الله: تفاوت میان نسخه‌ها

الله (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ آوریل ۲۰۱۵، ساعت ۱۱:۲۷

۱۰٬۲۹۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۸ آوریل ۲۰۱۵

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Hrezaei

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۹|سال=۲۰۱۵|چند = 2}}
+'''اللّه،''' اسم خاصی که بر ذات دارای جمیع [[صفات جمال و جلال الهی|اوصاف کمالی]] خداوند اطلاق می‌شود. این واژه که مشهورترین [[اسما و صفات|اسم خداوند]] است، در اصل عربی است و احکام خاصی دارد؛ مانند ممنوعیت لمس کردن لفظ نوشته شده آن بدون [[طهارت]].
+==مفهوم شناسی==
+اللّه اسم عَلَم (خاص) برای ذات واجب‌الوجودِ جامع همه اوصاف کمال است.<ref>میبدی، کشف‌الاسرار، ج ۱، ص ۶ ؛ البیهقی، الاسماء والصفات، ج ۱، ص ۴۷. </ref>
+==معادل در زبان‌های دیگر==
+شاید بتوان برابر این واژه را در فارسی کلمه «خدا» دانست. معادل این واژه در برخی زبانهای دیگر چنین است: هندی: «خِدا»، عبری: «الوهیم» (به صیغه جمع از باب تعظیم) یا «یهوه» (Y.H.W.H)، سریانی: «الوهو»، کلدانی: «الاها»، یونانی: «ثاؤس»، لاتین: «داؤس»، فرانسه و ایتالیا: «دیو» (Dieu)، انگلیسی: «گاد»(GOd).<ref>البستانی، دائره المعارف بستانی، ج ۴، ص ۲۸۶.</ref>
+==واژه شناسی==
+'''←ریشه‌شناسی:''' الله در اصل، واژه‌ای عربی است.<ref>فخر رازی، التفسیرالکبیر، ج ۱، ص ۱۶۳.</ref> برخی آن را شبیه کلمات عبرانی و برگرفته از «ایل» یا سریانی و کلدانی و برگرفته از «الاها» دانسته‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیرالکبیر، ج ۱، ص ۱۶۳؛ صادقی، الفرقان، ج ۱، ص ۸۲ ۸۳.</ref> البته صرف شباهت دلیل بر عربی نبودن و گرفته بودن آن از زبان دیگر نیست.<ref>محقق، اسماء و صفات الهی، ج ۱، ص ۳۱؛ سبحانی، مفاهیم‌القرآن، ج ۶، ص ۱۱۰.</ref>
+'''←فقه اللغة:''' در مورد اشتقاق این اسم بین صاحب نظران اختلاف است؛ برخی قائل به جمود آن هستند؛ ولی قول مشهور در این باره اشتقاق است. کسانی که آن را مشتق می‌دانند در ریشه آن اختلاف نظر دارد و به گفته برخی در این باره بیش از ۲۰ یا ۳۰ نظر وجود دارد.<ref>فیروز آبادی، القاموس المحیط، ج ۲، ص ۱۶۳۱، «اله».</ref> شاید صحیح‌ترین آنها این باشد که الله در اصل "الإله" و از ماده "اَلَه یأْلَهُ اُلوهةً" به معنای عَبَد است<ref>میبدی، کشف‌الاسرار، ج۱، ص۶ ؛ طبرسی، مجمع‌البیان، ج۱، ص۹۰؛ مصطفوی، التحقیق، ج ۱، ص ۱۱۹.</ref>؛ ولی همزه آن برای تخفیف حذف شده است.<ref>الشرطونی، اقرب‌الموارد، ج ۱، ص ۶۶ ؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۱۸۸ ۱۹۰.</ref> بر این اساس، معنای آن، معبودی است که شایسته همه ستایش‌ها و سزاوار عبادت است. البته در مورد ریشه و معنای إله و اللّه نظرات دیگری نیز ارائه شده است.<ref>رازی، روض‌الجنان، ج ۱، ص ۵۷ ؛ فخر رازی، التفسیرالکبیر، ج ۱، ص ۱۵۹؛ بستانی، دائره‌المعارف بستانی، ج ۴، ص ۲۸۶. </ref>
+'''←بحث ادبی:''' هرگاه واژه اللّه منادا واقع شود گاهی حرف ندا حذف و به جای آن میم به صورت تشدید در پایان افزوده می‌شود و به صورت «اللّهم» ادا می‌گردد.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۱۹۱؛ رازی، روض الجنان، ج ۴، ص ۲۵۱؛ قرطبی، تفسیر قرطبی، ج ۴، ص ۳۵. </ref>؛ البته برخی دیگر از علمای علم نحو نظر دیگری در مورد اللهمّ دارند. <ref>رازی، روض‌الجنان، ج‌۴، ص‌۲۵۱؛ قرطبی، تفسیر قرطبی، ج‌۴، ص‌۳۵؛ طبرسی، مجمع البیان، ج ۲، ص ۷۲۶؛ فخر رازی، التفسیرالکبیر، ج ۸، ص ۳؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۱۹۰.</ref>
+==احکام فقهی==
+اسم جلاله الله از جهت برخی [[احکام]] و آثار، همانند سایر [[اسما و صفات#تعداد_نام‌های_خداوند|اسمای الهی]] است؛ نظیر اینکه به [[اجماع]] [[فقه|فقیهان]]، رساندن بدن به آنها بدون [[طهارت]] [[حرام]] است. <ref>نجفی، جواهرالکلام، ج ۳، ص ۴۶. </ref>
