فرزندخوانده: تفاوت میان نسخه‌ها

در اصطلاح فقهی، فرزندخواندگی این است که شخص بر اساس بدون دلیلی برای اثبات فرزندی، فرزند دیگری را فرزند واقعی خود بگیرد؛ چه این فرزند، نسبتش با والدینش ناشناخته باشد، مانند بچه سرراهی (لقیط) یا معلوم باشد، مانند [[یتیم]].<ref>انصاری شیرازی، موسوعة أحکام الأطفال و أدلتها، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۲۳۴.</ref>

فرزندخواندگی سابقه نسبتاً طولانی دارد<ref>امامی، «وضع حقوقی فرزندخواندگی در ایران»، ۱۳۷۸ش، ص۲۴.</ref> پیش از اسلام و در دوران [[جاهلیت]] و نیز در میان امت‌های پیشرفته آن روز مانند [[روم]] و [[فارس]]<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۲۷۵.</ref>، و در ایران قبل از حمله [[اعراب]] و برقراری احکام اسلامی<ref>امامی، «وضع حقوقی فرزندخواندگی در ایران»، ۳۷۸ش، ص۲۴.</ref>مرسوم بوده است.  

در [[عربستان]] پیش از [[اسلام]]، فرزندخواندگی یا تَبَنّی رواج داشت و فرزندخوانده را دُعی می‌نامیدند. همچنین فرزندخوانده از فرزندپذیر [[ارث]] می‌برد و [[نکاح]] با همسر او بر پدرخوانده ممنوع بود.<ref>حجت، «تحولات فرزندخواندگی در نظام حقوقی اسلام، ایران و فرانسه»، ۱۳۸۴ش، ص۳۰؛ عالمی طامه، «عقد فرزندخواندگی»، ۱۳۸۷ش، ص۴۲-۴۴.</ref>

نزول [[آیات|آیاتی]] درباره فرزندخواندگی، نشانگر رواح فرزندخواندگی در عصر [[نزول قرآن]] نیز دانسته شده است.<ref>سبزواری، الاستنساخ بین التقنیة و التشریع، ۱۴۲۳ق، ص۱۳۳.</ref>  

اعراب درباره خداوند نیز موضوع فرزندخوانده و فرزندادعایی را اظهار می‌کردند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۴۰۲ق، ج۳، ص۲۱۹.</ref> آیاتی از قرآن به این موضوع اشاره دارند؛ مانند: [[سوره بقره]]، [[آیه]] ۱۱۶؛ [[سوره یونس]]، آیه ۶۸؛ برخی آیات نیز فرزندخواندگی برای خداوند را نفی می‌کنند؛ مانند: [[سوره اسراء]]، آیه ۱۱۱؛ [[سوره مریم]]، آیه ۹۲؛ [[سوره انبیاء]]، آیه ۲۶.

در [[اسلام]]، فرزندخواندگی به شیوه [[جاهلیت]] و در نظر گرفتن تمام آثار فرزند واقعی، نفی شد. [[قرآن]] با صراحت آن را در [[آیه]] چهارم [[سوره احزاب]] رد می‌کند: «و خدا فرزندخواندگانتان را فرزندانتان نساخت. اینها چیزهایی است که به زبان می‌گویید». این [[آیه]] با واژه «اَدعیاء» (جمع «دُعی») از فرزندخواندگی یاد و بیان می‌کند که رابطه فرزند با پدر و مادر، رابطه‌ای حقیقی و طبیعی است نه تشریفاتی و قراردادی.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۹، ص۳۲۹.</ref> همچنین در آیه بعدی نیز تأکید می‌کند که فرزندان را به نام پدرانشان بخوانید که این نزد خدا منصفانه‌تر است و اگر پدرانشان را نمی‌شناسید آنان را موالی و [[برادران دینی]] خود بدانید.