Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
وقف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تاریخچه وقف: ویرایش و حذف مطالب زائد
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←جایگاه و اهمیت) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←تاریخچه وقف: ویرایش و حذف مطالب زائد) |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
==تاریخچه وقف== | ==تاریخچه وقف== | ||
وقف را دارای پیشینه‌ای دراز دانسته‌اند و گفته‌اند پیش از اسلام هم وجود داشته است.<ref>اصیلی، «کتابشناسی وقف»، ص۱۰۷.</ref> برای | وقف را دارای پیشینه‌ای دراز دانسته‌اند و گفته‌اند پیش از اسلام هم وجود داشته است.<ref>اصیلی، «کتابشناسی وقف»، ص۱۰۷.</ref> اما پس از اسلام، از همان زمانِ پیامبر(ص)، به امری رایج میان مسلمانان تبدیل شد.<ref>سلیمی‌فر، نگاهی به وقف و آثار اقتصادی-اجتماعی آن، ۱۳۷۰ش، ۵۷، ۶۶.</ref> نخستین بار، خود پیامبر زمینی را برای استفاده ابن‌السبیل وقف کرد.<ref>سلیمی‌فر، نگاهی به وقف و آثار اقتصادی-اجتماعی آن، ۱۳۷۰ش، ۵۵.</ref> همچنین از جابر بن عبدالله انصاری نقل کرده‌اند که از میان صحابه کسی نبود که به‌لحاظ مالی توانایی داشته باشد، اما چیزی وقف نکند.<ref>سلیمی‌فر، نگاهی به وقف و آثار اقتصادی-اجتماعی آن، ۱۳۷۰ش، ۶۶.</ref> از میان ائمه، امام علی(ع) بیشتری موقوفات را داشته است.<ref>سلیمی‌فر، نگاهی به وقف و آثار اقتصادی-اجتماعی آن، ۱۳۷۰ش، ۵۹.</ref> به‌گفته ابن‌شهرآشوب، امام علی(ع) صد چشمه در [[ینبع|یَنبَع]] احداث و برای حاجیان وقف کرد. همچنین چاه‌هایی در مسیر کوفه و مکه حفر کرد و مساجدی در مدینه و میقات و کوفه و بصره ساخت و وقف نمود.»<ref>نگاه کنید به ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ۱۲۳.</ref> | ||
در دوره‌های بعد، موقوفات چنان گسترش یافت که تشکیلاتی دولتی برای آن تأسیس شد. ابتدا قضات بر متولیان اوقاف نظارت می کردند، اما سپس اداره مستقلی زیر نظر قاضی شهر به وجود آمد. توبة بن نمر نخستین کسی بود که به ثبت موقوفات در دفتر خاصی فرمان داد و دیوان اوقاف را در بصره تأسیس کرد.<ref>سلیمی‌فر، نگاهی به وقف و آثار اقتصادی-اجتماعی آن، ۱۳۷۰ش، ۶۹.</ref> | |||
نخستین موقوفه شناخته‌شده در ایران پس از اسلام، به عصر آل‌بویه تعلق دارد. عضدالددوله دیلمی بیمارستان عضدی را ساخت. وقف در دوره سلجوقیان، با تلاش‌های نظام‌الملک گسترش بسیار پیدا کرد.او مدارس نظامیه را با موقوفات بسیار ساخت. کاروان‌سراها و گرمابه‌های مختلفی خریداری و وقف مدرسه نظامیه بغداد شد.<ref>اصیلی، «کتابشناسی وقف»، ص۱۰۷.</ref> | نخستین موقوفه شناخته‌شده در ایران پس از اسلام، به عصر آل‌بویه تعلق دارد. عضدالددوله دیلمی بیمارستان عضدی را ساخت. وقف در دوره سلجوقیان، با تلاش‌های نظام‌الملک گسترش بسیار پیدا کرد.او مدارس نظامیه را با موقوفات بسیار ساخت. کاروان‌سراها و گرمابه‌های مختلفی خریداری و وقف مدرسه نظامیه بغداد شد.<ref>اصیلی، «کتابشناسی وقف»، ص۱۰۷.</ref> | ||