Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
شجاعت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←اهمیت و جایگاه) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
شجاعت از [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] به معنای دلیری و دلاوری،<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه شجاعت.</ref> حالتی در انسان دانسته شده که شخص از اقدام به کارهای دشوار ترسی به خود راه ندهد<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ذیل واژه شجاعت.</ref> و در مصاف با دشمن و تحمل دشواری‌ها، از قوت قلب برخودار باشد.<ref>شریف مرتضی، رسائل، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۷۴؛ فیض کاشانی، مفاتیح الشرایع، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۱۶.</ref> | شجاعت از [[اخلاق|فضائل اخلاقی]] به معنای دلیری و دلاوری،<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه شجاعت.</ref> حالتی در انسان دانسته شده که شخص از اقدام به کارهای دشوار ترسی به خود راه ندهد<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۹۰ش، ذیل واژه شجاعت.</ref> و در مصاف با دشمن و تحمل دشواری‌ها، از قوت قلب برخودار باشد.<ref>شریف مرتضی، رسائل، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۷۴؛ فیض کاشانی، مفاتیح الشرایع، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۱۶.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
شجاعت را به «استقامت و اعتدال در قوه غضبیه» | شجاعت را به «استقامت و اعتدال در قوه غضبیه» تعریف کرده‌اند؛ به این معنا که انسان تحت فرمان [[عقل]] از انحراف به دو سوی افراط یعنی تهور و تفریط یعنی ترس مصون باشد. انسان شجاع را نیز کسی می‌دانند که در عین داشتن قدرت روحی و قوّت دل، [[خشم]] و [[غضب]] خود را با نیروی عقل مهار می‌سازد.<ref>ابن مسکویه، تهذیب الاخلاق، بیروت، ج۱، ص۱۲۰، ۲۱۲، ۱۱۷.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
شجاعت در [[علم اخلاق]] حد وسط بی‌باکی (تَهَوُّر) و ترس (جُبن) قرار داده شده است.<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرایع، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۱۶.</ref>شجاعت در حالت افراطی و متهورانه به معنای انجام اموری است که جسم و جان انسان را به نابودی می‌کشاند و از نظر [[شرع]] و [[عقل]] باید از آن احتراز کرد؛<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۲۴۲.</ref> مطلبی که در [[قرآن]] صریحا از آن پرهیز داده شده است<ref>سوره بقره، آیه ۱۹۵.</ref> و در حالت تفریط، جبن یا ترس معرفی شده و آن اجتناب از انجام کارهایی است که از نظر عقل و شرع نباید در انجام آن کوتاهی کرد.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۲۴۳.</ref> | شجاعت در [[علم اخلاق]] حد وسط بی‌باکی (تَهَوُّر) و ترس (جُبن) قرار داده شده است.<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرایع، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۱۶.</ref>شجاعت در حالت افراطی و متهورانه به معنای انجام اموری است که جسم و جان انسان را به نابودی می‌کشاند و از نظر [[شرع]] و [[عقل]] باید از آن احتراز کرد؛<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۲۴۲.</ref> مطلبی که در [[قرآن]] صریحا از آن پرهیز داده شده است<ref>سوره بقره، آیه ۱۹۵.</ref> و در حالت تفریط، جبن یا ترس معرفی شده و آن اجتناب از انجام کارهایی است که از نظر عقل و شرع نباید در انجام آن کوتاهی کرد.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۲۴۳.</ref> | ||
== اهمیت و جایگاه == | == اهمیت و جایگاه == | ||
شجاعت به عنوان یکی از چهار فضیلت اخلاقی برتر (حکمت، عدالت، شجاعت و عفت) نزد علمای اخلاق<ref>نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۸۵؛ علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳۷۲.</ref> مورد توجه [[آیات]] و [[روایات]] قرار گرفته است؛ فضیلتی که به نقل از [[امام علی(ع)]] پیروزی در دسترس و آشکار است.<ref>لیثی واسطی، | شجاعت به عنوان یکی از چهار فضیلت اخلاقی برتر (حکمت، عدالت، شجاعت و عفت) نزد علمای اخلاق<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۹۶۷م، ج۱، ص۸۵؛ علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳۷۲.</ref> مورد توجه [[آیات]] و [[روایات]] قرار گرفته است؛ فضیلتی که به نقل از [[امام علی(ع)]] پیروزی در دسترس و آشکار است.<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ۱۳۷۶ش، ص۵۰.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