+==ویژگی‌ها==
+لیکن این اسم از دیگر[[اسما_و_صفات#اسماء_الحسنی|اسمای حسنای]] الهی با ۱۰ شاخصه ممتاز می‌گردد:
+# مشهورترین اسمای الهی است.
+# از نظر [[قرآن]] بالاترین جایگاه را دارد.
+# در مقام [[دعا]] و درخواست از خداوند از بالاترین مرتبه برخوردار است.
+# پیشوای همه اسمای الهی است.
+# کلمه [[توحید]] و اخلاص به آن اختصاص یافته است.<ref group="یادداشت"> در فراز "لا اله الا الله" </ref>
+# شهادت با آن اسم واقع می‌شود.<ref group="یادداشت"> در فراز "اشهد ان لااله الا الله" </ref>
+# عَلَم واسم خاص برای ذات مقدس خداوند متعالی و مختص به معبود بر حق است و بر غیر خداوند اطلاق نمی‌شود؛ نه به صورت حقیقی و نه مجازی.
+# این اسم بر ذات مقدسی که دارای همه [[صفات جمال و جلال الهی]] است، دلالت دارد.
+# برای هیچ اسمی به عنوان صفت واقع نمی‌شود.
+# همه اسمای الهی با این اسم خوانده می‌شود و عکس آن صحیح نیست.<ref>الکفعمی، المقام الاسنی، ص ۲۵ و۲۶.</ref>
+==بسامد قرآنی==
+بر اساس دیدگاه برخی منابع، بدون محاسبه مواردی که با ضمیر و مانند آن به کلمه الله اشاره دارد، کلمه الله ۲۶۹۹ بار<ref>روحانی، المعجم‌الاحصائی، ج ۲، ص ۲۴۴، ۲۵۲، ۲۶۲. </ref> در قرآن به‌کار رفته است. در صورتی‌که‌ موارد پنج‌گانه کاربرد واژه «اللهم» نیز به آن افزوده شود شمار آن به ۲۷۰۴ می‌رسد. برخی تعداد آن را با احتساب مشتقات و بسم‌اللّه ۲۸۰۷ بار ذکر کرده‌اند.<ref>آشتیانی، تفسیر سوره فاتحه الکتاب، ص ۶۳.</ref>
+==پانویس==
+{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
+== یادداشت‌ها ==
+{{پانویس|گروه="یادداشت"|50em}}
+==منابع==
+{{ستون-شروع|۲}}* ابن منظور.''لسان العرب''. به کوشش علی شیری. بیروت:‌دار احیاء التراث العربی. ۱۴۰۸.
+* آشتیانی، جلال الدین.''تفسیر سوره فاتحه الکتاب''. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. ۱۳۷۷.
+* البستانی، المعلم بطرس.''دائره المعارف بستانی''. بیروت: دارالمعرفه. بی‌تا.
+* البیهقی، احمد بن حسین.''الاسماء والصفات''. بیروت:‌دار احیاء التراث العربی. بی‌تا.
+* الشرتونی اللبنانی.''اقرب‌الموارد فی فصح العربیه و الشوارد''. تهران:‌دار الاسوه. ۱۴۱۶.
+* الطبرسی، فضل بن الحسن.''مجمع البیان فی تفسیر القرآن''. بیروت: دارالمعرفه. افست. تهران: ناصرخسرو. ۱۴۰۶.
+* القرطبی، محمد بن احمد.''تفسیر قرطبی(الجامع لاحکام القرآن)''. بیروت: دارالکتب العلمیه. ۱۴۱۷. چ پنجم.
+* الکفعمی، تقی الدین ابراهیم.''المقام الاسنی فی تفسیر الاسماء الحسنی''. به کوشش فارس الحسون. بی‌جا: موسسه قائم آل محمد(عج). بی‌تا.
+* رازی، ابوالفتوح.''روض الجنان و روح الجنان''. به کوشش یاحقی وناصح. مشهد: آستان قدس رضوی. ۱۳۷۵.
+* روحانی، محمود.''المعجم‌الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم''. مشهد: آستان قدس رضوی. ۱۳۶۶.
+* سبحانی، جعفر.''مفاهیم‌القرآن فی معالم الحکومة''. به کوشش جعفر الهادی. قم: موسسه امام صادق(ع). ۱۴۱۳. چ چهارم.
+* صادقی، محمد.''الفرقان فی تفسیر القرآن''. تهران: فرهنگ اسلامی. ۱۳۶۵. چ دوم.
+* فخر رازی، محمد عمر.''التفسیرالکبیر''. قم: انتشارات دفتر تبلیغات. ۱۴۱۳. چ چهارم.
+* فیروز آبادی، مجدالدین.''القاموس المحیط''. به کوشش محمد المرعشلی. بیروت:‌دار احیاء التراث العربی. ۱۴۱۷.
+* محقق، محمد باقر. ''اسماء و صفات الهی در قرآن''. تهران: اسلامی. ۱۳۷۲.
+* مصطفوی، حسن.''التحقیق فی کلمات القرآن الکریم''. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ۱۳۷۴.
+* میبدی، رشید الدین.''کشف‌الاسرار و عدة الابرار''. به کوشش علی اصغر حکمت. تهران: امیر کبیر. ۱۳۶۱. چ چهارم.
+* نجفی، محمد حسن.''جواهرالکلام فی شرایع الاسلام''. بیروت:‌دار احیاء التراث العربی. چ هفتم.
+{{پایان}}
+[[رده:اسما و صفات الهی]]