فرشته: تفاوت میان نسخه‌ها

نداشتن خواص ماده همچون قوه شهوت و غضب،<ref> علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰.</ref> تغییر، تحول و تکامل، عارض شدن خستگی، قابلیت اشاره حسی و اشغال فضا از دلایل تجرد ملائکه ذکر شده است.{{مدرک}} هرچند که [[ملاصدرا]] برخی خلاف تعدادی از مفسران که فرشتگان را دارای مقام ثابتی می‌دانند<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ج۱۷، ص۱۷۶؛ فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۶، ص۳۶۲؛ مراغی، تفسیر المراغی، دار احیاء التراث العربی، ج۲۳، ص۸۹؛ طوسی و محلی، تفسیر الجلالین، ۱۴۱۶ق، ص۴۵۵.</ref> علم و کمال گروهی از آنان را قابل افزایش می‌داند.<ref>ملاصدرا، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۳۷۱.</ref> امام علی(ع) در [[خطبه اشباح]] فرشتگان را داناترین خلق به خدا، ترسنده‌ترین خلق از او، مقرب‌ترین خلق به خدا و عامل‌ترین خلق به فرمان خدا معرفی کرده که نه خواب بر دیدگانشان مسلط می‌شود و نه سهو بر عقل و نه خستگی بر بدن‌هایشان.<ref> قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۷.</ref>  

عالمان دینی بر طبق آیه ۷۰ [[سوره اسرا]] که از کرامت بنی‌آدم و برتری آنان بر بسیاری از مخلوقات سخن گفته، معتقدند فرشتگان از انسان‌های معمولی برترند اما اگر انسان استعدادهای خود را بالفعل کند از ملائک برتر خواهد شد.{{مدرک}} با این وجود ابن عربی فرشتگان عالین (مهیمین) را برتر از بنی‌آدم می‌داند<ref> حسن‌زاده آملی، ممد الهمم، ص۳۶۷-۳۶۹.</ref> و معتقد است بر اساس آیه ۷۵ سوره صاد، سجده بر حضرت آدم بر فرشتگان عالین واجب نبود.{{مدرک}} اما قیصری انسان‌هایی که به مقام [[خلیفة الله|خلیفة‌اللهی]] رسیده‌اند را از فرشتگان عالین هم برتر می‌داند.<ref> حسن‌زاده آملی، ممد الهمم، ص۳۶۷-۳۶۹</ref> ملاصدرا با استناد به آیه ۳۱ [[سوره بقره]] که به تعلیم آدم به ملائکه اشاره دارد معتقد است که آیه مذکور بر برتری آدم بر فرشتگان ساکن زمین و آسمان دلالت دارد نه فرشتگان مهیمین.{{مدرک}} به گفته علامه حلی بیشتر مسلمانان پیامبران را از ملائکه افضل می‌دانند و دلیل آن هم وجود قوه غضب و شهوت در آنان است بر خلاف فرشتگان.<ref> علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰.</ref>

بنا بر آیه «لَا یسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِ‌هِ یعْمَلُونَ: که در سخن بر او پیشی نمی‌گیرند، و به دستور او کار می‌کنند.» <ref>سوره انبیاء، آيه۲۷.</ref> و «لایعصون الله ما امرهم»<ref>سوره تحریم، آیه۶.</ref> ملائکه [[معصوم]] و به دور از نافرمانی خدا هستند. البته عصمت ملائکه را اجباری می‌دانند نه اختیاری به این معنا که آنان شهوتی ندارند که در مقابل عقل ایستادگی کند<ref> علامه حلی، کشف المراد، ۱۴۱۳ق، ص۳۶۰.</ref> بلکه اراده آنها نمایشی از اراده الهی است.{{مدرک}} با این حال با استناد به مواردی مانند خوردن آدم از درخت ممنوعه، نافرمانی [[شیطان]] از سجده بر آدم، [[هاروت و ماروت]] و [[فطرس]] در عصمت آنان تشکیک شده است که از سوی عالمان مسلمان پاسخ داده شده است از جمله برخی مجازات و تنبیه ملائکه را در اثر [[ترک اولی|ترک اَولی]] دانسته‌اند، نه گناه و معصیت.{{مدرک}} همچنین به گفته مرتضی مطهری ممکن است برخی از فرشتگان زمینی تمرد کنند<ref>.مطهری، مجموعه آثار، ج۴، ص۲۸۰.</ref>