کاربر ناشناس
سید کاظم رشتی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←حیات علمی
imported>Sama جز (←حیات علمی) |
imported>Sama جز (←حیات علمی) |
||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
رشتی به پیروی از عقیده خاص استادش، جایگاهی از سببیت و قیومیت را به پیامبر نسبت میدهد.<ref> شرح القصیدة، ص ۲۸۱</ref> و اهل بیت علیهم السلام را وارثان شئون آن حضرت در اکوان و اعیان و همه قوای ظاهر و باطن در مراتب مختلف تکوین به شمار می آورد.<ref> شرح القصیدة، ص ۶۵-۶۶</ref> از دیدگاه او، در انتقال این ولایت تفاوتی میان تشریع و تکوین نیست،<ref>شرح الخطبة الطتنجیة، ص ۱۸</ref> همچنانکه صاحب این مقام از ید مبسوطی در تخصیص نعمتها و تقدیر امور خلایق برخوردار است.<ref>شرح الخطبة الطتنجیة، ص ۱۴۰،۱۴۹؛ همو شرح القصیدة، ص ۳۰۴-۳۰۵</ref> | رشتی به پیروی از عقیده خاص استادش، جایگاهی از سببیت و قیومیت را به پیامبر نسبت میدهد.<ref> شرح القصیدة، ص ۲۸۱</ref> و اهل بیت علیهم السلام را وارثان شئون آن حضرت در اکوان و اعیان و همه قوای ظاهر و باطن در مراتب مختلف تکوین به شمار می آورد.<ref> شرح القصیدة، ص ۶۵-۶۶</ref> از دیدگاه او، در انتقال این ولایت تفاوتی میان تشریع و تکوین نیست،<ref>شرح الخطبة الطتنجیة، ص ۱۸</ref> همچنانکه صاحب این مقام از ید مبسوطی در تخصیص نعمتها و تقدیر امور خلایق برخوردار است.<ref>شرح الخطبة الطتنجیة، ص ۱۴۰،۱۴۹؛ همو شرح القصیدة، ص ۳۰۴-۳۰۵</ref> | ||
اعتقاد به ضرورت حضور ناطقی در هر عصر که نخستین بار شیخ احمد احسایی <ref>۱۳۵۵ش، ج ۳، ص ۱۵۰-۱۵۱</ref> به آن اشاره هایی کرده بود، در آثار سید کاظم رشتی صراحت بیشتری می یابد. وی مراتبی از برگزیدگان خداوند را، با تعابیری مناسب اندیشه تصوف، برمیشمارد که طبقه ای از ایشان در دوران غیبت امام، حامل علوم و اسرار او و نیز واسطه فیض میان او و سایر مردم اند.<ref>رشتی، مجموعة الرسائل، ج ۲، ص ۷۹-۸۰</ref> | اعتقاد به ضرورت حضور ناطقی در هر عصر که نخستین بار شیخ احمد احسایی <ref>۱۳۵۵ش، ج ۳، ص ۱۵۰-۱۵۱</ref> به آن اشاره هایی کرده بود، در آثار سید کاظم رشتی صراحت بیشتری می یابد. وی مراتبی از برگزیدگان خداوند را، با تعابیری مناسب اندیشه تصوف، برمیشمارد که طبقه ای از ایشان در دوران غیبت امام، حامل علوم و اسرار او و نیز واسطه فیض میان او و سایر مردم اند.<ref>رشتی، مجموعة الرسائل، ج ۲، ص ۷۹-۸۰</ref> | ||
در شرح القصیده او، بر اساس روایتی درباره ظهور سرآمدی در رأس هر سده، شیخ احسایی با تأویل اسم احمد، به تلویح، صاحب ریاست سده سیزدهم و مبین احکام ظاهری و باطنی معرفی شده است.<ref>شرح القصیده، ص ۲۹۷۰۲۹۸</ref> | |||
تأکید بر حضور نایب خاص در عصر غیبت امام عصر، واکنش برخی علما را برانگیخت و او را به نوعی انحراف از اصول تشیع متهم کردند.<ref>جاپلقی بروجردی، ص ۵۷؛ آل کاشف الغطاء، ۱۳۴۵، ص ۱۸</ref> | تأکید بر حضور نایب خاص در عصر غیبت امام عصر، واکنش برخی علما را برانگیخت و او را به نوعی انحراف از اصول تشیع متهم کردند.<ref>جاپلقی بروجردی، ص ۵۷؛ آل کاشف الغطاء، ۱۳۴۵، ص ۱۸</ref> | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
