پرش به محتوا

قصاص: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۰۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۷ مهٔ ۲۰۲۳
جز
اصلاح نشانی وب
جز (اصلاح نشانی وب)
خط ۱۱: خط ۱۱:


===گذشتن از حق قصاص===
===گذشتن از حق قصاص===
قصاص مجازاتی الزامی نیست؛ یعنی کسی که حق قصاص دارد، می‌تواند از حقش بگذرد یا با کسی که قصاص باید بر او انجام شود، مصالحه کند.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85#.D9.81.D8.B5.D9.84_.DA.86.D9.87.D8.A7.D8.B1.D9.85_:_.D8.B9.D9.81.D9.88_.D8.A7.D8.B2_.D8.AD.D9.82_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5 خسروشاهی، فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام، ۱۳۸۰.]</ref> به‌گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، در [[آیه قصاص]]، ضمن بیان حکم قصاص، گذشتن از حق قصاص، تشویق هم شده است.<ref>نگاه کنید به طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۳۲-۴۳۳.</ref>
قصاص مجازاتی الزامی نیست؛ یعنی کسی که حق قصاص دارد، می‌تواند از حقش بگذرد یا با کسی که قصاص باید بر او انجام شود، مصالحه کند.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/کتابخانه:فلسفه_قصاص_از_دیدگاه_اسلام#.D9.81.D8.B5.D9.84_.DA.86.D9.87.D8.A7.D8.B1.D9.85_:_.D8.B9.D9.81.D9.88_.D8.A7.D8.B2_.D8.AD.D9.82_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5 خسروشاهی، فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام، ۱۳۸۰.]</ref> به‌گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، در [[آیه قصاص]]، ضمن بیان حکم قصاص، گذشتن از حق قصاص، تشویق هم شده است.<ref>نگاه کنید به طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۳۲-۴۳۳.</ref>


[[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] در یکی از وصیت‌هایش پس از ضربت خوردن فرموده: اگر زنده ماندم خود ولىّ خون خويشم و اگر بميرم [[مرگ]] ميعاد و قرارگاه من است. و در ادامه عفو (در باره [[ابن ملجم مرادی|ابن ملجم]]) را مایه تقرب خودش به خدا و [[ثواب و عقاب|حسنه]](نیکی) برای فرزندانش دانسته است.  هم‌چنین  مخاطبانش را با جمله «فَاعْفُوا» به عفو توصیه  کرده و به فرازی از آیه ۲۲ [[سوره نور]] استشهاد کرده است.  أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللهُ لَكُمْ مگر دوست نداريد كه خدا بر شما ببخشايد؟ <ref>مکارم شیرازی، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۵۹۱.</ref>
[[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] در یکی از وصیت‌هایش پس از ضربت خوردن فرموده: اگر زنده ماندم خود ولىّ خون خويشم و اگر بميرم [[مرگ]] ميعاد و قرارگاه من است. و در ادامه عفو (در باره [[ابن ملجم مرادی|ابن ملجم]]) را مایه تقرب خودش به خدا و [[ثواب و عقاب|حسنه]](نیکی) برای فرزندانش دانسته است.  هم‌چنین  مخاطبانش را با جمله «فَاعْفُوا» به عفو توصیه  کرده و به فرازی از آیه ۲۲ [[سوره نور]] استشهاد کرده است.  أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللهُ لَكُمْ مگر دوست نداريد كه خدا بر شما ببخشايد؟ <ref>مکارم شیرازی، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۵۹۱.</ref>
خط ۵۴: خط ۵۴:


