پرش به محتوا

ماوراء النهر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۸۵: خط ۸۵:
بعد از سامانیان، ترکان ماوراء النهر<ref> برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با روند قدرت گیری ترکان رجوع کنید به: پرگاری، روند قدرت گیری ترکان در تاریخ ایران، تابستان۱۳۸۱ش. </ref> حکومت را در این منطقه به دست گرفتند.<ref> فروزانی، قراخانیان بنیانگذاران نخستین سلسله ترک مسلمان در فرارود، ۱۳۸۹ش، ص۱.</ref> [[قراخانیان]] نخستین خاندان ترک [[مسلمان]] بودند که توانستند بعد از سامانیان قدرت را به دست بگیرند.<ref> فروزانی، قراخانیان بنیانگذاران نخستین سلسله ترک مسلمان در فرارود، ۱۳۸۹ش، ص۱، ۱۳۸۹ش.</ref> قدرت‌یابی قراخانیان به دلیل کوچ‌های پی‌درپی بسیاری از ترکان به منطقه ماوراءالنهر بود به صورتی که ساختار جمعیتی منطقه را متحول و اکثریت جامعه را به خود اختصاص دادند.<ref> فروزانی، قراخانیان بنیانگذاران نخستین سلسله ترک مسلمان در فرارود، ۱۳۸۹ش، ص۱-۲.</ref> [[غزنویان]]<ref>رک: کیلفورد باثورث، ادموند، تاریخ غزنویان، ۱۳۷۲ش.</ref> و [[سلجوقیان]]<ref>رک: حلمی، دولت سلجوقیان، ۱۳۸۴ش.</ref> از دیگر خاندان‌های ترک بودند که قدرت را در این منطقه به دست گرفتند.
بعد از سامانیان، ترکان ماوراء النهر<ref> برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با روند قدرت گیری ترکان رجوع کنید به: پرگاری، روند قدرت گیری ترکان در تاریخ ایران، تابستان۱۳۸۱ش. </ref> حکومت را در این منطقه به دست گرفتند.<ref> فروزانی، قراخانیان بنیانگذاران نخستین سلسله ترک مسلمان در فرارود، ۱۳۸۹ش، ص۱.</ref> [[قراخانیان]] نخستین خاندان ترک [[مسلمان]] بودند که توانستند بعد از سامانیان قدرت را به دست بگیرند.<ref> فروزانی، قراخانیان بنیانگذاران نخستین سلسله ترک مسلمان در فرارود، ۱۳۸۹ش، ص۱، ۱۳۸۹ش.</ref> قدرت‌یابی قراخانیان به دلیل کوچ‌های پی‌درپی بسیاری از ترکان به منطقه ماوراءالنهر بود به صورتی که ساختار جمعیتی منطقه را متحول و اکثریت جامعه را به خود اختصاص دادند.<ref> فروزانی، قراخانیان بنیانگذاران نخستین سلسله ترک مسلمان در فرارود، ۱۳۸۹ش، ص۱-۲.</ref> [[غزنویان]]<ref>رک: کیلفورد باثورث، ادموند، تاریخ غزنویان، ۱۳۷۲ش.</ref> و [[سلجوقیان]]<ref>رک: حلمی، دولت سلجوقیان، ۱۳۸۴ش.</ref> از دیگر خاندان‌های ترک بودند که قدرت را در این منطقه به دست گرفتند.


