تأویل: تفاوت میان نسخه‌ها

در تحلیل نظریه علامه باید گفت که ایشان [[قرآن]] را به عنوان فعلِ گفتاری خداوند در نظر گرفته و این فعل را از نظر فلسفی و روان‌شناختی تحلیل کرده‌اند. ایشان در ضمن بیان مثالی گفته‌اند که رابطه فعل با تأویل آن، مانند رابطه فعل «‌زدن‌» با تأدیب، و «‌رگ زدن‌» با معالجه است؛ نه نظیر رابطه الفاظ و مفاهیم با مصادیق خارجی آنها،<ref>ر. ک:المیزان، ج۳، ص۲۵</ref> بر همین اساس ایشان نتیجه گرفته‌اند که تأویل قرآن، از سنخ الفاظ، معانی و مدلول‌های الفاظ، و حتی مصادیق خارجی برای مفاهیم و اخبار نیست، بلکه از امور خارجی و عینی‌ای است که احکام و معارف قرآن از آن نشئت گرفته‌اند.<ref>ر. ک: المیزان، ج۳، ص۴۹، ۵۲، ۵۴، ۶۴</ref> اگر خداوند آن حقیقت را به صورت مجموعه‌ای از واژگان نازل کرد به جهت آن است که آن را تا حدودی به اذهان ما نزدیک سازد، چنان که خود می‌فرماید: {{متن قرآن|حم * والکِتبِ المُبین * اِنّا جَعَلنهُ قُرءنًا عَرَبیا لَعَلَّکُم تَعقِلون * و اِنَّهُ فی اُمِّ الکِتبِ لَدَینا لَعَلی حَکیم.|سوره= [[سوره زخرف|زخرف]]|آیه= ۱۴}} <ref>ر. ک: المیزان، ج۳، ص۴۹</ref> می‌توان گفت که این تحلیل از تأویل، صرف نظر از سازگار بودن یا ناسازگاری با کاربردهای قرآنی لفظ تأویل، فی حد نفسه تحلیلی کاملا متین است. وقتی ما کلام را به مثابه یک فعل در نظر بگیریم، باید مانند افعال دیگر، از حقیقتی که در نَفْسِ فاعل است ناشی شده باشد.

نتیجه آن که تحلیل علامه از تأویل قرآن، تحلیلی کاملا متین است، در صورتی که به کلام خدا به عنوان فعل خداوند نگریسته شود؛ اما سخن در این است که آیا آنچه در آیه ۷ [[سوره آل عمران|آل عمران]] به عنوان تأویل قرآن یا تأویل آیات متشابه آمده، این معنا از تأویل را قصد کرده است یا نه. با توجه به سیاق آیه و نیز روایات فراوانی که در مورد آن وارد شده، به نظر می‌رسد که تأویل در این آیه مربوط به حوزه معناشناختی قرآن کریم است.

{{پایان جمع شدن}}

== پانویس ==