==فلسفه قصاص==
==فلسفه قصاص==
از مواردی چون تأمین عدالت کیفری، حفظ امنیّت اجتماعی و پیش‌گیری از انتقام فردی به عنوان دلایل جایزبودن قصاص در [[اسلام]] یاد شده است.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/کتابخانه:فلسفه_قصاص_از_دیدگاه_اسلام#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref> به باور برخی، قانون قصاص با ایجاد تناسب میان جرم و مجازات عدالت کیفری را تحقق می‌بخشد.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref> همچنین وجود چنین مجازاتی باعث بازدارندگی از جرم درخصوص کسانی می‌شود که قصد جنایت دارند و بدین جهت امنیت اجتماعی را موجب می‌شود.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref> فایده سوم آن نیز این است که با اعطای حق قصاص به فردی که جنایتی بر او انجام شده است یا خانواده او، از رفتارهای انتقام‌جویانه آنان جلوگیری می‌کند.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref>[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] مفسر بزرگ شیعی در [[المیزان]] تصریح دارد براین که هر چند به جای قصاص دیه و عفو هم هست و در عفو مهربانی و گذشت و ایثار جلوه گر است ولی آن چه تأمین کننده مصلحت عمومی و جامعه است و حیات اجتماعی را تثبیت می‌کند همان قصاص است نه عفو و دیه و چیزی غیر از این دو. <ref>طباطبایی، المیزان، ج۱، ص۴۳۲.</ref>{{یادداشت| لكن المصلحة العامة قائمة بالقصاص فإن الحيوة لا يضمنها إلا القصاص دون العفو والدية ولا كل شئ مما عداهما }}
از مواردی چون تأمین عدالت کیفری، حفظ امنیّت اجتماعی و پیش‌گیری از انتقام فردی به عنوان دلایل جایزبودن قصاص در [[اسلام]] یاد شده است.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/کتابخانه:فلسفه_قصاص_از_دیدگاه_اسلام#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref> به باور برخی، قانون قصاص با ایجاد تناسب میان جرم و مجازات عدالت کیفری را تحقق می‌بخشد.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/کتابخانه:فلسفه_قصاص_از_دیدگاه_اسلام#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref> همچنین وجود چنین مجازاتی باعث بازدارندگی از جرم درخصوص کسانی می‌شود که قصد جنایت دارند و بدین جهت امنیت اجتماعی را موجب می‌شود.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/کتابخانه:فلسفه_قصاص_از_دیدگاه_اسلام#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref> فایده سوم آن نیز این است که با اعطای حق قصاص به فردی که جنایتی بر او انجام شده است یا خانواده او، از رفتارهای انتقام‌جویانه آنان جلوگیری می‌کند.<ref>[http://wiki.fmaroof.ir/index.php/کتابخانه:فلسفه_قصاص_از_دیدگاه_اسلام#.D9.81.D8.B5.D9.84.E2.80.8C.D9.BE.D9.86.D8.AC.D9.85_:.D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.82.D8.B5.D8.A7.D8.B5_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.A3.D9.85.DB.8C.D9.86_.D8.A7.D9.87.D8.AF.D8.A7.D9.81_.D8.AD.D9.82.D9.88.D9.82_.DA.A9.DB.8C.D9.81.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85 نگاه کنید به خسروشاهی، فلسفه قصاص، ۱۳۸۰ش.]</ref>[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] مفسر بزرگ شیعی در [[المیزان]] تصریح دارد براین که هر چند به جای قصاص دیه و عفو هم هست و در عفو مهربانی و گذشت و ایثار جلوه گر است ولی آن چه تأمین کننده مصلحت عمومی و جامعه است و حیات اجتماعی را تثبیت می‌کند همان قصاص است نه عفو و دیه و چیزی غیر از این دو. <ref>طباطبایی، المیزان، ج۱، ص۴۳۲.</ref>{{یادداشت| لكن المصلحة العامة قائمة بالقصاص فإن الحيوة لا يضمنها إلا القصاص دون العفو والدية ولا كل شئ مما عداهما }}


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۶۹: خط ۶۹:
==منابع==
==منابع==
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
* [http://wiki.fmaroof.ir/index.php/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 خسروشاهی، قدرت‌الله، فلسفه قصاص از ديدگاه اسلام، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش، در وبگاه پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر، تاریخ بازدید: ۱۳ دی ۱۳۹۹].
* [http://wiki.fmaroof.ir/index.php/کتابخانه:فلسفه_قصاص_از_دیدگاه_اسلام خسروشاهی، قدرت‌الله، فلسفه قصاص از ديدگاه اسلام، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش، در وبگاه پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر، تاریخ بازدید: ۱۳ دی ۱۳۹۹].
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
*محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق و تصحیح عبدالحسین محمدعلی بقال، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
*محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق و تصحیح عبدالحسین محمدعلی بقال، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
confirmed، protected، templateeditor
۴٬۰۳۷

ویرایش