* ملاحسن گوهر قراچه داغی (متوفی ۱۲۶۶)، وصی سید کاظم و جانشین او در کربلا<ref>گوهر، ص ۱۳۹-۱۴۱، مقدمه اسکوئی حائری، ص ۴</ref> | * ملاحسن گوهر قراچه داغی (متوفی ۱۲۶۶)، وصی سید کاظم و جانشین او در کربلا<ref>گوهر، ص ۱۳۹-۱۴۱، مقدمه اسکوئی حائری، ص ۴</ref> | ||
* میرزا حسن دهلوی عظیم آبادی (متوفی ۱۲۶۰) عامل مهم ترویج افکار شیخیه در بلاد هند <ref>کرمانی، ص ۱۸؛ حسنی لکهنوی، ج ۷، ص ۱۳۴-۱۳۵؛ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۳۸۴-۳۸۶؛ همو، ۱۴۰۴، قسم ۲، ص ۳۰۷-۳۰۸</ref> | * میرزا حسن دهلوی عظیم آبادی (متوفی ۱۲۶۰) عامل مهم ترویج افکار شیخیه در بلاد هند <ref>کرمانی، ص ۱۸؛ حسنی لکهنوی، ج ۷، ص ۱۳۴-۱۳۵؛ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۶، ص ۳۸۴-۳۸۶؛ همو، ۱۴۰۴، قسم ۲، ص ۳۰۷-۳۰۸</ref> | ||
* حاج محمد کریم خان کرمانی<ref>رضوی شریف، ص ۲۳-۲۴، ۲۶-۲۹؛ مدرسی چهاردهی، ص ۲۵</ref> | * حاج محمد کریم خان کرمانی<ref>رضوی شریف، ص ۲۳-۲۴، ۲۶-۲۹؛ مدرسی چهاردهی، ص ۲۵</ref> | ||
* میرزا محمدحسین محیط کرمانی <ref>اعتضادالسلطنه، توضیحات نوائی، ص ۱۷۶؛ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۵، ص ۲۰۸</ref> | * میرزا محمدحسین محیط کرمانی <ref>اعتضادالسلطنه، توضیحات نوائی، ص ۱۷۶؛ آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج ۵، ص ۲۰۸</ref> | ||
* میرزا محمدشفیع ثقة الاسلام تبریزی (متوفی ۱۳۰۱) حد میرزا علی ثقة الاسلام تبریزی<ref> حسینی اشکوری، ج ۳، ص ۲۶۹-۲۷۰</ref> | * میرزا محمدشفیع ثقة الاسلام تبریزی (متوفی ۱۳۰۱) حد میرزا علی ثقة الاسلام تبریزی<ref> حسینی اشکوری، ج ۳، ص ۲۶۹-۲۷۰</ref> | ||
* میرزا حسین بن محمد تبریزی، برادر میرزا محمدتقی حجة الاسلام نیر <ref> حسینی اشکوری، ج ۱، ص ۳۰۲؛ مدرسی چهاردهی، ص ۱۱۶</ref> | * میرزا حسین بن محمد تبریزی، برادر میرزا محمدتقی حجة الاسلام نیر <ref> حسینی اشکوری، ج ۱، ص ۳۰۲؛ مدرسی چهاردهی، ص ۱۱۶</ref> | ||
افزون بر اینها، نام برخی از رهبران جنبش بابی در شمار شاگردان رشتی آمده که منبع پاره ای از این انتسابها نوشته های خود بابیان بوده است که می کوشیدند نشان دهند که زعمای آنان از تأیید بنیانگذاران شیخیه بهره مند بودند اند، از جمله ادعای احترام سید کاظم رشتی به سید علی محمد شیرازی و معرفی او به شاگردان <ref>حاجی میرزاجانی کاشانی، ص ۱۰۳-۱۰۴؛ نبیل زرندی، ص ۲۷-۲۸؛ میرزا آقاخان کرمانی و روحی، ص ۲۷۶</ref> در حالیکه شهرت او به شاگردی رشتی <ref>هدایت، ج ۱۰، ص ۳۱۰؛ اعتضاد السلطنه، ص ۱۱</ref> بی اساس به نظر میرسد.<ref>آیتی، ج ۱، ص ۳۶، ۱۱۰</ref> در همین منابع ملاحسین بشرویه ای و زرین تاج برغانی معروف به طاهره قرة العین در شمار اصحاب نزدیک رشتی معرفی شده اند.<ref>آیتی، ج ۱، ص ۳۸، ۱۳۹-۱۴۰؛ نبیل زرندی، ص ۲۵، ۷۰؛ قس معصوم علیشاه، ج ۳، ص ۳۱۸</ref> در میان شاگردان سید کاظم رشتی که پس از او از سران بابیه بودند، از ملامحمدعلی بارفروشی، ملاعلی بسطامی و ملاشیخ علی ترشیزی نیز نام برده شده است.<ref>اعتضادالسلطنه، ص ۶۳، تعلیقات نوائی، ص ۹۰؛ نبیل زرندی، ص ۴۶-۴۷، ۶۲؛ برای فهرستی تفصیلی از شاگردان او: آل طالقانی، ص ۱۲۵-۱۳۱</ref> | |||
==اساتید و مشایخ== | ==اساتید و مشایخ== | ||