Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۳٬۹۱۷
ویرایش
تعصب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
تعصب و حمیت را به دو گونه پسندیده و ناپسند تقسیم کرده‌اند؛ اگرچه معمولا این واژه را بر گونه افراط‌آمیز و نکوهیده آن اطلاق می‌کنند و بر گونه پسندیده آن نام‌های دیگری گذاشته می‌شود.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۴۰۲؛ امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref> | تعصب و حمیت را به دو گونه پسندیده و ناپسند تقسیم کرده‌اند؛ اگرچه معمولا این واژه را بر گونه افراط‌آمیز و نکوهیده آن اطلاق می‌کنند و بر گونه پسندیده آن نام‌های دیگری گذاشته می‌شود.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۴۰۲؛ امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
* '''تعصب پسندیده:''' این نوع از تعصب در جایی است که فرد به حق و انصاف از چیزی حمایت کند و به آن [[غیرت]] نیز گفته می‌شود.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۴۰۲؛ | * '''تعصب پسندیده:''' این نوع از تعصب در جایی است که فرد به حق و انصاف از چیزی حمایت کند و به آن [[غیرت]] نیز گفته می‌شود.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۴۰۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۴۲۰.</ref> [[امام علی(ع)]] در [[خطبه قاصعه]] این نوع از تعصب را که در راه صفات ارزشمندی همچون حفظ حقوق همسایگان، وفای به عهد، اطاعت از نیکی‌ها، سرپیچی از [[تکبر]]، جود و بخشش و خودداری از ستم است، سزاوار می‌داند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref> [[علامه طباطبایی]] نیز با توجه به این اصل که تعصب در مواری مانند دفاع از خانواده، وطن و ... ریشه در [[فطرت|فطرت انسان]] دارد و با توجه به اینکه [[اسلام|دین اسلام]] دین فطرت است، معتقد است اسلام اصل تعصب را حفظ کرده ولی در جزئیات آن دخالت کرده و به آن جهت داده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۴۲۰.</ref> | ||
* '''تعصب ناپسند:''' حمایت باطل از خانواده، قبیله، نژاد و اعتقادات به صورتی که از حالت منصفانه خارج شود و به ارتکاب [[حرام|حرام شرعی]] منجر شود را تعصب ناپسند نامیده‌اند.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۴۰۲؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه عصب.</ref> [[امام سجاد(ع)]] تحقق این نوع تعصب را زمانی می‌داند که انسان، بدکاران طائفه خود را از نیکوکاران طوایف دیگر بهتر بداند و به خاطر این تعصّب بدان را بر نیکان مقدّم دارد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> | * '''تعصب ناپسند:''' حمایت باطل از خانواده، قبیله، نژاد و اعتقادات به صورتی که از حالت منصفانه خارج شود و به ارتکاب [[حرام|حرام شرعی]] منجر شود را تعصب ناپسند نامیده‌اند.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۴۰۲؛ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه عصب.</ref> [[امام سجاد(ع)]] تحقق این نوع تعصب را زمانی می‌داند که انسان، بدکاران طائفه خود را از نیکوکاران طوایف دیگر بهتر بداند و به خاطر این تعصّب بدان را بر نیکان مقدّم دارد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== آثار و پیامدها == | == آثار و پیامدها == | ||
برای تعصب‌ورزی و حمیت آثار و پیامدهایی از جمله طغیان و کفر،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۵۳.</ref> [[گناه]]،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۳۵.</ref> تفرقه،<ref> | برای تعصب‌ورزی و حمیت آثار و پیامدهایی از جمله طغیان و کفر،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۵۳.</ref> [[گناه]]،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۳۵.</ref> تفرقه،<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳۱۴.</ref> [[قساوت قلب]]،<ref>سوره بقره، آیه ۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۷۷۲.</ref> [[حسد]]، <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۸۹.</ref> انحراف از [[عدالت]] و [[انصاف]] در رفتار،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۱۹۰.</ref> حق‌ناپذیری و [[ایمان|ایمان نیاوردن]]،<ref>سوره ابراهیم، آیه۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۷.</ref> بازگشت به دوران جاهلیت،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> خشونت در برابر مخالفان،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۶۸؛ سوره صافات، آیه۹۷.</ref> انحصار گرایی،<ref>سوره بقره، آیه۱۱۱.</ref> کینه توزی،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۸۹.</ref> ورود به جهنم،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> جنگ‌های مذهبی،<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۶۴۱.</ref> هتک حرمت علم<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۲.</ref> و انکار مسلمات تاریخی<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۷۶.</ref> در متون دینی معرفی شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||