در آیه ۲۹ [[سوره فتح]] یکی از ویژگی‌های [[پیامبر اسلام(ص)]] و همراهان او را شجاعت معرفی کرده و در آیه ۳۹ [[سوره احزاب]] از شرایط رسیدن به مقام [[نبوت]] را عدم ترس از غیرخدا و شهامت در دعوت مردم به سوی خدا دانسته است. بر اساس آیه ۲۴۷ [[سوره بقره]] شجاعت یکی از شرایط لازم در کسب فرمانروایی و حاکمیت بر جامعه است<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۱۳.</ref> و در دیگر آیات [[مؤمنان]] را در مقابل کافران به داشتن دلیری ترغیب کرده است.<ref>سوره مائده، آیه ۵۴؛ سوره صف، آیه ۴.</ref> شجاعت همچنین به عنوان یکی از رموز موفقیت و پیروزی [[مسلمانان]] معرفی شده است.<ref>سوره احزاب، آیه ۲۲.</ref> | در آیه ۲۹ [[سوره فتح]] یکی از ویژگی‌های [[پیامبر اسلام(ص)]] و همراهان او را شجاعت معرفی کرده و در آیه ۳۹ [[سوره احزاب]] از شرایط رسیدن به مقام [[نبوت]] را عدم ترس از غیرخدا و شهامت در دعوت مردم به سوی خدا دانسته است. بر اساس آیه ۲۴۷ [[سوره بقره]] شجاعت یکی از شرایط لازم در کسب فرمانروایی و حاکمیت بر جامعه است<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۱۳.</ref> و در دیگر آیات [[مؤمنان]] را در مقابل کافران به داشتن دلیری ترغیب کرده است.<ref>سوره مائده، آیه ۵۴؛ سوره صف، آیه ۴.</ref> شجاعت همچنین به عنوان یکی از رموز موفقیت و پیروزی [[مسلمانان]] معرفی شده است.<ref>سوره احزاب، آیه ۲۲.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
در روایات شجاعت به عنوان یکی از مکارم اخلاق که [[خداوند]] به [[پیامبران]] اختصاص داده<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۳۶۲.</ref> و از صفات [[امامان معصوم]] معرفی شده است.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، | در روایات شجاعت به عنوان یکی از مکارم اخلاق که [[خداوند]] به [[پیامبران]] اختصاص داده<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۳۶۲.</ref> و از صفات [[امامان معصوم]] معرفی شده است.<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۱۳.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
[[فقهای شیعه]] نیز شجاعت را از معیارهای افضلیت در کسب مقام [[امامت]]،<ref>حلبی، الکافی فی الفقه، ۱۴۰۳ق، ص۱۰۱؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۳۹۷.</ref> از شرایط [[امام جمعه]]،<ref>امام خمینی، تحریر الوسلیه، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و از صفات فرمانده جنگ معرفی<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۶.</ref> و استفاده از آلات موسیقی برای ایجاد شجاعت و تقویت روحیه سپاهیان را جایز دانسته‌اند.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> | [[فقهای شیعه]] نیز شجاعت را از معیارهای افضلیت در کسب مقام [[امامت]]،<ref>حلبی، الکافی فی الفقه، ۱۴۰۳ق، ص۱۰۱؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۳۹۷.</ref> از شرایط [[امام جمعه]]،<ref>امام خمینی، تحریر الوسلیه، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و از صفات فرمانده جنگ معرفی<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۶.</ref> و استفاده از آلات موسیقی برای ایجاد شجاعت و تقویت روحیه سپاهیان را جایز دانسته‌اند.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
== آثار و نشانه‌ها == | == آثار و نشانه‌ها == | ||
برای شجاعت و دلیری در آیات و روایات نشانه‌ها و آثاری قرار داده شده که به وسیله آن انسان شجاع شناخته می‌شود. [[صداقت]]،<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم، ۱۳۷۶ش، | برای شجاعت و دلیری در آیات و روایات نشانه‌ها و آثاری قرار داده شده که به وسیله آن انسان شجاع شناخته می‌شود. [[صداقت]]،<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم، ۱۳۷۶ش، ص۴۱۷.</ref> [[صبر]] و [[حلم|بردباری]]،<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۲۲۶.</ref> استحکام در دین،<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۵۷.</ref> عزت،<ref>تمیمی آمدی، غررالحکم، ۱۴۱۰، ص۳۸.</ref> [[غیرت]]،<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم، ۱۳۷۶ش، ص۲۰۷.</ref> مدارا با دوستان،<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۲۲۶.</ref> حق‌گویی،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۳۴.</ref> [[تقوا]]<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۰.</ref> و ظلم‌ستیزی<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۴۰۷.</ref> از جمله آثار شجاعت معرفی شده‌اند.<ref>فیض کاشانی، راه روشن، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۳۸.</ref> | ||
== آفات == | == آفات == | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*ابن ادریس، محمد بن منصور، السرائر | *ابن ادریس، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق | ||
* ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، مصحح | * ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، مصحح علی اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۰۴ق. | ||
* ابن مسکویه، احمد بن محمد، تهذیب الاخلاق، بیروت، | * ابن مسکویه، احمد بن محمد، تهذیب الاخلاق، بیروت، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا. | ||
* امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، دارالعلم، ۱۳۷۹ش | * امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، دارالعلم، ۱۳۷۹ش | ||
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش. | * انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۹۰ش. | ||
* تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر | * تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، مصحح سید مهدی رجائی، قم،دار الکتاب الإسلامی، ۱۴۱۰ق | ||
* حلبی، ابوالصلاح، الکافی فی الفقه، اصفهان، | * حلبی، ابوالصلاح، الکافی فی الفقه، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیر المؤمنین علیه‌السلام، ۱۴۰۳ق. | ||
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش. | * دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش. | ||
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - | * راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، لبنان - سوریه،دار العلم- الدار الشامیة، ۱۴۱۲ق. | ||
* شریف مرتضی، علی بن حسین، رسائل، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۰۵ق. | * شریف مرتضی، علی بن حسین، رسائل، قم، دارالقرآن الکریم، ۱۴۰۵ق. | ||
* شهید ثانی، زین العابدین، رسائل | * شهید ثانی، زین العابدین، رسائل الشهید الثانی، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۲۱ق. | ||
* صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۶ش. | * صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، انتشارات کتابچی، ۱۳۷۶ش. | ||
* صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش. | * صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، قم، انتشارات داوری، ۱۳۸۵ش. | ||
* صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، مصحح | * صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، مصحح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ش. | ||
* صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، مصحح | * صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، مصحح علی اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | ||
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق. | * طباطبایی، محمدحسین، المیزان، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش. | ||
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل | * علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۴ق. | ||
* فیض کاشانی، محسن، مفاتیح الشرایع، قم، | * فیض کاشانی، محسن، مفاتیح الشرایع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۱ق. | ||
* فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، راه روشن، مترجم محمدصادف عارف، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۲ش. | * فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، راه روشن، مترجم محمدصادف عارف، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۲ش. | ||
* | * کوفی اهوازی، حسین بن سعید، الزهد، مصحح غلامرضا عرفانیان یزدی، قم، المطبعة العلمیة، ۱۴۰۲. | ||
* کاشف الغطاء، جعفر بن حضر، | * کاشف الغطاء، جعفر بن حضر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۲۲ق. | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، | * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران،دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | ||
* لیثی واسطی، علی بن محمد، | * لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، مصحح حسین حسنی بیرجندی، قم، دارالحدیث، ۱۳۷۶ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، | * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
* نراقی، مهدی، جامع السعادات، مصحح محمد کلانتر، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۶۷م. | * نراقی، مهدی، جامع السعادات، مصحح محمد کلانتر، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۹۶۷م. | ||
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۸ش. | * مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۸ش. | ||