در سال [[سال ۶۱۶ هجری قمری|۶۱۶ق]] [[مغولان]] از طریق ماوراء النهر به سرزمین‌های اسلامی هجوم آورد و با شکست [[خوارزمشاهیان]]<ref> خلعتبری، تاریخ خوارزمشاهیان، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۱-۱۲۵.</ref> و فتح ماوراء النهر وارد سرزمین‌های اسلامی شدند. [[مسلمانان]] زیادی توسط آنان کشته شدند و شهرها یکی پس از دیگری تخریب و غارت شد.<ref> اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۳۸۷ش.</ref> هر چند این ناحیه نخستین کانون مبارزه با مغولان بود<ref> گلجان، میراث مشترک، نظری اجمالی بر حوزه فرهنگ و تمدن شرق ایران و ماوراء النهر، ۱۳۸۳ش، ص۱۲.</ref> و مردم ماوراء النهر مبارزات فراوانی با مغولان انجام دادند؛<ref> برای اطلاعات بیشتر رجوع کن به: بایمتف، مبارزات مردم ماوراء النهر در برابر بیداد مغولان، ۱۳۷۹ش.</ref> اما مغولان تا مدت‌ها بر این منطقه حکم راندند؛<ref> برای اطلاعات بیشتر رجوع کن به: اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۳۸۷ش.</ref> لذا بعد از آن هیچگاه نتوانست به عنوان یک پایگاه و مرکز علمی و فرهنگی قد علم کند.<ref> گلجان، میراث مشترک، نظری اجمالی بر حوزه فرهنگ و تمدن شرق ایران و ماوراء النهر، ۱۳۸۳ش، ص۱۳.</ref>
در سال [[سال ۶۱۶ هجری قمری|۶۱۶ق]] [[مغولان]] از طریق ماوراء النهر به سرزمین‌های اسلامی هجوم آوردند و با شکست [[خوارزمشاهیان]]<ref> خلعتبری، تاریخ خوارزمشاهیان، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۱-۱۲۵.</ref> و فتح ماوراء النهر وارد سرزمین‌های اسلامی شدند. [[مسلمانان]] زیادی توسط آنان کشته شدند و شهرها یکی پس از دیگری تخریب و غارت شد.<ref> اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۳۸۷ش.</ref> هر چند این ناحیه نخستین کانون مبارزه با مغولان بود<ref> گلجان، میراث مشترک، نظری اجمالی بر حوزه فرهنگ و تمدن شرق ایران و ماوراء النهر، ۱۳۸۳ش، ص۱۲.</ref> و مردم ماوراء النهر مبارزات فراوانی با مغولان انجام دادند؛<ref> برای اطلاعات بیشتر رجوع کن به: بایمتف، مبارزات مردم ماوراء النهر در برابر بیداد مغولان، ۱۳۷۹ش.</ref> اما مغولان تا مدت‌ها بر این منطقه حکم راندند؛<ref> برای اطلاعات بیشتر رجوع کن به: اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۳۸۷ش.</ref> لذا بعد از آن هیچگاه نتوانست به عنوان یک پایگاه و مرکز علمی و فرهنگی قد علم کند.<ref> گلجان، میراث مشترک، نظری اجمالی بر حوزه فرهنگ و تمدن شرق ایران و ماوراء النهر، ۱۳۸۳ش، ص۱۳.</ref>


بعد از مغولان [[تیموریان]] به حکومت رسیدند. در این دوره، ماوراء النهر جان تازه‌ای یافت و دوباره مرکز علمی و فرهنگی ایران شد که به آن رنسانس عصر تیموری نیز گفته شده است.<ref> گلجان، میراث مشترک، نظری اجمالی بر حوزه فرهنگ و تمدن شرق ایران و ماوراء النهر، ۱۳۸۳ش، ص۱۳.</ref> از دیگر حکومت‌هایی که در این منطقه به حکومت رسیدند و زمینه جدایی کامل ماوراء النهر از ایران و فرهنگ و تمدن آن فراهم آورد، حکومت شیبانیان یا [[ازبکان]] بود که در تقابل با حکومت [[صفوی]] قرار داشت.<ref>قطغان، مسخر البلاد «تاریخ شیبانیان»، ۱۳۸۵ش، مقدمه مصحح، ص۲۳، ۱۳۸۵ش. </ref>
بعد از مغولان [[تیموریان]] به حکومت رسیدند. در این دوره، ماوراء النهر جان تازه‌ای یافت و دوباره مرکز علمی و فرهنگی ایران شد که به آن رنسانس عصر تیموری نیز گفته شده است.<ref> گلجان، میراث مشترک، نظری اجمالی بر حوزه فرهنگ و تمدن شرق ایران و ماوراء النهر، ۱۳۸۳ش، ص۱۳.</ref> از دیگر حکومت‌هایی که در این منطقه به حکومت رسیدند و زمینه جدایی کامل ماوراء النهر از ایران و فرهنگ و تمدن آن فراهم آورد، حکومت شیبانیان یا [[ازبکان]] بود که در تقابل با حکومت [[صفوی]] قرار داشت.<ref>قطغان، مسخر البلاد «تاریخ شیبانیان»، ۱۳۸۵ش، مقدمه مصحح، ص۲۳، ۱۳۸۵ش. </ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱

ویرایش